Keurig betaald met de parkeer-app en toch een bekeuring

Twee jaar geleden parkeerde rechtenhoogleraar Corien Prins haar auto in de Utrechtsestraat in het centrum van Tilburg, zo opende NRC een juridisch artikel. Ze betaalde met haar parkeer-app, die aangaf dat ze daar een uur mocht staan. Maar dat bleek niet te kloppen en ze kreeg een boete. Ja mevrouwtje, zo gaat het verhaal dan, die app is niet van de overheid dus dan blijft het uw eigen verantwoordelijkheid he. Maar de app wordt natuurlijk wel gevoed met informatie afkomstig van de gemeente, die bouwers gaan echt niet zelf elk verkeersbord nazoeken. Interessant genoeg geeft de Hoge Raad Prins gelijk.

Uit het arrest blijkt dat op de betreffende locatie alleen geparkeerd mocht worden met vergunning of dagticket, terwijl Prins via haar app voor een uur had betaald (€2,20 in plaats van een dagkaart van €16,50). Op een bord aan het begin van de straat stond dat ook aangegeven, maar de parkeer-app wist niet beter dan dat je per tijdseenheid kon parkeren.

Die informatie over waar je betaald moet parkeren, die haalt zo’n bedrijf natuurlijk niet zelf overal op. Die wordt door gemeenten aangeleverd, er is zelfs een Nationaal Parkeer Register (spatiefout in origineel) waarin deze informatie op te halen is. En daar ging het dus mis, de gemeente Tilburg had die informatie over die dagkaart niet correct in het NPR gezet. Wiens fout is dat nou?

Rechtbank en Gerechtshof legden de verantwoordelijkheid voor het op de juiste manier voldoen van de parkeerbelasting toch bij de burger neer. Je kiest er zelf voor om een app te gebruiken, je had ook het bord kunnen controleren en dan had je het kunnen weten. Dat de gemeente die informatie in het NPR stopt en de appbouwer daarop afgaat dat is niet het probleem van de handhaving, je moet daar altijd op bedacht blijven als je gaat parkeren.

Ja die vond ik ook niet heel sterk. En vooral de Hoge Raad niet, en die heeft er nog een juridisch argument voor ook. Volgens de Gemeentewet moet je duidelijk informeren hoe en waarvoor er parkeerbelasting moet worden betaald. Als je vervolgens als gemeente toelaat dat men via een app betaalt, dan moet je als gemeente zorgen dat ook in de app duidelijke informatie beschikbaar is over het betalen.

In cassatie staat vast dat belanghebbende bij het betalen door middel van de parkeerapp onjuiste gegevens omtrent de verschuldigde parkeerbelasting te zien kreeg. Daarmee staat ook vast dat de gemeente Tilburg niet heeft voldaan aan haar hiervoor in 2.4.1 omschreven informatieplicht ten aanzien van deze wijze van betaling. Aangezien de Verordening aan belanghebbende de keuze biedt tussen betaling door middel van een parkeerapp of een parkeerautomaat en tussen die wijzen van betaling geen onderscheid maakt, kan aan belanghebbende niet worden tegengeworpen dat hij is afgegaan op de tariefinformatie in de parkeerapp zonder ook tariefinformatie in de plaatselijke parkeerautomaat en/of op in de omgeving geplaatste borden te raadplegen.
De naheffingsaanslag wordt dan ook vernietigd. Hopelijk wordt de informatie nu ook snel aangepast; in het artikel wordt Tilburg geciteerd als dat ze hebben gezegd dat het wel vaker fout gaat. Maar nu er eindelijk een sanctie staat op die fouten, hoop je dat er een prikkel is om dit op te lossen. „Op het moment van de uitspraak van de Hoge Raad was de kaart al verbeterd en de gemeente Tilburg is bezig om de kaarten nog nauwkeuriger in te tekenen”, aldus de gemeente.

Arnoud

 

30 reacties

    1. Ik moet de eerste overheidsjurist nog tegenkomen die bij een bezwaarschrift als eerste denkt “deze burger heeft gewoon gelijk, we gaan betalen”. Je hele leven ben je getraind om in tegenspraak te gaan op wat de andere partij zegt, die heeft gewoon per definitie ongelijk en jouw werk is te bewijzen dat dat ongelijk er is. En er is toch de rechter die het uiteindelijk zegt?

      Bovendien, ga jij je baas (en de gemeenteraad) vertellen dat ze X miljoen moeten uitgeven om de parkeerborden te herzien en iedereen te compenseren voor onterechte belasting die ondertussen al uitgegeven is?

            1. Precies.

              Overheidsinstanties, maar ook veel bedrijven zoals banken, verzekeraars, advocaten, notarissen, belastingdienst, vervoerders, softwarebouwers, zijn in wezen dienstverlenende bedrijven die daarom altijd de KLANT centraal zouden moeten zetten, en NIET zichzelf.

              Maar dat besef is na honderden jaren in business nog steeds niet doorgedrongen. Of ze willen het niet zien, uit hooghartigheid.

              De markt zou dit moeten corrigeren, maar dat gebeurt vaak niet, omdat de klant lang niet altijd iets te kiezen heeft, en omdat die klant er bovendien pas achter komt dat het niet goed zit, als zhij al met handen en voeten aan de “dienstverlener” vastzit.

      1. Niet alleen een probleem bij overheden, maar ook bij bedrijven. Of in mijn visie zelfs het probleem. Bij overheden is het wel ergerlijker omdat die hun fout niet toegeven tegen de burgers die ze moeten vertegenwoordigen.

        Het moet wel te veranderen zijn, want er zijn bedrijven en instanties die het meestal wel goed doen.

        1. Ik baseer me op onderzoek (oké, 2011 maar sindsdien weinig veranderd in wet of beleid) dat juist uitgesproken negatief is over mediation, minnelijke schikkingen en dergelijke:

          Toch laten veel geïnterviewden zich negatief uit over hoe dit in hun geval is gelopen. Allereerst omdat een aantal van hen zegt niet te zijn uitgenodigd voor een informeel gesprek. Maar bovendien, in de gevallen waarin een informele aanpak wel is gehanteerd of mediation is geprobeerd, omdat dit volgens een aantal geïnterviewden geen positieve effecten heeft gehad.

          Recenter is deze serie van Follow the Money waarin je ook weinig positief wordt van de opstelling van de betrokken overheidsjuristen. Die is: wat zegt de wet, hoe kijken we formeel naar de casus. En dat is niet hetzelfde als “hoe lossen we het probleem van deze burger op”. Nogmaals, ik weet zeker dat in de casus van deze blog de jurist niet heeft geïnformeerd bij het NPR of de gegevens wel correct staan maar als echt jurist een weerwoord op de stellingen van Prins terugstuurde. Dat is immers je werk als jurist.

      2. Ik moet de eerste overheidsjurist nog tegenkomen die bij een bezwaarschrift als eerste denkt “deze burger heeft gewoon gelijk, we gaan betalen”. Je hele leven ben je getraind om in tegenspraak te gaan op wat de andere partij zegt, die heeft gewoon per definitie ongelijk en jouw werk is te bewijzen dat dat ongelijk er is.

        Nee stel je voor dat je je als jurist aan de wet zou houden; een volledige heroverweging van het primaire besluit uitvoeren met daarbij zorgvuldigheid in acht nemen en een belangenafweging maken… Bezwaarprocedure is een farce; recht halen doe je bij een rechter.

    2. Ervaringsdeskundige hier. Aantal jaar geleden een vergelijkbare situatie gehad om de hoek (Burgerijpad Tilburg) kort betaald voor wat blijkbaar een langparkeerplek was. Bezwaar aangetekend bij gemeente Tilburg omdat de app aangaf dat het mocht en de boete is destijds kwijt gescholden…

  1. Het is jammer dat die sanctie er alleen maar is als de burger dit juridisch uitvecht. De juridische kosten worden vergoed omdat er gewonnen was maar indien je verliest zijn die kosten voor jezelf. Dat maakt dat alleen hele principiële mensen (of mensen met voldoende juridische vriendjes) dit gevecht aan kunnen gaan.

    Het zou mooi zijn als er een ombudsmanachtige stichting komt die, indien de overheid haar burgers willens en wetens piepelt, een hele grote schadevergoeding zou mogen krijgen. Die schadevergoeding kan dan weer gebruikt worden voor nieuwe zaken waardoor het zichzelf in stand kan houden. Uiteraard moet ook de burger een echte schadevergoeding krijgen indien er schade is (zie toeslagen affaire).

  2. Wel weer typisch dat je het tot de hoge raad moet laten komen voor je je geld terug ziet. Voor wie geldt dat ze zich dit kunnen veroorloven en dat ze overtuigd genoeg van hun gelijk zijn om zo lang door te gaan? Niet iedereen is een rechtenhoogleraar, immers.

    Ik vind overigens dat we al jaren onbegrijpelijk veel fouten tolereren in software. Het is alsof we niet beter willen. Release early / update often, dat zou je met fysieke producten moeten proberen: “ja meneer, de rugleuning komt in december pas, maar tot dan kunt u uw stoel in ieder geval alvast als kruk of bijzettafel gebruiken. Meubelbouw is nu eenmaal een onvoorspelbare business, he.”

    Maar ja, hoe fix je dat, de hele branche doet er aan mee.

    1. Volgens mij is het probleem hier niet dat er fouten in de software zitten, maar dat de onderliggende databron niet up-to-date is. Er zitten overal wel wat foute gegevens, zeker in grootschalige databronnen waar we als maatschappij op leunen, zoals het BRP, BAG maar ook bij commerciële partijen zoals het BKR.

      Wat ik meer als een probleem zie is dat dergelijke registers duidelijke ingangen voor correctie en controle moeten hebben. Ik vermoed dat deze zaak Tilburg wel heeft aangezet tot nalopen van haar gegevens in Nationaal Parkeer Register. Dat hier geen mooie standaardprocedure (Oh, dank u voor de melding, we passen het meteen aan en laat deze boete maar zitten) voor bestaat doet me wel vermoeden dat dat zelf-corrigerende vermogen op deze registers erg moeilijk te bereiken is.

      1. Het onderscheid tussen data en ‘code’ is vrij arbitrair tegenwoordig; ook al is de best practice dan dat je die twee scheidt, een belangrijk deel van de functionaliteit hangt vaak juist af van die data. We hebben het dan bijvoorbeeld over personalisatie, maar ook over ‘slimme contracten’. Veel data geldt dan ook als verkapte configuratie van het proces.

        Hier vind ik het een grijs gebied; meest waarschijnlijke scenario is dat een of meer straten het foute type hebben gekregen en dus worden de verkeerde kosten doorberekend. Of ontbrak er misschien informatie en is er teruggevallen op een default? Wat voor consistentiechecks zitten er eigenlijk op die data? Wat als het systeem de mogelijkheid heeft de data te herkennen als fout maar daar niks mee doet?

        Ik heb gewerkt aan systemen die gedetecteerde fouten (bijvoorbeeld een negatieve prijs voor een product) rapporteerden, zodat de data verbeterd kon worden vóór klanten het merkten. Maar wordt de software dan ergens niet medeverantwoordelijk voor de datakwaliteit?

        1. Absoluut mee eens dat je checks en controles inbouwt in software, al is het maar input sanitation (een negatief huisnummer niet toestaan, bijvoorbeeld) maar uiteindelijk staat zo een register niet alleen als software (even voorbijgaand aan de grens data / software) maar ook als product/plicht van een organisatie.

          Wat ik hier vooral zie is dat een correctieproces al veel eerder had kunnen worden ingezet, waarbij dit ook niet tot de hoge raad had hoeven te gaan. En als dit soort situaties was ingebed als een dergelijk proces, dat de gemeente er veel adequater en voor de betrokken burger positiever op had kunnen reageren

    2. Het is dat dat artikeltje in de gemeentewet er staat (Volgens de Gemeentewet moet je duidelijk informeren hoe en waarvoor er parkeerbelasting moet worden betaald), maar ik heb altijd geleerd dat de lokaal aanwezige verkeersborden de situatie ter plaatse regelen. Niet een of ander bericht in een app of in het gemeenteblad.

      Dus ik vind de eerste uitspraken zo gek nog niet (en die van de HR dus wel). Wel zuur voor de burger, maar niet geheel onterecht. Als je GPS in de auto aangeeft dat je 80 km/u mag rijden, maar er staat een bord van 50, dan is het ook echt 50, geen 80!

      Trouwens: Ik weet niet of hoogleraar Prins met dat argument van de Gemeentewet is gekomen (of dat de HR dat ex officio heeft gedaan), en of dat in cassatie voor de eerste keer gepresenteerd is, of eerder ook al. De blog geeft dat niet aan.

      1. Er is volgens mij geen regel dat een verkeersbord te allen tijde boven alles prevaleert (ook niet als je de uitzondering “aanwijzing bevoegd ambtenaar” negeert). Helemaal hier niet, omdat het niet gaat om een verkeerssituatie die geregeld moet worden maar om een aanwijzing over welk parkeerbelastingtarief geldt. Dat heeft met de verkeerssituatie volgens mij niets meer te maken.

        1. Het arrest is niet geheel duidelijk over wat voor bord er stond. Ik had aangenomen (maar misschien heb ik het fout) dat dat een officieel verkeersbord was met ‘verboden te parkeren’ + uitzonderingsregel, maar bij nadere lezing hoeft dat inderdaad niet zo te zijn.

          Het lijkt me wel logisch dat lokale borden (verkeersborden of andere officiele borden) als meer gezaghebbend dan andere bronnen dienen te worden beschouwd. Het kan immers heel goed voorkomen dat een overheid op korte termijn lokale wijzigingen moet aanbrengen aan de regels, misschien zelfs maar voor korte tijd (bijvoorbeeld: de weg moet met spoed een halve dag open voor rioolreparatie waardoor er helemaal niet meer geparkeerd mag worden op een bepaald stuk), en dan is de enige aangewezen manier om lokaal de borden af te dekken en tijdelijke aanvullende borden te plaatsen.

          De tijd en de noodzaak is er dan niet om alle afgeleide databases te gaan aanpassen.

          Om die reden MOETEN lokale borden wel als prevalerend beschouwd worden, anders wordt het een zootje.

          1. Ik vind dat toch lastig naar de burger toe. De gemeente kiest voor twee informatiekanalen; hoezo is het dan fair om achteraf te zeggen dat je toch alleen mag afgaan op kanaal 1? Regel maar dat allebei de kanalen tegelijk een update krijgen. En bij apps lijkt me dat zelfs makkelijker dan bij borden?

            En nogmaals, het gaat niet om verkeersregels zoals een parkeerverbod. Het gaat om welk tarief geldt. Hoezo moet met bloedspoed het tarief omhoog en hoezo is een bord dan sneller gemaakt dan een pushbericht in de app?

            1. Ik ben het we met je eens dat het niet netjes is naar de burger toe, en natuurlijk was er hier geen spoed.

              Maar dat neemt niet weg dat ik, in tegenstelling tot sommige anderen hier, wel begrip kan hebben voor de twee eerdere uitspraken. Het standpunt ‘er waren inderdaad twee infokanalen, dat is niet ideaal, sorry daarvoor, maar een van beide infokanalen prevaleert boven het andere’ is ook begrijpbaar. Dat was mijn stelling.

              OK, de HR heeft anders beslist, maar dat betekent niet dat de twee eerdere uitspraken volledig onzinnig waren.

              1. Nou ja, ik blijf het erg raar vinden en vind het echt moeilijk begrip te hebben voor “wij plaatsen de informatie op twee plaatsen maar u moet desondanks plaats A altijd raadplegen”. Doe dat dan niet, die app. Je maakt het nodeloos ingewikkelder (want er is dus een plaats B die niet perse klopt), je jaagt mensen op kosten (want je wéét dat mensen gaan vertrouwen op plaats B) en als mensen daar over klagen dan ga je juridisch doen. Nee, ik vind dat geen standpunt dat een betrouwbare burgervriendelijke overheid mag hebben. Zo ga je niet met je burgers om.

                Als je vindt dat mensen gewoon verkeersborden of informatieborden moeten bekijken, prima, doe dan niet mee met die app-nieuwerwetsigheid en hang borden op. Maar ga je wel meedoen met de nieuwlichterij van Steve Jobs, doen dan écht mee en niet een “ja we hebben een app maar we zetten er onzin in want u moet gewoon naar de borden kijken”.

        2. Het zit in de verkeersregels ingebakken dat de lokale verordeningen voor gaan (voorbeelden: tijdelijke borden/aanduidingen vanwege wegwerkzaamheden, bovenborden op de snelweg, etc). Voor andere borden dan verkeersborden weet ik niet wat geregeld is.

          1. Angelo, het gaat hier niet om een verkeersregeling maar om een belastingregel. Als er geparkeerd was op een plek waar aangegeven is dat er niet geparkeerd mag worden, dan was daar een verkeersboete voor uitgeschreven en geen naheffing parkeerbelasting. En die kun je met je app niet aanvechten, want daar staat alleen welk tarief geld op de parkeerplekken en maakt het geen free-for-all om je auto maar ergens neer te kwakken.

            Ook gaat je argument over ‘borden gaan voor’ in dit geval ook helemaal niet op. Het gaat nu om officiële borden van de gemeente versus officiële data van de gemeente (zeg maar een digitaal bord). Welke gaat dan voor? U zegt het echte bord, waar de hoge raad dus (naar mijn inziens geheel terecht) niet mee eens is.

            Wat als er nu twee borden in de straat staan? Bij het inrijden van de straat aan de ene kant staat er: “Parkeren max 1 uur, 5 euro per uur”. En aan de andere kant staat er: “Parkeren max 24 uur, 2 euro per uur”. Wat is dan het tarief? En hoe lang mag je staan?

            En wat als er op de borden staat: Parkeren max 24 uur, 2 euro per uur, maar als je in de parkeerautomaat betaald wordt er een tarief van 1 euro per uur berekend? Moet de gebruiker dat dan ook maar zien op de borden, hun eigen tarief even uitrekenen en dat bedrag maar in de automaat gooien, welke dan een kaartje uitgeeft met een verkeerde eindtijd of het bedrag zelfs niet toelaat als je meer dan 12 uur wil staan?

  3. Over bugs gesproken – ik kan mijn eigen reactie niet bewerken maar zie wel een “bewerk uw reactie” link onder Bas’ bericht (als ik daar wat mee probeer krijg ik een melding “of te oud, of niet de uwe”)… Vind ik wel ironisch…

  4. Ik denk dat overheden te vaak nog techniek als een vrijblijvende gimmick zien. “dat is leuk, moeten we ook doen!”, maar vervolgens te weinig stil staan bij de gevolgen die dit voor de burger kan hebben, of het gewoon maar half uitwerken.

    Zo vind ik ook de berichtenbox van de overheid een mooi voorbeeld. Daarbij vond ook iemand het heel belangrijk dat dingen digitaal konden gaan, maar kan je alleen je post lezen. Reageren moet dan weer gewoon op papier met een postzegel (enige enveloppen en postzegels die ik heb zijn voor correpsondentie met de belastingdienst…). De RVO stuurt iedere brief die ze naar je berichtenbox sturen ook voor de zekerheid nog met de post.

    Al met al denk ik dat het barst van de voorbeelden waarbij men met de beste bedoelingen begonnen is, maar zich niet heeft willen commiteren om er écht wat van te maken.

    Specifiek met betrekking tot deze casus is er wel 1 ding die ik een beetje verontrustend vind. Namelijk het feit dat in eerste en tweede aanleg de gemeente in het gelijk gesteld werd, ondanks de “Ja die vond ik ook niet heel sterk.”. Zouden die rechters dan toch maar aan de ‘veilige kant’ blijven door het gemeentes in deze niet moeilijker te willen maken dan nodig?

  5. in aanvulling op @freeaqingme. ik zie het onregelmatig gebeuren dat gemeentelijke voorlichters ( en partijen die software slijten aan gemeenten/overheden) zich ook graag bedienen van ‘nieuwe modieuze cloudservices’ om bv snel een stemronde te organiseren tijdens een publieke voorlichtingsavond. (‘installeer deze app, en stem mee’). Ook worden er voor bepaalde projecten websites in het leven geroepen, die elders staan (dus niet op de eigen hosting). Personeel van de regionale ICT samenwerking is echt niet blij met al deze initiatieven. Laatst zag ik maandrapportages van de regionale veiligheidsregio in de cloud geparkeerd staan. Omdat die cloudcompany een leuk werkende handige editor had waar alle graphics in verwerkt konden worden, is welllicht de keus gevallen om de maandelijke rapportage dan ook maar bij hun te stallen… Maar ’t was een USA-cloud ….

    Die voorlichters willen snelsnel met de info zijn, maar ze vergeten (na gedane voorlichting is het voor hun immers klaar) dat wat er elders op platforms staat geparkeerd, oa. ook moet voldoen aan GDPR en ook bijgehouden moet worden. Daar mankeert het aan.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.