Een lezer vroeg me:
Ik ben bezig met academische papers uit mijn vakgebied naar Notebook LM te uploaden, om daar mooie audiosamenvattingen van te maken in podcast vorm. Initieel voor mezelf, maar ze zijn vaak zo goed dat ik overweeg ze te publiceren. Kom ik dan in (auteursrechtelijke) problemen?NotebookLM is een onderzoeks- en annotatietool van Google Labs, die bekend werd door haar unieke manier van informatie presenteren: in een podcast. Van Vernieuwenderwijs:
Anders dan tools die al langer beschikbaar zijn, wordt hierbij de tekst niet letterlijk opgelezen: de tekst wordt in een podcast verwerkt, waarin een mannelijke en vrouwelijke stem in dialoog gaan over de informatie. Daarbij komt niet alleen de letterlijke inhoud naar voren, maar worden tussendoor ook nog eens reflectie vragen gesteld en soms zelfs een grapje gemaakt. Dit maakt het niet alleen nog realistischer, maar wellicht ook een stuk prettiger om naar te luisteren.Uiteraard vindt het auteursrecht er wat van dat een werk (zoals een paper) wordt omgezet naar een ander formaat. We komen dan in de problematiek van de samenvattingen: is het samenvatten en bespreken van andermans werk een inbreuk op het auteursrecht?
Dit probleem bestaat al langer, maar was altijd wat marginaal. Samenvattingen zijn bijvoorbeeld populair onder studenten, maar worden dan gratis gedeeld of in een grijs circuit verhandeld. Bovendien bevatten die meestal geen lappen brontekst, en dan ontloop je al snel het auteursrecht.
AI-gegenereerde podcasts zitten dichter bij de bron, hoewel ik niet vaak zie dat ze letterlijk stukken uit een artikel oplezen. En zeker gezien het format van een dialoog verwacht ik niet dat je hier snel 1-op-1 kopieerwerk tegenkomt. Bovendien is er dan ook nog het citaatrecht: een relevant stukje bron overnemen omdat je daar commentaar op geeft is gewoon toegestaan.
Wie het wil proberen: hier is een podcast over mijn artikel “Een Onuitlegbaar Recht” uit het Tijdschrift voor Internetrecht (over art. 86 AI Act, het recht van uitleg). Ik hoor in die tien minuten veel gebabbel over het onderwerp maar zou dit zeker niet een voordracht van mijn artikel noemen.
Er is wel nog een ander punt: AI-analyse van bronbestanden noemen we in het auteursrecht “tekst- en data mining” en dat is toegestaan tenzij het auteursrecht nadrukkelijk is voorbehouden. Bij online gepubliceerde artikelen moet dat in een machine-leesbare vorm gebeuren, en het probleem daarbij is dat er geen standaard is om dat te doen (zonder standaard is niets machine-leesbaar). Dus vooralsnog is dat geen struikelblok.
Arnoud
Toch mooi dat juist door LLMs ook het standaardzinnetje dat je bij elk wetenschappelijk werk vindt ‘alle auteursrechten voorbehouden’ prima machineleesbaar is!
Een reeks ASCII-karakters is niet machineleesbaar. En ik kan zo twaalf varianten bedenken die je niet met één reguliere expressie kunt capturen. Machines die lezen hebben een technische standaard nodig wat elk teken betekent.
Ik ken NotebookLM al een tijdje. Heb er even mee gespeeld, maar vind het niets bijzonders. Je voert het de nodige documentatie en data en dan kun je vragen stellen die de AI dan weer beantwoord. Dat is best handig als ik documentatie maak voor mijn projecten en deze later even moet nakijken. Maar ja, ik weet veelal de antwoorden dan al. Dus handiger is het met documentatie van anderen, zodat je geen lange teksten hoeft te lezen. 🙂 Maar teveel “NotebookLM can’t answer this question. Try rephrasing it, or ask a different question.” is dan toch weer een probleem. Maar inderdaad, het kan podcasts maken en die zijn best goed. Je hebt dan twee stemmen die met elkaar praten over de documentatie.
Maar goed, als je andermans documentatie gebruikt om zo’n podcast te maken dan krijg je wel problemen met copyright. Alleen, die podcast is een bespreking van die documentatie. Komt een beetje als “Fair Use” over. Want we mogen toch wel een mening hebben over een artikel?
Maar dan het probleem, want het is niet een persoonlijke mening, maar een AI-mening. En kan een AI wel een mening hebben? Is het echt een bespreking en niet gewoon AI die een artikel in een ander soort tekst omzet?
Ik vraag mij dus af of er als vereiste gesteld kan worden dat het om een echte persoonlijke mening moet gaan en niet een machine-gegenereerde babbel is. Want de AI kan geen creativiteit toevoegen, terwijl het auteursrecht vooral meer creativiteit wil aanmoedigen. De podcast is dus geen echte mening…
.
Oh, ik heb NotebookML onder andere gebruikt met enkele verhaaltjes die ik heb geprobeerd te schrijven via AI. Vrij simpel, eigenlijk. Ik heb een paar namen bedacht met wat extra details en vraag Gemini om deze verder aan te vullen. Zo heb ik een aantal hoofdfiguren gekregen. En dan een gebeurtenis bedenken op een bepaalde locatie met die hoofdpersonen en Gemini gebruiken om dat als een verhaal te schrijven met meerdere hoofdstukken. Hier en daar het een en ander bijsturen en klaar. En dan NotebookML gebruiken om een podcast te maken van dit verhaal en zien hoe de AI erop reageert. En dat is best interessant. Ik overweeg nu dan ook om dit te automatiseren voor een website, waarbij ik allerlei verhalen deel die op deze manier zijn geproduceerd. Deels AI, deels mijzelf. 🙂
Op dit moment alleen nog een idee op papier… 🙂