Via Twitter:
@ingnl beweert dat je bij (bedoeld of onbedoelde) fraude nergens meer een bankrekening krijgt. Is dit legaal? En hoe moet een kind dat dan de rest van zijn leven oplossen in een digitale wereld? Kan dit niet verkroppen!En inderdaad, op de aangehaalde site vermeldt de ING bank dat wie betrapt wordt op geldezelen daar een stevige consequentie voor kan verwachten: “Je rekening wordt geblokkeerd, je kunt?nergens meer een bankrekening openen.?”
Dat is natuurlijk extreem heftig, zonder bankrekening sta je min of meer buiten de maatschappij. Je kunt nergens werken, want salaris moet verplicht op een bankrekening betaald (art. art 7:620 BW). Ook uitkeringen of toeslagen ga je niet contant krijgen.
Is er een wettelijke regeling voor zo’n extreme stap? Het Kifid legt in keurige taal de juridische kaders uit, inclusief dat het om een ernstige verdenking van fraude moet gaan, dat sprake moet zijn van proportionaliteit en subsidiariteit enzovoorts, maar noemt geen wetsartikelen. Maar als je het helemaal terugzoekt, dan gaat het echt om zelfregulering en niets meer.
Op zich mag dat. Fraudebestrijding is een zwaarwegend bedrijfsbelang in de financiële wereld. En er is een keurig uitgewerkt protocol dat keurig binnen de lijntjes van de AVG blijft, en bovendien wordt gesteund door een vergunning van de Autoriteit Persoonsgegevens omdat het gaat om strafrechtelijke persoonsgegevens.
Als je dat protocol volgt, dan is het inderdaad in theorie mogelijk dat je bij het strafbaar feit “medeplichting aan oplichting” door het uitlenen van je bankrekening uitkomt tot een signalering die leidt tot acht jaar uitsluiting. Maar die maatregel moet wel proportioneel zijn, dus gemotiveerd en een gepaste maatregel gezien de omstandigheden.
Volgens het protocol dan, want in de praktijk lijkt dit allemaal wat sneller en makkelijker te gaan dan voornoemde juridische paragraaf doet suggereren. Dat staat dan weer op gespannen voet met de leveringsplicht van banken om een basisrekening voor consumenten beschikbaar te stellen (art. 4:71f Wet op het Financieel Toezicht).
De Hoge Raad oordeelde in 2021 (via) dat banken inderdaad een vérgaande zorgplicht hebben, zowel voor consumenten als voor bedrijven:
Het hof heeft terecht tot uitgangspunt genomen dat op banken op grond van hun maatschappelijke positie ook ten aanzien van niet-consumenten, de verplichting kan rusten een betaalrekening aan te bieden (vgl. voor consumenten art. 4:71f Wft). Het heeft daarbij eveneens terecht zwaar laten wegen dat het zonder betaalrekening vrijwel onmogelijk is om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer en om een bedrijf te exploiteren. De onderdelen 1.1-1.3 falen daarom.Het oordeel luidt dat banken wel mogen weigeren vanwege toezichtrechtelijke eisen of integriteitsrisico’s, maar dat dit een concrete belangenafweging eist die niet te makkelijk mag uitkomen bij het geheel blokkeren of weigeren van een bankrekening. Als er een alternatief is, dan moet dat eerst worden geprobeerd. In die zaak was de reden bijvoorbeeld zorg over witwassen van contant geld; een proportioneel alternatief is dan dat er geen cash meer mag worden gestort.
Arnoud
Wat is überhaupt de schade voor de bank? De bank dient er voor te zorgen dat zij haar best doet om witwassen te voorkomen. Anders staan daar stevige boetes tegenover. Is dit nou voldoende reden om iemand levenslang (of zelfs ‘maar’ 8 jaar) uit te sluiten? Moet ik me voorstellen dat als de bank iemand maar 1 of 2 jaar uitsluit bij witwassen, dat de overheid dan zegt, há, niet goed genoeg, hier een boete. Ook met geldezels dacht ik dat de bank daar in de regel niet verantwoordelijk is, mits zij verdachte rekeningen zsm blokkeert. Dus ook daar ontgaat mij de reden voor een keiharde straf.
Banken zijn door de EU lidstaten verplicht om als ‘poortwachter’ te controleren op onder andere witwassen.
Dat is minder eenvoudig dat het misschien lijkt, want wanneer is er sprake van witwassen? Soms is dat duidelijk, soms niet.
Als de banken dat niet (goed genoeg) doen kan in het uiterste geval de bankbestuurder gevangenisstraf krijgen.
Wat je dan dus krijgt is in essentie de privatisering van een politietaak, met als sanctie mogelijke gevangenisstraf als die taak niet goed genoeg wordt uitgevoerd.
Wat denk je dat bankbestuurders doen? Vooral heel voorzichtig en bij elke mogelijke aanwijzing voor witwassen direct grote stappen nemen of afwachten wat er gebeurt?
Zie ook de artikelen op deze website:
https://ellentimmer.com/
In het uiterste geval gevangenisstraf, alleen gaat dat nooit gebeuren. Dat weten de bankbestuurders ook. Ze zitten zo diep in de top van nederland dat ze hoogstens vervroegd met pensioen moeten inclusief een gouden handdruk.
Zie Ralph Hamers, Kees Van Dijkhuizen, Gerrit Zalm. Allemaal nog lekker aan het rentenieren en het onderzoek zal net zolang duren als de verjaartermijn.
Stuitend!
Het lijkt me ook contra productief, iemand zonder bankrekening kan uiteindelijk alleen maar in het criminele circuit terecht.
Ook is het wrang dat de banken zelf niet geweerd worden als ze overtredingen begaan met witwassen zoals de laatste jaren is gebleken. “Gelijke monniken, gelijke kappen” zou je denken en dan zou de ING net als de andere banken toch eigenlijk ook 8 jaar uitgesloten moeten worden.
Kan je als consument je geldezel aanklacht ook settelen zonder schuld te erkennen eigenlijk? Een boete betalen en dan verder geen gevolgen klinkt aantrekkelijk.
Vergeet ook niet dat je zonder bankrekening in Nederland eigenlijk niet kunt werken (ten minste niet betaald). Een bepaald deel (minimum loon dacht ik) of mogelijk alles moet via de bank betaald worden…
Dit lijkt me een geval waar een “beperkte” rekening oplossing zou moeten kunnen bieden. Kinder-rekeningen zijn bijvoorbeeld beperkt, net zoals die van/voor mensen met een gokprobleem. Wat bijvoorbeeld mogelijk zou moeten zijn is het beperken van mogelijke stortingen/overschrijvingen van/naar de rekening. Het salaris en eventuele toeslagen kunnen direct overgeschreven, andere overschrijvingen moeten eerst in “quarantaine” (of vanaf een bepaald (totaal)bedrag).
Er is overigens een Convenant Basisbankrekening, een samenwerkingsverband van o.a. MinFin, SZW, de banken en betaalvereniging Nederland. Daar kunnen personen die normaal niet in aanmerking komen voor een bankrekening alsnog een rekening krijgen (“Het hebben van een betaalrekening is een belangrijke voorwaarde om volwaardig mee te doen in de samenleving”).
En hoe zit het met een betaalrekening in het buitenland zoals N26, Revolut en OpenBank waar je ook je salaris op zou kunnen storten?
Heeft Revolut al een Europese banklicentie? Dat had ik nog niet gelezen. Ik denk dat dit een kwestie van onbekendheid is, maar ik weet van mensen die met N26 of OpenBank als primaire bank werken. Je werkgever zal prima het salaris daarheen storten als je een IBAN hebt, en die banken werken niet met dat protocol van DNB. Maar het zou me niets verbazen als zij vanuit het Europese land waar zij onder vallen, ook gebonden zijn aan regels over verdachte transacties. Ik moet nu gelijk denken aan Paypal dat om het minste of geringste accounts blokkeert wegens ‘fraude’ en je dan je geld niet teruggeeft.
Kleine correctie: de verplichting om tenminste het minimumloon uit te keren op een bankrekening volgt uit art. 7a WML.
Art. 7:620 BW staat juist ook een andere vorm van betaling toe.
Is het een goed idee om commerciële organisaties toe te staan om eigenrichting toe te passen? Hoe slim is het om zoiets wettelijk te verplichten?
(Voor de slechte lezers: deze vragen zijn retorisch.)
Vergeet niet dat het alleen om een ernstige verdenking van fraude al kan gebeuren.
De basisrekening krijg je alleen via een hulpverlenende instantie; maar als je geen hulp nodig hebt verder hoe moet je het dan oplossen?
Zowieso leuk hoe de bewijslast in de huidige maatschappij steeds meer omdraait naar “schuldig omdat wij dat vinden, probeer maar te bewijzen dat het niet zo is”
Als ik de jurisprudentie lees dan hanteren rechters de richtlijn “gefundeerde ernstige verdenking van fraude” en zijn niet te beroerd om een bank te verplichten tot een “basisdienstverlening”. Maar om “de bank” zover te krijgen moet je wel de ingang tot het juridische systeem weten te vinden.