Kledingmerk Nike heeft het onlineplatform StockX aangeklaagd voor het maken en verkopen van ongeautoriseerde afbeeldingen van zijn sneakers, las ik bij RTL Nieuws. De NFT’s (zoals hiernaast getoond) bevatten immers het merk van Nike, waar deze niet blij mee is. StockX had tegen kopers gezegd dat ze deze tokens in de toekomst zouden kunnen inwisselen voor fysieke versies van de schoenen. Maar Nike is kennelijk van plan zélf NFTs uit te brengen.
We hebben het eerder gehad over de gebakken lucht in een NFT:
De kern van een nft is dat ergens (op de blockchain dus) wordt genoteerd dat jij ‘eigenaar’ bent van een bepaald stukje informatie. Net zoals je eigenaar bent van zo’n zeldzaam voetbalplaatje, of van een koekblik van Rembrandt. En dat is dus niet hetzelfde als eigenaar zijn van waar het echt om gaat; de afbeelding van de voetballer (u mag zelf zeggen of u zich oud voelt bij a) Messi b) Gullit c) Van der Kuijlen) dan wel het schilderij van Rembrandt.Verkoop van een nft zegt dus niets over de onderliggende rechten. Meestal gaat het dan over auteursrecht, want die plaatjes zijn natuurlijk auteursrechtelijk beschermd.
Nike gooit het over een andere boeg:
“Nike did not approve of or authorize StockX’s Nike-branded Vault NFTs,” the complaint reads. “Those unsanctioned products are likely to confuse consumers, create a false association between those products and Nike, and dilute Nike’s famous trademarks.”Als ik zelf zo die plaatjes bekijk, dan snap ik dat wel: de naam StockX zegt me weinig, de Nike sneakers en hun wereldberoemde logo des te meer. Dus ik zie wel hoe men bang is voor associatiegevaar dan wel verwarringsgevaar (over het verschil tussen die twee kun je hele boeken schrijven in het merkenrecht). Het helpt natuurlijk niet dat StockX het “authentic NFTs” noemt, terwijl Nike er voor niets tussen zit.
Nike wijst ook op de enorme prijsverschillen, “pointing out that a fairly pedestrian sneaker like the black and white Nike Dunk Low is selling for an average of $282 on the site while the NFT version is selling for an average of $809.” Op dergelijke manier profiteren van andermans merk is zeer zeker niet de bedoeling. (En naast dat Nike als merk wereldberoemd is, heeft ze het merk ook apart gedeponeerd voor NFT’s.)
De enige escape voor StockX zou zijn dat ze als Nike-verkoper gerechtigd zijn de producten te vertonen die ze verkopen. Dat is namelijk een uitzondering op het merkenrecht. En StockX zegt op haar site ook dat ze de betreffende schoen ook echt in hun kluis hebben staan, maar wel een tikje haha cryptisch:
Each Vault NFT is backed by a physical item held in StockX’s custody, tied directly one-to-one via the blockchain. This means if you buy an edition of a Vault NFT, you are the owner of the corresponding physical good which is secured and stored in StockX’s Vault. As an NFT owner you may be granted exclusive access to StockX benefits, promotions, experiences, and rewards.StockX zegt dus dat je eigenaar wordt van de fysieke schoenen in hun kluis door de NFT te kopen. Het product blijft dan gewoon in de kluis. (Dat kan: levering c.p., mocht u voor een tentamen vermogensrecht zitten.) En je mag het opeisen (revindicatie, sorry, geen tentamenstof), alleen wordt je NFT dan digitaal verbrand oftewel opgeheven. Dat gaat wel een beetje in tegen het doel van een NFT kopen denk ik.
Verder heb ik er conceptueel een beetje moeite mee om dit nog een vorm van verkopen van schoenen te noemen. Juist omdat je standaard dus wel de NFT koopt maar de schoenen niet op een plankje op de muur thuis kunt zetten. Daarmee zou ik een beroep op die uitzondering voor verkopers niet helemaal logisch vinden.
Arnoud