Oprichter en directeur Pavel Durov van berichtendienst Telegram is zaterdagavond opgepakt op de Franse luchthaven Le Bourget. Dat las ik bij Nu.nl. Het sluit toevalligerwijs mooi aan bij mijn bericht van vorige week over het verzoek tot handhaving op het platform. Toch roept dit weer nieuwe vragen op.
Nu.nl legt uit wat de aanleiding was:
Volgens persbureau Reuters wordt Durov er door de Franse autoriteiten van beschuldigd te weinig te doen aan criminele activiteiten op Telegram. Door niet te modereren en geen of nauwelijks informatie te delen over gebruikers, zou de dienst vrij spel bieden aan drugshandelaren en kindermisbruikers.Terzijde: Telegram is géén messenger-app zoals WhatsApp, maar eerder een chatgebaseerd sociaal netwerk georganiseerd rond groepen, die via trefwoorden te vinden zijn. Er is ook de mogelijkheid voor privécommunicatie, maar dat is eerder vergelijkbaar met een Instagram-privébericht; iets dat óók kan. En oh ja, de encryptie is centraal en zeker niet e2ee.
De situatie is opmerkelijk omdat Durov vrijwillig naar Frankrijk vloog, kennelijk in de wetenschap dat hij daar gearresteerd kon worden. (Hij heeft een Frans paspoort.) Hij vertrok uit Azerbeidzjan, waar hij tegelijkertijd met president Putin aanwezig was. Op de vlucht na een onwelgevallig gesprek over encryptie in Rusland?
In verband met vorige week roept het vooral de vraag op: wat is hier precies voor crimineels aan de hand? Het niet-naleven van de Digital Services Act (de oproep van vorige week) is immers een bestuursrechtelijke of civielrechtelijke kwestie, die wet kent geen bepalingen van strafrecht.
Frankrijk kent echter een met de DSA vergelijkbare wet die wél strafrechtelijk gehandhaafd wordt, Wet 2024-449 van 21 mei 2024 gericht op het beveiligen en reguleren van de digitale ruimte. Deze stelt bijvoorbeeld een jaar cel op het niet adequaat modereren tegen kindermisbruikbeeldmateriaal (art. 6-2-1).
Een andere mogelijkheid is dat men de kennis en activiteiten van Durov (of Telegram als bedrijf) ziet als zó ver gaand dat sprake kan zijn van medeplichtigheid. In Nederland is daarvoor vereist dat je actief hulp geeft, of inlichtingen of middelen verschaft (art. 48 Sr). Een platform bieden waar dit toevallig gebeurt is natuurlijk geen medeplichtigheid, maar zodra er iets blijkt van aanmoedigen, moderatie tegenhouden of onder tafel geld accepteren zodat men het kan blijven doen, dan kom je daar wel.
Arnoud
Op rt.com lees ik dat er 12 aanklachten zijn tegen Durov, voor het faciliteren van drugshandel, witwassen, georganiseerde misdaad, het verspreiden van CSAM en het weigeren mee te werken aan “financial crime investigations”. Reuters meld iets soortgelijks. De NOS Buitenland (!) pagina meldt dat de steigers van de Domtoren weg zijn.
Op BNR hoorde ik gisteren dat hij zeer geregeld in Frankrijk is, het heeft er dus alle schijn van dat hij niet wist dat hij gearresteerd zou worden. Wat me niet duidelijk is, is of de aanklachten van financiele fraude en witwassen nu handelingen van Durov persoonlijk betreffen of gaat over het faciliteren daarvan op Telegram.
CSAM = Child sexual abuse material Kinderporno dus, simpel gesteld.
Ik vermijd graag de term KP omdat het suggereert dat het gewoon een categorie binnen de pornografie is. Dat normaliseert het bestaan daarvan. De term CSAM benadrukt dat er niets wenselijks aan die beelden is, het gaat om bewijsmateriaal van misbruik en niets meer.
Het element “kinder-” heeft voor mij die werking ook.
Er zijn wel meer voorvoegsels waar sommige mensen op afknappen. Maar er is een verschil tussen porno uit een categorie die jou niet aantrekt (bijvoorbeeld gayporn bij een heteroman) die echter wel mag bestaan, en kindermisbruikmateriaal. Daarom de andere term.
Zoals Arnoud al zegt, ik heb bewust de term csam gebruikt. Ook omdat de term KP (net als de term terrorisme) aan waarde heeft verloren mede omdat het te lang misbruikt is door politici en beleidsmakers om allerlei zinvolle en niet zo zinvolle ideeen (zoals het verbieden van versleuteling) te rechtvaardigen.
3 artikelen geleden ging het over het dwingen van Telegram om dingen of line te halen. Zou deze arrestatie ertoe kunnen leiden dat Telegram voortaan wel aangemelde kinderporno of wraak porno kanalen of incel kanalen offline gaat halen en misschien zelfs de IP adressen van de duizenden bezoekers van dat soort kanalen gaat delen met overheden?
Mag een democratisch land een persoon gijzelen om dergelijke medewerking af te dwingen?
Tot op heden zie ik een lijstje met “aanklachten” (ik denk dat “verdenkingen” hier een beter woord is) naar Durov, zonder dat daar in detail over zijn persoonlijke aandeel gesproken wordt. Ook wordt niet uitgeweid over de plaats waar de overtredingen of misdaden gepleegd zouden zijn, wat voor de jurisdictie-vraag van groot belang is.
Mijn grote vraag is of deze arrestatie voor de “publieke opinie” (intimidatie) gedaan is of dat Frankrijk werkelijk denkt de jurisdictie voldoende bewijs te hebben voor een veroordeling can Durov op alle ten late gelegde feiten.
“Mag een democratisch land een persoon gijzelen om dergelijke medewerking af te dwingen?” Dat sowieso want gijzeling is gewoon een instrument in strafrecht. Dit is echter geen gijzeling maar een aanhouding en mogelijke inverzekeringstelling vanwege aanklachten voor strafbare feiten.
Wel ontstaat er nu misschien een situatie waarbij de Franse justitie een schikking kan aanbieden waarbij Durov vrijuit gaat in ruil voor medewerking van Telegram aan justiele verzoeken ?
“Wel ontstaat er nu misschien een situatie waarbij de Franse justitie een schikking kan aanbieden waarbij Durov vrijuit gaat in ruil voor medewerking van Telegram aan justiele verzoeken ?”
Dat is een manier om encryptie ongedaan te maken. Ik blijf erbij dat het eindstation moet zijn dat de e2e encryptie en het communicatienetwerk gescheiden moeten worden als je het echt veilig wil, ook tegen dit soort gijzeling situaties.
Een transport netwerk met centrale encryptie, zodat deze kan voldoen aan de tapwetgevingen in de diverse landen. En een plugin api voor het verzenden en ontvangen van berichten, waar een onafhankelijke (of meerdere onafhankelijke) organisatie(s) e2e encryptie plugins voor maken. Het transport netwerk en de daarvoor benodigde software heeft geen kennis van de encryptie.
Dan krijg je dezelfde situatie als bij de telefoon: kpn, vodafone en cohorten zijn ook niet verantwoordelijk voor de scramblers die mensen (kunnen) gebruiken over hun netwerk. Je kan nog steeds met twee ouderwetse analoge modems twee computers over het telefoonnetwerk verbinden en daar een encrypted verbinding over opzetten. Met preshared keys of public key encryptie kan je zelfs verzekeren dat er geen MITM aanval kan plaatsvinden.
Lijfsdwang bestaat in Nederland, als vervolg op verbeurde dwangsommen, las ik laatst in het kortgedingvonnis tegen ene Alice B.
Het is correct dat gijzeling een van de strafmaatregelen in de civiele rechtsgang is, maar dit (uiterste) middel wordt pas na rechterlijke toetsing toegepast.
Frankrijk past voorlopige hechtenis op Durov toe, een middel met (veel) minder rechterlijke toetsing. Is dat (ethisch) verdedigbaar in dit geval?
Hij wordt verdacht van vele misdrijven en gezien zijn achtergrond is hij vluchtgevaarlijk. Dan is hechtenis toch vrij gebruikelijk.
Daarbij geldt dat elke verlenging (in Frankrijk gaat dat per 48 uur) goedgekeurd moet worden door een onafhankelijke autoriteit.
Hij is vriijgekoemen met een borgtocht van 5 miljoen en mag Frankrijk niet verlaten Maar hoe hoe je een miljairdair tegen?
Net zoals iedereen? Zijn naam staat gesignaleerd dus bij vliegvelden wordt hij tegengehouden. Met de auto kom je een heel eind binnen Schengen, maar bij iedere controle zal de lokale politie signaleren dat deze persoon Frankrijk niet uit mag. De piloot van het privévliegtuig mag niet opstijgen als hij er in zit, en raakt zijn baan kwijt (+zelf celstraf) als hij het toch doet.
Of bedoel je, hij koopt iedereen om die in zijn weg staat? Volgens mij werkt dat niet zo in Frankrijk.
Hij heeft 3 paspoorten van Rusland, de Emiraten en Frankrijk dus ik denk dat hij bij een controle zelfs zonder zijn Franse ID’s helemaal niet door de mand valt tenzij hij herkend wordt. En zal een piloot uit bijvoorbeeld Turkije een idee hebben dat hij of zij een verdachte aan het ophalen is
Op Techdirt wordt geprobeerd om de persverklaring van de Franse justitie te analyseren. Een korte parafraserende samenvatting van de klachten, je mag bij iedere regel behalve de eerste “medeplichtigheid aan” ervoor zetten.
Weigeren van medewerking aan (politie-) onderzoeken.
Bezit en verspreiding van kinderporno, drugs en hacker tools.
Fraude en witwassen.
Aanbieden (importeren) van een cryptografisch platform
Het is duidelijk dat hij aangehouden is vanwege zijn functie/rol bij Telegram.
Ik heb er niet in detail naar gekeken maar het lijkt mij een stuk op “wilful blindness”. Vergelijkbaar met wat “bulletproof” hosters doen. Oftewel het willens en wetens zo inrichten van jouw bedrijf/dienst zodat crimineel misbruik gefaciliteerd wordt (maar niet zo dat een treinbedrijf het misbruik treinkaping faciliteert door alleen een trein te laten rijden).
Op dat moment dat jouw platform stelselmatig misbruikt wordt voor criminele activiteiten en jij daar niets aan probeert te doen dan ben je op een bepaald moment medeplichtig. En natuurlijk is het faciliteren van private berichtuitwisseling (de klassieke whatsapp features) iets heel anders dan (semi-)openbare forums.
De meest interessante vraag voor mij is hier waarom de Franse wet hier op van toepassing is (maar als hij vanuit Frankrijk aan Telegram werkt/heeft gewerkt dan ben je er waarschijnlijk wel).
Telegram heeft veel gebruikers, dus vast ook in Frankrijk. “Zichtbaar op internet, waaronder in Frankrijk, waaronder in Parijs, waaronder in het arrondissement waar het justitieel onderzoek plaatsvindt” of soortelijke formulering, toch?
Is in het verleden hier vaak over gesproken, eh, geschreven.
Het geheel doet mij denken aan e-gold, dat jaren terug op soortgelijke verdenkingen door de Amerikaanse justitie hardhandig ontmanteld is.
Ik had er twee rekeningen met een tegoed van rond de 100 dollar. Na maanden- of jarenlang wachten (alles was in beslag genomen) kreeg ik dat geld eindelijk terug: met twee (2) aparte cheques zodat er twee keer 25 of 35 euro aan kosten af ging. Dank je wel, Amerikanen.
Ik kan er nog kwaad over worden, maar dat heeft natuurlijk geen nut. Niet doen dus.
Ik heb zo’n geintje ook een keer gehad. De cheques waren ook nog eens aan toonder en via normale post verzonden. Ze leven daar echt nog in het stenentijdperk van bankieren.
Dat was dan ook wel weer de de oplossing voor mij. Ik heb de cheques aan een collega meegegeven die er op vakantie ging. De cheques innen bij een bank in de VS is namelijk vele malen goedkoper dan via een nederlandse bank.
Ik sluit echter niet uit dat dit geen bewuste naaistreek was. Incompetentie en een achterlijk verouderd banksysteem in de VS is waarschijnlijker.
Wel is een vergelijkbaar gebruik mogelijk. Ik was lang geen Whatsapp-gebruiker omdat het op de telefoon moest en ik hou niet van priegelschermpjes en onhandige schermtoetsenbordjes. Maar ik ging dingen missen in de familiesfeer. Ik ontdekte hoe ik Whatsapp kon koppelen aan de laptop (ook onder Linux, gewoon in Firefox). Dat werkte eerst krakkemikkig, steeds opnieuw aanmelden, maar die problemen zijn allang verholpen.
Tegen Telegram was ik wantrouwig, ook alleen telefoon en bedenkelijke reputate (Russisch? Uiterst recht?). Maar recent ben ik er toch op, lid van diverse Interlingua-groepen. Nooit een onvertogen woord, geen illegale dingen, wel soms chaotisch gezwam. Telegram doe ik ook op de laptop in Firefox (er is ook een los programma), na eenmalige koppeling met mijn telefoon — die alleen via Wi-Fi op internet kan, zonder internet in de prepaid SIM. Ons bent sunig (ben kwart Zeeuws).
Verschil is dat die groepen in Telegram veel meer leden hebben dan in WhatsApp. Verder voor mij toch sterk vergelijkbaar met WhatApp.
Zoek ik even op. O, ik weet het al: end-to-end encryption.Ik dacht dat Telegram dat wel had. Niet dus. Wel dankzij TLS/https toch?