In de nieuwe gebruiksvoorwaarden van gamingnetwerk Steam staat dat ‘Valve en de gebruiker bij problemen samen tot een oplossing moeten komen’, en dat met name class action lawsuits verboden zijn. Dat las ik tijdens mijn vakantie bij Tweakers. Met een class action lawsuit kunnen grote groepen gedupeerden zich verenigen en een massaclaim indienen.
In de VS gebeurt dit heel vaak, met name omdat advocaten daar op no cure no pay mogen werken, maar ook omdat je niet graag je rechtssysteem laat verstoppen door honderden identieke rechtszaken. Het idee is dat als iedereen in dezelfde situatie zit, er maar één rechtszaak nodig is. En men pakt dan meteen door: de rechter kan de uitkomst algemeen verbindend verklaren, zodat iedereen in diezelfde situatie aanspraak kan maken op de schadevergoeding.
Class actions zijn voor grote bedrijven een grote zorg, want je kunt zomaar een miljoenenclaim aan je broek krijgen vanwege een clubje activisten die het voor elkaar krijgen de rechtszaak algemeen verbindend verklaard te krijgen voor al je klanten. Die natuurlijk dan graag even gratis geld komen halen. Vandaar dat men zich in alle mogelijke bochten wringt om dit te voorkomen, en één zo’n bocht bleek buitengewoon succesvol: in je algemene voorwaarden opnemen dat je afstand doet van je recht om een class action te starten dan wel daaraan deel te nemen. De Supreme Court bevestigde namelijk in begin 2011 dat je in gebruiksvoorwaarden mag bepalen dat men verplicht naar een arbitragecommissie moet stappen en afstand doet van het recht op een rechtszaak.
In Nederland ligt het iets anders. Verplichte geschilbeslechting door een derde staat op de zwarte lijst van algemene voorwaarden, oftewel zo’n verplichting is altijd ongeldig te verklaren door de consument. De enige uitzondering is als er bij bepaald is dat de consument altijd een maand of meer heeft om te beslissen alsnog naar de rechter te willen. Voor arbitrage ligt het iets genuanceerder.
Voor Nederlanders speelt er nog iets in die voorwaarden: men kan bepalen dat het recht van Californië of de rechtbank in Santa Clara bevoegd is. Ook dat kan niet zomaar: dergelijke regels zijn eveneens onredelijk bezwarend. Je kunt niet worden afgehouden van de rechter waar je volgens de wet recht op hebt. Maar het kán voordelig zijn, want het recht van Californië kan je meer schadevergoeding opleveren dan ons recht.
Arnoud
Slimme zet van Valve, was op zich ook wel te verwachten dat ze deze uitvlucht gingen gaan gebruiken. Enige vraag die overblijft is in hoeverre Nederlandse rechters zich bevoegd zullen verklaren om de zaak onder zich te nemen.
@AE: Heeft Nederland dan al “class action lawsuits”? De consumentenbond zegt dat “collectieve schadevergoeding” (is dat hetzelfde?) er in 2013 komt. De Wikipediapagina is helaas van erg slechte kwaliteit. De alinea over Nederland heeft het over “strooischade”, en gaat daarna vrolijk verder door de vertellen dat dat iets heel anders dan een class-action suit, en verteld dan wat die class-action is, maar niet wat strooischade is. Onhandig.
Overigens denk ik dat je hiermee een “best of both worlds” hebt: Volgens de mededeling van Valve hebben ze twee dingen gedaan: (1) class-action lawsuits verbieden en (2) een arbitrage instellen waarbij de kosten voor de consument altijd vergoed worden, ongeacht de uitkomst. Als het eerste vervalt, heb je in Nederland toch het tweede voordeel. Mijn enige bezwaar is dat het niet duidelijk is of die arbitrage echt onafhankelijk is.
@Bob: Gezien de pagina’s van Steam in het Nederlands zijn, en ze geld van Nederlanders aannemen ga ik uit dat Nederlands recht van toepassing is. Hoe dan ook staat dat je zaken doet met Valve SARL in Luxemburg, dus hoe dan ook lijkt Europees recht van toepassing. Enige wat opvalt is dat de subscriber agreement (= algemene voorwaarden?) zelf niet in het Nederlands beschikbaar lijken (maar ik heb niet heel lang gezocht).
Freek, In Nederland kunnen verenigingen erkend worden als “representatieve partij” in een rechtszaak indien de leden van de vereniging voldoende representatief zijn voor de consumenten die gedupeerd zijn. (Vandaag in het nieuws: World Online.) Er bestaat dus zoiets als “collectieve rechtszaak”, maar die is niet gebaseerd op het Amerikaanse “class action” principe. Een juridisch interessante vraag is hoe een Europese rechter om moet gaan met zo’n class action verbod in het contract.
@3 Ik denk dat het heel erg simpel is voor een Europese rechter. In de EU kennen we geen Class Action, dus je verliest geen rechten in de EU door deze EUlA. En een rechter uit de VS hoeft zich niets aan te trekken van het feit dat je als EU-bewoner niet van dergelijke rechten afstand kan doen.
De voorwaarden van Valve staan vol met voorbehouden m.b.t. Europees recht:
Zo doet het verbod op ‘class action’ niets af van “OUR MANDATORY CONSUMERS’ RIGHTS UNDER THE LAWS OF YOUR LOCAL JURISDICTION”(inderdaad all caps) als je in de EU bent. Kort door bocht, zelfs al zouden wij het recht hebben op Class Action, dan beperken deze voorwaarden in Nederland geen enkel recht.
Oh, en rechtszaken in de EU moeten worden uitgevochten in Luxemburg. Ik vraag mij eigenlijk af of dat ‘voldoende’ toegang tot de rechter is bij een consumentenzaak in Nederland.
@5: “Oh, en rechtszaken in de EU moeten worden uitgevochten in Luxemburg. Ik vraag mij eigenlijk af of dat ‘voldoende’ toegang tot de rechter is bij een consumentenzaak in Nederland.”
Is het niet als ik Arnoud mag geloven: http://www.iusmentis.com/contracten/algemenevoorwaarden/ Onderdeel M van de zwarte lijst. Als een rechter aan de andere kant van het land al bezwarend is, dan is een ander land dat toch zeker ook.