Mag een dienst zomaar een AI-hergebruiksrecht in de voorwaarden zetten?

Photo by Anete Lusina on Pexels

Mensen hebben kennis genomen van de bijgewerkte gebruiksvoorwaarden voor het gebruik van Adobe-software en zijn verontwaardigd, omdat ze vrezen dat Adobe volledige toegang heeft tot de inhoud van een gebruiker. Aldus nieuwssite Petapixel. Het is een ander aspect van de AI-hergebruikdiscussie: ditmaal gaat het over auteursrechten en contractuele afspraken.

Adobe is niet zozeer op zoek naar gesprekken en dergelijke content, maar heeft dringend behoefte aan bergen beeldmateriaal waarmee ze haar beeldgeneratoren kan voeden. Dat vereist een licentie onder het auteursrecht van de makers, plus toegang tot hun bestanden.

Adobe is een clouddienst, dus dat is een kwestie van een daartoe strekkend beding opstellen:

Solely for the purposes of operating or improving the Services and Software, you grant us a non-exclusive, worldwide, royalty-free sublicensable, license, to use, reproduce, publicly display, distribute, modify, create derivative works based on, publicly perform, and translate the Content. For example, we may sublicense our right to the Content to our service providers or to other users to allow the Services and Software to operate with others, such as enabling you to share photos.
Zoals al vele malen gesignaleerd de afgelopen decennia bij dit soort clausules: hier staat dat men álles mag. (De “For example” is leuk maar juridisch niet relevant.) Dat was in het verleden vaak wat speculatief – gaat Facebook jouw leuke statusupdate op mokken verkopen soms? Maar er is nu een duidelijke use case, namelijk dat trainen van AI modellen. En ja, dat mag naar de letter van deze tekst.

Dit werd op X gesignaleerd met de constatering dat iedere Adobe-gebruiker met enige geheimhoudingsplicht naar cliënten nu een probleem heeft. Immers, Adobe mag je beelden analyseren en als dat werk in opdracht onder NDA is – of werk van een geheimhouder zoals advocaten of artsen – dan doorkruist dat je bestaande afspraken.

Ja, dat is een probleem, ook als je aanneemt dat bij Adobe geen mens naar jouw beeld kijkt en ze echt niet jouw afbeeldingen gaan lezen om daar onthullende publicaties mee te doen. Als je afspraak is dat niemand je werk krijgt behalve de opdrachtgever, dan mag je ook niet toestaan dat Adobe dat doet. Ik snap dan ook goed de vele geluiden van mensen die op zoek zijn naar een alternatief.

Is er juridisch wat aan te doen? Vooralsnog niet: Adobe is geen VLOP en dus niet onderworpen aan de strengste regels van de DSA. Zuiver contractueel is de wijziging in de voorwaarden toegestaan, omdat het een business-to-business dienst is.

Arnoud

15 reacties

  1. Dus toch maar je oude licenties afstoffen en laatste niet-cloud versie van Adobe Photoshop teruginstalleren, of overstappen op de Gimp, die helaas toch weer behoorlijk anders werkt. Photoshop heeft wat dat betreft toch een behoorlijk dominante positie op deze markt, en ik zou het dus gewoon zien als misbruik van een monopolie.

    1. Ik hoor goed verhalen over Affinity, die hebben ook wat meer dan een pixelbased editor zie ik. En zij niet cloudbased.

      Ik zie dat die nu heel opportunistisch een 50% kortingsactie hebben.

      Zelf gebruik ik voor het betere knutselwerk Krita op mijn Ubuntu PC, maar dat is niet echt een 1-op-1 vervanger voor Photoshop. En dan heb je nog geen vervangende software voor de rest van Adobe Creative Suite/Cloud.

  2. Maar wat is de consequentie van het niet accepteren van de nieuwe voorwaarden, kun je dan meteen niks meer gebruiken? Hoe zit de opzegtermijn in elkaar? Is er dan data in de cloud aanwezig waar je dan opeens niet meer bij kunt? Zijn er mogelijkheden die data te exporteren zonder de voorwaarden te accepteren? Of is dit zo’n vervelende voorwaarden accepteer stap die verplicht is als je uberhaupt nog wat met je bestaande account wilt kunnen?

    Zie hier ook meteen het nadeel van vendor lock-in bij een clouddienst.

    1. Ja die gevolgen zijn best heftig. Gebruikers krijgen een popup met de nieuwe voorwaarden en een knop om deze te accepteren, maar geen knop om ze niet te accepteren. Als je het venster sluit en niet “accept” klikt dan verlies je de toegang tot je in de cloud opgeslagen werk en data. Het is niet mogelijk om die Adobe producten te gebruiken zonder de Adobe “Agent” (“creative cloud”) op je systeem te hebben draaien, en die agent synct data naar de cloud.

      Opzeggen kan, maar je moet die voorwaarden accepteren voordat je bij je data kan. Als je voortijdig opzegt moet je wel een boete betalen (Je rekent af per maand, maar je koopt een licentie voor een langere periode) maar dan verlies je wel direct op dat moment de mogelijkheid om die software te gebruiken. Je kan dus niet zeggen “ik zeg op en maak tot het eind van de periode gebruik”.

      Exporteren kan, maar dan moet je ook eerst die nieuwe voorwaarden accepteren. Feitelijk ben je gegijzeld; als je met werk bezig bent en dat “veilig” in de cloud hebt opgeslagen (je wil niet je werk van dagen of weken kwijt zijn als je computer kapot gaat) dan moet je de nieuwe voorwaarden accepteren anders kan je niet meer bij je werk.

  3. Solely for the purposes of operating or improving the Services and Software, […] sublicensable

    Als het enkel en alleen gebruikt wordt ten behoeve van de Services and Software, is er dan een sublicense nodig om content te laten bewerken door een onderaannemer / derde-onder-contract namens Adobe? Ik denk dat weinigen van ons een licentie vragen om de content van onze klant te laten opnemen en bewerken in de door ons gebruikte cloud-opslag, etc.

    Overigens schijnt Adobe e.e.a. te hebben proberen te verduidelijken in https://petapixel.com/2024/06/07/adobe-responds-to-terms-of-use-controversy-says-it-isnt-spying-on-users/ Adobe reaffirms that it “does not train Firefly Gen AI models on customer content.” Firefly is trained using licensed content, such as media on Adobe Stock and public domain content.

    Waar dan weer niet is gezegd dat ze het niet doorverkopen aan bijv. OpenAI. Maar OpenAI zou het wegens ..solely… dan niet mogen gebruiken voor de algemene trainingsmodellen, alleen tbv. Adobe-producten die zijn of kunnen worden afgenomen door de klant.

    1. does not train Firefly Gen AI models on customer content.

      Maar dus wel andere modellen?

      Further, Adobe says it “will never assume ownership of a customer’s work.”

      Dat hoeft ook helemaal niet als je er een AI model mee wilt trainen.

      Adobe may, automatically or using humans, screen for certain types of illegal content (like CSAM).

      Dit is natuurlijk nog nooit mis gegaan /s Ook leuk dat ze niet specificeren welke andere types van illegale content er zijn waar ze op scannen. Zie ook dit artikel over de implementatie van CSAM scanning in Appe software: https://9to5mac.com/2023/09/01/csam-scanning-flaw/

    2. for the purposes of operating or improving the Services and Software

      Met wat juridische elasticiteit kun je dit lezen als: “Adobe mag je data aan een ander verkopen, als het de centjes die Adobe ervoor krijgt, gebruikt om het salaris van een van hun programmeurs te betalen.” En dan blijven er meer andere centjes over voor de aandeelhouders …

    3. Zoals anderen al hebben gezegd; een blogpost van Adobe is niet de tekst van de licentievoorwaarden waarmee akkoord gegaan moet worden. Zo’n blogpost heeft nauwelijks juridische waarde en lost zeer zeker het probleem niet op van mensen die met vertrouwelijk werk bezig zijn en daar zaken voor getekend hebben.

      En let ook op dat in die tekst staat dat ze niet “firefly gen ai models” trainen op die gebruikersdata. Dat klinkt leuk, maar laat natuurlijk de mogelijkheid open dat ze andere modellen wel trainen. Dit klinkt als een kind dat zegt “Nee ik heb mijn broertje niet geslagen”, omdat wat ze gedaan hebben is het broertje geschopt.

  4. Als je afspraak is dat niemand je werk krijgt behalve de opdrachtgever, dan mag je ook niet toestaan dat Adobe dat doet.

    Hoe verhoudt cloudopslag zich überhaupt tot een NDA/andere geheimhoudingsplicht in dat geval?

    De data gaat dan sowieso naar een derde. Bovendien maken de meeste grote cloud-providers wel gebruik van één of andere vorm van data-scanning om illegale inhoud tegen te gaan, waarmee die geheime bestanden dus al een geautomatiseerde verwerking door die derde ondergaan.

    1. Daarvoor moet je naar de tekst van je NDA. Die zegt meestal dat je het met derden mag delen als die óók aan geheimhouding gebonden zijn en het delen redelijkerwijs nodig is voor de uitvoering van de klus/gebruik van de informatie. Een clouddienst heeft meestal wel iets van geheimhouding in de voorwaarden, en als jij daar nu eenmaal mee werkt dan is dat dus redelijkerwijs nodig.

      Tot deze AI-datahonger was het nooit echt een punt dat een clouddienst in jouw data ging kijken. Waarom zouden ze ook, de ophef zou snel groot worden en wat zou ermee te winnen zijn? (Ja, justitie en zo maar dat mag sowieso van elke NDA.) Maar die case ligt nu anders.

      1. Er is natuurlijk wel min of meer een precedent in Gmail, dat oorspronkelijk de inhoud van emails scande om een advertentieprofiel op te bouwen.

        Dat kwam al een stuk dichter in de buurt van de huidige ’trainen van AI’-verwerkingen in zoverre dat het een strikt commercieel doel voor de verwerkende partij diende, en geen noodzakelijk of wettelijk verplicht vereiste was.

        Toch heb ik niet het idee dat er destijds veel mensen werden aangeklaagd voor het schenden van een geheimhoudingsplicht puur en alleen omdat er iets van of naar een Gmail-adres werd verstuurd.

  5. Zuiver contractueel is de wijziging in de voorwaarden toegestaan, omdat het een business-to-business dienst is.

    Is dit zo? Ik ken genoeg mensen die (een deel van) de Creative Suite afnemen voor de hobby, denk aan hobbyfotografen die Photoshop en Lightroom gebruiken bijvoorbeeld.

  6. Ik ben al gestopt met het gebruik van Adobe sinds het een clouddienst geworden is. Geen haar op mijn hoofd die er aan denkt om mijn photo materiaal te uploaden naar een shady Amerikaanse toko. Je kon er natuurlijk op wachten dat ze je data op ene gegeven moment zouden misbruiken voor eigen gewin, zoals al die bedrijven lijken te doen.

    Het lijkt er op dat dat een juiste beslissing is geweest.

    1. Er moet wel bij opgemerkt worden dat de desbetreffende cloudopslag een optionele dienst is binnen het pakket. De mogelijkheid wordt wel wat benadrukt (net zoals Office doet met OneDrive), maar je kunt prima alleen de programma’s gebruiken en alles lokaal opslaan zonder dat je dit met Adobe deelt.

      Er zijn natuurlijk andere redenen te bedenken waarom je geen gebruik wilt maken van Creative Cloud, dat is gewoon een persoonlijke afweging.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.