Jazz op Youtube – de rechten van een gefilmde band

Een muzikale lezer vroeg zich af hoe het zit met filmopnames van de optredens van zijn band:

Wij zijn een amateurjazzband die regelmatig optreden in café’s. Gewoon voor onze lol. Nu zien we soms mensen met hun telefoon of zelfs met een echte camera ons filmen. Prima hoor, maar nu vroegen we ons af, stel iemand zet zo’n filmpje op YouTube. Hebben wij daar wat over te zeggen? En als wij zo’n filmpje toevallig vinden en we linken ernaar, geven we dan onze rechten op?

De band heeft als uitvoerend artiest het ‘naburige recht’ op de uitvoering. Iemand mag die niet op TV uitzenden of op Youtube zetten zonder hun toestemming. Filmt iemand uit de band het zelf, dan is er uiteraard niets aan de hand.

Laat je iemand filmen, dan heb je die iemand toestemming gegeven. De vraag is of onder die toestemming ook viel dat hij het op Youtube mocht zetten. Als hij dat vooraf aankondigde, of hij staat bekend als iemand die films op internet zet, dan heb je die toestemming gegeven als je hem laat filmen.

Zie je ineens een filmpje van jezelf, dan kun je besluiten achteraf alsnog toestemming te geven. Door ernaar te linken met een positief commentaar erbij lijkt het me dat je toestemming geeft.

Een ander punt is de rechten van derden. De componist en tekstschrijver hebben auteursrecht op het werk dat de band uitvoert. Hiervoor heeft de band dus weer toestemming nodig. Speelt de band eigen werk, dan is er ook hier niets aan de hand. Zitten componist of schrijver bij Buma/Stemra, dan moet je van hen die toestemming krijgen voor publicatie op Youtube.

Arnoud

16 reacties

  1. Het lijkt mij dat het iemand laten filmen geen impliciete toestemming vormt om de film op YouTube te publiceren. Je kunt redeneren dat impliciet toestemming is gegeven om de film in besloten kring te laten zien.

    Verder is YouTube een commerciele organisatie, dus de band zou een sterk argument hebben om dat commerciele gebruik tegen te gaan.

  2. Daar heb je helemaal gelijk in, Bastiaan. Maar ik schreef: “Als hij dat vooraf aankondigde, of hij staat bekend als iemand die films op internet zet, dan heb je die toestemming gegeven als je hem laat filmen.” Zegt hij niks, en had je het ook niet om andere reden kunnen weten, dan mag hij de film niet zomaar op internet zetten.

    Arnoud

  3. Artikel 10 sub e Wet op de Naburige rechten bevat een analogie van het thuiskopierecht voor de naburige rechten. Het is geen inbreuk op die rechten om voor eigen oefening, studie of gebruik een werk ten gehore te brengen in de priv?sfeer. De eis is ook hier wel dat het geschiedt zonder direct of indirect commercieel oogmerk.

    Arnoud

  4. opvallend is wel dat geen enkele club, BUMA of SENA duidelijkheid geeft over gebruik op YouTube. alsof ze zitten te wachten op hun eerste ‘case’. ik kan geen richtlijnen vinden. en in dit artikel staat ook geen enkele offici?le bron. kortom: anarchie 🙂

    SENA is het meest vaag rondom online gebruik. zelfs in de BUMA/CC pilot doen ze niet mee. kortom: wie er iets mee kan mag het zeggen. toch was het de SENA die onze publieke omroep een soort dwangsom oplegde voor podcasten. geen enkele regel qua internet gebruik valt op haar website te lezen.

    “vager kunnen we het natuurlijk niet maken”

  5. Als de band iets speelt/zingt dat auteursrechtelijk beschermd materiaal betreft en iemand dat op Youtube zet kan mijnsinziens niet verwacht worden dat de band daar toestemming voor nodig heeft van de Buma Stemra. De band kan immers van niets weten (wat ook vele keren het geval is). Tijdens spelen in bijvoorbeeld een caf?/restaurant worden de Buma Stemra rechten immers ook reeds afgedragen door de caf?/restaurant eigenaar welke de band laat optreden. Daar kan ook door iedereen worden gefilmpt hetgeen ook op grote schaal gebeurt. Dus ik neem aan dat strikt genomen de “uploader” van het filmpje alleen degene is die kan worden aangesproken voor de Buma Stemra. Die weet echter in het geheel niet of het om auteursrechtelijk materiaal gaat, het zal hem overigen een grote zorg wezen, noch dat het Youtube een zorg is.

    Als vervolgens de band het filmpje ontdekt op Youtube en dan denkt: leuk daar plaatsen wij een linkje naar toe op onze website? Let wel: we hebben het hier over een amateurband die geen enkel contract met de Buma Stemra heeft – of ooit zou willen hebben!

    Rob

  6. Inderdaad, als de band niet verwacht op Youtube gezet te worden, kun je hen moeilijk aanspreken als dat toch gebeurt. De band (of, inderdaad, het caf?) moet alleen rechten afdragen voor haar openbare optreden, maar niet voor de onverwachte publicatie op Youtube.

    Als de band vervolgens gaat linken en aanmoedigen dat mensen het filmpje met hun optreden bekijken, dan wordt het een grijs gebied. De band zou moeten weten dat ook bij publicatie op Youtube rechten afgedragen moeten worden, en zou dan terughoudend moeten zijn met linken naar een filmpje waarbij dat waarschijnlijk niet gebeurd is.

    Arnoud

  7. Ik zou denken dat de verantwoordelijkheid voor het controleren van het feit of er wel of niet Buma Stemra is betaald voor het Youtube filmpje in eerste instantie bij Youtube ligt. In tweede instantie bij de “uploader” van het filmpje. Moet eenieder in deze wereld zich dan gaan afvragen of zijn link wijst naar materiaal (muziek, video plaatjes of tekst en dus zeg maar gewoon elke website) waarvoor wel of niet de rechten zijn betaald? Dat zou te gek voor woorden zijn en de bijl leggen aan de wortels van het hele internet gebeuren toch? Dus met de term “terughoudend” kan ik niet zoveel. Dan moet iedereen “terughoudend” zijn met elke link die hij of zij aanbrengt en dat kan toch niet de bedoeling zijn. Stel dan maar gewoon: niemand mag nog een link aanbrengen waar naar toe dan ook, want je weet nooit of het niet ergens beschermd materiaal bevat waarvoor niet betaald is.

    Rob

  8. De gefilmde band is niet zomaar “eenieder”. De band weet (of moet weten) dat er Buma-rechten spelen rond publieke optredens en ‘uitzendingen’ van het werk dat ze uitvoeren. Dus als die gaan linken naar een filmpje, is dat wat anders dan wanneer een willekeurig iemand een link legt naar een filmpje met muziek.

    Ik zou me kunnen voorstellen dat een rechter dan ook eerder vindt dat de band niet had mogen linken naar zo’n optreden dan dat een willekeurig persoon naar datzelfde filmpje linkt. Maar zeker weten doe ik het niet, vandaar het handige juristenwoord “terughoudend”. 🙂

    Arnoud

  9. Heel lang geleden,speelde er eens iemand een melodie op een blokfluit in de sahara…300 meter verder hoorde iemand dat,en ging de melodie naspelen… de eerste voelde zich vereerd,en heeft nooit een rechtzaak aangespannen… dat was communicatie …mmm…buma stemra bestond nog niet….gelukkig… nu zou dat niet meer mogen,hoewel je moeilijk vanuit de sahara kan linken…

  10. Van Mozart tot Dvorak hebben musici met graagte geput uit het publieke domein zoals dat door anderen werd gevuld. En terecht, want er is geen componist die zijn muziek uit het niets plukt en iets dergelijks speelt natuurlijk ook voor muzikanten. Ook deze staan als het ware op de schouders van degenen die aan hen vooraf gingen. Het betekende inderdaad communicatie ofwel cultuur. Nu is muziek verworden tot een speelbal van dinosaurussen die hun al 15 jaar achterhaalde business-model niet wensen op te geven. Met zielige verhalen over arme muzikanten wier pensioenvoorzieningen zouden afhangen van een verlenging van de copyright-termijn. Het is een aanfluiting van het gezonde verstand!

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.