Schoonmaakplatform Helpling mag geen commissie in rekening brengen aan schoonmakers, heeft de Rechtbank Amsterdam geoordeeld. Dat las ik bij Nu.nl. Een woordvoerder van het platform vertelt dat het operationeel een uitdaging zal zijn om het model om te gooien. Een nogal vervelende boodschap, en diverse ondernemers met eigen platforms mailden me of dit nu een algemene regel gaat worden, dat je mensen die je bij klanten aanbrengt geen commissie meer in rekening mag brengen. De uitspraak is inderdaad verrassend maar wel specifiek voor deze branche.
Helpling exploiteert een online platform waar schoonmakers en huishoudens afspraken kunnen maken over uit te voeren huishoudelijke werkzaamheden. Een typisch voorbeeld van de platformeconomie: de dienst brengt mensen bij elkaar en die sluiten samen de daadwerkelijke overeenkomst voor de gewenste dienst. Deze kennen we van eten bestellen tot klusbedrijven of advocaten. Een handige manier om vraag en aanbod bij elkaar te brengen en daar een centje van mee te nemen.
De vraag is altijd hoe zo’n platform geld verdient, en dat is meestal met commissies bij de zakelijke partij. Dan gaan de consumenten het platform graag gebruiken want gratis professionals vinden is natuurlijk handig. Bij Helpling betaal je als opdrachtgever (als huishouden dus) aan het platform, zij houden een commissie in en betalen de rest uit aan de opdrachtnemer.
Vakbond FNV had hier moeite mee, omdat specifiek in de schoonmaakbranche een algemeen verbindende CAO geldt, en zij meende dat deze CAO op de schoonmakers bij Helpling van toepassing zou zijn. Die schoonmakers zouden namelijk gewoon in dienst zijn (arbeidsovereenkomst), ondanks dat de AV van Helpling zeiden dat sprake was van zelfstandig opdrachtnemers. Dat zag Helpling uiteraard anders, van de vereisten voor een arbeidsovereenkomst zou geen sprake zijn.
De rechtbank geeft Helpling gelijk. Zij betalen weliswaar de opdrachtnemers (wat je zou kunnen vergelijken met loon betalen) en legden een aantal regels op (je mag afspraken niet zomaar annuleren, je moet een zekere kwaliteit leveren et cetera) maar dat is niet hetzelfde als de gezagsrelatie die je met je werkgever hebt. Om die reden is de CAO voor schoonmaakpersoneel dan ook niet van toepassing.
Wel blijkt Helpling een arbeidsbemiddelaar te zijn in de zin van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs, en die moest ik ook opzoeken:
het behulpzaam zijn bij het zoeken van arbeidskrachten onderscheidenlijk arbeidsgelegenheid, waarbij de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht dan wel een aanstelling tot ambtenaar wordt beoogd;
Helpling voldoet aan deze omschrijving. En dat is dan een probleem, want (artikel 3 lid 1 Waadi):
Bij het verrichten van arbeidsbemiddeling wordt geen tegenprestatie van de werkzoekende bedongen.
De commissie die Helpling inhoudt, is daarmee in strijd met de wet. En dat is dus het grote probleem waar Helpling nu tegenaan hikt: geld vragen van de schoonmakers mag niet, en geld vragen van de consument is een tikje ingewikkeld.
Is dit nu voor alle platforms een probleem? Dat denk ik niet. Het draait hier specifiek om die Waadi, en die vereist dat de personen die je bij elkaar brengt, vervolgens een arbeidsovereenkomst gaan sluiten. Dat is bij een schoonmaker die langdurig langskomt nog wel te verdedigen, maar bij een klusser die je tuin komt doen of het raam komt vervangen is dat zeer zeker niet aan de orde.
Arnoud