YouTube deelde in half jaar 2,2 miljoen onterechte auteursrechtenclaims uit

Ruim 2,2 miljoen YouTube-video’s hebben in de eerste helft van dit jaar ten onrechte een auteursrechtenclaim gekregen, aldus Nu.nl. Tweakers zegt het nog heftiger: 60 procent van 3,7 miljoen betwiste copyrightclaims was onterecht. De algehele indruk: het gaat goed mis met die auteursrechtclaims, als je het transparantierapport van Youtube rondom auteursrechtclaims leest. Maar eh, die 3,7 miljoen vormen slechts 0,5 procent op het totaal van 722,7 miljoen via Content ID ingediende claims op het videoplatform. Dus 60% van 0,5% blijkt onterecht. Doet Youtube het dan goed of slecht?

Youtube gebruikt al vele jaren het Content-ID systeem voor het detecteren van vermeende auteursrechtinbreuk:

Video’s die naar YouTube worden geüpload, worden vergeleken met een database met bestanden die contenteigenaren aan ons hebben verzonden.

Auteursrechteigenaren besluiten wat er gebeurt wanneer videocontent op YouTube overeenkomt met een werk waarop zij het recht hebben. Als er een overeenkomst wordt gevonden, krijgt de video een Content ID-claim.

Regelmatig lezen we over problemen met Content-ID, vrijwel altijd gaat dat dan over onterechte matches (vals positieven) of over gevallen waarin bijvoorbeeld een parodie of ondergeschikt gebruik speelt. De dansende peuter is denk ik de bekendste case hier: een peuter die vrolijk danst op muziek van Prince werd offline gehaald, vanwege inbreuk. Maar zoiets is toch fair use?

Daarom heeft Youtube het systeem van counterclaims geïntroduceerd: ben je het niet eens met een claim van een rechthebbende, dan dien je een tegenclaim in en dan kun je uitleggen waarom het wél legaal is wat je doet. De rechthebbende moet dan zijn claim intrekken of besluiten deze te handhaven, waarna het naar de rechter zou gaan.

Probleem is dat in de praktijk het claimen vrijwel geheel automatisch gebeurt, zodat discussie met fair use argumenten geen enkele zin heeft. Daarnaast is er een serieus risico: als de rechthebbende de claim handhaaft, krijg je een strike en bij drie strikes in een jaar ben je je kanaal kwijt. Dan moet je dus naar de (Amerikaanse) rechter om de claim omver te krijgen (want pas dan wordt je strike vernietigd). En wie heeft daar het geld voor?

Voor een rechthebbende is er vrijwel niets te verliezen als ze de claim gewoon handhaven, ongeacht de argumenten. Het verbaast me dus niet echt dat er maar zo weinig counterclaims zijn, de risico’s zijn groot en de video weghalen / opnieuw uploaden zonder die muziek of videoflits is een stuk slimmer.

Arnoud

Waarom heeft een social media dienst een reglement nodig om mensen te mogen bannen?

GDJ / Pixabay

Een lezer vroeg me:

Toevallig vond ik een vonnis waarin Youtube vrijgesproken wordt vanwege hun weghalen van een antivax video met een interview met Tweede Kamerlid Wybren van Haga. De video’s werden van YouTube verwijderd omdat deze in strijd zouden zijn met het Covid-beleid van het platform. Omdat dit conform beleid was gegaan, mocht Youtube dit doen. Maar hoezo heeft een platform een reglement nodig? Een café mag toch ook zonder schriftelijk beleid mij eruit gooien als ik irritant doe?
De rechter oordeelt inderdaad dat Google terecht heeft gemeend dat de video het Covid-beleid van Youtube schond. Zo werden de bepalingen over mondkapjes en de vergelijking met griep overtreden, alsmede de bepaling die verbiedt te beweren dat vaccins het risico op corona niet verkleinen en de bepaling die verbiedt te beweren dat kinderen geen corona kunnen krijgen.

Het is inderdaad zo dat een social media dienst gewoon een privaat bedrijf is en dus mag weigeren diensten te leveren, net zoals een café je een biertje mag weigeren te verkopen omdat je kop hen niet aanstaat of je eruit zetten omdat je irritant doet naar andere mensen.

Alleen is hier een complicatie: bij Youtube héb je al een dienst, een duurovereenkomst zeggen we dan in juridische taal. En dat is iets anders dan aanwezig mogen zijn in een caféruimte en steeds een productaankoop doen. Een aanbod (verzoek tot offerte, handopsteken) weigeren is juridisch een stuk simpeler dan een bestaande overeenkomst opzeggen. Voor dat laatste heb je een goede reden nodig, en “deze server is mijn eigendom net als dat café” is niet goed genoeg.

Werk je met huisregels (algemene voorwaarden), dan kom je al een stuk sneller aan die goede reden, want overtreding van de voorwaarden van een overeenkomst noemen we juridisch een tekortkoming en op grond daarvan mag de wederpartij een overeenkomst opzeggen.

Heb je geen expliciete regel, dan wordt het lastiger maar niet onmogelijk. Je doet dan juridisch gezien een beroep op de aanvullende werking van redelijkheid en billijkheid: dit stáát nergens maar kom op, je snapt dat dit gewoon deel van de afspraken is. Dat je niet off-topic mag gaan, is bij veel forums geen expliciete regel maar afgezien van hardnekkige trollen snapt iedereen het als ze daarop aangesproken worden.

De lastiger vraag is of zo’n regel zelf redelijk is. In principe mag je zelf je regels maken, maar hoe groter je platform hoe groter je verantwoordelijkheid naar de maatschappij toe. Zeg maar net zoals de Consumentenbond niet zomaar een mening mag blèren over een product zonder onderbouwing vanwege hun maatschappelijke omvang.

Aansluiten bij wetenschappelijke consensus en overheidsbeleid lijkt mij voor een op algemeen publiek gericht forum een prima keuze. Waarmee ik niet wil zeggen dat ieder algemeen forum dat zou moeten, of dat een andere keuze onredelijk is, maar het lijkt me niet onredelijk dat Youtube die keuze maakt.

Arnoud

YouTube gaat gebruikers om ID-kaart vragen om leeftijd te controleren, mag dat?

YouTube gaat gebruikers om een ID-kaart of creditcard vragen als het niet kan vaststellen of een gebruiker achttien jaar of ouder is en video’s voor volwassenen wil bekijken. Dat meldde Nu.nl gisteren. De maatregel volgt uit de Audiovisual Media Services Directive (AVMSD) die in 2018 werd aangenomen en ongeveer nu van kracht is. Deze vereist dat diensten zoals Youtube zorgen dat minderjarigen niet zomaar schadelijke inhoud te zien krijgen, en een leeftijdscheck is daarbij een mogelijkheid. Wat natuurlijk de vraag oproept, mag dat zomaar, van iedereen een kopie identiteitskaart vragen?

Uit de blog van Youtube over dit onderwerp haal ik dat het niet een “upload je ID om verder te kunnen” is voor iedereen:

If our systems are unable to establish that a viewer is above the age of 18, we will request that they provide a valid ID or credit card to verify their age. We’ve built our age-verification process in keeping with Google’s Privacy and Security Principles.

Het gaat dus om het moeten aantonen van meerderjarigheid om zo content ongeschikt voor kinderen te mogen zien. En pas nadat Youtube zelf niet kan vaststellen (bijvoorbeeld uit je Google-profiel, de AI-analyse van je surfgedrag of een elders opgegeven en geverifieerde leeftijd) dat je 18 bent, wordt er om een kopie identiteitsbewijs gevraagd.

Natuurlijk mag je -moet je- bij die kopie je bsn afschermen. Het is immers verboden voor Youtube om dat getal te gebruiken voor welk doel dan ook. Maar andere gegevens, zoals je foto, lijken me wel relevant want hoe kunnen ze anders zien dat jij het bent? (Er zijn geen details gepubliceerd maar het lijkt me logisch dat jij op de foto gaat samen met je identiteitskaart.) Die mag je dus niet uitblurren.

Waar ik bang voor ben, is dat het proces gewoon gaat eisen dat er nul aanpassingen op de ID zitten. Dus bsn leesbaar, en geen tekst er doorheen “Youtube age verification” zoals de beste praktijk is bij het verwerken van identiteitskaarten. Dat is niet hoe het hoort, maar vaak wel hoe het gaat. Want vaststellen dat er iéts gewijzigd is, dat kan wel. Maar vaststellen of er iets aangepast is dat aangepast mocht worden (of niet), dat is veel lastiger. Ik hoop dat we snel details krijgen.

Arnoud

YouTube mag video’s met onjuiste en gevaarlijke Covid-19 informatie verwijderen

YouTube moet video’s met daarin kritiek op de visie van het Nederlandse RIVM en wereldwijde WHO toestaan, meldde Tweakers woensdag. Voorlopig, zeg ik er meteen bij – dit is een kort geding, dus het gaat om een ordemaatregel in afwachting van een eindoordeel in de bodemprocedure die er ongetwijfeld gaat komen. De video waar de zaak over begon – een wetenschappelijk niet gefundeerde claim dat hydroxychloroquine werkzaam is tegen Covid-19 – mocht wél worden verwijderd.

De zaak was aangespannen door burgerjournalistiekplatform Café Weltschmertz, dat onder meer op Youtube uitzendt. In interviews in mei en juli claimde een huisarts dat hydroxychloroquine (al dan niet in combinatietherapie met zink en antibiotica) zou helpen tegen Covid-19.

Youtube had eerder dat jaar regels aangenomen die stelden dat er geen content geplaatst mag worden die tegen de voorschriften van WHO of lokale gezondheidsinstanties (zoals ons RIVM) in mag gaan. Een van die regels stelt specifiek dat je niet mag claimen dat er een bewezen geneesmiddel is. De video’s van deze interviews werden verwijderd onder een standaardmededeling, kennelijk vanwege overtreding van die regel.

Je spant een kort geding aan omdat je haast hebt, of omdat er grote schade wordt aangericht die nú ongedaan gemaakt moet worden. In een kort geding is geen tijd voor een uitgebreid onderzoek en debat, dat doe je in een bodemprocedure. De kortgedingrechter moet dus snel kijken en een voorlopige inschatting maken.

In dit geval luidt die inschatting dat Youtube, als een van de belangrijkste online videoplatforms ter wereld, niet zomaar mag besluiten om

wel de content die overeenstemt met de visie van de WHO en het RIVM toe te laten en niet andersluidende, kritische content. Daarmee zou de YouTube gebruiker die brede content mag verwachten, slechts kennis kunnen nemen van de mening van de groep experts die de WHO en het RIVM adviseren, terwijl de wijze van bestrijding en behandeling van Covid-19 wereldwijd nog volop in onderzoek is en nog allerminst vaststaat.
Dit mede omdat “ook de WHO en het RIVM hun adviezen nog steeds [bijstellen]”. Dat is een wat ergerlijke samenvatting van wetenschappelijk onderzoek – helemaal omdat de rechter ook spreekt van “de visie van de WHO”. Wetenschap is geen mening. Maar goed, we hadden dus haast. En uiteindelijk ging het niet over of je kritiek op WHO of RIVM mocht hebben maar of je in strijd met hun wetenschappelijke bevindingen mag vinden dat iets wél werkt.

De vervolgvraag is dan ook of de specifieke video’s van de interviews weggehaald hadden mogen worden, als je net hebt gezegd dat in brede zin ook andersluidende, kritische meningen geuit mogen worden. Youtube wijst daartoe op onder meer de Europese afspraken tegen desinformatie en op het feit dat deze video’s onjuiste, schadelijke en gevaarlijke informatie bevatten.

De rechtbank besluit uiteindelijk dat de video’s weg moeten omdat de informatie wordt gegeven door een (huis-)arts en niet slechts een mening is maar pretendeert een feit te zijn:

Een arts die zonder sluitend bewijs en wetenschappelijk onderbouwde tests claimt dat HCQ of een alternatief middel – dat zonder recept te verkrijgen is – werkt, licht het publiek onjuist voor. Daarnaast kan het schadelijk en gevaarlijk zijn. … Zoals het in de interviews door hem is verwoord, vormt het geen onderdeel van het debat, hetgeen YouTube wel zou hebben toegelaten, maar bevatten zijn uitlatingen onjuiste informatie die mogelijk schadelijk en gevaarlijk is. Juist als arts dient hij zich dit te realiseren.
De uitkomst is dus dat Youtube wel degelijk de video’s weg mocht halen, zij het om een andere reden dan in hun beleid stond.

Natuurlijk volgt er een bodemprocedure, dus tot die tijd zal er niet veel veranderen. Ik ben benieuwd of de interviews nu opnieuw gedaan gaan worden met overal “ik vind” en “het is mijn mening” in plaats van “het is zo”. Dat voelt namelijk als de voor de hand liggende truc, als de rechter zegt dat je geen onjuiste informatie mag geven maar wel je mening, dan geef je dus een mening bestaande uit onjuiste informatie met “ik vind”.

Maar nee, zo werkt het niet. Waar het om gaat, is dat je als arts een uiting doet die door het publiek wordt opgevat als voorlichting door een deskundige. Daar helpen geen duizend ik-vind’en aan. Prima om een kritische mening te hebben over het beleid van het RIVM, je kunt ook zeggen dat het zo jammer is dat HCQ niet nader wordt onderzocht – bijwerkingen (depressie, hartritmestoornissen en psychoses) zijn ook maar een mening – maar als huisarts op welke manier dan ook suggereren dat mensen HCQ kunnen gaan nemen, dat is gevaarlijk en dat moet je niet doen. Ik verwacht dan ook dat Youtube daarop in blijft grijpen, ook als er overal “ik vind” ingemonteerd wordt.

Arnoud

 

 

 

Mag YouTube video’s blokkeren die Covid-19-middel aanprijzen?

Hoever mag YouTube gaan in zijn strijd tegen misinformatie over corona, zo vroeg NRC zich onlangs af. En staat het verwijderen van video’s die niet aan de huisregels voldoen een open maatschappelijk debat over het coronabeleid van de overheid en het RIVM in de weg? Interviewer Ab Gietelink en huisarts Rob Elens hebben een kort geding tegen YouTube aangespannen omdat de videoreus video’s van de twee had verwijderd omdat ze in strijd zijn met de huisregels omtrent coronamisinformatie. De video’s prijzen het omstreden hydroxychloroquine aan als Covid-19-medicijn. Daar klinkt dus het verwijt van ‘censuur’, en hoewel ik liever wacht op het vonnis om de inhoudelijke kwestie te bespreken, toch alvast even over dat punt.

Op het moment dat iemand zegt dat er online censuur wordt gepleegd, krijg je altijd een tegenreactie dat dat niet kan – alleen de overheid pleegt censuur. Formeel klopt dat. De term censuur betekent in het juridisch jargon dat de overheid voorafgaand toezicht uitoefent op uitingen, oftewel je mag pas iets publiceren na goedkeuring. Ingrijpen achteraf (bijvoorbeeld strafrechtelijk vervolgen voor smaad) is dus geen censuur.

Een private partij kan in die definitie geen censuur plegen, om de simpele regel dat ze geen overheid is. En dat is ook wel logisch: hoezo kan een private partij eisen dat ik mijn uitingen voorafgaand aan hem voorleg? Ja, als we dat zo afgesproken hebben – denk aan werkgevers of opdrachtgevers die zoiets eisen. Maar als je dat zelf afspreekt, dan is het wat raar om vervolgens te klagen dat je privaat gecensureerd wordt.

Bij partijen als Youtube wreekt zich het feit dat zij wel private partijen zijn, maar zo machtig dat ze eigenlijk als een soort van overheid te zien zijn. Je kunt nauwelijks om ze heen. Ja, in theorie heb je andere sites, maar noem er eens twee waar jij regelmatig kijkt? Dailymotion hoor ik, ja op Vimeo staan ook films, maar hoe vaak kijkt men daar nou echt?

Ik begrijp dus wel dat mensen zeggen dat het voelt als censuur, zo’n grote partij die eigenlijk overkomt als overheid en die dan zegt “deze onderwerpen mag je niet meer bespreken”. Ik ben ooit afgestudeerd op de stelling dat als een partij zó groot is dat er effectief geen alternatieve platforms zijn (zeg maar, het marktplein versus het industrieterrein als enige twee opties voor demonstraties) dat die grote partij dan onder dezelfde regels als de overheid moet vallen.

Dat zou betekenen dat deze partij geen inhoudelijk beleid meer mag voeren over wat zij toelaat. Ik twijfel of Youtube daar is – het gaat niet perse om het publiceren van video, en er zijn ook grote platforms zoals Facebook of Instagram waar je terecht kunt om een minstens zo grote doelgroep te bereiken.

(NB iedere discussie over hydroxychloroquine, het RIVM- of overheidsbeleid en aanverwanten is off-topic. Discussie of de voorgaande zin censuur is, is wel toegestaan.)

Arnoud

Grote YouTube-kanalen moeten vanaf september Kijkwijzer hanteren

Nederlandse YouTube-kanalen met veel abonnees moeten vanaf september de Kijkwijzer hanteren, en leeftijdsaanduidingen en adviespictogrammen tonen. Dat meldde Tweakers onlangs. Wie niet meewerkt aan de Kijkwijzer, loopt het risico op boetes. Dit is het gevolg van Europese Richtlijn 2018/1808 die de Mediawet wijzigt, waardoor diensten als Youtube aangemerkt worden als ‘mediadienst op aanvraag’ en daarmee onder de Mediawet vallen. Waarmee dus meteen de vraag ontstaat wie zich dan aan die wet moet houden, is dat iedere vlogger, of alleen de grote jongens/meisjes met hun dikverdienende kanalen?

Het grote probleem bij diensten als Youtube is dat het in feite een tweetrapsraket is, in tegenstelling tot ‘gewone’ televisie. Daar is er een zenderbeheerder die programma’s kiest, en daarmee is er één partij die je kunt aanspreken op compliance-items als de Kijkwijzer of het niet uitzenden van voor minderjarigen ongeschikte dingen voor acht uur ’s avonds.

Bij Youtube werkt dat niet echt, omdat iedereen daar zelf kiest wat hij of zij uploadt. (Oh wacht even, zegt nu menig IT-er, dus als de televisie de zendercoördinator ontslaat en iedereen zijn eigen filmpjes laat uitzenden dan vallen ze ook buiten de Mediawet? Eh ja soort van, in ieder geval als je als toezichthouder dat tien jaar laat gaan onder het motto “het is maar internet” en dan merkt dat die bak met bagger-video’s zo groot is dat het niet meer te handhaven is. Sorry, mijn cynisme schoot even naar boven.)

Men lijkt er nu – na ook stevig onderhandelen met Google – uit te zijn dat wat Youtube doet, in principe wél onder de Mediawet gaat vallen. Althans, voor wie eigenlijk gewoon een eenmanstelevisiezender is. De grote commercieel ingestelde videomakers dus, niet de ‘hobbyisten’ zoals dat dan gelijk wat neerbuigend heet. Het Commissariaat heeft vooralsnog geen specifiekere richtsnoeren uitgevaardigd, dus ik zou voor nu aannemen dat als ik de inkomsten bij Youtube moet opgeven als inkomsten uit werk / overige arbeid bij de belastingdienst, of als ik bij de KVK ingeschreven sta, dat ik dan hier tegenaan loop.

Oh ja, en naast de Kijkwijzer is het dan ook wettelijk verplicht om te melden dat je kanaal reclame of productplaatsing bevat. Dat is nu eigenlijk alleen een aanbeveling uit de Reclamecode, die geen wet is.

Het wetsvoorstel ligt nu nog bij de Tweede Kamer, maar omdat we bij Richtlijnen als deze weinig te zeggen hebben, is er geen reden om te denken dat er dingen heel erg anders gaan worden tot aan de deadline.

Arnoud

Kun je als Nederlandse Youtuber een boete krijgen vanwege COPPA?

Een lezer vroeg me:

Per 1 januari 2020 zijn Youtube Creators zoals ik verplicht om te vertellen of de video’s voor kinderen zijn gemaakt of niet. Ik heb gehoord dat als ik dat niet goed doe, ik een boete tot 42.000 dollar kan krijgen van de Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC). Mar hoe maak ik nu die afweging en kan zo’n Amerikaanse organisatie mij nu echt beboeten?

In september schikte Google voor 170 miljoen met de FTC vanwege privacyschendingen onder de COPPA wet. Deze wet verbiedt het volgen of profileren van kinderen (onder de dertien), en op Youtube gebeurde dat natuurlijk op grote schaal. Onderdeel van de schikking is dat Youtube een systeem optuigt om te voorkomen dat kinderen nodeloos gefilmd of geprofileerd worden.

In de kern komt het systeem erop neer dat kanalen gemarkeerd moeten worden als wel of niet bestemd voor kinderen. In het eerste geval schakelt Youtube de nodige features uit, waaronder dus dat profileren. Advertenties zijn dan ook niet meer gebaseerd op informatie van de bezoeker, maar enkel nog gerelateerd aan de video die je dan ziet.

Zeg je dat je kanaal niet voor kinderen is, dan blijft alles bij het oude – maar het is dus een strafbaar feit om dat te zeggen terwijl het kanaal wél voor kinderen is. De pijn van veel Youtubers zit hem dan ook in de vraag hoe je dat zeker weet. Want het gaat weliswaar om personen onder de dertien, maar die hebben ook interesse in games, makeup, dure auto’s of animatieseries.

De COPPA wet zelf spreekt van “directed” of “targeted” op kinderen. Daar is dan een hele lijst factoren bij die moet helpen:

In determining whether a Web site or online service, or a portion thereof, is directed to children, the Commission will consider its subject matter, visual content, use of animated characters or child-oriented activities and incentives, music or other audio content, age of models, presence of child celebrities or celebrities who appeal to children, language or other characteristics of the Web site or online service, as well as whether advertising promoting or appearing on the Web site or online service is directed to children. The Commission will also consider competent and reliable empirical evidence regarding audience composition, and evidence regarding the intended audience.

maar ik lees dat als “je mikt op kinderen als je dingen doet die typisch zijn om kinderen binnen te hengelen als publiek” en dat voelt een tikje een cirkelredenering. Desondanks is dit denk ik zo’n geval “I know it when I see it” als uitgangspunt, maar ik snap goed de twijfel want wat moet je met je makeup-kanaal of je Fortnitespeeltips terwijl je denkt dat je op 15, 16, 17-jarigen mikt?

Dat gezegd hebbende, dit is Amerikaanse wetgeving van een organisatie die weinig boetes uitdeelt. De kans daarop lijkt me dus minimaal, of je moet wel heel duidelijk de regels overtreden. Het meer reële risico is dat Youtube je kanaal als toch voor kinderen aanmerkt en je account schorst, waar dan geen bezwaar of beroep tegen mogelijk is. Een praktijk die men vaker pleegt.

Helaas heeft Youtube geen duidelijke richtlijnen voor wat zij als de gevarenzone zien; erger nog ze gaan AI bots inzetten om video’s te classificeren als op kinderen gericht of niet. Dat maakt het dus erg spannend.

Maar een concreet advies “doe dit en je zit safe” is er niet. Iedereen die met disclaimerteksten komt is per direct af en ontvangt geen 200 euro, overigens. Grofweg zou voor mij de eerste vuistregel zijn of je wéét dat er 13-minners meekijken (meer dan een verdwaalde klik) en of je dan denkt “nou ja prima, die kunnen/mogen dit ook”. Als je dat denkt, dan zit je in de gevarenzone.

Je kop in het zand steken (bijvoorbeeld door nooit leeftijden na te gaan) is geen optie want je hebt juridisch gezien een zorgplicht. Zijn er aanwijzingen (zoals taalgebruik, foto’s, soort vragen) dan moet je verder kijken en kan het mogelijk zijn dat je je video of kanaal op “bestemd voor kinderen” zet.

Arnoud

YouTube haalt kanaal Alkmaars archief uit de lucht om haatzaaien

Het YouTube-kanaal van het Regionaal Archief Alkmaar is offline gehaald vanwege haatzaaien. Dat las ik op NRC. De aanleiding zouden beelden uit de Tweede Wereldoorlog zijn geweest, die “herhaalde of ernstige schendingen” van de richtlijnen van YouTube op zouden hebben geleverd. Na duizenden boze reacties ging de videosite overstag; het kanaal is weer hersteld. Maar het is natuurlijk een hele rare zaak, waar veel mensen zich van afvroegen of Youtube dat nu mag, zomaar met eigen regels materiaal weghalen.

Welke beelden exact de reden voor het weghalen waren, is niet duidelijk geloof ik. Maar gezien de recente crackdown op haatzaaivideo’s ligt het voor de hand dat het zal gaan om fragmenten van Nazi-materiaal. NRC meldde dat er eerder een waarschuwing was ontvangen vanwege een video van NSB-leider Anton Mussert.

Het argument ter verdediging van Youtube is natuurlijk dat het hun plaform is en dat zij dus de regels mogen bepalen. Het is dan ook in principe aan hen wat ze “haatzaaien” vinden en wat “ongepast”. Dan kun je dus prima als platform zo’n video verwijderen, net zoals je gasten je café uit mag zetten ook al ontdek je de volgende dag dat het eigenlijk wel meeviel wat die persoon allemaal deed.

Daar staat natuurlijk tegenover dat Youtube niet een willekeurig café is maar het grootste en daarmee niet te passeren platform voor video’s. Wie zo’n platform heeft, moet een grotere maatschappelijke verantwoordelijkheid in acht nemen dan een cafébaas om de hoek. Je kunt zo naar een ander café, maar wie zegt dat je zo naar een ander platform kan die lach ik keihard juridisch in zijn gezicht uit. Dat is net zo relevant als bij een burenruzie zeggen dat je op een hutje op de hei kunt gaan wonen.

Helaas is er niet echt jurisprudentie over. Ik blog vaker over de Appleby-zaak, waarin het ging om mogen demonstreren in een winkelcentrum dat privaat eigendom was. Dat recht heb je dus niet omdat het andermans eigendom is, tenzij het verbod van het winkelcentrum zo veel impact heeft dat het

preventing any effectieve exercise of freedom of expression or [if] it can be said that the essence of the right has been destroyed (r.o. 47).

En daarvan is eigenlijk niet snel sprake. Pas als ongeveer het gehele stadscentrum privaat eigendom is, dan mag de eigenaar van het stadscentrum niet categorisch iedere demonstratie of flyeractie weigeren. Maar als het alleen gaat om één koopgoot, dan mag dat wel want je hoeft dan niet per se daar te demonstreren of flyeren.

Ik zou meer zien in het argument dat Youtube gewoon een fóut gemaakt heeft: zelfs als je zegt dat ze haatzaaien of whatever mogen verbieden, dan nog overtrad het Archief Alkmaar niet die regels. En een regel “wij mogen fouten maken en dan heb je alsnog pech”, die gaat er bij mij niet in vanwege de redelijkheid.

Praktisch blijft natuurlijk wel het punt dat Youtube het gewoon doet, je kanaal opheffen. En of je het terugkrijgt, lijkt meer afhankelijk van hoe veel herrie je kunt schoppen dan van je juridische argumenten. Dát is denk ik nog het sterkste argument tegen de macht van de platforms: rechtsongelijkheid.

Arnoud

Mag je op Youtube nog zoeken naar full movies?

Een lezer vroeg me:

Is het legaal om op YouTube te kijken naar een film, als ik die zoek met de opdracht “filmtitel full movie”? Ik kan immers niet nagaan of die film legaal op Youtube staat. En wat als Youtube me die film als suggestie aandraagt wanneer ik zelf gewoon zoek op alleen de titel?

Sinds het downloadverbod is het natuurlijk zo dat je geen films uit illegale bron mag bekijken, ook niet via streamen. Een nog onopgehelderd punt is wanneer een bron als illegaal geldt: hoe makkelijk kenbaar moet dat zijn voor de bezoeker?

Specifiek bij Youtube vind ik dat een terechte vraag. Hoewel er natuurlijk veel materiaal op staat in strijd met auteursrechten, publiceren ook steeds meer media er zelf legaal hun content. Enkel zoeken op een film- of serietitel zou ik dus te weinig vinden om te zeggen dat je moest weten dat sprake is van inbreuk. Toevoegingen zoals “dvdrip” of “full movie” vind ik twijfelachtiger, omdat die termen normaal alleen voorkomen op niet geheel legale sites.

Uit het Sanoma-arrest weten we dat het ook auteursrechtinbreuk is om welbewust (je wist of moest weten) te linken naar inbreukmakende content. Daarbij werd een onderscheid gemaakt tussen bedrijven en particulieren. Kort gezegd hebben bedrijven een onderzoeksplicht, maar particulieren niet.

Ik zou die lijn willen doortrekken naar ook dit soort situaties. Als particulier zou dan geen a priori aanname gelden dat je wist of moest weten dat het illegaal is waar je naar keek, tenzij er concrete omstandigheden zijn waaruit blijkt dat je het wél moest weten. En vanuit die regel is het kijken van Youtube-films dan ook in principe legaal, tenzij je aan de publicatie meteen ziet dat die daar niet legaal staat.

Hoe zouden jullie nagaan of een film of serie op Youtube legaal gepubliceerd is?

Arnoud