Mag je je kind volgen met een GPS app, of is dat een schending van de AVG? Met die vraag zag het hoogste Oostenrijkse bestuursgerecht zich onlangs geconfronteerd. Het creatieve antwoord: daar kunnen we niets over zeggen, want dit is een huishoudelijk/privé-gebruik van persoonsgegevens en dat valt buiten de Europese gegevensbeschermingswet.
De zaak speelde in feite tussen twee gescheiden ouders. De moeder gebruikte een tracking-app (Pingo) om de locatie van haar elfjarige dochter bij te houden, ook wanneer deze bij de vader was. Die maakte daar bezwaar tegen, omdat zo ook zijn locatie vastgelegd werd.
Zowel de Oostenrijkse Autoriteit Persoonsgegevens als de rechtbank weigerden de zaak in behandeling te nemen. Beiden wezen op artikel 2 lid 2 AVG:
Deze verordening is niet van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens: … c) door een natuurlijke persoon bij de uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit;Op basis van eerdere uitspraken (met name de Rynes-uitspraak) kun je je afvragen of dit wel opgaat. In die zaken werd de grens grofweg getrokken bij de openbare ruimte. Je eigen oprit filmen mag, de stoep waar die op uitkomt niet. Hier ging het om locaties buiten het eigen huis, maar toch vond men dat hier nog steeds sprake was van privégebruik van gegevens.
Daarbij lijkt het nogal uit te hebben gemaakt dat er in de Duitse tekst “persönlicher oder familiärer Tätigkeiten” stond, waar wij “persoonlijk of huishoudelijk” gebruiken. Want alleen dan begrijp je de overweging:
[H]et maakt niet echt uit of Verantwoordelijke en getroffen personen samen wonen in hetzelfde huishouden of niet. In plaats daarvan moet rekening worden gehouden met het puur persoonlijke doel van de betreffende verwerkingsactiviteit. Dienovereenkomstig verwijzen de criteria ‘persoonlijk’ en ‘familie’ naar de activiteiten van de persoon die persoonsgegevens verwerkt en niet van de persoon waarvan de gegevens worden verwerkt. … Wat als een persoonlijke of gezinsactiviteit moet worden beschouwd, hangt af van de situatie en kan de term ‘familie’ (losgemaakt van een strikte interpretatie van het familierecht) als ‘familie’ betreffen.In deze lezing is alles dat binnen de familie blijft – dus ook het op straat volgen van je kind – uitgezonderd onder de AVG. Dat je daarbij ook gegevens van de vader vastlegt, werd hier vergeven omdat dat incidenteel was en niet het doel van de verwerking. (Het opgegeven doel was de dochter helpen haar weg te vinden in een haar onbekende stad.)
Het standpunt is begrijpelijk, maar wel frustrerend want dan valt gelijk alle toezicht op gebruik van dergelijke apps jegens kinderen weg. De AVG reguleert immers niet het verkopen of promoten van deze apps, maar alleen het gebruik daarvan door mensen die anderen volgen.
Arnoud
Begrijp ik dat de betekenis van ‘ausschließlich persönlicher oder familiärer Tätigkeiten’ qua betekenis anders is dan ‘zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit’ en ‘purely personal or household activity’? De AVG is een Europese verordening. Dat er in vertalingen kennelijk verschillen ontstaan, is vast verklaarbaar, maar ik zou het vreemd vinden als dat de betekenis (kennelijk) anders kan maken. Is de Engelse tekst (en betekenis) niet leidend?
Het is onvermijdelijk dat er betekenisverschillen ontstaan na vertaling, maar hoe groot is het verschil tussen “huishoudelijke activiteit” en “familie activiteit” (of is “gezinsactiviteit” de betere vertaling)? Ik vind het goed te verdedigen dat het volgen van het eigen kind (zoals in het artikel beschreven) valt onder “huishoudelijk”. Dat het onder “familie” en “gezin” valt is evident duidelijk. De vertaling maakt dan voor dit geval niet veel uit.
Off topic: Ik denk dat het op deze manier volgen van iedere stap van een kind ongezond is voor haar ontwikkeling.
Alle taalversies zijn van gelijke waarde. Als je de Engelse versie zou voortrekken, dan zou dat in EU-verband betekenen dat Ierland een belangrijkere positie inneemt dan de andere lidstaten. Het Hof van Justitie werkt regelmatig met verschillen in taalversies, bijvoorbeeld: “Er zij aan herinnerd dat blijkens de rechtspraak van het Hof de uitlegging van een bepaling van gemeenschapsrecht een vergelijking van de verschillende taalversies vereist (zie arrest Cilfit, reeds aangehaald, r.o. 18). Verder moet de betrokken bepaling, gelet op de noodzaak van een eenvormige uitlegging van deze versies, indien daartussen verschillen bestaan, worden uitgelegd met inachtneming van de algemene opzet en de doelstelling van de regeling waarvan zij een onderdeel vormt (arrest van 7 december 1995, zaak C-449/93, Rockfon, Jurispr. 1995, blz. I-4291, r.o. 28).” HvJ 24 oktober 1996, zaak C-72/95
Dank je, dat was de aanvulling die ik zocht.
Dan komt het dus neer op het interpreteren van “familie” versus “gezin” op zo’n manier dat recht wordt gedaan aan de bedoeling van die uitzondering in de AVG. Mijn lezing is hierbij dat de familie iedereen is met wie je een (bloed)band hebt, maar een huishouden is wie er samen in één huis woont. Een huishouden kan ook met niet-familie zijn, een vriend die tijdelijk inwoont of een student die onderhuurt bijvoorbeeld. Dus dat gaat langs twee assen: je kind dat bij de vader op een andere locatie woont, is wel deel van je familie maar niet van je huishouden.
Ik vind dit eigenlijk volstrekt logisch en ligt recht in de lijn van de bedoeling van de uitzondering voor privégebruik. De wetgever is terecht terughoudend met “achter de voordeur” treden en wil niet (onnodig) dingen regelen die zich afspelen tussen leden van een gezin of huishouden. Die worden geacht en hebben zelfs het recht om zelf te bepalen hoe ze samenleven en dus ook welke technologie ze wel en niet willen gebruiken.
Uiteraard zijn er mensen die er samen thuis niet uitkomen. Maar het lijkt mij terecht dat elkaar met de AVG bestoken uiteindelijk voor niemand echt oplossingen biedt als dit het geval is. Dus dat is dan ook a priori al uitgesloten.
Overigens is de leverancier van zo’n tracking app wel gebonden aan de AVG, want die doet dat bedrijfsmatig. Het is dus geen wilde westen waarin alles maar kan, maar de afweging wat je wanneer inzet maak je wel in het gezin.