Een lezer vroeg me:
Een paar jaar terug tekende ik een contract voor onderhoud van mijn cv-ketel. Ik wil dit nu opzeggen via de Wet Van Dam, maar het bedrijf zegt dat die niet geldt omdat hun regels over duur en opzegging (steeds per twee jaar) in het contract zelf staan. Daarom zijn het geen algemene voorwaarden. Klopt dat?
Eh nee, dat klopt niet.
De wet noemt een bepaling uit een contract een algemene voorwaarde als deze bestemd is om in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen (art. 6:231 BW). Het gaat er dus om dat dezelfde bepaling bij meerdere klanten wordt gebruikt. De enige uitzondering is het ‘kernbeding’, oftewel iets dat de essentie van een contract betreft, bijvoorbeeld de dienst die wordt geleverd of de prijs die daar tegenover staat. Nergens in de wet staat dat zo’n bepaling in een document moet staan dat “Algemene voorwaarden” heet.
Wanneer een ondernemer werkt met standaardcontracten, zal de inhoud daarvan in principe dus als algemene voorwaarden worden aangemerkt, behalve de kernbedingen (zie bijvoorbeeld dit arrest en dit arrest). Standaardcontracten zijn immers contracten die standaardbepalingen bevatten, oftewel bepalingen die bij meerdere klanten in gelijke vorm worden gebruikt. Daarmee voldoen ze keurig aan de definitie van algemene voorwaarden uit de wet. Een standaardcontract is (zijn? Ruud, help) dus algemene voorwaarden.
De gedachte hierachter is dat men tegenwicht wil bieden aan standaardclausules die bedrijven hanteren waarover eigenlijk niet te onderhandelen is (Wessels/Jongeneel/Hendrikse, Algemene voorwaarden, Kluwer 2010, p. 7). Het zou juist raar zijn als men standaardclausules buiten de regels van algemene voorwaarden kan houden enkel door ze op een andere plek in een contract op te nemen.
Het doet wél raar aan als het contract de uitkomst is van een onderhandeling. Op zich verliest een beding zijn status als algemene voorwaarde als het begon als standaardbeding maar door onderhandeling is gewijzigd. Het is dan immers specifiek geworden. Maar hier zit wel een rare juridische kronkel: als je over een beding onderhandelt maar uiteindelijk het laat zoals het is (de ander noemt het een breekpunt, of je trekt je voorstel in omdat je elders meer wist te halen), dan is het beding gewoon nog steeds een algemene voorwaarde. Wessels/Jongeneel/Hendrikse, p.105:
Indien een beding wordt gewijzigd verliest het daardoor haar karakter van algemene voorwaarde.. Indien een beding ondanks de onderhandelingen ongewijzigd blijft, heeft dit geen consequenties. Het beding blijft een algemene voorwaarde (…).
Het is dus niet zo dat een beding in een ondertekend contract altijd een individueel beding is – het moet door onderhandeling tot stand zijn gekomen.
De duur van dit contract is standaard, het bedrijf hanteert die clausule naar meerdere partijen toe. De duur van een contract is geen ‘kernbeding’, het is niet essentieel. De bepalingen over duur en opzegging zijn ook niet in een onderhandeling aangepast. Derhalve is er maar één conclusie mogelijk en dat is dat hier sprake is van een algemene voorwaarde. En die is in strijd met de Wet Van Dam, omdat het gaat om een stilzwijgende verlenging van meer dan een maand. De consument kan dit dus van tafel vegen en is daarmee van het contract af.
Arnoud
Verwarrend, een niet ICT-onderwerp! Maar ik heb er zijdelings recent ook mee te maken gehad.
En simpel onderhoudscontract kun je dus onderuit. Maar een huurcontract dan? Op dit moment moet je dat hele ding afkopen, wat eigenlijk betekent dat je alle resterende termijnen ineens afbetaalt (wat aan de ene kant nergens op slaat, maar aan de andere kant heb je jezelf juist als klant vastgelegd). Maar je zou de ‘aankoopkosten’ los kunnen zien van de onderhoudskosten en alleen het eerste deel af hoeven te betalen.
Succes echter om dat, maar ook het simpelweg opzeggen van je onderhoudscontract, voor elkaar te krijgen.
Een huurcontract ligt anders, omdat het opzeggen van de huur apart geregeld is in de wet (art. 7:232 BW en verder). Als er zo’n aparte regeling is, dan kun je je niet ook op een algemene regeling zoals de Wet Van Dam beroepen.
Ik dacht dat de reden waarom de WVD niet toepast kan worden in geval van huur juist in de WVD zelf lag.
Goed punt. De WVD gaat over stilzwijgend verlengen van overeenkomsten strekkend tot geregeld leveren van goederen of verrichten van diensten, en huur is geen dienst. Dus daarmee kun je je niet op de WVD beroepen. Maar ik denk dat ook de regels uit de huurtitel boven die uit het algemene deel van Boek 6 gaan.
Zolang de wetgeving niet met elkaar botst zie ik geen reden waarom deze niet naast elkaar toegepast kunnen worden.
Offtopic, maar misschien iets in de trant van “…is dus gelijk aan algemene voorwaarden…” of “…komt dus overeen met algemene voorwaarden…”
Wat als je de “algemene voorwaarden” variabel maakt binnen een bepaalde (beperkte) bandbreedte. Bijvoorbeeld contract A heeft een looptijd van 363 dagen, contract B 364, contract C 365 dagen). Doe dat voor een aantal voorwaarden en je krijgt al snel heel veel unieke contracten. Als ieder contract uniek is kan je moeilijk spreken van standaardcontracten.
Dan is de vraag of zoiets door Arnouds giegeltoets komt en een rechter er echt in meegaat dat ” 363 dagen” wezenlijk anders is dan “366 dagen”
Dan kun je dus maximaal 365 klanten bedienen, want anders krijg je op zeker moment twee clausules met dezelfde looptijd en die kwalificeren dan als algemene voorwaarden. Daarnaast lijkt het me héél onhandig dat je per klant een andere looptijd hebt. Maar ja, in die situatie heb je clausules die niet bestemd zijn voor meerdere overeenkomsten.
Eén is natuurlijk ook een aantal. Oorspronkelijk luiden de bepaling dat de ondernemer het beding geregeld moest gebruiken. Wanneer deze formulering is aangepast is mij niet helemaal duidelijk, maar het dunkt me dat de wetgever niet voor ogen had dat een ondernemer die per stom toevallig twee keer een zelfde luidend beding op neemt te willen afstraffen door dat op eens een algemene voorwaarden te laten zijn. Bovendien wordt in de litteratuur, als ik het me goed herinner, ook aangegeven dat het mogelijk om met twee partijen gelijk te onderhandelen en dezelfde voorwaarden toe te passen zonder dat die voorwaarden gelijk algemene voorwaarden zijn.
Waar het om gaat, is of het beding bestemd is om in meerdere overeenkomsten opgenomen te worden (en niet de kern betreft). Per toeval na onderhandeling op twee keer hetzelfde uitkomen, lijkt me daar niet aan voldoen. Maar blijkens de aangehaalde literatuur voldoet het wél als je onderhandelt maar blijft bij de originele tekst, die voor beiden hetzelfde is.
Een contract is gewoon een contract maar bevat algemene voorwaarden. Een contract is geen voorwaarde. Net zoals een suikerpot geen suiker is, maar gewoon een pot met suiker erin. 😀
Ik dacht meer iets in de trant van “Een standaardcontract is een verzameling van algemene voorwaarden”. Het is pas wanneer er sprake is van onderhandelde bepalingen dat het contract niet meer standaard is, en dus niet meer geheel bestaat uit algemene voorwaarden.
Dat kan ook, maar een contract kan meer bevatten dan alleen algemene voorwaarden. Er kan ook bedrijfs-informatie en andere gegevens in vermeld staan. De voorwaarden zijn er alleen een onderdeel van. Of misschien moeten we gewoon zeggen dat een contract een aantal voorwaarden heeft.