Een lezer vroeg me:
Ik ben bezig met het opbouwen van een databank met foto’s en informatie van jukeboxen. Ik wil dit commercieel gaan aanbieden via een app voor jukebox-verzamelaars. Hoe moet ik omgaan met copyrights? Complicerende factor is dat de meeste bedrijven die deze jukeboxen maakten, al lang failliet zijn.
Het ontwerp van een jukebox zal in veel gevallen auteursrechtelijk zijn beschermd. Auteursrecht kan ook gelden voor het uiterlijk van een apparaat; de eis is immers alleen dat er iets creatiefs in het werk zit, het stempel van de maker zoals dat vroeger heette.
(Naast auteursrecht is er ook het modellenrecht, waarbij het uiterlijk van een gebruiksvoorwerp kan worden vastgelegd tegen namaak. De eis van het modellenrecht is nog lager dan die van het auteursrecht, namelijk alleen dat er iets nieuws zit in de vormgeving. Maar die rechten verlopen normaliter na tien jaar, dus daar zou ik me bij deze oude apparaten niet druk om maken.)
Een foto van een auteursrechtelijk beschermd werk is een kopie (verveelvoudiging) daarvan, en die mag alleen als daar toestemming voor is of een uitzondering uit de auteurswet opgaat. De meest voor de hand liggende uitzondering lijkt me het citaatrecht: je wilt in een databank over het product kunnen laten zien hoe dit type eruit ziet, en dat kan redelijkerwijs alleen goed met een foto daarvan.
Natuurlijk mag de foto niet te groot zijn, hij moet een beeld geven van de soort jukebox maar meer ook niet. De app mag in geen geval een verkapte fotodatabase zijn waarbij in feite alleen maar de foto’s worden verkocht en er een paar regels tekst voor de vorm onder staan. Ook moet je de naam van de fabrikant noemen, citaatrecht eist immers een bronvermelding.
Het punt van faillissement zou niet moeten spelen bij citaatrecht. Zolang het auteursrecht bestaat, mag je citeren. Maar als je buiten het citaatrecht gaat, dan is het wel lastig: er is dan niemand meer om toestemming te vragen. Wat moet je dan?
Voor niet-commerciële erfgoedinstellingen is er sinds kort een uitzondering bij over verweesde werken (art. 16o Auteurswet). Maar deze app lijkt me commercieel gericht, daar gaat deze uitzondering dus niet op.
En dan houdt het op: je moet dan beslissen of je het risico wilt nemen dat die fabriek toch iets minder failliet was dan je dacht én een claim in gaat dienen wegens schending van zijn rechten.
Arnoud