Internetrecht door Arnoud Engelfriet

OpenClipart-Vectors / Pixabay

Als je een maatwerk-webshop voor een klant bouwt, en je krijgt later ruzie, ben je dan verplicht die klant te helpen migreren naar de concurrent? Oh jee, dat is weer zo’n zorgplicht-vonnis hè? Ja, dat is weer zo’n zorgplicht-vonnis. En zoals bij elk zorgplicht-vonnis komt het aan op hoe je je contract hebt opgesteld en wat daarbij redelijk was om vast te leggen. In dit geval: ja, je moet deze klant helpen migreren, rot voor je dat je ruzie hebt.

In 2019 ontwikkelde de gedaagde (een online marketingbureau) voor een wellnesscenter een webshop, op basis van het open source Magenta pakket. Dit voor een fixed fee met jaarlijks onderhoudskosten, waarbij naast een eigen ontwikkelcontract ook de Nederland ICT voorwaarden werden gebruikt. (De heersende mening is dat wie met NL ICT contracteert, niets hoeft maar wel geld mag pakken van de klant.) Ook werd een specifieke SLA afgesloten voor € 7920 per jaar.

Tijdens de looptijd van bovengenoemde twee overeenkomsten is er tussen partijen veelvuldig gediscussieerd over de correcte nakoming van de uit de ontwikkelovereenkomst voortvloeiende verplichtingen, zo lees ik dan in het vonnis. Juristen weten dan: ruzie in de tent. Op de details gaat de rechter nu niet in, wel zie ik een smak ingebrekestellingen én een stapel facturen. Dit leidde uiteindelijk tot een buitengerechtelijke ontbinding, gevolgd door de nodige stevige gesprekken waarna een kortlopende SLA (één maand met stilzwijgend maandelijkse verlenging) werd gesloten.

Nu wilde de klant overstappen naar de concurrent, wat de ontwikkelaar weigerde. En kon weigeren: hij had de exclusieve toegang tot de Github-broncodeomgeving, de ssh keys voor de productieomgeving, de API-sleutels en dergelijke voor koppelingen met derden en ga zo maar door. Oh, en natuurlijk het fundamentele punt van de auteursrechten op de shop, die conform de voorwaarden bij hem zouden zijn gebleven.

De rechter doet echter wat de rechter moet doen: het contract uitleggen op zoek naar de bedoelingen van partijen, in plaats van slaafs artikel 10.2 van de Nederland ICT voorwaarden voor te lezen. Het ging hier immers om een ontwikkelovereenkomst voor een eenmalig bedrag, gevolgd door een jaarlijkse vergoeding voor beheer van een en ander.

Anders dan [gedaagde] betoogt kan hieruit niet worden afgeleid dat partijen hebben beoogd aan [eiseres] slechts een gebruiksrecht van webshop toe te kennen gedurende de looptijd van de overeenkomst. Daarbij is van belang dat de overeenkomst niet voor een bepaalde duur is gesloten en evenmin sprake is van een betaling van een vergoeding voor het gebruiksrecht gerelateerd aan de duur van de overeenkomst. Integendeel, er is juist een substantieel eenmalig bedrag voor de ontwikkeling van de webshop afgesproken en daarnaast een terugkerend bedrag voor het technische beheer.

Moet de leverancier meewerken aan migratie? Dat onderwerp was al regelmatig langsgekomen in de onderhandelingen, tussen het gooien met ingebrekestellingen en facturen door. Daar had hij zich bereid verklaard daar wellicht wel aan mee te werken. En dat krijgt hij nu terug in het gezicht:

Zo heeft [gedaagde] in haar brieven van 22 juli 2022 en 26 juli 2022 (prod. 17 bij dagvaarding) voorstellen gedaan aan [eiseres] om, weliswaar onder voorwaarden, tot migratie van de webshop over te gaan. [gedaagde] kan redelijkerwijs niet, voor het eerst in dit kort geding, onder verwijzing naar haar algemene voorwaarden, het standpunt in te nemen dat van een verplichting om medewerking te verlenen aan migratie (al dan niet onder voorwaarden) geen sprake zou zijn, daar waar zij eerder de bereidheid heeft getoond aan migratie haar medewerking te verlenen.

Dan nog het laatste punt, de openstaande facturen. Veel ondernemers redeneren, er is een openstaande vervallen factuur, ik hoef niets te doen. Dat klopt in principe, je hebt een opschortingsrecht, je mag je werkzaamheden staken als er niet betaald is ondanks een ingebrekestelling. Echter, de opschorting moet wel in verhouding staan tot de schuld. Dat was hier niet zo: van de € 48.553 fixed fee was 40.000 euro voldaan, en de facturen van de overige kosten waren nog niet opeisbaar. Dus dan blijft er te weinig over om een migratie te mogen weigeren.

Ik moest lachen bij het verweer dat de vordering van de webshop tot migratie “onvoldoende bepaald is om te worden toegewezen in kort geding.” Oftewel: de wellness heeft niet gespecificeerd wat zij met een migratie bedoelt, hemeltjelief nu weet ik als IT-professional écht niet wat er moet gebeuren met een Magento-omgeving die ik zelf gebouwd heb en waarvoor ik eerder heb gezegd dat migratie bespreekbaar is. Oh ja, en de beoogde opvolger had een keurig stappenplan aangeleverd met wat er zou moeten gebeuren, en dat was bij de dagvaarding gevoegd. Migreren dus, en wel zo snel als redelijkerwijs haalbaar. Anders een dwangsom die op kan lopen tot een ton.

Bezorgde ondernemers mailen me bij zo’n blog dan vaak, met wat voor tekst in de voorwaarden had deze ondernemer dit kunnen voorkomen? Goeie vraag. Antwoord hangt er dus vanaf wat je wilt bereiken, wil je (tegen redelijke kosten en zo) migraties mogelijk maken, of wil je echt de stekker eruit kunnen trekken en de shop door het putje als je klaar met de klant bent? In beide gevallen geldt dat je dat prima kunt opschrijven, daar heb je echt geen jurist voor nodig:

• In geval van beëindiging van onze samenwerking zullen we in goed overleg een migratieplan maken om uw webshop tegen een redelijke vergoeding over te zetten naar een door u aangewezen derde. Hierbij bent u een afkoopsom van X verschuldigd voor de auteursrechten op de shop, die wij ons voorbehouden. Openstaande facturen dienen vooraf voldaan te worden.
• Let op: bij beëindiging van deze overeenkomst kan geen migratie van de aan u geleverde shop worden verricht. U dient in de opzegtermijn (3 maanden) de data te downloaden die u wenst te behouden. De shop en al hetgeen daarmee samenhangt wordt vernietigd op de laatste dag van de overeenkomst. Auteursrechten voorbehouden: het elders herpubliceren van de shop is nadrukkelijk niet toegestaan, ook niet na einde overeenkomst.

Arnoud

Een lezer vroeg me:

Als je inlogt op accounts, zoals bijvoorbeeld bij social media, komt het zo nu en dan voor dat sites je hun nieuwe voorwaarden tonen en dan om je akkoord vragen. Ben je het niet eens met die voorwaarden dan ontbreekt echter de optie om meteen je account op te heffen. Je moet de nieuwe voorwaarden dus accepteren voor je het account weg kunt gooien. Is dat juridisch wel in de haak?

De wet stelt hier maar beperkte grenzen aan, met name in de vorm van onze zwarte en grijze lijst van algemene voorwaarden. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om de dienst wezenlijk te veranderen met zo’n wijziging van voorwaarden, dus bijvoorbeeld het omzetten van een gratis dienst naar een dure betaalde dienst kan niet op deze manier.

Er is geen specifieke regel die zegt hoe ver van tevoren de nieuwe voorwaarden moeten worden getoond voor akkoord. De enige eisen die de wet noemt, is dat ook deze in te zien zijn en te downloaden. Maar dus niet dat je bijvoorbeeld een maand moet hebben om erover na te denken.

Ik kan dus niets bedenken waarom het verboden is dat een site je bij inloggen confronteert met een dwingende mededeling “Dit zijn de nieuwe voorwaarden, klik OK om verder te gaan” zonder zelfs maar de optie om per direct op te zeggen. Hooguit de juridische noodrem van de redelijkheid en billijkheid (art. 6:248 BW), het voelt niet heel erg eerlijk om mensen zo voorwaarden op te dringen. Maar er is nog nooit een rechtszaak over geweest.

Arnoud

Hostingbedrijf Versio heeft vrijdag nieuwe pakketten voor webhosting en domeinnamen aangekondigd, met flink hogere prijzen. Dat meldde Tweakers afgelopen maandag. In een mail op vrijdagavond werd gezegd “We willen iets met je vieren”, maar onderdeel van dat feestje was een prijsverhoging van 0,50 naar 2,50 per maand waarbij het zelfs leek of dat meteen in ging. En oh ja, de algemene voorwaarden waren gewijzigd zodat die op ieder moment mogen worden gewijzigd – zonder aankondiging. Eh, wacht, wat?

Hoofdregel bij ieder contract is dat het alleen mag worden aangepast als beide partijen daarmee instemmen. Veel zakelijke dienstverleners nemen daar een voorschot op door in de AV te bepalen dat zij eenzijdig de voorwaarden mogen herzien. Dat mag en is bindend op de zakelijke afnemer, bij consumenten ligt dat iets ingewikkelder.

Er is géén wettelijke regel dat je moet kunnen opzeggen bij een wijziging van het contract (of de prijzen). Waar het op neerkomt, is of zo’n wijzigingsbeding redelijk is. “Wij mogen wijzigen en dan mag u opzeggen” is in principe altijd redelijk, maar “wij mogen kleine dingen wijzigen zónder dat u mag opzeggen” of “wij mogen de prijzen aan inflatie aanpassen zonder dat u mag opzeggen” vind ik ook best redelijk.

Bij redelijkheid hoort ook hoe je het bekend maakt. Ik denk dat uit de wet volgt dat je als dienstverlener actief moet mededelen aan je klant. Enkel zeggen “kom elke dag maar kijken of de AV zijn aangepast, en oh ja we hebben geen track changes dus succes met lezen” is gewoon weinig redelijk. Het is voor de dienstverlener een kleine moeite een bericht te sturen, en het alternatief is zeer bewerkelijk voor de klant. Een voorwaarden die dus zegt “u moet zelf nagaan of de AV zijn gewijzigd” vind ik dus niet redelijk.

Het lijkt erop dat Versio vooral onhandig heeft gecommuniceerd: de prijswijzigingen en pakketwijzigingen treden pas in werking bij het eerste verlengmoment van de pakketten. Dat is sowieso legaal, als bedrijf ben je immers niet verplicht een verlenging te geven dus mag je bij verlenging afdwingen dat men naar een nieuw pakket overstapt. Natuurlijk moet je dat wel duidelijk melden zodat mensen kunnen weigeren die overstap te maken.

Wat de prijsverhoging betreft, ik snap best dat mensen daarvan schrikken want 400% verhoging is nogal wat. En dan lijkt het klein bier omdat het om 2,50 per maand gaat, maar veel Versio klanten hebben vele websites daar (ik ken de nodige mensen met 50+ sites) en dan gaat het hard natuurlijk.

Arnoud

Een lezer vroeg me: Als IT-consultant werk ik al jaren met het systeem van contractje en algemene voorwaarden. Nu doe ik sinds een tijdje ook specifieke securityklussen, en collega’s in dit vakgebied wijzen me er nu op dat ik klanten dan een pentest waiver moet laten tekenen. Maar is gewoon een duidelijke opdracht niet genoeg?… Lees verder

De internetbetaaldienst PayPal heeft een vrouw die onlangs is overleden een brief gestuurd met de mededeling dat haar overlijden in strijd was met de regels. Dat meldde Nu.nl op gezag van de BBC. “You are in breach of condition 15.4(c) of your agreement with PayPal Credit as we have received notice that you are deceased…… Lees verder

Iedere ondernemer zoekt continu naar meer omzet. Meer klanten en meer verkopen aan bestaande klanten zijn de meest voor de hand liggende strategieën. Juridische zaken zoals je algemene voorwaarden lijken daarbij irrelevant en dat zijn ze natuurlijk ook. Maar er is een foefje dat je uit kunt halen met je algemene voorwaarden waardoor je toch… Lees verder

Oké, dus je hebt algemene voorwaarden en die heb je laten aanpassen. Je klanten zijn er mopperend mee akkoord gegaan, en je wilt weer verder met waar je eigenlijk plezier in hebt. Dan is er nog één detail, en dat is dat je je voorwaarden nog even bij de Kamer van Koophandel gaat deponeren. Dat… Lees verder

Een lezer wees me op de Terms and Conditions of Ticket Purchase, Possession and Use van de Olympische Spelen in Pyeongchang, met daarin deze opmerkelijke clausule: 5.3. Ticket Holders may take or record still and moving images and/or sounds within Venues and agree that the IOC shall be sole owner of any intellectual property rights… Lees verder

Een lezer vroeg me: Vorig jaar had ik me in het buurthuis opgegeven voor muzieklessen, gewoon met papieren formulier. Na een aantal lessen bleek het niets voor mij en ik heb het laten gaan. Nu krijg ik ineens een factuur voor de verlenging van mijn abonnement(?), dit op grond van de algemene voorwaarden. Ik heb… Lees verder

Regelmatig krijg ik vragen van forums en andere sites waar mensen dingen mogen posten: ze willen nieuwe voorwaarden, maar hoe voer je dat in? Kun je ze gewoon op je website zetten, of moet je iedereen apart akkoord laten gaan en wat doe als mensen dan bezwaar maken? Nieuwe gebruiksvoorwaarden maken is inderdaad niet zo… Lees verder