De Europese Commissie heeft Meta een boete van 200 miljoen euro opgelegd wegens het overtreden van de Digital Markets Act (DMA) met het ‘betaal of oké’ model op Facebook en Instagram. Dat meldde Security.nl vorige week. Dit lijkt het finale doek voor de strategie waarbij je óf een betaald abonnement neemt óf toestemming voor toegang tot je dienst.
In 2023 oordeelde het Hof van Justitie inzake Meta dat het mogelijk moet zijn om toestemming voor tracking in te tracken, sorry trekken, zonder dat je geheel uit de dienst werd gegooid. Er moet een alternatief komen, desnoods tegen een gepaste vergoeding, waar geen tracking in zit:
Cruciaal hierbij was dat Meta een enorme machtspositie heeft, zodat argumenten van het soort “dan gebruik je het toch gewoon niet” niet opgaan. Meta kwam daarop met een dubbele constructie die men “Pay or consent” noemde: of je betaalt geld, of je betaalt met je persoonsgegevens. Bekt lekker, maar was direct problematisch. Want de AVG eist dat er geen nadeel mag zitten aan het weigeren van toestemming, en ineens moeten betalen terwijl de buurman gratis mag, dat voelt wel nadelig (zeker voor Nederlanders).Thus, those users must be free to refuse individually, in the context of the contractual process, to give their consent to particular data processing operations not necessary for the performance of the contract, without being obliged to refrain entirely from using the service offered by the online social network operator, which means that those users are to be offered, if necessary for an appropriate fee, an equivalent alternative not accompanied by such data processing operations.
Ik blogde toen:
Als ik terugga in waar die term “detriment” of “nadelig gevolg” vandaan kom, dan kom ik bijvoorbeeld bij WP 187 van wat nu de EPDB is. Hieruit haal ik dat iets nadelig is als het zeg maar bestraffend is, je afschrikt die optie te kiezen. Dit halen ze uit eerdere papers over consent bij medische zaken (bij weigering consent geen behandeling, WP 131) en bij het werk (WP 48, bij weigering geen promotie/nieuwe baan).Helaas komt er geen fundamenteel criterium, maar wordt “als je elke dag op Facebook moet, dan is betalen een vorm van nadeel” als waarheid geponeerd:
Data subjects may suffer detriment if it becomes impossible for them to use a service that is part of their daily lives and has a prominent role.Let ook op de “may”, die met z’n vriendje “might” regelmatig terugkomt in dit stuk van de analyse. Alles kan – koffie kan, thee kan – maar is dit een theoretische zijsprong of gaat dit over 90% van de gevallen?
Nu is er dus een boete voor deze constructie, zij het opgelegd onder de DMA omdat die het directst toepasbaar is bij het machtige Meta. Het probleem was dat
… it did not give users the required specific choice to opt for a service that uses less of their personal data but is otherwise equivalent to the ‘personalised ads’ service. Meta’s model also did not allow users to exercise their right to freely consent to the combination of their personal data.Gezien Meta’s macht had zij dus voor een gratis-zonder-tracking versie moeten zorgen naast de betaalde versie. Specifiek omdat de DMA (artikel 5(2) om precies te zijn) dat nadrukkelijk voorschrijft. Dit is dus géén algemene regel die uit de AVG voortvloeit.
Meta heeft in de tussentijd een alternatief opgetuigd met minder tracking. Deze is nog in onderzoek.
Arnoud
Met de houding dat diensten gratis moeten zijn is er een ernstig probleem voor de houdbaarheid van diensten. Iedereen gratis bier doet het leuk in de politiek en winnen van stemmen maar het ligt er duimendik bovenop dat zoiets buitend de werkelijkheid valt. Een boet geven voor het niet gratis bier uitdelen zou als hilarische onzin gezien worden.
In de hele argumentatie ontbreekt deze nuance. Krijgen we nu gratis OV, gratis energie, gratis woningen, gratis voedsel?
Er is geen verbod op reclame. Alleen op tracking / op niet-functionele cookies.
En de meeste sites doen aan tracking cookies omdat de ad-leveranciers veel minder betalen voor cookie- euhm correctie tracking-loze ads. Zelfs een niet kleine site als Tweakers met een specifieke en geld-uitgevende doelgroep redde het financieel niet om trackingvrije ads te gebruiken: https://tweakers.net/plan/3522/tweakers-stopt-met-thirdpartytracking-en-cookiemuur.html en daarna https://tweakers.net/plan/4126/tweakers-stopt-met-trackingvrije-advertenties.html dan zal dat des te meer gelden voor kleinere sites die wel hun hosting en beheer willen kunnen betalen.
Als juist de grote internationale partijen die onder de DMA vallen weer naar trackingloze ads zouden gaan, heb ik een klein beetje hoop dat de aanbodkant weer terug gaat naar trackingvrij.
Voordeel van tracking -/ cookieloze ads voor de adboeren: die kunnen worden geleverd van het domein van de site waardoor adblockers minder kans maken.
Jij bent optimistischer als ik, maar de conversie van trackingloze ads is aantoonbaar lager. Daar zijn meerdere onderzoeken naar gedaan over de jaren. De hoogte van het verschil varieert, maar de richting is met het over eens.
Als die grote partijen trackingloos gaan, zal een andere partij die wel tracking biedt juist alleen maar aantrekkelijker worden.
Dit argument vertaalt zich in “De wet overtreden levert meer winst op dan de wet volgen.” Dat is een bijltje waar overheden al eeuwenlang mee hakken. Waarom worden drugskartels als criminele organisaties behandeld, maar Internet-tracking-bedrijven niet?
Een beetje wel. Je weet ook dat niemand in de EU ooit een concurrent voor deze bedrijven zal beginnen.
Als je begint in de VS, dan kan je wel tracking reclame gebruiken. Ondertussen wel gebruikers uit de EU toelaten, zonder een kantoor in de EU te openen. Veel succes met je claims, waar geen rechter in de VS aan mee zal werken om ze te innen. Je voldoet immers volledig aan de amerikaanse wetgeving.
Ik zou eerlijk gezegd op dit moment geen enkele nieuwe (grote) internet dienst in de EU beginnen. Je kan de concurrentie met Amerikaanse diensten niet winnen als je met 10-0 achterstand begint. (Maar ondertussen wel klagen als EU dat er geen europese alternatieven zijn)
Van de andere kant, bij ons groeit de interesse in Europese alternatieven die geen geldstroom naar of machtuitoefening van Trump hebben. En de rest van de wereld zou een EU dienst kunnen gaan zien als een privacy “keurmerk”, analoog aan het oude zwitserse bankgeheim. Dus misschien valt het wel mee met die achterstand.
Bron? (Laat me raden, een “onderzoek” van wc-eend)
De NPO is het met je oneens namelijk: https://www.wired.com/story/can-killing-cookies-save-journalism/
Die WC-eend opmerking is een rare.
Daarmee suggereer je dat de reclame netmerken, commerciële partijen die geld willen verdienen, bewust de feiten verdraaien om een complexere en controversiele reclame methode beter te laten lijken dan een eenvoudigere beter geaccepteerde methode. Er zijn nog steeds hele takken van de markt waar de reclame niet targetted is die verkopers zouden dan een enorme incentive hebben om dat bloot te leggen, maar het gebuert niet.
De meeste onderzoeken komen inderdaad van de Amercican Marketing Association, maar daar zitten dus zoals ik al zei ook een heleboel marketing bedrijven in die juist baat zouden hebben als onderzoek aantoont dat targeted reclame geen voordeel oplevert.
Overigens is er wel een onderzoek die een meer genuanceerd beeld laat zien: Als mensen niet op zoek zijn naar iets specifieks dan is algemene reclame effectiever. Als mensen echter op zoek zijn naar een type product en je weet dat, dan is een targeted reclame op een specifiek product van dat type juist erg effectief. Als google constateert dat jij aan het zoeken bent naar wasmachines, dan is het effectief voor AEG om jou reclames te laten zien met verschillende opties van AEG. Als jij niet recent naar specifieke producten hebt gezocht dan is het effectiever om je ‘gewoon’ algemene reclames over van alles en nog wat te tonen. Maar de crux daarachter is natuurlijk dat om te weten dat jij niet naar iets op zoek ben ze ook tracking moeten doen.
Google heeft er heel veel baat bij om het te laten lijken alsof targeted reclame beter is, of ze het zelf geloven of niet maakt dan niet uit.
wc-eend impliceert niet “bewust”.
Ja, maar daarmee impliceer je dat google de enige partij is. In de AMA zitten ook reclame bureaus die reclame campagnes op billboards en in magazines voeren. Die hebben er juist baat bij als targetted reclame er niet beter uit komt, want dan kunnen ze meer vragen voor reclame ruimte.
Jij suggereert dat de AMA alleen maar naar de belangen van Google kijkt als ze onderzoek laten doen.
Dat veel Internetdiensten gratis zijn is een gevolg van de keuzes die de aanbieders (gesteund door hun investeerders) maken: De dienst zo snel mogelijk laten groeien en dan of beginnen met geld verdienen uit advertenties (en de verkoop van klantdata) of proberen de dienst met winst te verkopen. Snelle groei is een essentieel onderdeel van de strategie.
Betaling vragen vertraagt deze strategie. Er is geen wereldwijd algemeen geaccepteerd betaalsysteem en de meeste systemen zijn relatief duur voor kleine betalingen. Dit levert een stevige drempel op voor mensen om mee te gaan doen aan een betaalde dienst.
Je veralgemeniseert het te veel. De boete is niet voor geld vragen voor diensten. De boete is voor de heel specifieke gedwongen keuze: of privacy inleveren of geld inleveren.
Bij de voorbeelden die jij aanhaalt zoals bier, OV is er geen sprake van een keus voor de consument of ze wil betalen met haar privacy. Dat zijn gewoon betaalde producten en dat is verder prima.
Eens, dit is de meest achterlijke wetgeving die je kan bedenken. Als de keuze moet zijn betalen zonder tracken, gratis zonder tracken of ‘gratis’ met tracken kiest elk geinformaeerd persoon gratis zonder tracken en is een dienst niet houdbaar.
Advertenties zonder tracken leveren geen drol meer op, als we daar wat aan willen veranderen is het gewoon tijd voor een niet halfslachtige verandering: tracking geheel verbieden, altijd. Als er geen reclame op basis van tracking meer mogelijk is zal reclame zonder tracking pas weer waarde krijgen. Dat kunnen we niet aan bedrijven over laten, want de eerste die dit doet prijst zichzelf uit de markt.
Tweakers heeft reclame zonder tracking geprobeerd en zelfs voor de grootste IT site van Nederland was dit economisch niet houdbaar.
Betalen of toestemmen is wat mij betreft behoudens een volledig tracking verbod de enige redelijke oplossing. Waarbij de prijs natuurlijk wel redelijk moet zijn, bijvoorbeeld gekoppeld aan de reclame inkomsten per gebruiker die tracking toestaat. Dus als facebook nu per gebruiker 1.50 verdient per gebruiker, dan is dat plus een redelijke incasso opslag een redelijke prijs. Als ze 10 euro verdienen aan de reclame dan is dat een redelijke basis.
De EU slaat met deze wetgeving de plank volledig mis. EN de redenatie die ze gebruiken is ook idioot. Want als je die volgt dan mag je wel een betaalde dienst aanbieden en vervolgens zeggen dat als je tracking toestaat dan krijg je korting. Maar als iets ‘gratis’ is mag je niet het omgekeerde doen. Met andere woorden men waardeert de dienst als echt gratis en kent geen enkele waarde toe aan de tracking. Achterlijke regelgeving ten top.
Die eerste stelling is niet juist, niemand zegt dat diensten gratis moeten zijn. Het is helemaal prima als een bedrijf een dienst aanbiedt waarvoor je moet betalen, bijvoorbeeld Netflix. Alleen, als je als bedrijf een dienst aan wil bieden waar gebruikers niet voor hoeven te betalen en die bekostigd wordt via advertenties dan mag dat ook, maar in dat geval moet je gebruikers een vrije keuze geven tussen “ontvang gepersonaliseerde advertenties, op basis van tracking van je gegevens en gedrag” en “ontvang niet/minder gepersonaliseerde advertenties, waarbij de hoeveelheid tracking beperkt is”. Gebruikers moeten daar dan vrij tussen kunnen kiezen, zonder van die keuze noemenswaardig nadeel te ervaren (bijvoorbeeld, met tracking mag je 1000 berichten per dag sturen, zonder tracking 2 berichten per dag).
Als je als bedrijf niet rond kan komen van alleen die trackingsloze advertenties, dan is de oplossing vrij simpel: maak je dienst betaald. Dat willen de meeste van die diensten niet omdat dat hun groei remt, maar dat is hun eigen keuze.
Ik heb ook de indruk, maar dit is puur een persoonlijke observatie, dat veel van die bedrijven nu zo ingesteld zijn op het gebruik van die tracking en gepersonaliseerde advertenties dat ze niet meer terug kunnen. Dat wil zeggen, ik denk dat als je binnen Meta oppert om een privacy-vriendelijke Facebook client te maken, zonder tracking en zonder advertenties en zonder data-delen of verkopen en zonder profilering en aggregatie, en die versie van de app dan betaald te maken voor hetzelfde bedrag als Meta nu via advertenties verdient aan de gemiddelde gebruiker, dat je intern in het bedrijf op enorm veel weerstand stuit en dat je dat niet voor mekaar krijgt, hoe sluitend je business case ook is. (De huidige betaalde versie toont geen advertenties, maar trackt nog steeds je activiteiten en doet je ook nog steeds profileren). Dat hele bedrijf draait om die gepersonaliseerde advertenties en het tracken en koppelen van gebruikersdata, zo’n betaald model zou op de positie van teveel te hoog geplaatste mensen op het spel zetten.
Het is ook een enorm idiote manier om de markt op slot te zetten en de huidige partijen aan monopolies te houden.
Als je dit nu invoert kan je feitelijk nooit een alternatieve dienst meer opzetten voor de grote partijen die deze strategie al gevolgd hebben.
Aan de ene kant is een FB bang voor hun inkomsten, aan de andere kant als ze dit verliezen, wie gaat nog een concurrerende dienst opzetten als je daarvoor geld moet vragen.
Het is simpelweg niet goed doordacht.
Ik ben het niet met je eens, vooral vanwege de impliciete aanname er in dat het economisch belang en de concurrentiepositie het meest zwaarwegend is. Wij hebben besloten dat bepaalde andere overwegingen ook of zelfs meer belangrijk zijn. We kunnen ook niet tegen China concurreren bij de productie van goedkope plastic rommel, in China gebruiken ze kinderarbeid, worden bepaalde bevolkingsgroepen tot arbeid gedwongen en flikkeren ze alle chemische rotzooi gewoon in de rivier. Niemand hier zou ervoor pleiten om hier kinderarbeid en dwangarbeid in te voeren en de meeste milieumaatregelen op te heffen om de concurrentie met China aan te kunnen. Zo ook hebben wij besloten dat bedrijven niet ongeremd alle mogelijke persoonlijke gegevens van mensen mogen verzamelen voor commerciele doeleinden. Als bedrijven een dienst willen aanbieden die waarde heeft dan kunnen ze die verkopen, en als ze willen draaien op advertenties dan is dat hun zaak maar mensen moeten een zekere mate van bescherming tegen ongeremd tracken en profileren hebben. Het lijkt me allemaal geen vreemde eis, en ik zie het als heel vergelijkbaar met de eisen die we aan andere producten stellen, zoals bijvoorbeeld welke syntetische kleur-, geur-, smaak- en andere hulpstoffen gebruikt mogen worden in voeding. Tussen de VS en de EU zit er daarin ook een enorm verschil, en daar zie je verschillende mensen in de VS oproepen dat die wetgeving aldaar strikter moet worden.
Het is niet wij die irritant zijn met onze idiote wetgeving; het is de rest van de wereld die achterloopt met hun gebrek aan vergelijkbare wetgeving (en als je op bijv Reddit kijkt zie je ook daar talloze Amerikaanse burgers klagen over wat bedrijven daar doen met die data en roepen dat ze EU-style privacy wetgeving willen). Als je als Nederlands of Europees bedrijf denkt die concurrentie niet aan te kunnen, dan kan je (zeker en met name bij digitale diensten) je als eerste richten op de VS als belangrijkste markt en daarna pas eventueel naar de EU komen met je dienst. De beschikbaarheid van durfkapitaal is een grotere belemmering voor bedrijven hier dan de privacy wetgeving.
Feit is dat wij de rest van de wereld niet onze wil op kunnen leggen. De VS en China gaan hun privacy wetgeving niet aanpassen omdat wij vinden dat we voorlopen (waar ik het overigens mee eens ben).
Ik sta zelf helemaal achter een verplichting om naast tracking een variant aan te bieden die ten hoogste kost wat het bedrijf anders had kunnen verdienen met tracking en reclame.
Dat is namelijk mijn definitie en in mijn ogen de enige logische definitie van geen nadeel hebben van het weigeren van de tracking. EN ik vind het doorgeslagen dat nu verplicht wordt dat er een optie moet komen waar gebruikers een voordeel hebben als ze tracking weigeren.
Jouw andere voorbeelden zijn mooi, maar bij kinderarbeid leg je een import verbod op, dat China goedkoop kan produceren doordat ze schijt aan het milieu hebben en/of kinderarbeid gebruiken los je op door dat kosten voordeel met import heffingen ongedaan te maken (de juiste reden voor deze heffingen itt tot wat Trump doet)
Maar die grenzen werken niet op het internet, tenzij je een EU great wall op het internet gaat bouwen. Zonder dat kan ik vanuit Nederland een Amerikaanse dienst met tracking afnemen. En zo lang dat kan zullen dit soort diensten vanuit buiten de EU worden opgebouwd.
Zoals ik al vaker aangeef: Als je echt om privacy geeft stop dan met dat halfslachtige gedoe en verbied tracking volledig in de EU, met niet alleen boetes voor de bedrijven die tracken, maar ook voor de bedrijven die reclame met tracking kopen. En blokkeer buitenlandse sites die in de EU tracken op provider niveau. (Ja dan kan je met een VPN omzeilen, maar dat blokkeerd voor de massa wel het extra groeivoordeel dat een bedrijf dat zich buiten de EU vestigt heeft) De beschikbaarheid van durf kapitaal is echt niet de enige belemmering in de EU, de zwaardere regelgeving is zeker ook een invloed!
Maar als je tracking niet verbied, stop dan met dat hypocriete gedoen dat het geen waarde zou hebben en dat alleen een volledig functioneel product zonder tracking en zonder kosten een alternatief zonder nadeel is. Je staat tracking toe en het heeft waarde, neem die mee in je beoordeling!
De EU kan eisen stellen aan import van goederen, maar ook aan bedrijven die diensten binnen de EU aanbieden. De GDPR geldt ook voor Google. Meta, Google en de andere onder de DSA vallende bedrijven hebben advertentie-verkoop-afdelingen in de EU zitten. Ze kunnen door de EU autoriteiten aangepakt worden (als die autoriteiten serieus willen). Van bedrijven zonder vestiging in de EU, die toch advertenties verkopen kan de geldstroom worden afgeknepen.
(Off topic:) voor producten die niet volgens EU normen worden gemaakt zouden importheffingen kunnen worden opgelegd, qua hoogte vergelijkbaar met de kosten die een EU bedrijf maakt voor milieuheffingen, afvalverwerking, (minimum-)loon etc. minus wat het producerende bedrijf kan aantonen al op EU niveau te doen.
Die eerste paragraaf is leuk, maar puur theoretisch. De EU is tandloos tegen een in de VS gevestigde startup zonder aanwezigheid in de EU.
Om te beginnen kan de EU geen kasstromen afknijpen die niet uit Europa komen en boetes worden door de Amerikaanse rechtbanken niet erkend. De startup kan groeien en hoeft zich pas aan de EU regels te houden als met ook echt in de EU actief wordt. Zo heeft een startup in de VS een onoverkomelijk voordeel op een EU startup om snel te groeien.
Die tweede paragraaf is precies wat iok al zei: tarieven om het verschil weg te nemen.
Als je online diensten als goederen wil behandelen dan moet je de grenzen kunnen controleren en heb je het over een EU great wall, zoals china die ook heeft of een minder effectief beleid van blokken op ISP niveau.
Let wel dat het onderliggende besluit volgens mij nog niet beschikbaar is.
Ik zie heel veel analyses langskomen gebaseerd op een persbericht (gelukkig is deze vrij genuanceerd, zoals gewoonlijk).
De Commissie kennende zit er verschil tussen ronkende persberichten en de onderliggende stukken.
Zou het legaal zijn als Meta nu stelt: “Alle gebruikers in de EU moeten betalen, er is geen gratis optie meer.” En een handige pagina maakt waar gebruikers klachten kunnen doorsturen naar EU parlementariers.
Ik zoe niet weten waarom dat illegaal zou zijn. Ze kunnen dan niet meer beweren dat weigeren niet zonder nadeel kan, er is niets meer te weigeren. En we zijn niet de sovjet unie, dus openlijk verplichten om iets gratis weg te geven gaat niet werken.
Ik ben het overigens niet eens dat dat als je het equivalent van de waarde van jouw data betaalt om niet getract te worden je een nadeel hebt. Dat heb je pas als je meer betaalt dan de waarde van de data. Maar jarealisme en politiek gaan niet goed samen.
Kunnen we dan nu eindelijk stoppen met het ernstig dubieuze verdienen aan persoonsgegevens door profile-based-advertising?
Mensen kunnen de gevolgen niet overzien, dus nooit daadwerkelijk consent geven en een andere grondslag is echt al definitief wegstreept.
Dus kappen met deze onzin. Ik wil gewoon online aanwezig kunnen zijn zonder dat om elke hoek een-of-ander schimmig bedrijf probeert geld te verdienen aan wat ik online doe. Ik vind dat een basisrecht. Als er dan een dienst is die echt waarde voor mij toevoegt en geen monopolistisch gedrag vertoont, dan wil ik ook best voor die diensten betalen. Wat ik ook al doe.