Dagvaarding op je site zetten mag, ondanks auteursrecht

Stel, je krijgt als forumbeheerder of blogger een dagvaarding. Wat doe je dan? Precies, die slinger je online. Je hebt als kleine partij tenslotte maar weinig mogelijkheden om je te verweren, en publiciteit is een van de sterkste tegenreacties die je hebt. De eiser vindt dat misschien niet leuk, maar goed, die was toch al boos op je dus dan kan dit er ook nog wel bij. Hij gaat toch geen rechtszaak beginnen over het online zetten van die twee velletjes? Nou, eentje wel.

Onlangs werd het vonnis gepubliceerd van de rechtszaak tussen zweeftrainingsclub Essence en Kleintje Muurkrant. (Die zaak had niets te maken met deze zaak tegen dezelfde site trouwens). Essence was niet alleen boos over de inhoud van kritische berichten over hun bedrijf, maar ook over publicatie van de dagvaarding waarin ze schreef waarom ze boos was.

De rechter kwalificeert de berichten van Muurkrant als nieuws, wat enigszins opmerkelijk is nu in die andere zaak tegen Muurkrant daar nauwelijks aandacht aan werd besteed. Vervolgens is eiser even gegoogeld, waarna de rechter constateerde dat “allerhande webfora en artikelen op internet te vinden zijn, waarop allerlei meningen zijn te vinden ten aanzien van Essence trainingen, zowel positieve als negatieve”. De uitlatingen waren ook zo’n mening, droegen bij aan een actueel debat en waren dan ook niet onrechtmatig.

Goed, en toen nog even die dagvaarding.

“4.5. Ten aanzien van de vordering onder punt 3 overweegt de voorzieningenrechter dat de enkele stelling van Essence c.s. dat mr. H.F.C. Kuijpers maker is van de dagvaarding, nog niet betekent dat sprake is van een auteursrechtelijk beschermd werk in de zin van de Auteurswet. De Stelling c.s. hebben zulks gemotiveerd betwist (zie pleitnota mr. M.J. Jeths, pagina 6), zodat zonder enige nadere concrete onderbouwing van de zijde van Essence c.s., welke ontbreekt, niet kan worden gezegd dat sprake is van een werk dat auteursrechtelijke bescherming geniet. De dagvaarding is bovendien een nieuwsfeit waarvan de kennisneming door het publiek bijdraagt tot beter begrip van het ter openbare terechtzitting verhandelde en uiteindelijk van dit vonnis. Nu de dagvaarding reeds ter inzage heeft gelegen bij de centrale informatiebalie van de rechtbank, waar een ieder kennis heeft kunnen nemen van de inhoud daarvan en De Stelling c.s. ook overigens niet hebben onderbouwd welk (spoedeisend) belang zij hebben bij hun vordering tot het verwijderen en verwijderd houden van de inhoud van de dagvaarding en overige processtukken op www.stelling.nl en in uitgaven van Kleintje Muurkrant zullen deze vorderingen worden afgewezen.”

Ik heb de pleitnota van mr. Jeths helaas niet, maar ik vermoed dat het argument daar was dat een dagvaarding een zakelijke opsomming is van de feiten en juridische kwalificaties. Er zit weinig creativiteit van de auteur in een dagvaarding, het is geen wetenschappelijk artikel of iets dergelijks. Daarmee kan ik goed volgen dat er geen auteursrecht op een dagvaarding zit.

Het stukje over nieuws is een interessante. Hier wordt het auteursrecht wel erg makkelijk ondergeschikt gemaakt aan de vrije nieuwsgaring. Een goede zaak hoor, daar niet van, maar dit is niet bepaald gebruikelijk in het huidige recht. Andermans auteursrechten mogen schenden om nieuws te melden is toch een hoge uitzondering. Het nieuwsfeit had ook in eigen woorden gemeld kunnen worden. Maar goed, als het al vrij onwaarschijnlijk is dat er auteursrecht zit op een dagvaarding, dan is de uitkomst wel binnen het huidige recht.

De geschifte bescherming, pardon geschriftenbescherming voor dagvaardingen bestaat natuurlijk wel. Daarmee kun je ook (vrijwel) letterlijk kopiëren van zakelijke teksten zonder creatieve inbreng verbieden. Maar ja, die was men vergeten mee te nemen in de eis. En bovendien zal bovengenoemde redenering over auteursrecht versus nieuws ook wel opgaan bij geschriftenbescherming versus nieuws.

Publiceren jullie je dagvaardingen op je site? Of zou je boos worden als iemand dat deed als jij hem wilde aanklagen?

Via Boek9.nl.

Arnoud

27 reacties

  1. Ik wacht nog altijd op de eerste dagvaarding, dus heb die tot nu toe niet online gezet 😉

    Wat ik me wel afvraag, ik begreep eerder van jou dat er wel auteursrecht zou zitten op Algemene Voorwaarden, indien dat klopt ,waarom wel op AV’s, maar niet op dagvaardingen?

  2. De rechter sluit niet uit dat er auteursrecht op dagvaardingen kan zitten, maar Essence heeft geen poging gedaan om serieus uit te leggen waarom er wel auteursrecht op zou zitten. Aan de andere kant, zelfs al zou er auteursrecht op gerechtelijke stukken zitten, dan zou artikel 15 van de Auteurswet openingen bieden om ze integraal te publiceren.

    Ik denk dat “geen (spoedeisend) belang” het belangrijkste argument was.

  3. @Freeaqingme: de rechter motiveert niet echt waarom er geen auteursrecht op zit, dat is jammer. Ik denk dat het te maken heeft met het zakelijke karakter van dagvaardigingen. Er zit weinig creativiteit in zo’n tekst, het is een zakelijke opsomming van feiten, wetsartikelen en jurisprudentie. Je kunt je dus afvragen of de vereiste creativiteit er wel is.

  4. Is een leuke, ja. Voor een groot deel is AV opstellen een kwestie van de juiste standaardfrasen kiezen. Je kunt je afvragen of daar dat sprankeltje creativiteit in zit dat de HR eist voor auteursrecht. Misschien de creatieve keuze van welke bepalingen je wel of niet opneemt? Maar op zinnen als “De betaling geschiedt per bankoverschrijving binnen 14 dagen na de factuurdatum” kun je geen auteursrecht claimen nee.

    En voor wie nu denkt, niet creatief == waardeloos: de meerwaarde van de jurist is weten welke standaardfrasen je wanneer neer moet zetten. 🙂

  5. Ik zie niet in waarom er geen auteursrecht op de teksten uit een dagvaarding zou zitten. Het is voor het auteursrecht niet relevant of het een zakelijk karakter heeft. Ik zie ook het verschil niet tussen een wetenschappelijk artikel waarbij men een mening formuleert gebaseerd op ‘feiten’ een dagvaarding. Het auteursrecht vereist een zekere mate van ‘eigen karakter’ die zit er voor sommige delen (overnemen van wetteksten, e.d. niet) zeker in. De maker heeft zelf bepaalt hoe hij de ‘feiten’ presenteerde = eigen karakter. Ook bij AV is er sprake van een auteursrecht. (Daarbij speelt ook de vraag wie was ooit de oorspronkelijke maker?) Wij mogen beiden een foto maken van toren van Pisa (op dezelfde plaats: maak hier uw foto), maar jij mag mijn foto niet onder het kopieerapparaat leggen. Het doet er voor inbreuk ook niet toe dat je er zelf iets aan hebt toegevoegd of in dit geval niet beschermde werken ook hebt gepubliceerd. Je hebt auteursrechtelijke beschermde werken openbaar gemaakt en daarmee inbreuk gemaakt. Het overnemen van ‘werken’ uit de dagvaarding is naar mijn mening gewoon inbreuk, behoudens de beperkingen bij wet gesteld. De vraag is meer of er een beperking is. De uitslag lijkt mij wel terecht, mede vanwege het feit dat de dagvaarding ook bij de rechtbank in te zien is.

  6. Je link naar het vonnis verwijst niet naar het vonnis, maar naar deze pagina.

    Het lijkt mij dat eisers zich onmogelijk kunnen beroepen op het auteursrecht op de dagvaarding. Dat auteursrecht ligt bij de advocaat, niet bij eisers! (Ik vroeg me nog even af of [eiser sub 3] misschien de advocaat is, maar uit rov. 4.6 begrijp ik dat dit niet het geval is.) Zien zowel de partijen als de rechter dit nu helemaal over het hoofd, of ben ik het die iets heeft gemist?

    Een niet al te triviale dagvaarding is m.i. al snel auteursrechtelijk beschermd. Er lijkt mij bij de formulering voldoende ruimte te bestaan voor ‘creatieve’ keuzes. Dus ik ben het met Sander eens.

    Misschien is het feit dat er gedagvaard is inderdaad een nieuwsfeit, maar dat maakt van de dagvaarding zelf nog geen ‘nieuwsbericht’. Art. 15 Aw lijkt me niet van toepassing. Wel van toepassing is art. 15a Aw, maar of integrale publicatie van de dagvaarding onder het citaatrecht valt is op zijn minst twijfelachtig.

  7. In de Verenigde Staten is het publiceren van (openbare) processtukken al heel lang toegestaan en er zijn tal van websites waar de integrale stukken beschikbaar gemaakt worden. Er zijn een aantal websites waar men juridische procedures volgt en de stukken gebruikt om commentaar te leveren op strategie en kansen van de partijen. (Het lezen van de originele stukken geeft vaak een helderder beeld dan de interpretatie van een journalist.)

    Zou het gewenst zijn om het in Nederland wettelijk mogelijk te maken om openbare processtukken integraal (maar met persoonlijke gegevens verwijderd) te publiceren, zonder dat daar specifieke toestemming voor gevraagd hoeft te worden? Het verhoogt de transparantie van de rechtspraak en advocaten hoeven niet te verdienen aan het publiceren van hun verzameld werk.

  8. Uit het NRC van 1 september 1998: Rechter bang voor proces op Internet

    De ministers hadden zich op hun beurt echter beklaagd dat de journalistenvereniging de pleitnota van de Raad in deze procedure op Internet had gezet. Het ging om een geredigeerde versie plus bijlagen. Het publiek werd uitgenodigd zijn commentaar te doen toekomen aan de agenten van de Raad, van wie naam en telefoon- en faxnummer werden vermeld.

    Dit is ,,misbruik van de procedure”, oordeelde het Gerecht van Eerste Aanleg. Een procespartij krijgt volgens de Europese rechters alleen toegang tot procesdocumenten van de tegenpartij met ,,het doel zijn eigen zaak te bevorderen en voor geen ander doel”. Dat laatste geldt zeker voor ,,het aanzetten van het publiek tot kritiek op argumenten die door de tegenpartij worden opgeworpen”. en

    Iets anders is dat advocaten auteursrecht kunnen laten gelden op hun pleitnota’s. De tegenstander kan daar niet zomaar mee aan de haal gaan. Dat is ook niet vreemd vanwege de research die in zo’n stuk kan gaan zitten. De vrije openbaarheid is dan beperkt tot citaten (met bronvermelding). Maar over eventuele copyrightinbreuk op een pleitnota heeft een Europese rechter niets te zeggen, noteert de Amsterdamse hoogleraar informatie- en auteursrecht P.B. Hugenholtz.
    Het gaat om de zaak T-174/95. Zie punten 130 t/m 139.

  9. Aldus heeft volgens artikel 5, lid 3, derde alinea, van de instructies voor de griffier van 3 maart 1994 (PB L 78, blz. 32) een derde, hetzij particuliere of openbare persoon, geen toegang tot het procesdossier of tot de processtukken dan met uitdrukkelijke toestemming van de president, de partijen gehoord.

    Uit punt 135. Dit is een fundamenteel verschil met de VS, waar processtukken publiek beschikbaar zijn. Zijn in Nederland processtukken bij de griffie van de rechtbank op te vragen?

  10. Als behandelend advocaat van De Stelling in de kort geding procedure Essence/De Stelling is hjet wellicht aardig om het gedeelte van mijn pleitnota weer te geven nu de Voorzieningenrechter hier aan refereert in zijn vonnis:
    Auteursrecht 8. In de tweede akte vermeerdering van eis wordt onder 6a en 6b kort gezegd verwijdering en het verwijderd houden verzocht van: de inhoud van de dagvaarding, sommaties, exploiten, elektronische en schriftelijke correspondentie tussen procespartijen en advocaten van procespartijen, pleitnota???s, producties en overige processtukken met uitzondering van het vonnis. Kennelijk bedoelt Essence de stukken die door advocaat Kuijpers van Essence zijn geproduceerd want Essence of beter gezegd Kuijpers kan geen verbod op verspreiding van door mij geconcipieerde stukken vorderen indien en voorzover daar auteursrecht op rust.

    1. Uit de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 14 december 1965, gepubliceerd in NJ 1966/86 is met betrekking tot artikl 11 Auteurswet af te leiden: ???Op al dan niet tot de eigenlijke gedingstukken behorende geschriften, waaraan voor de betreffende rechtelijke uitspraak bouwstof is ontleend, heeft de advocaat auteursrecht, voorzover deze niet in die uitspraak zijn verwerkt.???

    Met andere woorden; vonnissen zijn openbaar en moet iedereen kunnen lezen. Op gedingstukken kan auteursrecht rusten, tenzij de inhoud van de gedingstukken is verwerkt in het vonnis. Van een auteursrechtelijke bescherming is sprake wanneer sprake is van een oorspronkelijke werken dat het persoonlijk stempel van de maker draagt. Mijns inziens komt de advocaat van Essence in de juridische stukken waaruit hij auteursrecht op claimt te hebben ???met alle respect-, niet verder dan een opeenstapeling van juridische gemeenplaatsen en stellingen over onrechtmatigheid ter zake onder meer perspublicaties. Bovendien worden de artikelen woordelijk en bijna in het geheel geciteerd. Mijns inziens ontbreekt ieder oorspronkelijkheid en/of persoonlijk stempel en dus enig auteursrecht. Daarbij komt ook dat de donderdag voorafgaande aan de week, waarin de behandeling van het kort geding plaatsvindt, zo lees ik in de instructie van Uw Rechtbank, de concept dagvaarding bij de Centrale Informatiebalie ter inzage ligt. Een ieder kan dus in die dagvaarding kijken en kennis nemen van de inhoud. Dan wordt dus ook het auteursrecht van Kuijper geschonden. Ik begrijp eerlijk gezegd het (spoedeisend) belang van Essence helemaal niet met betrekking tot de claim op hun auteursrecht. De Stelling heeft de dagvaarding op http://www.stelling.nl gezet. Ge?nteresseerden kunnen kennis nemen van de dagvaarding en zo ook kennis nemen van het standpunt van Essence. Niet onbelangrijk voor een onderneming die stelt schade te lijden door het handelen van De Stelling.

    Daarbij is ook aangevoerd dat Essence als kennelijke licentiehouder (ieder stuk m.b.t. licentie ontbrak) van advocaat Kuijpers geen spoedeisend belang had.

    De voorzieningenrechter heeft dus zelf het nieuws aspect bedacht en in het vonnis opgenomen.

  11. Erik Kuijpers legt executoriaal derdenbeslag onder zijn client Essence zaterdag 29 november 2008 Hoewel Essence in het verloren kort geding dat zij tegen ons heeft aangespannen is veroordeeld in de proceskosten heeft haar advocaat mr Eric Kuijpers er deze week een stokje voor gestoken dat wij de proceskosten uitbetaald krijgen. Zoals jullie weten hebben er een aantal gerechtelijke procedures gelopen tegen mr Kuijpers en loopt er nu nog een hoger beroep bij het Hof Den Bosch. Mr Kuijpers stelt nog 45.000 euro aan dwangsommen van ons te vorderen te hebben. Wij zijn daar eerder toe veroordeeld door de Bossche rechtbank maar vechten dit aan bij het gerechtshof Den Bosch. Omdat ’t Kleintje geen geld (meer) heeft probeert Kuijpers met man en macht toch fondsen aan te boren en heeft hij her en der beslag gelegd onder instanties die ons geld verschuldigd zijn. Aangezien Essence de proceskosten van rond de duizend euro aan ons dient te voldoen heeft advocaat Kuijpers nu beslag gelegd onder zijn eigen client ten behoeve van zich zelf in verband met die 45.000 euro aan dwangsommen. Om te voorkomen dat wij over dit geld komen te beschikken. Kuijpers zal wel het een en ander hebben moeten uitleggen aan zijn client want echt handig oogt dit natuurlijk niet. Kuijpers handelt hiermee overigens volgens ons in strijd met zijn onafhankelijkheid als advocaat. Hij heeft twee petten op. Aan de ene kant opereert Kuijpers met zijn prive-pet op in zijn eigen zaken tegen ons en tegelijkertijd heeft hij zijn advocatenpet op als advocaat van Essence. Met zijn (voor)wetenschap als advocaat inzake Essence in verband met de door hen te betalen proceskostenveroordeling doet hij nu zijn voordeel in zijn eigen prive-zaak. Als je slecht denkt zou Kuijpers er zelfs belang bij hebben de zaak van Essence te verliezen zodat hij zelf de door hen te betalen proceskostenveroordeling kan opstrijken. Waar is nu de onafhankelijkheid en afstand ten opzichte van zaken die een advocaat volgens de tuchtregels dient te bewaren? Kuijpers heeft overigens inmiddels namens Essence hoger beroep ingesteld. Stel je voor dat we weer winnen…

    Dit bericht is verschenen in Kleintje Muurkrant actueel

  12. @Arnout, BREAKING NEWS Volgens de voorzieningsrechter de weledelgestrenge heer mr. J.W. Heyman is het toegestaan om zelfgemaakte visite kaartjes met “foto” door derden te vespreiden Quote; de maker moet de verspreider dankbaar zijn, daar dienen visitekaartjes te slotte voor. Rotterdam 15 juni 2006 zaak-/rolnummer 261499/KGZA 06-400

    Dus heren let op uw “beeldmerkrecht”

    Advacaat

  13. Nu ik nog eens naar deze zaak kijk, krijg ik de indruk dat de redenering van de rechter niet veel te maken heeft met art. 15 Aw. De rechter geeft slechts aan waarom de vordering in zijn ogen geen spoedeisend belang heeft en dus moet worden afgewezen (want het is een kort geding). Van belang daarvoor vindt de rechter blijkbaar dat de dagvaarding voor iedereen ter inzage heeft gelegen.

    Daarbij is ook aangevoerd dat Essence als kennelijke licentiehouder (ieder stuk m.b.t. licentie ontbrak) van advocaat Kuijpers geen spoedeisend belang had.

    Misschien heeft de rechter dit verweer een beetje aangekleed met zijn opmerkingen over de dagvaarding als “nieuwsfeit”.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.