Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Telecomproviders hebben het recht om een regelmatige inflatiecorrectie toe te passen op hun tarieven, mits dit juist in de algemene voorwaarden van hun diensten staat. Dat las ik bij Nu.nl. Het Europese Hof van Justitie bepaalde in een Oostenrijkse zaak dat een inflatiecorrectie redelijk is, ook als de consument in dat geval niet op mag zeggen.

Over het wijzigen van prijzen of de overige inhoud van een contract bestaan de nodige broodjeaapverhalen. Een daarvan is dat prijsverhogingen altijd betekenen dat je als wederpartij mag opzeggen. Een aanverwante is dat voorwaarden altijd mogen worden aangepast (en dan ook weer, dat je als wederpartij mag opzeggen). Beiden zijn onjuist.

In het Nederlands contractenrecht is het heel simpel: het contract is wat je samen afgesproken hebt. Eenzijdig daar verandering in brengen, is dus niet mogelijk. Hooguit kan de rechter in uitzonderingssituaties besluiten dat een bepaald stuk van het contract even buiten toepassing blijft.

De enige manier om eenzijdig het contract te wijzigen, is door in het contract te zetten dat dat mag. Als de ander daar immers akkoord mee is, dan gaat het goed.

In zakelijke contracten gebeurt dat niet vaak, want waarom zou een wederpartij daarmee akkoord gaan? In consumentencontracten zie je het vaker, want a) niemand leest die, b) als je het toch ziet, dan is het slikken of stikken. Gelukkig zijn er daarom wettelijke regels, de grijze lijst voor algemene voorwaarden, waarop onder meer staat:

[Verdacht is een algemene voorwaarde die] de gebruiker de bevoegdheid verleent een prestatie te verschaffen die wezenlijk van de toegezegde prestatie afwijkt, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden;

Verdacht wil in dit verband zeggen dat de gebruiker van de voorwaarden (het bedrijf dus) moet bewijzen dat het wél redelijk is voor hem om zo’n algemene voorwaarde in zijn contract te zetten. En in dit geval geeft de wetgever al een voorzetje: als je bij zo’n wijzigingsbeding zet dat de consument in dat geval mag opzeggen, dan is het in principe wel redelijk. Dit is dus waar “als ze je contract wijzigen, mag je opzeggen” vandaan komt.

Een harde regel is het echter niet. Dan had het wel op de zwarte lijst gestaan. Er zijn dus situaties waarin eenzijdig wijzigen mag, zónder dat opzeggen nodig is om het contract redelijk te houden. En het Hof van Justitie bepaalt nu dat een beding à la “Leverancier mag de prijzen aanpassen aan de inflatie op grond van de consumentenprijsindex” een voorbeeld daarvan is. Dit is eenvoudigweg de prijzen bij de tijd houden, en dat is zó redelijk dat een opzegrecht niet meer nodig is.

Bij ons is het specifiek voor telecomproviders anders. Art. 7.2 Telecomwet bepaalt namelijk dat voor élke wijziging van een telecomcontract een opzegrecht geldt. Een prijswijziging is ook een “wijziging van een beding”, dus ook daar geldt dit recht. Ook bij inflatiecorrectie, zo bepaalde de OPTA (nu ACM) al in 2009.

En voor de duidelijkheid: het moet er wel stáán in het contract, dat de leverancier het aan mag passen. Als er niets staat, dan mag het niet (behalve soms, het blijft recht).

Arnoud

Ik had het nieuws ook gemist maar internetprovider Knoware is overgenomen door Telfort en het domein gaat binnenkort uit de lucht. Dat gaf allerlei klachten zo lees ik van mensen die graag hun jarenlange mailadres @knoware.nl willen behouden. Dat “kan niet” volgens de helpdesk. Maar er is kunnen en willen, volgens mij.

Technisch zie ik op zich geen bezwaren. Het doorsturen van mail op adres A naar adres B is een standaardfunctie van mailservers, en als dat eenmaal ingesteld is dan kan dat tot in de eeuwigheid (of het afschaffen van e-mail) gewoon blijven draaien. (Heren en dames mailadmins, mis ik iets?)

Of je het moet willen is vers twee. Je bent afhankelijk van twéé maildienstverleners nu, beiden kunnen spamfilters, storingen en configuratiefouten hebben dan daarmee vergroot je de kans op verloren e-mail. En je hebt dubbele kosten natuurlijk want verlangen dat men grátis een dienst actief houdt, lijkt me niet helemaal redelijk. Maar beiden zouden je eigen keuze moeten zijn.

Alleen wat nu als de dienstverlener er gewoon geen trek meer in heeft, ook niet voor $veel geld? Ik vrees dat je dan gewoon pech hebt.

De wet kent nergens een regel dat een overeenkomst tot dienstverlening eeuwig moet kunnen worden voortgezet als de klant daarom vraagt. Logisch op zich, een bedrijf moet kunnen stoppen zou je zeggen. Zolang alle lopende contractstermijnen worden uitgediend, en er dus tijdig wordt opgezegd, is dat niet meer dan logisch. Het probleem lost zichzelf dan op: in de voorwaarden staat dat het jaarlijks opgezegd kan worden, dus dan heb je een jaar om je voor te bereiden op een overstap.

Toch wringt dit voor mij een beetje. Een e-mailadres is geen onderhoudscontract voor je CV-ketel. Overstappen naar een ander impliceert gedoe welhaast vergelijkbaar met een fysieke verhuizing. En zou het vanwege dát gedoe niet redelijk zijn dat je nog een tijd een forward mag verwachten, of misschien zelfs levenslang?

Arnoud

Klanten van Vodafone klagen dat internetpagina’s traag laden, omdat Vodafone pagina’s laadt via een proxy. Dat meldde Tweakers gisteren. De proxy is opmerkelijk omdat deze webpagina’s aanpast, wat niet uit te zetten is. Plaatjes worden op een lelijke manier verkleind, en met een vaag scriptje is dat dan weer ongedaan te maken. Weinig mensen worden hier vrolijk van. En als je als juridisch techneut ergens niet vrolijk van wordt, dan vraag je jezelf af: mag dat?

Een boze techneut bij Stackoverflow niet heel gelukkig van deze oplossing:

What it does is to have a proxy recompress all images you fetch smaller by default (making image quality significantly worse). Then it crudely injects a script into your document that adds an option to load the proper image for each recompressed image. Unfortunately, since the script is a horribly-written 1990s-style JS, it craps all over your namespace, hijacks your event handlers and stands a high chance of messing up your own scripts.

Toen KPN het ooit in z’n hoofd haalde om te gaan kijken naar pakketjes, leidde dat tot een Wet netneutraliteit waarin stond dat providers geen dataverkeer mogen filteren of blokkeren (behalve om een paar technische redenen). Maar in diezelfde wet staat nóg een interessant artikel, namelijk artikel 11.2a Telecommunicatiewet:

De aanbieder van een openbaar elektronisch communicatienetwerk en de aanbieder van een openbare elektronische communicatiedienst onthouden zich van het aftappen, afluisteren of anderszins onderscheppen of controleren van de communicatie via een openbaar elektronisch communicatienetwerk of openbare elektronische communicatiedienst en de daarmee verband houdende gegevens(…)

Dit artikel staat los van waar KPN destijds van beschuldigd werd, namelijk het aftappen of beluisteren van gesprekken en communicatie tussen personen. Daarvoor was hun packet inspection niet deep genoeg, oordeelde het OM destijds. Hier wordt nu een aparte norm geïntroduceerd: blijf van de communicatie af. En nee, Vodafone luistert of onderschept ook geen communicatie. Maar er staat ook nog “controleren” bij, en een proxy die webpagina’s herschrijft zou ik toch wel een controledinges willen noemen. Alleen gaat dit artikel primair over bescherming van de privacy van de eindgebruiker, en je kunt veel zeggen over herschrijvende proxies maar de privacy schenden doen ze niet. Dus is dit wel het soort ‘controle’ dat de wet bedoelt?

Bij invoering van dit wetsartikel is nog gezegd:

Belangrijk op te merken is dat zowel artikel 7.4a als artikel 11.2a Tw (zie met name tweede lid, onder b en c) er niet aan in de weg staan dat een aanbieder zijn netwerk en diensten op een «normale» manier beheert. Zo mag, ook in het kader van artikel 11.2a Tw (zie tweede lid, onder c), een aanbieder van een netwerk om te beoordelen of zijn netwerk goed is gedimensioneerd of dat wellicht uitbreiding nodig is de diverse verkeersstromen die over dat netwerk worden afgewikkeld in kaart brengen.

Dit wijst erop dat het niet per se gaat om élke vorm van aftappen, kijken of controleren maar alleen op de “niet normale” manier (en ik weet ook niet waarom Kamerstukken dat met «» ipv “” markeren). En de normaliteit moet je dan beoordelen vanuit het belang van de eindgebruiker, met name zijn privacy.

Het artikel noemt nog vier uitzonderingen:

1. de betrokken abonnee voor deze handelingen zijn uitdrukkelijke toestemming heeft gegeven;
2. deze handelingen noodzakelijk zijn om de integriteit en de veiligheid van de netwerken en diensten van de betrokken aanbieder te waarborgen;
3. deze handelingen noodzakelijk zijn voor het overbrengen van informatie via de netwerken en diensten van de betrokken aanbieder, of
4. deze handelingen noodzakelijk zijn ter uitvoering van een wettelijk voorschrift of rechterlijk bevel.

Geen van deze vier lijkt me van toepassing. Er is geen toestemming, de integriteit van het netwerk komt niet echt in gevaar als je webpagina’s doorgeeft, technisch noodzakelijk is het ook niet echt en een wet die dit verplicht is er ook al niet. Nou ja, heel misschien als je zegt “ons netwerk is zó krap dat we echt alle plaatjes moeten reduceren in formaat anders werkt internet gewoon niet”. Dat zou het legaal maken, maar marketingtechnisch lijkt me dat geen handig standpunt om in te nemen.

Dus mja. Het valt letterlijk onder het wetsartikel, maar volgens mij is dat hier niet voor bedoeld. Een ander artikel weet ik zo niet. Het voelt wel buitengewoon storend dát er geen wetsartikel zou zijn tegen zo’n rare actie.

Arnoud

Het Europese Hof van Justitie oordeelt in een dinsdag gepubliceerd arrest (C-293/12 en C-594/12) dat de Richtlijn die de bewaarplicht regelt ongeldig is, meldde Tweakers gisteren. De Richtlijn is in strijd met het grondrecht op privacy van de burger, omdat er te weinig waarborgen ingebouwd zijn en er geen garantie is dat de bewaarde gegevens… Lees verder

Een lezer vroeg me: Op ons forum worden wel eens foto’s geplaatst zonder toestemming. Op klacht haal ik die netjes weg. Maar nu wil een fotograaf van mij de naam en (woon-)adresgegevens van een forummer. Moet ik dat geven? En adresgegevens héb ik helemaal niet! Een forumexploitant is in beginsel niet aansprakelijk voor wat de… Lees verder

Een lezer vroeg me: Is mijn Internet Service Provider aansprakelijk voor schade die ontstaat door een fout of een bug in de door hem aan zijn klanten beschikbaar gestelde router? Hierbij ga ik er van uit dat mijn eigen PC qua veiligheid op orde is. Wie een product levert, moet zorgen dat die aan de… Lees verder

De providersblokkade van torrentsite The Pirate Bay moet worden opgeheven, bepaalde het Gerechtshof Den Haag gisteren. Doel van de blokkade was te voorkomen dat klanten van de providers auteursrechten zouden schenden, maar het Hof bepaalt nu dat deze maatregel niet proportioneel en niet effectief is om dat doel te halen. En als iets niet werkt,… Lees verder

Wie anderen informatie op zijn site laat plaatsen, is daarvoor niet aansprakelijk mits hij snel ingrijpt bij klachten. Echter, dat geldt alléén voor de user-generated content als zodanig. Wat je zelf daar vervolgens mee doet, al dan niet met een algoritme, komt alsnog voor je eigen rekening. Dat maak ik op uit een vonnis van… Lees verder

De Britse politie heeft registrars van piraterijsites brieven gestuurd met de eis de domeinnaam te blokkeren, las ik bij Tweakers. De sites MisterTorrent, SumoTorrent en ExtraTorrent zouden volgens de auteursrechtafdeling van de Britse politie in strijd zijn met de wet, dus of men even in wilde grijpen. Met een ondertoon dat de bobbies anders even… Lees verder

OMGWTFPATRIOTACT. Een meerderheid van leden van de AMS-IX heeft zich achter de omstreden uitbreiding van het internetknooppunt naar de Verenigde Staten geschaard, meldde Tweakers zaterdag. Die uitbreiding leverde flink wat zorgen bij de leden op, maar kennelijk net niet genoeg om voldoende tegenstemmen te krijgen. Maar beloofd is dat het opzetten van het Amerikaanse internetknooppunt… Lees verder