Zeven misverstanden over algemene voorwaarden

Vandaag eens geen lezersvraag maar een frustratie waar ik al een tijd mee zit: mensen die denken dat algemene voorwaarden heel speciaal zijn. Ik zet eens wat misverstanden op een rijtje:

  1. Algemene voorwaarden zijn verplicht. Onzin. De wet eist nergens dat een ondernemer algemene voorwaarden voert. Het kan handig zijn, omdat je zo standaarddingen alvast geregeld hebt, maar dat is natuurlijk nog lang niet hetzelfde als ‘verplicht’. In de internetcontext zijn AV alomtegenwoordig, maar dat komt a) omdat de wet heel weinig regelt dus je kunt maar beter zelf aan de bak en b) omdat iedereen elkaar na-aapt als dat het zou moeten.
  2. Algemene voorwaarden moeten worden gedeponeerd. Onzin. De wet eist dat je je AV bijvoegt bij je offerte of dat je er in het online bestelproces naar verwijst. (Dienstverleners mogen soms volstaan met een bordje met aankondiging dat er AV zijn.) Deponeren is juridisch onzin, tenzij je de Albert Heijn of de NS bent – dan mág je ze deponeren in plaats van ter hand stellen.
  3. Een webwinkel moet een vinkje laten zetten bij algemene voorwaarden. Onzin. Volgens de wet moeten algemene voorwaarden van toepassing worden verklaard. Dat doe je door te zeggen “De algemene voorwaarden zijn van toepassing” in het bestelproces en door te verwijzen naar de vindplaats, maar een vinkje is niet nodig.
  4. Alleen de inhoud van dat aparte document zijn algemene voorwaarden. Onzin. Volgens de wet zijn algemene voorwaarden “voorwaarden die bestemd zijn om in meerdere overeenkomsten gebruikt te worden”, en het doet er dus niet toe of ze in een document staan dat “Algemene voorwaarden” of iets dergelijks heet. Ook bepalingen in een gewoon contract kunnen algemene voorwaarden zijn, en ook die bolletjes met “Betalingstermijn 30 dagen / Apparatuur alleen fabrieksgarantie” in de offerte zijn algemene voorwaarden als je ze naar meerdere klanten voert.
  5. Algemene voorwaarden staan naast het contract. Onzin. Algemene voorwaarden zijn voorwaarden die bedoeld zijn voor meerdere overeenkomsten, maar als ze correct van toepassing zijn verklaard, zijn ze gewoon deel van de overeenkomst. Ze hebben geen automatisch hogere of lagere status. Het enige is dat als een maatwerkafspraak in strijd is met een algemene voorwaarde, de maatwerkafspraak wint.
  6. Algemene voorwaarden mogen eenzijdig worden gewijzigd. Onzin. Natuurlijk mag je van tijd tot tijd nieuwe algemene voorwaarden publiceren, alleen die gelden dan niet voor bestaande overeenkomsten. De AV van een bestaand contract wijzigen mag alleen met toestemming van je wederpartij. Die kun je vooraf bedingen (in je oude algemene voorwaarden dus), maar het is en blijft een wijziging met toestemming.
  7. Algemene voorwaarden mogen niet in strijd zijn met de wet. Hier krijg ik altijd hoofdpijn van als ik het lees. Het is nogal een dooddoener: niets mag in strijd zijn met de wet. Het lastige is alleen dat in het contractenrecht een hoop wettelijke regels niet dwingend zijn, maar ‘regelend’ zoals juristen dat noemen. Het zijn defaults, in IT-taal. Als je bijvoorbeeld geen betalingstermijn afspreekt met je klant, dan zegt de wet (art. 6:119a BW) dat hij binnen 30 dagen moet betalen. Maar je mág 14 dagen, of 45 of zelfs 60 afspreken als je daar zin in hebt. (Meer dan 60 mag dan weer niet, tenzij als maatwerkafspraak en er héle goede redenen voor zijn.)

Weten jullie er nog meer?

Arnoud

Mag ik nou wel of niet naar mijn website verwijzen voor mijn algemene voorwaarden?

algemene-voorwaarden-kleine-lettertjes-tos-eulaEen lezer vroeg me:

Hoe kan ik als ICT-dienstverlener nu het beste mijn algemene voorwaarden melden aan mijn klant? Natuurlijk, ik kan ze bij mijn offertes voegen maar meestal heb ik hele korte informele offertes (gewoon een mailtje) en dat voelt wat overdreven. Of ik vergeet het. Ik zou liever een standaardzin in mijn handtekening zetten met een link, maar ik begreep van jou dat dat niet mag. Hele hordes mensen doen dat gewoon, dus zit er niet toch een kern van waarheid in?

Om algemene voorwaarden van toepassing te krijgen op een offerte, moet aan twee eisen zijn voldaan:

  1. De offerte moet expliciet zeggen dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn (eventueel welke versie);
  2. De algemene voorwaarden moeten op papier of als PDF worden bijgevoegd bij de offerte.

Die eerste eis lijkt triviaal, maar als ik een euro had voor elke offerte die niets zegt over algemene voorwaarden (terwijl er wel AV zijn, uiteraard) dan kon ik een dag minder werken.

De tweede eis is eigenlijk eveneens triviaal: plak de PDF met je voorwaarden gewoon achter de PDF van je offerte, of stuur twee bijlagen in de mail waarin je de offerte uitbrengt. Maar kennelijk is dit toch erg moeilijk.

De wet (art. 6:234 BW) biedt eigenlijk geen ruimte voor andere constructies. Ja, je kunt onder voorwaarden volstaan met een depot bij de KVK of griffie van de rechtbank, maar geen ICT-ondernemer die voldoet aan die voorwaarden. De voorwaarden op je site aanbieden mag ook, maar dat geldt primair voor contracten die via die site worden gesloten (de bekende “Ik ga akkoord met de AV”-vinkjes met hyperlink). Niet voor offertes die zeggen “zie onze site voor onze AV”.

Maar eigenlijk moet ik dan de ‘oude’ wet zeggen. Want we hebben al een tijdje specifieke regels voor dienstverleners in de wet, en daarbij staan ook regels over hoe dienstverleners hun voorwaarden moeten aanbieden. Die regels zijn anders dan die hoofdregel van daarnet. Je mag als dienstverlener kiezen:

  1. [De informatie] wordt op eigen initiatief door de dienstverrichter verstrekt;
  2. [De informatie] is voor de afnemer gemakkelijk toegankelijk op de plaats waar de dienst wordt verricht of de overeenkomst wordt gesloten;
  3. [De informatie] is voor de afnemer gemakkelijk elektronisch toegankelijk op een door de dienstverrichter meegedeeld adres;
  4. [De informatie] is opgenomen in alle door de dienstverrichter aan de afnemer verstrekte documenten waarin deze diensten in detail worden beschreven.

Optie 1 is in feite mijn eis twee: verstrekken oftewel meeleveren met de offerte. Optie 4 komt volgens mij op hetzelfde neer. Optie 2 is vooral bedoeld voor zaken als fietsverhuur et cetera waarbij je binnenloopt bij de dienstverlener.

Het is optie 3 die perspectieven biedt voor dienstverleners: maak ze makkelijk toegankelijk via internet en meld je klant het adres daarvan. Een PDF op je website zetten en in je offerte “Deze voorwaarden vindt u op http://example.com/av/” opnemen is dus rechtsgeldig voor dienstverleners.

Blijft de vraag: wat als de klant achteraf zei, je website deed het niet dan wel gaf een 404 toen ik op die link klikte. Want jij moet bewijzen dat ze er wél stonden op de dag dat de klant keek. Hoe doe je dat? Dus vandaar dat ik toch altijd de AV bij zou sluiten. Maar ja, ik ben ouderwets.

Arnoud