Al sinds 2005 staat in de wet dat het rijbewijs geldt als “document waarmee in bij de wet aangewezen gevallen de identiteit van personen kan worden vastgesteld”. Ik kom echter anno 2025 nog steeds organisaties tegen die dit roze kaartje afwijzen als je je moet identificeren. U begrijpt dat ik dus even opkeek van deze uitspraak van het Kifid: een bank hoeft geen rijbewijs te accepteren omdat daar de volledige voornamen van de betreffende persoon niet op staan vermeld.
In deze zaak had de consument een bankrekening geopend, maar (her)identificatie lukte niet omdat zijn rijbewijs niet werd herkend. Daarop blokkeerde de bank de rekening, wat tot renteverlies leidde en de consument een klacht indiende.
De bank stelde vervolgens dat zij toch echt een paspoort of Nederlandse identiteitskaart nodig heeft, omdat daar alle voornamen van de betrokkene op staan. Een rijbewijs bevat alleen je voorletters, vaak wel je eerste naam zoals op het specimen hierboven (dat van de RDW afkomstig is en afgelopen november verliep).
Bij het aanvragen van de rekening had de consument wél een paspoort (met alle namen) overlegd. Bij de heridentificatie ontbraken er dus een of meer voornamen. Ik geef toe dat er een káns is dat een voorletternaamgenoot met zelfde geboortedatum én sterk gelijkende pasfoto kan zijn, maar dat heeft wel een sterk “kom nou toch” gehalte.
Toch is het standpunt van het Kifid juist, zij het zeer formeel. Het eerste argument daarvoor is dat artikel 33 Wwft eist dat de bank “de geslachtsnaam, de voornamen, de geboortedatum [etc]” vastlegt. En met een rijbewijs kun je niet alle voornamen vaststellen.
Daar staat tegenover dat artikel 4 Uitvoeringsregeling Wwft expliciet “een geldig Nederlands rijbewijs” noemt als instrument waarmee je je identificeert onder de Wwft. Je zou zeggen dat je er dan bent: de wet zegt dat dit genoeg is, dus is het genoeg.
Echter, je mag als bank strengere regels stellen, en “wij willen alle voornamen van klanten weten” is in dat kader toegestaan. Een iets diepgravender reden voor die afwijzing lees ik in een uitspraak uit 2022:
De bank voert daartoe aan dat de app de NFC-chip uitleest en dat een rijbewijs niet over een dergelijke chip beschikt. Bovendien bevat het rijbewijs niet de volledige voornamen en geen gegevens over verblijfsstatus en nationaliteit, aldus de bank. Dit verweer slaagt. Zoals hiervoor onder 3.25 is overwogen staat het de bank vrij om bij het cliëntenonderzoek gebruik te maken van de chip op het identiteitsdocument. De bank mag er dus voor kiezen om vanwege die reden geen rijbewijzen te accepteren.Als een bank het handig of wenselijk vindt dat mensen uitsluitend via een app bankieren, dan mogen ze daarbinnen dus invullen dat identificatie gebeurt door uitlezen van de NFC chip daarvan. Dan valt het rijbewijs als vanzelf af, geheel los van de discussie over voornamen.
Meelezende CISO’s en andere beveiligingsmensen die nu reden zien om het rijbewijs weer af te gaan keuren bij de identiteitscontrole: bovenstaande gaat specifiek over banken. Een andere organisatie moet zelf motiveren waarom voornamen écht nodig zijn bij het identificeren van (medewerkers van) je klanten.
Arnoud
Op mijn rijbewijs uit 2020 staan beide voornamen.
Zou je dan kunnen stellen dat het uitvoeringsbesluit in tegenspraak is met de wet en dus eigenlijk slordig opgesteld is?
Of misschien dat de Wwft in tegenspraak is met de Wet op de identificatieplicht, en dus slordig is opgesteld?
Op het rijbewijs staat ook je BSN. Dus de bank kan daarmee controleren of het dezelfde persoon betreft die oorspronklijk het paspoort of identiteitskaart met voornamen heeft getoond.
Het BSN mag niet gebruikt worden wegens de AVG dus dat gaat niet.
Je slaat wel een paar mitsen en maren over hier: https://www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/themas/identificatie/burgerservicenummer-bsn Banken hebben, in bepaalde specifieke situaties, dus juist wel toestemming voor het verwerken van je BSN.
Sterker, ze hebben, zodra iemand klant wordt, de verplichting dat BSN op te vragen (wordt o.a. gebruikt om de vooringevulde belastingaangifte mogelijk te maken).
In bepaalde situaties wel, dat is onder de algemene wet inzake rijksbelastingen en het depositogarantiestelsel (zoals in je link staat). Bovenstaande casus gaat natuurlijk niet over een van die situaties. Dus in dit geval heeft J.A. Karman gelijk.
Banken hebben je BSN nodig om bijvoorbeeld jaarlijks de rekeninggegevens aan de belastingdienst te kunnen leveren.
Ook in Duitsland wordt een rijbewijs niet geaccepteerd als identificatiebewijs.
Op mijn rijbewijs uit 2024 staan alledrie mijn voornamen volledig uitgeschreven en het bevat een NFC-chip die goed genoeg is om in te loggen met de DigiD-app.
Daarmee lijken me alle redenen die de banken opvoeren ongegrond, dus zou het mij lukken om te eisen dat ze mijn rijbewijs accepteren?
En hoe zit dat met buitenlandse paspoorten die geen chip hebben? Die voldoen ook volgens de Uitvoeringsregeling nietwaar?
“Ik geef toe dat er een káns is dat een voorletternaamgenoot met zelfde geboortedatum én sterk gelijkende pasfoto kan zijn, maar dat heeft wel een sterk “kom nou toch” gehalte.”
Toch is een kennnis van mij ooit bijna gearresteerd bij een verkeers/rijbewijscontrole, exact om die reden. Gelukkig had hij aanvullende identificatie bij zich.
Bij mij op judo zat een tweeling R.F. en R.F. Bij toernooien was er wel eens een probleem wie van de twee welke mat op moest komen, want ze judoden in verschillende gewichtsklassen.
Domste wat de ouders hier hebben kunnen doen, een tweeling met het zelfde geslacht begrijp ik namen geven met dezelfde voorletters. Geef minstens dan een extra naam/voorletter mee, want overal sta je met de voorletters en geboortedatum te boek. Wij hebben meerdere tweelingen in de familie, maar ze hebben gelukkig juist hierom allemaal andere voorletters gekregen.
Ik heb gewoon mijn paspoort gebruikt, maar ik heb zelf verschillende keren Wwft cursussen moeten volgen en snap nog steeds niet waarom van de twee banken die ik gebruik …
De ene bank jaren geleden mij met een paspoort heeft geidentificeerd en daarna nooit meer heeft gevraagd mij opnieuw te identificeren.
En de andere bank in dezelfde tijd als 3 keer mijn paspoort wilde zien.
Wat denkt die laatste bank, dat ikl van de ene op de andere dag een ander persoon ben geworden?
Volgens mij was altijd de belangrijkste reden dat er geen nationaliteit vermeld staat op een rijbewijs.