Het Duitse Copytrack vindt elke week honderden gevallen van verkeerd gebruikt beeldmateriaal en stuurt – vooral kleine – Nederlandse ondernemers claims voor soms voor meer dan duizend euro. Dat meldde BNR vorige week. Bekend verhaal, maar extra dubieus: Wie bij Copytrack online betaalt moet akkoord gaan met de algemene voorwaarden van het bedrijf. Hiermee verplichten gebruikers zich tot het betalen van de boeterekening van 900 euro, als foto’s nogmaals online worden gevonden.
Zoals ik ook tegenover de BNR journalist aangaf: Het frustrerende is, dit alles speelt binnen de wet. Als je een foto overneemt zonder toestemming dan moet je (als zakelijke partij) betalen. Alleen: hoe veel? De Hoge Raad heeft véle jaren geleden gezegd dat de gemiste licentie-inkomsten de schade zijn. Dus, wat vraagt die fotograaf normaal, wat kost deze foto in de beeldbank. Is dat een foto van 15 euro, dan is de schade 15 euro. Ben jij een exclusieve fotokunstenaar en krijg je 5000 euro per kopie dan is dat je schade. Net zoals het bekrassen van een custom built Spyder meer kost dan het oplappen van een oude Opel Corsa.
Schimmig wordt het vanwege de vele verhogingen die er arbitrair ingefietst worden. CopyTrack spant de kroon: je kunt alleen betalen via hun portaal, waar je en passant akkoord zou gaan met hun algemene voorwaarden met daarin een boetebeding(!). Dat kan, als deel van een schikking mág je afspreken dat vervolginbreuken 1000 euro kosten ongeacht de schade. Maar normaal lijkt me dat je daarover onderhandelt, niet dat je een stiekem vinkje ergens onderaan de pagina laat bungelen.
Mijn advies is en blijft dan ook: zoek zelf uit wat de foto écht kost, en betaal dat met 25% opslag (jurisprudentie). Ga niet in discussie, zij hebben geen énkele interesse in jouw argumenten en ze gaan nooit van z’n leven erkennen dat het bedrag omlaag mag. Maak het bedrag dus over en negeer de discussie. Dat werkt, ik ken niemand die vervolgens voor het verschil (hun eis minus jouw betaling) is aangeklaagd.
Je mág ook heel principieel in discussie gaan, bijvoorbeeld door te weigeren te betalen tot men een machtiging liet zien of een notariële akte die de inbreuk documenteert. Die ga je niet krijgen; wat je wél kan krijgen dan is een dagvaarding waar jij als weigerachtige inbreukmaker ingeschilderd wordt.
Dát is dan weer niet handig bij de kantonrechter die zich afvraagt waarom jij als persoon in de fout (je had immers een recht geschonden, dat weet je anders had je de factuur van de gekochte foto wel laten zien) niet gewoon betaalt wat de schade was.
Wat er wél aan te doen is? Klagen bij de opdrachtgevers, waarom ze met zo’n schimmige club in zee gaan. BNR vroeg DPG Media over de samenwerking met Copytrack:
DPG Media laat weten dat de samenwerking met het bedrijf tegen de loep wordt gehouden. ‘Wij hebben recent signalen ontvangen dat de communicatie van Copytrack stevig overkomt’, schrijft een woordvoerder. ‘Wij zullen deze signalen met Copytrack bespreken en zo nodig de werkwijze aanpassen.’ DPG zegt niet bekend te zijn met de hoge boetes die het bedrijf in rekening brengt.Arnoud
Het woordje ‘verkeerd’ kun je gerust weglaten in je eerste zin. Copytrack stuurt voor elk gebruik een claim. En erger Copytrack controleert niet of haar opdrachtgever de rechten heeft. Nog erger, als mensen niet betalen gaat de opdrachtgever ertussenuit en vordert Copytrack op eigen naam schadevergoeding voor het mislopen van inkomsten.
Zou de rechter er niet gevoelig voor zijn, als je argument voor niet betalen is: “Ze boden geen fatsoenlijke manier aan om te kunnen betalen.” Immers, ze hebben een vermeend recht op schadevergoeding, en geen recht om een overeenkomst met boetebeding af te dwingen. En als ze een schadevergoeding willen, moeten ze een manier aanbieden om te kunnen betalen.
Als ze jou een postadres en een bankrekeningnummer meedelen kun je ze een brief sturen en een (door jou gekozen) bedrag overmaken. De rechter verwacht dat je zelf enige moeite gedaan hebt om met hen in contact te komen. En als zij het te lastig vinden om op een brief te reageren zal de rechter daar zijn consequenties aan verbinden.
Dat is wel een heel erg kort door de bocht ‘waar rook is moet vuur zijn’ redenering, er zijn in het verleden genoeg van dit soort malafide bureau’tjes geweest die lukraak schikkingsvoorstellen hebben gestuurd voor verzonnen inbreuken. Wanneer ze claimen dat je een foto hebt maar er geen foto is kun je immers ook geen faktuur laten zien, wie eist bewijst, dus laat ze maar met bewijs op de proppen komen dat je een foto hebt gebruikt, én ze bevoegd zijn om daarvoor aan te klagen.
In Duitsland is het met hagel schieten en versturen van ‘Abmahnungen’ en hopen dat iemand uit angst maar betaalt een verdienmodel.
Wanneer het om een verzonnen inbreuk blijkt te gaan, dan is het immers niets anders dan fraude.
Er zijn in Nederland helemaal niet “genoeg van dit soort malafide bureautjes geweest met verzonnen inbreuken”. Ik krijg al sinds 2012 ongeveer wékelijks mensen met dergelijke brieven die hulp willen en daar zat geen enkel geval tussen van een nepbrief van een niet-geautoriseerde.
Lang niet iedere claimer overlegt meteen de procesmachtiging of bewijs van overdracht auteursrecht, maar daaruit kun je niet concluderen dat sprake is van een nepclaim.
Als je onderzoek hebt of publicaties over nepclaims dan hoor ik dat graag.
Niet zozeer nep claims, maar in het verleden was Tineye niet zo goed als heden ten dage en ik kan niet uitsluiten dat er wat onterechte claims zijn verstuurd. Aan de andere kant komen die niet bij jou vermoed ik, aangezien in mijn (n=1) geval een e-mail voldoende was om er af te zijn.
(Overigens een Duitse partij indertijd die in het Duits communiceerden. Hoorden die obv EU wetgeving niet in het Nederlands met mij te communiceren?)
“daar zat geen enkel geval tussen van een nepbrief van een niet-geautoriseerde”
Ik zie andere claims, niet vreemd want mensen vragen mij alleen om hulp als ze denken dat de claim niet klopt. De grootste zaak die ik zag was voor 101 foto’s en daar bleek bij de rechter dat VAAAM AG (met Ryde, Kodakone, Leeway advocaten) slechts voor 1 foto een procesvolmacht te hebben. Gelukkig was er buitengerechtelijk gevraagd naar bewijs van exclusieve rechten. Anders vrees ik dat de rechter er automatisch vanuit gegaan was dat VAAAM AG gerechtigd was om voor Kintzing, Art Images, Blaublut, Instar en Avalon te procederen. https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBAMS:2023:2028
Tenzij je geen nota hebt en geen inbreuk hebt gepleegd.
Ik ben ooit aangeschreven vanwege een foto op mijn website die – toegegeven – heel erg veel leek op de foto die ik beschuldigd werd te hebben gekopieerd. Ik heb teruggestuurd dat het een eigen gemaakte foto betrof en dat ik het raw bestand had om dat aan te tonen. Verder ga ik niet meer in op correspondentie, de zaak was voor mij afgedaan. Nooit meer wat van gehoord. Sindsdien schiet ik alle foto’s in RAW en bewaar ik mijn die foto’s offline als bewijs. Nooit meer gebeurd, maar wat is dan ook de kans dat je een foto maakt die zo lijkt dat Tineye er van in de war raakt.
Wat ik overigens wel heb gezien is foto’s op Flickr die met CC BY-SA licentie online stonden en later opeens op all rights reserved stonden! Dus als je die gebruikt (risico want wie zegt dat de plaatser de rechten heeft) neem dan in ieder geval een screenshot waaruit de CC licentie blijkt!
Vervolgvraag. Stel, je maakt het licentiebedrag plus 25% over. Is dat dan meteen aan te merken als het afnemen van een licentie? Of moet je daar apart voor betalen?
Het is een schadevergoeding, geen licentie. Je krijgt dus niet ineens gebruiksrechten voor de toekomst, ook niet als je de schade begroot op de kosten van een eeuwigdurende licentie of als “voor eeuwig” de enige optie op de menukaart is.
Maar stel nu dat je de schade betaalt en je bij de rechthebbende een licentie WIL afnemen, die jou vervolgens weigert. Hoe kun je dan nog de geleden schade (dat is namelijk een omzetderving) rechtvaardigen? Als een bedrijf jou moedwillig als klant weigert, dan kan de schade nooit meer zijn dan 0 euro.
Dat snap ik niet. Er is schade want er is een foto van een professional gepubliceerd zonder licentie. Dat staat los van toekomstige handelingen en of men zaken met je wil doen. Het is jurisprudentie uit alweer de jaren vijftig dat je de fictieve situatie moet bekijken dat de rechthebbende jou een licentie hád verkocht en jij die hád gewild, en dan kijken wat daar de prijs was geweest. Zeggen dat jij nooit betaalt voor foto’s, of dat je als rechthebbende geen zaken wil doen met deze partij, is dus juridisch irrelevant.
Maar hoe wordt er dan het bedrag bepaald, als er voor een vergoeding uitgegaan wordt van een werkelijke geleden schade? Want de werkelijk geleden schade is er namelijk niet. Dus de enige geleden ‘schade’ is een berekening op basis van een fictieve staffel, en geen daadwerkelijk bedrag wat de rechthebbende misloopt.
En dat zet de deur wel op een kier voor punitieve schades of misbruik van dat systeem door malafide organisaties.
En sowieso komt het een beetje onrechtvaardig over dat ik als individu niet bij een rechthebbende een licentie kan kopen, maar wanneer ik diezelfde rechten zou schenden, ik wel een schadevergoeding moet betalen voor de licenties die ik nooit gekocht zou kunnen hebben. Met andere woorden: Hoe hard ik wel zou wíllen betalen, de rechthebbende(n) laten dat niet toe, maar stellen mij achteraf wel voor dat geld aansprakelijk.
De Hoge Raad heeft alweer in de jaren zestig geoordeeld dat je in zo’n geval (auteursrechtinbreuk bij een professionele partij) de werkelijk geleden schade gelijk stelt aan het “normaal” verkregen bedrag bij een standaard licentie-aanschaf. Dat is een beetje makkelijk gezegd maar klopt in de kern wel: jij gebruikte een foto die normaal 100 euro kostte, dus de schade is 100 euro.
Het probleem is natuurlijk enerzijds dat er altijd wel wat wordt onderhandeld, en anderzijds dat lang niet iedereen zijn echte tarieven opvoert maar dat aankleedt met toeslagen, immateriële claims, btw en wat al niet meer. En zeker waar dit soort partijen er een businessmodel van maken, kun je je afvragen of dit nog wel het criterium moet zijn.
Stel dat je in je licentie zegt “deze muziek is graties voor niet-commercieel gebruik, maar mag absoluut never nooit niet gebruikt worden voor commercieel doeleinden”, en het wordt toch in een advertentie gebruikt, is dan de schade 0 omdat je er normaal 0 voor zou betalen?
Die redenering paste de rechte in 2004 toe bij commerciële herpublicatie van een foto op Flickr (van Adam Curry in de Weekend). Klopt niet helemaal: de HR formuleerde een regel voor commerciële fotografie, die kun je niet zomaar a contrarie gebruiken bij andere mensen.
De Hoge Raad vraagt hier ook wel om schrijven met een hark. Daar moeten we echt vanaf. Het is natuurlijk wel een lastige, omdat elke foto uniek is. Echter in de meeste gevallen zou je gewoon moeten stellen: wat een vergelijkbare foto zou kosten als je die zou moeten kopen. Niet de specifieke foto, maar een foto die redelijkerwijs de betrokken foto zou kunnen vervangen.
Bij foto’s van bijzondere gebeurtenissen kan het nog steeds lastig zijn, en moet je dus kijken wat normaal gesproken betaald wordt in dergelijke situaties, waarbij de verplichting om dat aan te tonen moet komen te liggen bij de claimende partij.
Door dat met de hark schrijven van dikke claims door trollen wordt het draagvlak voor auteursrecht ondermijnd, en dat is ook niet in het belang van fotografen. (Opdrachtgevers voor fotografen zouden hier meer op moeten letten, en gewoon overdracht van de rechten van in opdracht gevraagde foto’s moeten vragen, of anders een andere fotograaf inhuren.)
Oei, dat vind ik maatschappelijk een gevaarlijke. Moet iemand ‘binnen’ zijn omdat zhij door toeval net op de juiste plaats was?
Het voorbeeld waaraan ik moet denken is toen een paar jaar geleden die aap Bokito ontsnapte in Rotterdam, en de foto’s daarvan door een amateur die daar toevallig was, zeer goed betaald werden door alle pers.
Bij auteursrecht zou juiste tijd en plaats inderdaad geen rol moeten spelen. Foto’s Bokito ontlenen hun waarde aan schaarste. Niet aan hoek, belichting etc.
ANP zet ook zo’n Belgische boevenbende in voor claims.(permission machine) Feitelijk is dat geautomatiseerde verwerking en in vele gevallen van persoonsgegevens. Alleen die duiding gaf ze al genoeg stress om met een aanzienlijk lagere vergoeding genoegen te nemen. Er zijn genoeg argumenten die de houdbaarheid van hun claims beïnvloeden.
Iets voor een aanvullend blog ?
en DPG Media neemt geen foto’s over zonder de rechtenhouder te contacteren???
Mijn ervaring is anders.
DPG heeft als nieuwsorganisatie wellicht nog de mogelijkheid om zich te beroepen op de persexceptie, als de overgenomen foto nieuwswaarde heeft.
Waar kan ik het rekeningnummer van Copytrak vinden?
Als ik Koekel op “copytrack iban” dan vind ik hun Terms and Conditions en ik citeer dan artikel 5.2:
Als jurist wil ik hierbij kritisch opmerken dat het raar is om je bankdetails in je algemene voorwaarden op te nemen.
Je kan dan dus wel de schadevergoeding voldoen zonder hun AV te accepteren?
Het is overigens ook vreemd om CSS code in je AV te hebben (en dat hebben zij ook 😉
Inderdaad. Je accepteert AV als je een overeenkomst sluit. Schade vergoeden is gewoon voldoen aan een verbintenis die je had. Je kunt bij wijze van spreken ook een envelop met geld in de brievenbus doen. Het voornaamste punt is bewijzen dat je hebt voldaan.
Ik heb de laatst tijd ook regelmatig met CopyTrack te maken gehad. Ze beschuldigen mij van het onrechtmatig gebruik van bepaalde afbeeldingen en zeggen te handelen namens YayImages. Nu heb ik een doorlopend abonnement van 130 Euro per maand bij Shutterstock, dus de mail en beschuldiging van CopyTrack verbaasde me. Na enig uitzoekwerk ontdekte ik dat de betreffende afbeeldingen zowel op Shutterstock én op YayImages verkrijgbaar zijn.
Ik heb dit laten weten aan CopyTrack en gemeld dat ze niet zonder enige aanleiding beschuldigingen kunnen uiten en van mij verlangen dat ik aan hen bewijs dat ik een licentie heb van de afbeelding. Terwijl de afbeelding dus niet exclusief op het platform van hun client beschikbaar is maar op meerdere plekken. Ik gebruik honderden Shutterstock afbeeldingen op meerdere website, en het is ondoenlijk om voor iedere afbeelding telkens een licentie document te moeten opvragen bij Shutterstock omdat CopyTrack weer met een nieuwe afbeelding op de proppen komt.
Daarom heb ik in mijn laatste mail CopyTrack ook gewezen op dit feit, en dat daarom de omgekeerde bewijslast geldt. Ofwel, voordat ze een beschuldiging uiten dienen ze eerst zeker te weten dat de betreffende afbeelding afkomstig is van YayImages en niet van Shutterstock.
Ik snap je reactie, maar besef dat juridisch gezien de bewijslast bij jou ligt dat je een licentie hebt. Dus bewaar alsjeblieft héél goed de pdfs of emails van je aankopen bij Shutterstock. Je komt bij de rechter nergens met dat het “ondoenlijk” is dat jij licentiedocumenten moet opzoeken.
Als het aantal onjuiste beschuldigingen ook na herhaalde aanmaningen niet afneemt, dán is een tegenclaim wegens lastigvallen of misbruik van recht te overwegen.
In dergelijke gevallen zou ik gewoon een juridisch bindend aanbod doen:
Door nogmaals een email te sturen gaan ze in op het aanbod, komt de overeenkomst tot stand, en kan met de reactie je een factuur de deur uit doen.
Mijn zorg is dat de advocaat van de andere partij jou nu bij de rechter neer kan zetten als een onwillige weigerachtige partij die kennelijk niet gewoon kan zeggen welke licentie hij heeft. Dit zou ik dus sterk afraden.
Wat is dan het probleem bij de rechter? Daar overleg je toch de licentie als bewijs dat je geen inbreuk pleegt, precies zoals je geantwoord had aan Yayimages. Dat zij je niet geloven is hun probleem. Welk strafbaar feit heb jij gepleegd waarvoor je veroordeeld kan worden?
En ik vind het niet meer dan logisch dat je Yayimages geen licentieovereenkomst stuurt met Shutterstock. Zij zijn geen partij in die overeenkomst en de afspraken die je met Shutterstock maakt gaan ze niets aan.
Laat Yayimages maar met de auteur regelen dat ze informatie krijgen over alle wegen waarop deze licenties vertrekt voor ze ongefundeerde beschuldigingen uiten.
Het probleem is dat jij, zoals zo vele inbreukmakers, allerlei rare dingen roept in plaats van zakelijk te melden dat je een licentie hebt en de kous af moet zijn. Daarom mocht men redelijkerwijs vermoeden dat jij geen licentie had maar zat te draaien/smoesjes en mocht men dus naar de rechter.
Dat je op de inhoud gelijk krijgt (vanwege die licentie) is een ding, of je de proceskostenveroordeling vermijdt (vanwege jouw draaien/smoesjes) iets heel anders.
De afspraken gaan ze wel degelijk wat aan, want jij zegt dat jij hun recht mag schenden omdat een derde partij dat toestond. Dan moet jij onderbouwen waarom die derde partij dat mocht.
Dit laatste zin is onjuist: op het moment dat jij toestemming hebt, schend je recht niet. Je moet dus onderbouwen waarom jij die afbeelding mag gebruiken en dat jij daarvoor toestemming hebt. Of die derde partij dat mocht is natuurlijk erg lastig aan te tonen, want dat hangt af van een overeenkomst waar je geen partij in bent (maar ik zou op zijn minst verwachten dat er in de overeenkomst met mij een vrijwaring is opgenomen voor dergelijke claims, gecombineerd met voldoende waarborgen dat zij die kunnen waarmaken).
Het zotte is natuurlijk dat die rechthebbende blijkbaar geen goede administratie heeft van aan wie zij (eventueel via derde partijen) die toestemming hebben gegeven, en dan maar lukraak aanmaningen gaan sturen, in plaats van dat probleem op te lossen.
Die rare dingen kwamen niet van mij! Ik kan op zich begrijpen dat als je met rare dingen komt, dat de rechter vind dat jij het nodeloos tot een rechtzaak hebt laten komen.
Dan zeg je toch geen rare dingen!
Iemand die weet dat hij netjes licenties heeft voor alle afbeeldingen die zijn gebruikt, of zoals ik alleen zelf gemaakte afbeeldingen en foto’s gebruikt…
Waarom zou die je dan tegen een derde partij:
waar geen enkele relatie mee is.
die jou benadert met ‘wij denken dat je geen licentie hebt, geef ons bewijs van een licentie’.
een andere reactie terugsturen dan een standaard e-mail:
“Ik heb uw brief ontvangen en ik heb voor de betreffende afbeelding en gebruik een licentie via X. Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend, Elroy”
Hun vermoeden dat ik geen licentie is gebaseerd op niets, omdat de partij waarvoor ze werken niet de enige is die licenties verkoopt op de afbeeldingen. Laat hun maar hun due diligence doen en uitsluiten dat ik niet via een andere verkoper een licentie heb aangeschaft voor ze met beschuldigingen komen.
In andere posts over dit onderwerp geef je aan dat het vragen of ze ‘kunnen bewijzen dat ze de auteur vertegenwoordigen’ ook dwars liggen is en het niet goed doet bij de rechter (waarbij je er denk ik wel vanuit gaat dat degene die dat doet geen licentie heeft).
Moet ik dan aan iedere Jan L*l die mij aanschrijft voor foto’s waar ik een licentie op heb, maar mijn overeenkomst op gaan sturen?
En ik zeg helemaal niet dat ik het recht mocht schenden, ik zeg dat ik een geldige licentie heb aangeschaft en het recht niet schendt.
Als die partij van mening is dat X (in deze Shutterstock) geen recht had licenties te verkopen dan geven ze dat maar in hun vervolg reactie aan, dan kan ik Shutterstock inschakelen, want die garanderen dat ze het recht hebben licenties te verkopen en geven daarvoor een vrijwaring, inclusief dat zij de zaak voeren.
Ik zie echter geen enkele reden waarom ik ze de overeenkomst met Shutterstock zou sturen, als ze zelf bij Shutterstock kunnen zien dat die afbeelding daar wordt aangeboden.
Dit ging om het geschetste geval van Sander dat bij herhaling dergelijke berichten (vaak met behoorlijk dreigende taal) jouw kant op komen, waarbij het inderdaad snel op stalking neerkomt. Bij een eerste keer stuur je natuurlijk gewoon de reactie, ja, voor deze afbeelding heb ik een licentie, te weten nummer 123 van organisatie XYZ, in vertrouwen u hiermee voldoende te hebben ingelicht, hoogachtend…. Bij de tweede stuur je een waarschuwing, en daarna wordt het eens tijd om dit soort paardenmiddelen in te zetten.