Mag een vereniging met instemming van de ALV je postadresverkopen?

Verandering in de manier waarop de KNLTB met jouw persoonsgegevens omgaat, las ik op de site van de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond (KNLTB), en ik moest ook even zoeken wat de L was. De verandering houdt in dat men op zoek gegaan is naar manieren om “meerwaarde voor jouw KNLTB-lidmaatschap te creëren”, wat inderdaad neerkomt op “we gaan je persoonlijke informatie verkopen”. Maar geen zorgen, de ALV heeft ingestemd met deze nieuwe manier van werken en je kunt je altijd afmelden. Maar, wacht, AVG, wat?

Tussen de regels door lees ik dat de KNLTB op zoek is naar extra bronnen van inkomens, en haar ledenlijst als een waardevol betaalmiddel ziet. Daarom is besloten om die ledenlijst eens commercieel te activeren, door ze aan (ongetwijfeld zorgvuldig geselecteerde) partners te geven. Deze mogen dan bellen of brieven sturen met reclame, totaal maximaal drie keer per kwartaal. E-mail is uitgezonderd, daarvoor moeten leden een aparte opt-in geven vanwege het spamverbod uit de Telecomwet.

Het deed me denken aan de KNVB, die als vereniging het besluit nam om namens leden toestemming te geven. Maar dat is niet het geval hier, want de FAQ biedt zowaar een juridische uitleg:

De grondslag voor het delen van persoonsgegevens met partners van de KNLTB is gebaseerd op een gerechtvaardigd belang, dat is ontstaan door de beslissing die de Ledenraad hierover heeft genomen in december 2017. Het delen van persoonsgegevens geldt voor eigen acties en promotionele acties van partners van de KNLTB of partijen waarmee de KNLTB een samenwerking is aangegaan.

Dit schuurt bij mij een beetje want het lijkt allemaal sterk op wat er in de AVG staat, maar het klopt volgens mij net niet. Het klopt dat je je kunt beroepen op een eigen gerechtvaardigd belang, en dan mag je persoonsgegevens gebruiken zonder toestemming. Direct marketing wordt in de AVG genoemd als een dergelijk belang, en in principe kun je dat dan doen mits je een opt-out toepast. Dat belang kan van de verantwoordelijke (de KNLTB) zelf zijn of van een derde, dus die marketing zou ook door een partner kunnen gebeuren. De relevantie van het besluit van de ledenraad zie ik niet direct, je hebt als organisatie een belang of niet en daarover stemmen verandert je belang niet, volgens mij.

Alleen wat ontbreekt en wat nou net de kern is van dat belang is dat er een áfweging achteraan komt waarom dit gepast is gezien de privacy en je eigenlijk geen andere optie hebt dan deze invulling. En dat is waar het bij direct marketing al heel snel misgaat. Toestemming vragen is immers niet moeilijk – in tegenstelling tot bijvoorbeeld cameratoezicht of fraude-detectie.

Daar staat tegenover dat de verkochte gegevens alleen je postadres en telefoonnummer zijn. De privacy-impact van reclame per post vind ik kleiner dan e-mail, zeker omdat er geen persoonlijke interesses en dergelijke worden verkocht. Behalve dan dat je houdt van lawn tennis natuurlijk.

Daarom denk ik dat dit misschien toch wel door de beugel kan, mede vanwege de duidelijke communicatie en de afmeldmogelijkheid. De KNTLB moet er wel zelf voor zorgen dat die partners je gegevens dan ook weggooien, overigens.

Arnoud

18 reacties

    1. Inclusief ik.

      Beetje offtopic: het verbaast me overigens wel dat er nog steeds veel gefilterd wordt op basis van nee/nee-stickers. Je zou zeggen dat inmiddels ieder bedrijf wel doorheeft dat adresseren meer oplevert. Ik ben er overigens niet rouwig om (ik houd van mijn nee/nee-sticker!), maar het verbaast me wel.

    1. Lijkt er op dat de KNLTB dat fixt (en terecht):

      Ik heb bezwaar tegen het gebruik van mijn (persoons)gegevens voor aanbiedingen of acties. Hoe kan ik dit bezwaar indienen? Als je niet wenst te worden benaderd per post of telefoon met interessante aanbiedingen vanuit KNLTB en/of haar partners, dan respecteren wij dat uiteraard. Je kan dan gebruik maken van het recht van bezwaar. Je kunt dit doorgeven via het online formulier. De KNLTB zal zo spoedig mogelijk je afmelding verwerken. Wil je meer informatie over de verwerking van je persoonsgegevens? Bekijk dan ons Privacy Statement.

          1. Ik denk dat de adverteerder zich op het standpunt stelt dat dit allemaal expliciete toestemmingen zijn, dat dat hetgene is dat hij gekocht heeft.

            En waarom… omdat ik ongevraagd telefonisch benaderd worden een heel stuk vervelender vind dan per post. Dus terwijl je met post alleen misschien nog van een grijs gebied kunt spreken, is dat met telefoonnr erbij, voor mij toch, niet meer zo.

            1. Hoe kan een opt-out als expliciete geïnterpreteerd worden?

              De KNLTB bepaalt de voorwaarden; blijven zij ondanks het delen van de persoonsgegevens met door hen geselecteerde derden niet gewoon de verwerkingsverantwoordelijke?

              1. Blijkbaar drukte ik me niet duidelijk genoeg uit. Als ik de koper was (niet dat ik enige ervaring heb met het kopen van dat soort zaken) van dat adressen/telefoonbestand zou ik wel zorgen dat in het contract staat dat de verkoper ervoor dient te zorgen dat het bestand ‘goed’ is, dus dat alles direct bruikbaar is. De tennisclub moet zelf maar regelen hoe ze dit voor elkaar krijgt, daar wil ik als koper mijn handen niet aan branden.

                En zelfs al zou dat niet in het contract staan, dan zou ik als koper de grens op zoeken en aannemen dat dat zo is, omdat die KNLTB de tweede grootste sportbond van NL is, en dus ongetwijfeld een professionele organisatie is. De aanname dat alles volgens de regels verlopen is, is dus heel redelijk.

                Opt-out? Ik zie als koper die opt-out niet, ik zie alleen een bestand met, naar ik mag aannemen, de opt-outs eruit gefilterd.

  1. Er zitten wel een paar haken en ogen aan dit verhaal waarom ik het toch niet netjes vindt:

    • gebrek aan een alternatief: Als de fitnessclub uit de buurt zoiets doet, kun je aanmelden bij een andere fitnessclub, maar als je serieus lawn tennis wilt spelen, heb je geen keus. Dan ben je verplicht lid.

    • Het gerechtvaardigd belang: Het is natuurlijk een sportbond, en die hebben als doel om de sportbeoefening van hun leden te coordineren en bevorderen. Het verdienen van geld is geen doel. Ze hebben wel degelijk een alternatief: de contributie verhogen of de werkingskosten verminderen. Het is niet omdat ze het onwenselijk vinden om de contributie te verhogen, dat ze dan maar op illegale manier aan geld moeten komen. Want daar komt het kort gezegd op neer: in principe mag het niet, maar ze willen graag meer geld, en dan mag het wel. Dat is natuurlijk een flutredenering. Als ze hun coordinatiefunctie niet kunnen uitvoeren zonder die gegevens te verkopen, dan mag het, maar niet omdat ze graag meer geld willen hebben. Dan is de AVG een wassen neus, want dan kun je altijd wel een ‘gerechtvaardigd’ belang vinden.

    1. Dan is de AVG een wassen neus, want dan kun je altijd wel een ‘gerechtvaardigd’ belang vinden.
      Precies. De rechtvaardiging van het belang is hier enkel “wij willen graag geld verdienen met de gegevens die wij vanwege de uitvoering van onze primaire taak al in ons bezit hadden.”

  2. Zou netter zijn als ze eerst zouden vragen wie geen bezwaar heeft en dan alleen de gegevens doorgegeven van de personen die gezegd hebben geen bezwaar te hebben. Hoeft er achteraf niets verwijderd te worden

    1. Maar hoe doe je dat dan voor nieuwe personen? Ik speel geen lawn tennis, maar stel dat ik het wel zou willen doen en me aansluit, hoe weten ze dan of ik wel of geen bezwaar maak? Dan zullen ze een opt-in of opt-out moeten opnemen op het aanmeldformulier.

  3. Ik zit met een aantal vragen: – Het probleem bij de KNVB was (volgens mij) dat er ook advertenties werden gestuurd op kenmerken. Het ging niet alleen om “Oh, die houdt van voetballen”, maar er werden daadwerkelijk reclames gestuurd door maandverbandproducenten naar meisjes van een jaar of 10 met het bericht “kleine meisjes worden groot” of iets dergelijks. Dat lijkt toch iets meer op inbreuk op privacy dan een stukje algemeen geadresseerd reclamedrukwerk. Worden deze gegevens (geboortedatum) ook gedeeld? – Hoe optioneel is lidmaatschap? Moet je lid zijn om mee te doen aan kampioenschappen? Moet je lid zijn om lid te zijn van een club? Moet je lid zijn om de tennisbaan op te mogen? En hoe goed wordt op de opt-out gewezen? Het lijkt er bovendien op dat zelfs als je bij je aanmelding zo snel mogelijk een bezwaar indient, er nog een vertraging in zit. “De KNLTB zal zo spoedig mogelijk je afmelding verwerken”. Dat klinkt toch alsof je nog wat reclame kunt verwachten, zelfs als je al direct aangeeft dit niet te willen. Ook klinkt het alsof je gegevens altijd al bij het reclamebedrijf liggen. Je kunt het niet voorkomen, alleen weer afmelden.

    Bovendien is een opt-out natuurlijk omdat mensen niet snel actie ondernemen. Er zullen zat mensen zijn die de reclame niet willen, maar het maanden, zo niet jaren op hun mat krijgen omdat ze de moeite niet nemen zich af te melden of niet 1-2-3 konden vinden hoe ze dit moeten doen (of waar de reclame überhaupt hun adres van heeft). Bij een opt-in moet je mensen verleiden met “speciale aanbiedingen” en zelfs dan zijn er geïnteresseerden die vergeten actie te ondernemen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.