Moet je een klant helpen migreren naar de concurrent?

OpenClipart-Vectors / Pixabay

Als je een maatwerk-webshop voor een klant bouwt, en je krijgt later ruzie, ben je dan verplicht die klant te helpen migreren naar de concurrent? Oh jee, dat is weer zo’n zorgplicht-vonnis hè? Ja, dat is weer zo’n zorgplicht-vonnis. En zoals bij elk zorgplicht-vonnis komt het aan op hoe je je contract hebt opgesteld en wat daarbij redelijk was om vast te leggen. In dit geval: ja, je moet deze klant helpen migreren, rot voor je dat je ruzie hebt.

In 2019 ontwikkelde de gedaagde (een online marketingbureau) voor een wellnesscenter een webshop, op basis van het open source Magenta pakket. Dit voor een fixed fee met jaarlijks onderhoudskosten, waarbij naast een eigen ontwikkelcontract ook de Nederland ICT voorwaarden werden gebruikt. (De heersende mening is dat wie met NL ICT contracteert, niets hoeft maar wel geld mag pakken van de klant.) Ook werd een specifieke SLA afgesloten voor € 7920 per jaar.

Tijdens de looptijd van bovengenoemde twee overeenkomsten is er tussen partijen veelvuldig gediscussieerd over de correcte nakoming van de uit de ontwikkelovereenkomst voortvloeiende verplichtingen, zo lees ik dan in het vonnis. Juristen weten dan: ruzie in de tent. Op de details gaat de rechter nu niet in, wel zie ik een smak ingebrekestellingen én een stapel facturen. Dit leidde uiteindelijk tot een buitengerechtelijke ontbinding, gevolgd door de nodige stevige gesprekken waarna een kortlopende SLA (één maand met stilzwijgend maandelijkse verlenging) werd gesloten.

Nu wilde de klant overstappen naar de concurrent, wat de ontwikkelaar weigerde. En kon weigeren: hij had de exclusieve toegang tot de Github-broncodeomgeving, de ssh keys voor de productieomgeving, de API-sleutels en dergelijke voor koppelingen met derden en ga zo maar door. Oh, en natuurlijk het fundamentele punt van de auteursrechten op de shop, die conform de voorwaarden bij hem zouden zijn gebleven.

De rechter doet echter wat de rechter moet doen: het contract uitleggen op zoek naar de bedoelingen van partijen, in plaats van slaafs artikel 10.2 van de Nederland ICT voorwaarden voor te lezen. Het ging hier immers om een ontwikkelovereenkomst voor een eenmalig bedrag, gevolgd door een jaarlijkse vergoeding voor beheer van een en ander.

Anders dan [gedaagde] betoogt kan hieruit niet worden afgeleid dat partijen hebben beoogd aan [eiseres] slechts een gebruiksrecht van webshop toe te kennen gedurende de looptijd van de overeenkomst. Daarbij is van belang dat de overeenkomst niet voor een bepaalde duur is gesloten en evenmin sprake is van een betaling van een vergoeding voor het gebruiksrecht gerelateerd aan de duur van de overeenkomst. Integendeel, er is juist een substantieel eenmalig bedrag voor de ontwikkeling van de webshop afgesproken en daarnaast een terugkerend bedrag voor het technische beheer.
Impliciet schemert daar doorheen dat er iets ‘gekocht’ is, of dat de rechten afgekocht worden als je op deze manier contracteert. Een op zich normale constructie in het auteursrecht. En zo’n afspraak gaat dan – als maatwerkafspraak – boven het bepaalde in de algemene voorwaarden. Dat gebruiksrecht dat is er dus nog.

Moet de leverancier meewerken aan migratie? Dat onderwerp was al regelmatig langsgekomen in de onderhandelingen, tussen het gooien met ingebrekestellingen en facturen door. Daar had hij zich bereid verklaard daar wellicht wel aan mee te werken. En dat krijgt hij nu terug in het gezicht:

Zo heeft [gedaagde] in haar brieven van 22 juli 2022 en 26 juli 2022 (prod. 17 bij dagvaarding) voorstellen gedaan aan [eiseres] om, weliswaar onder voorwaarden, tot migratie van de webshop over te gaan. [gedaagde] kan redelijkerwijs niet, voor het eerst in dit kort geding, onder verwijzing naar haar algemene voorwaarden, het standpunt in te nemen dat van een verplichting om medewerking te verlenen aan migratie (al dan niet onder voorwaarden) geen sprake zou zijn, daar waar zij eerder de bereidheid heeft getoond aan migratie haar medewerking te verlenen.
Ook moet je zo’n vérstrekkende consequentie van een overeenkomst – je betaalt 40k maar als het contract opgezegd wordt, heb je niets – wel iets explicieter melden dan hier is gebeurd, namelijk in het geheel niet totdat men bij de rechter stond. Ik haal daaruit, zet dit expliciet (dus met gewone letters) in je opdracht of offerte. Nee, dat zullen ze niet leuk vinden en ze gaan vast zeggen dat ze zelf eigenaar willen worden en willen weten hoe de dienst blijft draaien als jij ermee stopt. Maar voor iedereen is het beter dat je die discussie voert in het offertetraject, lijkt me.

Dan nog het laatste punt, de openstaande facturen. Veel ondernemers redeneren, er is een openstaande vervallen factuur, ik hoef niets te doen. Dat klopt in principe, je hebt een opschortingsrecht, je mag je werkzaamheden staken als er niet betaald is ondanks een ingebrekestelling. Echter, de opschorting moet wel in verhouding staan tot de schuld. Dat was hier niet zo: van de € 48.553 fixed fee was 40.000 euro voldaan, en de facturen van de overige kosten waren nog niet opeisbaar. Dus dan blijft er te weinig over om een migratie te mogen weigeren.

Ik moest lachen bij het verweer dat de vordering van de webshop tot migratie “onvoldoende bepaald is om te worden toegewezen in kort geding.” Oftewel: de wellness heeft niet gespecificeerd wat zij met een migratie bedoelt, hemeltjelief nu weet ik als IT-professional écht niet wat er moet gebeuren met een Magento-omgeving die ik zelf gebouwd heb en waarvoor ik eerder heb gezegd dat migratie bespreekbaar is. Oh ja, en de beoogde opvolger had een keurig stappenplan aangeleverd met wat er zou moeten gebeuren, en dat was bij de dagvaarding gevoegd. Migreren dus, en wel zo snel als redelijkerwijs haalbaar. Anders een dwangsom die op kan lopen tot een ton.

Bezorgde ondernemers mailen me bij zo’n blog dan vaak, met wat voor tekst in de voorwaarden had deze ondernemer dit kunnen voorkomen? Goeie vraag. Antwoord hangt er dus vanaf wat je wilt bereiken, wil je (tegen redelijke kosten en zo) migraties mogelijk maken, of wil je echt de stekker eruit kunnen trekken en de shop door het putje als je klaar met de klant bent? In beide gevallen geldt dat je dat prima kunt opschrijven, daar heb je echt geen jurist voor nodig:

  • In geval van beëindiging van onze samenwerking zullen we in goed overleg een migratieplan maken om uw webshop tegen een redelijke vergoeding over te zetten naar een door u aangewezen derde. Hierbij bent u een afkoopsom van X verschuldigd voor de auteursrechten op de shop, die wij ons voorbehouden. Openstaande facturen dienen vooraf voldaan te worden.
  • Let op: bij beëindiging van deze overeenkomst kan geen migratie van de aan u geleverde shop worden verricht. U dient in de opzegtermijn (3 maanden) de data te downloaden die u wenst te behouden. De shop en al hetgeen daarmee samenhangt wordt vernietigd op de laatste dag van de overeenkomst. Auteursrechten voorbehouden: het elders herpubliceren van de shop is nadrukkelijk niet toegestaan, ook niet na einde overeenkomst.
Ik geef meteen toe dat die laatste niet heel vriendelijk is en de conversie vast zal verminderen. Maar als je dat bedoelt, dan moet je dat zeggen. Bij beëindiging “ja haha volgens artikel 11.723 sub b algemene voorwaarden hebben we alles daarnet vernietigd” zeggen is écht niet redelijk en gaat je een hoop geld kosten bij de rechter.

Arnoud

Mag een site je dwingen de nieuwe voorwaarden per direct te accepteren?

Een lezer vroeg me:

Als je inlogt op accounts, zoals bijvoorbeeld bij social media, komt het zo nu en dan voor dat sites je hun nieuwe voorwaarden tonen en dan om je akkoord vragen. Ben je het niet eens met die voorwaarden dan ontbreekt echter de optie om meteen je account op te heffen. Je moet de nieuwe voorwaarden dus accepteren voor je het account weg kunt gooien. Is dat juridisch wel in de haak?
Het is op zich toegestaan dat een dienstverlener van tijd tot tijd de voorwaarden aanpast. Meestal staat dit expliciet in de voorwaarden, maar ook als het er niet staat, is het in principe mogelijk: een dienstverlener mag immers de dienst stoppen wanneer hij dat wil. Hij kan dan gewijzigde voorwaarden afdwingen door te zeggen “akkoord of ik stop met de dienstverlening”.

De wet stelt hier maar beperkte grenzen aan, met name in de vorm van onze zwarte en grijze lijst van algemene voorwaarden. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om de dienst wezenlijk te veranderen met zo’n wijziging van voorwaarden, dus bijvoorbeeld het omzetten van een gratis dienst naar een dure betaalde dienst kan niet op deze manier.

Er is geen specifieke regel die zegt hoe ver van tevoren de nieuwe voorwaarden moeten worden getoond voor akkoord. De enige eisen die de wet noemt, is dat ook deze in te zien zijn en te downloaden. Maar dus niet dat je bijvoorbeeld een maand moet hebben om erover na te denken.

Ik kan dus niets bedenken waarom het verboden is dat een site je bij inloggen confronteert met een dwingende mededeling “Dit zijn de nieuwe voorwaarden, klik OK om verder te gaan” zonder zelfs maar de optie om per direct op te zeggen. Hooguit de juridische noodrem van de redelijkheid en billijkheid (art. 6:248 BW), het voelt niet heel erg eerlijk om mensen zo voorwaarden op te dringen. Maar er is nog nooit een rechtszaak over geweest.

Arnoud

Mag een hostingbedrijf haar prijzen vier keer over de kop doen?

Hostingbedrijf Versio heeft vrijdag nieuwe pakketten voor webhosting en domeinnamen aangekondigd, met flink hogere prijzen. Dat meldde Tweakers afgelopen maandag. In een mail op vrijdagavond werd gezegd “We willen iets met je vieren”, maar onderdeel van dat feestje was een prijsverhoging van 0,50 naar 2,50 per maand waarbij het zelfs leek of dat meteen in ging. En oh ja, de algemene voorwaarden waren gewijzigd zodat die op ieder moment mogen worden gewijzigd – zonder aankondiging. Eh, wacht, wat?

Hoofdregel bij ieder contract is dat het alleen mag worden aangepast als beide partijen daarmee instemmen. Veel zakelijke dienstverleners nemen daar een voorschot op door in de AV te bepalen dat zij eenzijdig de voorwaarden mogen herzien. Dat mag en is bindend op de zakelijke afnemer, bij consumenten ligt dat iets ingewikkelder.

Er is géén wettelijke regel dat je moet kunnen opzeggen bij een wijziging van het contract (of de prijzen). Waar het op neerkomt, is of zo’n wijzigingsbeding redelijk is. “Wij mogen wijzigen en dan mag u opzeggen” is in principe altijd redelijk, maar “wij mogen kleine dingen wijzigen zónder dat u mag opzeggen” of “wij mogen de prijzen aan inflatie aanpassen zonder dat u mag opzeggen” vind ik ook best redelijk.

Bij redelijkheid hoort ook hoe je het bekend maakt. Ik denk dat uit de wet volgt dat je als dienstverlener actief moet mededelen aan je klant. Enkel zeggen “kom elke dag maar kijken of de AV zijn aangepast, en oh ja we hebben geen track changes dus succes met lezen” is gewoon weinig redelijk. Het is voor de dienstverlener een kleine moeite een bericht te sturen, en het alternatief is zeer bewerkelijk voor de klant. Een voorwaarden die dus zegt “u moet zelf nagaan of de AV zijn gewijzigd” vind ik dus niet redelijk.

Het lijkt erop dat Versio vooral onhandig heeft gecommuniceerd: de prijswijzigingen en pakketwijzigingen treden pas in werking bij het eerste verlengmoment van de pakketten. Dat is sowieso legaal, als bedrijf ben je immers niet verplicht een verlenging te geven dus mag je bij verlenging afdwingen dat men naar een nieuw pakket overstapt. Natuurlijk moet je dat wel duidelijk melden zodat mensen kunnen weigeren die overstap te maken.

Wat de prijsverhoging betreft, ik snap best dat mensen daarvan schrikken want 400% verhoging is nogal wat. En dan lijkt het klein bier omdat het om 2,50 per maand gaat, maar veel Versio klanten hebben vele websites daar (ik ken de nodige mensen met 50+ sites) en dan gaat het hard natuurlijk.

Arnoud

Heb ik een pentest waiver nodig naast mijn algemene voorwaarden als security onderzoeker?

Een lezer vroeg me:

Als IT-consultant werk ik al jaren met het systeem van contractje en algemene voorwaarden. Nu doe ik sinds een tijdje ook specifieke securityklussen, en collega’s in dit vakgebied wijzen me er nu op dat ik klanten dan een pentest waiver moet laten tekenen. Maar is gewoon een duidelijke opdracht niet genoeg?

Zowel algemene voorwaarden als een pentest waiver beschermen je als opdrachtnemer. Een pentest waiver heeft vooral het voordeel dat hij explicieter en concreter is over het specifieke onderwerp van securityonderzoek.

Als het goed is, staan in je algemene voorwaarden al de nodige bepalingen waar je je klanten aan kunt houden: ze moeten de benodigde informatie geven, ze moeten zorgen dat jij het werk ongestoord kunt doen en ze moeten je vrijwaren van claims van derden die door hun toedoen bij jou op je bordje komen. Dit is generiek genoeg om ook claims van bijvoorbeeld leveranciers te pareren, en met een beetje goede wil ook om ze te dwingen je strafrechtadvocaat te betalen om vrijgesproken te worden van computervredebreuk.

Generiek is bij juridische zaken gelijk aan twijfelachtig en daarmee gelijk aan vele dure uren van juridisch advies en gebakkelei. Een pentestwaiver heeft als voornaamste voordeel dat dit er allemaal expliciet staat, zodat er minder discussie kan ontstaan. (Discussie tot nul reduceren is bij juristen onmogelijk.)

Een typische pentestwaiver vermeldt bijvoorbeeld expliciet dat er toestemming is van alle betrokkenen om hun infrastructuur te mogen binnendringen, en dat geen aangifte zal worden gedaan van vernieling van gegevens wanneer het pentest onderzoek door onzorgvuldigheid tot gegevensverlies leidt. Zo’n harde toezegging is erg handig om een aangifte of civielrechtelijke procedure direct te laten stranden.

Zonder een pentestwaiver moet je dus terugvallen op generieke teksten uit je algemene voorwaarden, en misschien krijg je dan wel het risico dat de klant zegt die nooit gekregen of geaccepteerd te hebben. Of hij stelt dat “het werk ongestoord doen” betekent dat hij een bureau en stoel moest leveren, maar niet dat hij bij leveranciers moest melden dat jij de gehele infrastructuur ging proberen binnen te dringen. En dan heb je een fors probleem als het misgegaan is met je opdracht en er een boze hostingleverancier aangifte heeft gedaan en tachtig man personeel een schadeclaim indienen wegens AVG overtredingen.

Arnoud

Nu mag je ook al niet meer doodgaan van de algemene voorwaarden

De internetbetaaldienst PayPal heeft een vrouw die onlangs is overleden een brief gestuurd met de mededeling dat haar overlijden in strijd was met de regels. Dat meldde Nu.nl op gezag van de BBC. “You are in breach of condition 15.4(c) of your agreement with PayPal Credit as we have received notice that you are deceased… this breach is not capable of remedy.” meldde de brief. Nadat de weduwnaar de BBC had ingelicht, heeft Paypal de brief ingetrokken onder het maken van excuses. Maar wat krijgen we nou?

Het is me niet helemaal duidelijk welk artikel 15.4 precies wordt bedoeld. De voorwaarden van Paypal Credit zijn anders gestructureerd, en er is nergens een 15.4(c) te vinden. Gezien de context van de brief (een letter of default) gaat het waarschijnlijk om artikel 12, waar voorwaarden in staan waaronder je als klant in verzuim (default) wordt geacht te zijn. Paypal mag dan je krediet ineens opeisen en je account sluiten.

Dit artikel noemt enkele situaties die voor mij vrij standaard zijn, zoals niet tijdig betalen of failliet gaan, maar ook het doen van misleidende verklaringen of niet voldoen aan je informatieplichten. Oké, dat is ergens nog wel te begrijpen, maar dat doodgaan staat er dus ook tussen:

Pass away or become incompetent;

Ik vermoed dat de achterliggende gedachte is dat je iemands kredietovereenkomst op moet kunnen zeggen als die iemand overleden is, er is dan immers geen wederpartij meer. Het is dan ook logisch dat je al het geld terug wilt eisen.

De specifieke uitwerking in dit artikel 12 is een beetje een vieze hack, een soort operator overloading eigenlijk. Artikel 12 regelt wanneer jij iets doet dat niet mag, op grond waarvan Paypal dan mag opzeggen. Dat artikel wordt nu gebruikt om ook de situatie na overlijden te regelen, want de uitkomst is hetzelfde. Maar als side effect gaat er dan een ingebrekestelling uit met als grondslag dat je overleden bent, en dat is natuurlijk weer niet de bedoeling.

Daar is vrij zeker gewoon niet over nagedacht, ook niet toen iemand het sjabloon voor die brief samenstelde en “Pass away” las en daar “you are deceased” van maakte. Het zou me niets verbazen als die zinnen door iemand anders zijn gemaakt dan de persoon die het sjabloon maakte.

De uitkomst (en die brief dus) is complete onzin, maar hoe het kon gebeuren is volkomen logisch.

Arnoud

Hoe je 8% meer omzet haalt dankzij één juridisch foefje

Iedere ondernemer zoekt continu naar meer omzet. Meer klanten en meer verkopen aan bestaande klanten zijn de meest voor de hand liggende strategieën. Juridische zaken zoals je algemene voorwaarden lijken daarbij irrelevant en dat zijn ze natuurlijk ook. Maar er is een foefje dat je uit kunt halen met je algemene voorwaarden waardoor je toch net wat meer mensen over de streep trekt.

Geen mens die algemene voorwaarden leest, zul je denken. Of je nu een webshop met dierenvoer drijft of via je webwinkel juist boeken aanbiedt, je hebt voorwaarden nodig maar je wilt er natuurlijk niet te lang bij stil staan. Vaak is het ook een verplicht nummer, zeker als je consumenten producten verkoopt.

Algemene voorwaarden zijn wel erg handig. Je kunt er je retourregeling in opnemen, bepalen hoe het werkt met achterafbetalen en incassokosten en op welke manier mensen moeten klagen als er wat mis is. Ik zeg dan ook zeker niet dat je geen algemene voorwaarden moet hanteren. Maar het is wel gedoe om ze elke keer aan te bieden, dat erken ik onmiddellijk.

Maar het is precies dat aanbieden waar je je omzetstijging kunt halen. Want dat doe je in het bestelproces, en het is algemeen bekend dat iedere hindernis in het bestelproces tot afhakers leidt. En wat is de grote hindernis bij algemene voorwaarden? Precies, dat je er akkoord mee moet gaan met zo’n vinkje. En dat vergeten mensen dan, en dan zegt je webshopsoftware “Een verplicht veld is vergeten” en dan haken mensen af. Weg dus met dat vinkje.

En nee, dat vinkje is helemaal niet verplicht. Ik weet ook niet waarom iedereen dat zo doet. Of nou ja, dat weet ik wel: omdat in 1982 een Amerikaanse advocaat bedacht dat het nodig was bij online verkoop, en iedereen dat slaafs nabootst want het ziet er juridisch uit. Onze wet (noch de Amerikaanse, overigens) zegt helemaal niet dat dat moet. Ja, je moet mensen erop wijzen dat de voorwaarden van toepassing zijn, maar dat is het. Dus de korte versie: weg met dat vinkje, nergens voor nodig.

Natuurlijk moet je mensen wel expliciet wijzen op je voorwaarden. Enkel ze onderin je voetertekst opnemen is niet genoeg. Zorg er dus voor dat er direct onder of boven de bestelknop een tekst komt zoals “Door te bestellen gaat u akkoord met de algemene voorwaarden”, waarbij je die laatste twee woorden een hyperlink maakt naar een PDF-bestand met de voorwaarden. Dat is alles.

Wij hebben dit voor een hoop klanten zo uitgevoerd, en die zien allemaal leuke omzetstijgingen, dat wel tot acht procent of meer kan zijn. Dus waar wacht je nog op?

Arnoud

Hoe je zonder enige moeite 18 euro per jaar bespaart met je nieuwe algemene voorwaarden

Oké, dus je hebt algemene voorwaarden en die heb je laten aanpassen. Je klanten zijn er mopperend mee akkoord gegaan, en je wilt weer verder met waar je eigenlijk plezier in hebt. Dan is er nog één detail, en dat is dat je je voorwaarden nog even bij de Kamer van Koophandel gaat deponeren. Dat staat professioneel en het kost maar 18 euro per document per jaar. Mijn juridisch advies: ophouden daarmee, onmiddellijk.

Een depot van algemene voorwaarden bij de KVK is eigenlijk volstrekt zinloos voor ondernemers. Deze mogelijkheid is er eigenlijk alleen voor grote bedrijven die niet bij iedere transactie de voorwaarden mee kunnen leveren op papier. Denk aan de Albert Heijn of PostNL. Daar kent de wet een uitzondering: die bedrijven mogen volstaan met een depot bij de Kamer van Koophandel. Wel moeten ze de voorwaarden ook op verzoek uitreiken. Probeer het zaterdag eens bij de servicebalie – bij mijn Albert Heijn waren ze overigens vorige week helaas op.

Maar internetondernemers zijn geen Albert Heijn, en bovendien is het voor een ondernemer geen enkele moeite om je voorwaarden mee te sturen met je offerte. Of om ze als klikbare download in het bestelproces op te nemen. Die uitzondering is dus niet van toepassing. Wettelijk gezien gooi je dus 18 euro per jaar in het putje als je dan toch gaat deponeren.

Waarom doen bedrijven het dan toch? Een veelgehoorde verklaring is dat de Kamer van Koophandel het aanraadt op startersdagen. Daar zal ik verder niets over zeggen. Iets logischer is dat het bewijs oplevert van wat er in je voorwaarden stond. De inhoud van de gedeponeerde voorwaarden kan immers niet ter discussie staan, die ligt bij de KVK en die gaan er niet in rommelen. Alleen: het gaat zelden tot nooit over de vraag wat er precies in de voorwaarden stond. Meestal is de vraag wat het betékent dat er staat, en daarbij is een depot niet relevant.

Voorop staat dat de wet eist dat je je voorwaarden meestuurt met je offerte. Als je niet kunt bewijzen dat je dat hebt gedaan, dan zijn je voorwaarden niet van kracht op die offerte. Ongeacht hoe vaak ze bij de KVK liggen. Zorg er dus voor dat je ze bijsluit en dat de klant verklaart ze gehad te hebben.

Arnoud

Mogen de Olympische Spelen de auteursrechten op je filmpjes opeisen?

Een lezer wees me op de Terms and Conditions of Ticket Purchase, Possession and Use van de Olympische Spelen in Pyeongchang, met daarin deze opmerkelijke clausule:

5.3. Ticket Holders may take or record still and moving images and/or sounds within Venues and agree that the IOC shall be sole owner of any intellectual property rights (including copyright) in such content without further authorization from, or compensation to, the Ticket Holder or anyone acting on his/her behalf, and hereby assign any rights he/she may have in respect of such content to the IOC, including without limitation the right to make derivative works, waiving all moral rights in the same.

Oftewel, mocht je van plan zijn om tijdens je bezoek aan de Spelen video’s te maken dan worden die automatisch eigenaar van de IOC. Het intellectueel eigendom van deze fantastische Spelen (immers met Hoofdletter) moet toch beschermd worden?

Leuk geprobeerd, maar zo werkt het niet. Algemene voorwaarden kunnen geen auteursrechten opeisen, niet in Nederland, niet in de VS en niet in Korea. Al die landen (voor zover ik weet álle landen) eisen namelijk dat auteursrechten worden verkocht middels een schriftelijk stuk met handtekening. Ik lees dat Korea zelfs registratie van die akte vereist voordat de levering effect heeft.

Natuurlijk is zo’n tekst ook niet perse bedoeld om juridisch echt iets voor elkaar te krijgen. Vaak is het al genoeg dat mensen het lezen en denken “het staat er in juridische taal dus zal het wel zo zijn”. Want dan krijg je makkelijker video’s van Youtube, wat denk ik het voornaamste doel is van deze clausule. Heel ergerlijk.

Arnoud

Kun je op een inschrijfformulier verwijzen naar de website voor de voorwaarden?

Een lezer vroeg me:

Vorig jaar had ik me in het buurthuis opgegeven voor muzieklessen, gewoon met papieren formulier. Na een aantal lessen bleek het niets voor mij en ik heb het laten gaan. Nu krijg ik ineens een factuur voor de verlenging van mijn abonnement(?), dit op grond van de algemene voorwaarden. Ik heb het formulier erbij gepakt (ik fotografeer alle formulieren die ik teken) en daar staat inderdaad “Onze algemene voorwaarden zijn van toepassing, zie onze website voor de tekst”. Is dat werkelijk bindend?

Het is mogelijk, maar twijfelachtig, dat je een overeenkomst aangaat waarbij alleen in de algemene voorwaarden staat dat het stilzwijgend verlengd wordt. Op zich mag zo’n voorwaarde natuurlijk gesteld worden, maar het lijkt mij nogal essentieel of een dienst korte termijn is of lange termijn/met verlenging. En zulke essentiële informatie moet voor of bij het sluiten worden gemeld, dit op grond van de wet oneerlijke handelspraktijken. Doe je dat niet, dan is de overeenkomst vernietigbaar.

Verder mag men op een papieren formulier alleen verwijzen naar voorwaarden op de website indien de klant (of hier de cursist dus) daar expliciet mee akkoord gegaan is (art. 6:234 lid 3 BW). Zo’n zin op het formulier is geen uitdrukkelijke akkoordvraag, dus is dit niet rechtsgeldig.

Je zou daar tegenover kunnen stellen dat het hier gaat om dienstverlening, waardoor andere regels gelden voor de voorwaarden. Art. 6:230c BW bepaalt dat een dienstverlener ze “voor de afnemer gemakkelijk elektronisch toegankelijk [mag maken] op een door de dienstverrichter meegedeeld adres”. Uitdrukkelijke toestemming is dan niet nodig. Wel moet het adres dan specifiek zijn, enkel “zie onze website” of de URL van de homepage is daarvoor niet genoeg.

Ik zou dus reageren dat de voorwaarden niet rechtsgeldig zijn aangeboden omdat de verlenging niet expliciet is gemeld én de wet jouw toestemming voor de elektronische verstrekking eiste, en dat je ze op die grond vernietigt (=buiten toepassing verklaart). Daarmee is de grond voor de stilzwijgende verlenging vervallen en zit je dus nergens aan vast.

Je recht krijgen is bij zulke dingen wel altijd een veel moeilijkere dan je recht hebben.

Arnoud

Hoe verander je van huisregels als forum?

Regelmatig krijg ik vragen van forums en andere sites waar mensen dingen mogen posten: ze willen nieuwe voorwaarden, maar hoe voer je dat in? Kun je ze gewoon op je website zetten, of moet je iedereen apart akkoord laten gaan en wat doe als mensen dan bezwaar maken?

Nieuwe gebruiksvoorwaarden maken is inderdaad niet zo moeilijk, maar je moet ze vervolgens ook invoeren. En dat kan misgaan wanneer je mensen al onder bestaande voorwaarden op je site hebt. Die mensen hebben juridisch gezien een contract met je, en de voorwaarden uit zo’n contract moeten worden nageleefd. Door hen – maar ook door jou.

De eerste stap is dus in je huidige voorwaarden nakijken wat deze zeggen over het wijzigen daarvan en hoe dat procedureel moet gebeuren. Vaak staat er dat dit zomaar mag, maar dat je het een maand of zo van tevoren moet melden. Dat is dan dus hoe het zal moeten.

Staat er niets over het mogen wijzigen, dan heb je tóch dat recht. Bij langlopende diensten is het namelijk sowieso toegestaan om deze op te zeggen als dienstverlener (leuk man, die informatiesamenleving), en als je mag opzeggen dan mag je ook wijzigen. Natuurlijk mag de gebruiker dan ook weer opzeggen, die hoeft geen genoegen te nemen met gewijzigde voorwaarden. Maar in de praktijk heb je daar weinig aan natuurlijk, want je wilt meestal niet weg bij zo’n dienst.

Staat er niets over een termijn, dan zul je zelf een redelijke termijn moeten geven waarbinnen je het gaat melden voordat ze in werking treden. Het is niet toegestaan om gewijzigde voorwaarden per direct in te laten gaan, dat is niet redelijk. Een week bij een gratis forumdienst lijkt mij redelijk. Bij een betaaldienst zou ik eerder één of twee maanden aanhouden.

Het aankondigen van de wijzigingen gebeurt zoals gemeld in de oude voorwaarden. Staat er niets, dan moet je wederom op zoek naar een redelijke invulling. Ik vind zelf het netst om iedereen bij de eerstvolgende inlog een bericht te sturen dat de voorwaarden gewijzigd zijn en wanneer ze in werking treden. Men kan die dan rustig lezen en besluiten al dan niet weg te gaan. Een akkoord afdwingen mag ook via dat kanaal, maar pas nadat die redelijke termijn is afgelopen natuurlijk.

Voor de privacyverklaring ligt het eigenlijk eenvoudiger. Die tekst moet namelijk gewoon uitleggen wat je doet met mensen hun privacy. Akkoord daarop is niet nodig, en ze mogen dus ook op ieder moment wijzigen.

En nee, dat betekent niet dat je dus zomaar jezelf nieuwe dingen kunt toestaan door ze in de privacyverklaring te noemen. De privacyverklaring is documentatie, een bijsluiter. Je zult nog steeds netjes toestemming moeten vragen om bijvoorbeeld je gebruikers nieuwsbrieven te sturen of hen te tracken met een prachtige nieuwe tool. Maar regel je dat die toestemming gevraagd wordt, dan kun je zonder nadere mededeling de privacyverklaring uitbreiden met uitleg over die nieuwsbrief of tool.

Arnoud