Ten tijde van het plaatsen van berichten op Twitter was doxing nog niet strafbaar. Dat las ik in een recent vonnis van de rechtbank Rotterdam inzake doxing, het verspreiden van identificerende informatie met het doel iemand bang te maken, overlast te bezorgen of in zijn beroep te hinderen. Dat doen oude berichten niet, aldus de rechtbank.
De verdachte had in december 2023 berichten geplaatst op Twitter (“thans X geheten” aldus het vonnis). De strekking daarvan wordt duidelijk met dit geanonimiseerde voorbeeld:
“Of?cier van justitie [naam] ( [naam vereniging] [jaartal] ) is de broer van [naam] [werkgever broer].”Dit leest als doxing: het verspreiden van informatie over iemand met als doel dat diegene daar bang van wordt en/of diens werk niet meer goed kan doen. In dit geval die officier (die veel complotzaken doet; de verdachte is eerder veroordeeld in dat verband) hinderen door insinuaties.Onder dit bericht zijn vier afbeeldingen geplaatst, inhoudende foto’s van de officier van justitie [naam], vermelding van zijn vermeende adres, postcode en telefoonnummer (…)
Inhoudelijk valt daar vast over te twisten, maar het fundamenteler probleem was dat de berichten dus geplaatst waren vóórdat doxing strafbaar werd (1 januari 2024). Strafbaarstelling kan niet met terugwerkende kracht, dus vielen deze berichten wel onder het verbod?
Ja, aldus de officier: ze zijn ook nu in 2024 gewoon te lezen, en de verdachte had ze niet weggehaald. Dat is hetzelfde als in 2023 een poster voor je raam hangen en die laten hangen. Elke dag zullen passanten die zien, ook in 2024. Dan is het geen excuus dat je die in 2023 ophing.
De rechtbank ziet toch een fundamenteel verschil:
In het voorbeeld van de poster met strafbare teksten daarop zal de persoon die de poster heeft opgehangen zelf ook iedere dag geconfronteerd worden met de poster en zal hij iedere dag opnieuw ervoor kiezen om de poster te laten hangen zodat voorbijgangers, opnieuw en ook steeds, kennis kunnen nemen van de inhoud ervan. Het nalaten de poster te verwijderen wordt daarmee een bijna actieve handeling die kan worden geduid als (opnieuw) verspreiden met meergenoemd oogmerk. Dat ligt anders bij het plaatsen van berichten op een sociale netwerk website als Twitter waar dagelijks vele berichten worden geplaatst waarmee de verzender niet steeds opnieuw (dagelijks) wordt geconfronteerd.Een oud Twitterbericht dat slingert nog wel rond, maar het is niet elke dag een nieuwe actieve beslissing om die te laten staan. Dat is dus anders dan die poster. Er zal echt meer nodig zijn, zoals het bericht retweeten/sharen na de inwerkingtreding van het verbod.
Ook dat de verdachte mogelijk wist dat doxing al bijna verboden was, is niet genoeg. Je moet echt alleen kijken naar wat men ná de strafbaarstelling doet, een dag voorafgaand aan de strafbaarstelling datgene doen is immers (nog) legaal.
Arnoud
Mooie vergelijking met de poster. Maar wat als iemand je op de tweet wijst en verzoekt om verwijdering? Ben je dan wel strafbaar als je niet aan het verzoek voldoet? Want dan is het wel een actieve beslissing toch?
Is dan degene die de naar de Tweet verwijst (zeker als het zorgt voor een ‘quote’ weergave) dan niet zelf verantwoordelijk voor doxing? Je hebt immers informatie opnieuw gepubliceerd.
Je hoeft iemand er niet in het openbaar op te wijzen, dat kan ook middels een privébericht.
Niet noodzakelijk. Doxxen is alleen voor gevallen waar het doel is intimideren, angst aanjagen of werk niet goed laten doen. Als jij of ik het berichtje quoten richting de auteur, om hem erop te wijzen dat ie iets strafbaars doet, doen wij niet iets strafbaars. Wij wijzen immers iemand op, dat ie (wellicht) iets stafbaars doet.
Wellicht is dit een dunne verdediging, maar dit is strafrecht, de lat ligt hoog. En er zijn genoeg mensen die door onhandig quoten het bereik van een bericht wat ze weg willen krijgen juist populairder maken, dus er is al snel twijfel.
De juridische redenering van deze rechter is dat de publicatie in 2023 was als eenmalige gebeurtenis. Dat het bericht nu nog te lezen is, maakt niet dat sprake is van een herpublicatie. Het is niet alsof je het bericht elke dag opnieuw plaatst. Derhalve is het bericht uit 2023 en toen was het legaal, dus hoeft het niet weggehaald. Er nu op gewezen worden is dus irrelevant, het wordt niet strafbaar omdat je het in 2024 nog een keer ziet.
De analogie met de poster klopt niet helemaal, want als je die in 2024 laat hangen na een klacht is dat volgens mij wél een actieve keuze.
Herpublicatie: de doxing zal naar voren komen bij zoeken op de naam van de betrokkenen. En mogelijk ook naar voren komen in de feed als de algoritmes daar aanleiding toe zien.
Tenminste bij dat tweede is misschien te stellen dat dat een beslissing van (namens) X is.
Ik ben wel benieuwd of een rechter net zo consequent zou zijn bij iets als KP?
In 2001 (of was het 2002?) is in Nederland de leeftijdgrens verhoogd naar 18 jaar. Dit was 16 jaar. Ik weet uit mijn eigen tienerjaren (voor die wijziging dank u) dat er een publicatie was die zich (toen legaal!) specialiseerde in 17 jarigen.
Uiteraard is deze publicatie daarmee gestopt bij de wetswijziging. Maar ik kan me niet voorstellen dat er nergens in Nederland op zolder een doos staat met oude blaadjes met 17 jarigen die onder de huidige wetgeving verboden is.
Is dit nu bezit van KP, of conform deze uitspraak legaal zolang je het niet verder verspreid, want legaal toen je het kocht en je kijkt niet elke dag in de dozen op zolder wat daar in zit. Overigens zijn er ook antieke foto’s uit de begintijd van de fotografie die nu feitelijk KP zijn. Belangrijk voor de geschiedenis van de fotografie en 150 jaar oud!
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat men dan opeens een stuk minder rationeel naar de zaak kijkt.
Ik denk dat voor dit soort specifieke randgevallen, waar regels en wetten nooit allemaal precies rekening mee kunnen houden, de rechter (mocht het tot vervolging komen) zal kijken naar de specifieke gedragingen van de verdachte en de omstandigheden, daarbij rekening houdende met wat redelijk en billijk is.
Dus als jij op je zolder nog een doos oude boekjes hebt staan, dan is dat verder geen probleem zelfs als het misschien volgens de letter van de wet verboden zou zijn. Als jij die op Marktplaats gaat aanbieden en daarbij heel expliciet benoemd dat het gaat om 17-jarigen, dan zal het mogelijk wel een probleem zijn.
Het beoogd doel en de intentie speelt zoals altijd een belangrijke rol.
In de Richtlijn voor strafvordering wordt aangegeven dat “beperkt bezitten” van een “geringe hoeveelheid” aanleiding is voor afdoen van een zaak met een OM-strafbeschikking. Ook de ouderdom van het feit zal meewegen. Maar we hebben het over een wetswijziging uit 2002, dus misschien hebben mensen wel tijd genoeg gehad om de zolder op te ruimen.
Een paar jaar geleden kwam een verstandelijkgehandicapte van het begeleid wonen in de buurt met een winkelwagentje aan de deur of mensen nog spullen hadden om te verkopen. Het was bijna koningsdag. Iemand had een tas met playboys het blad waarop ik in mijn post doelde in zijn winkelwagentje gegooid.
Waarschijnlijk iemand die de zolder opruimde en er zo snel mogelijk vanaf wilde, maar de manier waarop kan natuurlijk helemaal niet!
Ik heb de begeleiders ingelicht en die hebben het verder afgehandeld. Sindsdien vroeg ik mij af hoe dat juridisch eigenlijk zit. Maar zelfs afdoen met een strafbeschikking gaat mij te ver, tenzij je kan aantonen dat iemand wist dat die oude blaadjes daar nog lagen of na het verbod zijn aangeschaft. Zeker in het laatste geval zou ik een strafbeschikking zelf te mild vinden.
Zelf heb ik bij mijn ouders op zolder nog een paar verhuisdozen staan met oude boeken en wetenschappelijke tijdschriften uit mijn studietijd – waar ik 20 jaar geleden geen ruimte voor had in mijn nieuwe woning. Nu zit daar niets bijzonders in, maar ik weet zeker dat die dozen in 20 jaar niet open zijn geweest. Ik zou er niet zondermeer vanuit gaan dat mensen alles weten wat er op zolder ligt en dan denken ‘he, misschien moet ik die oude blaadjes een wegdoen’ Als ze er al aan denken dat die blaadjes door een wetswijziging niet meer legaal zijn, wat ik ook niet vanzelfsprekend vindt.
Uiteindelijk zal het inderdaad wel bij een opruimbeurt weggegooid worden, of bij een overlijden door de nabestaanden. Geen haan die er dan naar kraait. Ik wil niet weten hoeveel spullen ik zelf uit moet zoeken wanneer mijn ouders overlijden… ze hebben een heel grote en volle zolder.
Dat zou ik de normale gang van zaken vinden. Gezond verstand. Echter is dat bij dit soort zaken vaak het eerste dat overboord gaat en wettelijk gezien is het bezit ook strafbaargesteld. In 2002 werden een heleboel mensen van de ene op de andere dag strafbaar. De meesten zullen dat inmiddels wel bij het oud papier gezet hebben natuurlijk.
Ik moet zeggen dat doxing wel heel makkelijk gemaakt wordt doordat iedereen alles op internet zet.
Je schrijft “De strekking daarvan wordt duidelijk met dit geanonimiseerde voorbeeld:” maar vervolgens plaats je een link naar een interview met een bepaalde officier van justitie.
De broer van bovenstaande is uiterst makkelijk te vinden en het adres van de persoon waar het om gaat binnen een paar klikken. Ook is binnen no-time informatie te vinden over andere familie. Is de zoekmachine dan ook verantwoordelijk voor doxing? En dit blog? Of hijzelf?
Of gaat het alleen maar om het feit dat iemand de informatie destileerd en makkelijker/expliciet weergeeft?
Kortom is het doxen als je zelf alles op internet zet en iemand het herpubliceert?
Ben geen jurist, maar dat je gegevens her en der kunt vinden (en desnoods clustert), maakt nog niet dat aan het voor doxing vereiste oogmerk voldaan wordt, toch?
Ah dat had ik niet gelezen, dank dan is het duidelijk!
Ik snap wat er staat, maar ik weet niet of ik het kan volgen. Een poster die er zo lang hangt; op een gegeven moment zie je die poster niet bewust meer. Hoe kan het laten hangen dan wél een bewuste keuze zijn? Ik vergelijk het met bannerblindheid. Ik neem de kleur van mijn voordeur en mijn huisnummerbordje ook niet bewust waar als ik de sleutel in het slot steek.
Je kan als OM toch nog steeds een bevel krijgen jegens de plaatser om de gegevens te laten weghalen en als ze dan blijven staan is het wel strafbaar.
Niet volgens deze rechter: dit was een publicatie in 2023, dus feit begaan vóór strafbaarstelling. Dat de publicatie nog toegankelijk is, verandert daar niets aan. Het bevel betreft dan informatie die niet strafbaar is. Pas als hij de post nu gaat retweeten, pardon sharen, zou het een nieuw feit worden.
Het hoeft tot niet strafbaar te zijn om te laten verwijderen? Daarvoor kan het toch ook gewoon onrechtmatig zijn jegens de personen die gedoxed wworden. Dat was het toen al. Nu is het alleen ook nog strafbaar.
Ik vraag me af of een betere parallel hier niet zou zijn die met archieven. Als iemand iets publiceert dat niet klopt of mag, dan is het ook niet ongebruikelijk dat later te rectificeren terwijl het onjuiste artikel in de archieven beschikbaar blijft (met dat verschil dat er hier niets te rectificeren valt).
Vervolgens zou het ‘slachtoffer’ wellicht wel een beroep op Twitter (“thans X geheten”) kunnen doen dat de betreffende tweet niet meer in de zoekresultaten voor komt op grond van het recht om vergeten te worden?