Een lezer kwam met de volgende vraag:
Tijdens het spotten van vogels, op een speciale spottersplek, is er iemand die met een videocamera beelden van de vogels opneemt. Echter, deze man neemt ook het geluid op, en publiceert de film met geluidsspoor en al op internet. Nu wordt er op die spottersplek niet alleen over vogels gesproken, maar ook vaak over allerlei andere zaken waaronder ook wel eens over privédingen. Het is ook niet zo dat deze man even 5 minuten filmt maar soms uren achter elkaar. Menig bezoeker is inmiddels niet meer zo blij met het geluid bij die filmpjes. Mag deze man die video’s met geluid zomaar op internet zetten of kunnen wij hier wel degelijk wat van zeggen?
Het heimelijk opnemen van gesprekken waar je geen deelnemer aan bent, is een strafbaar feit (zie art. 139b lid 1 Wetboek van Strafrecht). Het publiceren van zo’n illegale opname dan natuurlijk ook.
Het sleutelwoord is ‘heimelijk’. Als de man duidelijk aangeeft dat er gefilmd en opgenomen wordt, of je ziet dat meteen als je op de plek komt, dan handelt hij legaal. Het hangt dus een beetje af hoe hij het aanpakt. Als hij (wat ik vermoed) een videocamera met daarop een microfoon gebruikt die hij ergens neerzet, dan handelt hij in principe legaal.
Afhankelijk van de inhoud kan het publiceren van zo’n opname een schending van de privacy van de betrokken personen zijn. Dat hangt af van de vraag of die mensen te herkennen zijn. Bijvoorbeeld omdat namen worden genoemd, of omdat je uit feiten en omstandigheden kunt afleiden wie dit gezegd hebben. In dat geval kunnen de betrokkenen een verbod eisen op publicatie. Een willekeurig ander persoon kan dat niet, omdat die niet kan inschatten of de betrokkene dit als een schending van zijn privacy ervaart.
Arnoud
Begrijp ik het goed dat ik dus een telefoon gesprek van mij met bijvoorbeeld een werkgever opnemen om later als bewijs in een rechtzaak te gebruiken? (Dat gesprek publiceer ik dan uiteraard niet)
Ja, dat mag. Alleen opnemen van een gesprek waar je geen deelnemer aan bent, is strafbaar. De vraag over privacyschending is pas aan de orde als je de opname publiceert.
Veel mensen vinden het niet netjes om zomaar dingen op te nemen, maar dat is een ander punt. Tegen de tijd dat je in de rechtszaal tegenover je werkgever staat, zul je wel wat anders aan je hoofd hebben dan “netjes”.
Arnoud
Ik vermoed dat de medevogelspotters wel kunnen eisen dat de man ophoudt met het urenlang maken van geluidsopnamen. De spottersplek is er niet voor hem alleen, en nu belemmert hij anderen om op een normale manier van die plek gebruik te maken. Zolang hij niet heimelijk opneemt handelt hij dan wel niet strafbaar, maar dat maakt het nog niet onder alle omstandigheden rechtmatig.
Neemt de man dan wel heimelijk gesprekken op? Volgens mij neemt hij vogelgeluiden op, en komen er toevallig gesprekken op die band. Het woord “heimelijk” suggereert dat hij juist probeert gesprekken op te vangen. Het artikel dat je citeert heeft het ook duidelijk over het oogmerk van degene die de opname maakt: “met het oogmerk een gesprek […] af te luisteren of op te nemen”. Zelfs al had hij kunnen weten dat 90% van de geluiden die hij opneemt priv? gesprekken zijn, kun je volgens mij nog steeds niet van “heimelijk” spreken zolang zijn intentie het registreren van vogelgeluiden is.
Overigens kun je ook als iets wel mag daar nog steeds iets van zeggen. Dat figuren die van een vogelspotplek een hangplek maken meteen aan een rechtsgang denken zegt veel over die figuren, voor mijn gevoel. Je begint je dan wel af te vragen wat er op die banden staat dat wij niet mogen horen.
Het punt leek te zijn dat de man geen gesprekken wegknipt alvorens de film op internet te zetten. Dat ervoer men als hinderlijk en ongewenst. Inderdaad zou je ook een discussie aan kunnen gaan of hij daarmee op wil houden, maar goed als we alles met een goed gesprek op konden lossen, dan had ik weinig meer om over te bloggen 🙂
Arnoud
in de nachtelijke uren wordt je vaak via een intercom te woord gestaan bij een politiebureau. Is het legaal dat deze gesprekken opgenomen worden ?
Jazeker is dat legaal. Ik zou niet weten waarom niet.