Wat is de juridische status van ontvangstbevestigingen?

Da’s nog eens een originele vraag: wat is de juridische status van ‘read receipts’ (lees- en ontvangstbevestigingen) die sommige e-mailprogramma’s sturen als een bericht wordt geopend?

Deze techniek ken ik vooral uit Microsoft Outlook. In een e-mail die je via dit programma verstuurt, kun je aangeven dat je graag een ontvangst- of leesbevestiging wil hebben. Binnen een bedrijfscontext kan dat dan zelfs centraal en verplicht geregeld worden: de gebruiker heeft er dan weinig zeggenschap over.

Maar als het gaat om internetmail, dan ligt dat anders. Ik ken geen programma dat dan volautomatisch en ongevraagd die bevestigingen stuurt. Sommige programma’s vragen erom (zoals mijn Thunderbird) zodat je zelf kunt beslissen of en wat er moet gebeuren. Anderen negeren deze verzoeken gewoon.

Afijn, heeft zo’n verzoek of de daarop verstuurde bevestiging enige juridische status? Dat hangt er vanaf (ja sorry) wat je bedoelt met “status”. Het eerste waar ik dan aan denk, is gebruik als bewijs. In het civiele recht, dus tussen personen en bedrijven onderling, mag je in principe alles naar voren dragen om je stellingen te ondersteunen. Een gekregen ontvangstbevestiging kan dus als bewijs dienen als je moet bewijzen dat je een e-mail verstuurd hebt.

Natuurlijk, hij kan worden vervalst of onterecht zijn verstuurd, maar als de wederpartij daar niet moeilijk over doet, doet de rechter dat ook niet. En zelfs als de wederpartij er wel een punt van maakt, dan nog is het maar de vraag of hij het daarmee van tafel krijgt. Blijkt die wederpartij namelijk elke keer bevestigingen te sturen, dan is het wel heel raar dat net bij die ene mail de bevestiging vervalst zou zijn.

Een andere ‘status’ van ontvangstbevestigingen is die binnen de privacywet. Mag je zomaar kijken op andermans PC of ze je mail gehad of zelfs gelezen hebben? Ik zou zeggen van niet, als het om privemail gaat. Ik bepaal zelf of en wanneer ik mails lees en wat ik daarmee doe. Zo’n bevestiging vragen is dan op zichzelf prima, zolang ik maar kan beslissen of die wordt verstuurd. E-mailprogramma’s moeten dus standaard die berichten niet beantwoorden.

Er zijn ongetwijfeld nog meer ‘statussen’ van zo’n berichtje. Ben je aansprakelijk voor een niet verzonden (of valselijk verzonden) bevestiging bijvoorbeeld? Maar uiteindelijk is het een beetje een gekke vraag: het gaat er niet om wat zo’n berichtje als zodanig voor status heeft, maar wat je er gezien een bepaalde context mee mag doen.

Arnoud

16 reacties

  1. De meeste verzoeken tot ontvangstbevestiging krijg ik voor semi-commerciële email, waarbij het vooral de verzender is die zeker wil zijn dat de email is aangekomen. Dat neemt niet weg dat er momenten zijn waarbij het zowel voor mij als verzender als voor de ontvanger (of anderom) goed te weten is dat een email is ontvangen. Waarbij het tijdstip van lezen minder van belang is dan het feit dat de email door geen enkele spamfilter is geblokkeerd.

    (Ik zie trouwens wel een gat in de markt voor een dienst waarbij je voor een klein bedrag, zeg 20 cent, een email stuurt die gegarandeerd aankomt. Zeker als de helft van dat bedrag naar de ontvanger gaat zal die geneigd zijn die ontvangstbevestiging te versturen. Lijkt me een voor alle partijen, behalve de Post, voordeliger alternatief voor aangetekende brieven.)

    Een andere ???status??? van ontvangstbevestigingen is die binnen de privacywet. Mag je zomaar kijken op andermans PC of ze je mail gehad of zelfs gelezen hebben? Ik zou zeggen van niet, als het om privemail gaat. Ik bepaal zelf of en wanneer ik mails lees en wat ik daarmee doe. Zo???n bevestiging vragen is dan op zichzelf prima, zolang ik maar kan beslissen of die wordt verstuurd. E-mailprogramma???s moeten dus standaard die berichten niet beantwoorden.

    Ik ben het eens met wat je zegt, maar is dat van die laatste zin echt zo? (Als ik ‘moeten’ inderdaad in een juridische zin moet interpreteren.) En zo ja, hoe zit het dan met browsers die standaard allerlei informatie — over de gebruikte browser zelf, het operating system etc. — meesturen naar de website. Mag dat wel van de privacywet?

  2. @Martijn – reactie 1,

    Ik zie trouwens wel een gat in de markt voor een dienst waarbij je voor een klein bedrag, zeg 20 cent, een email stuurt die gegarandeerd aankomt

    De top10 rekeningverzenders in NL hebben jaren gelobbied, gestreden en gepleit voor een dergelijke functionaliteit. Provider X zou er voor moeten zorgen dat de e-mail nota’s van A,B en C altijd zouden aankomen bij de abonnees van X. Dus of X er maar voor wil zorgen dat de spamfilters en andere rules van de volgende abonnees disabled worden. Als provider X dat kan garanderen heb je een soort van ontvangstbevestiging.

    (en dat er juridische hobbels zijn, waar geen hond aan gedacht had is weer een ander verhaal)

  3. Nee, dat gaat natuurlijk niet werken, want dan kan ik een desktop-spamfilter installeren en nog beweren dat ik de rekening nooit heb ontvangen. (Het is — zie een eerdere post op deze site — niet duidelijk of dat dan niet gewoon mijn schuld is, had ik dat filter maar niet moeten installeren, maar goed, als rekeningverzender wil je gewoon dat die rekening gelezen wordt, ongeacht wiens schuld het niet-lezen is.)

    Ik dacht eigenlijk meer aan consumenten die een bedrijf schrijven, bijvoorbeeld om een klacht te sturen. Ik doe dat nog altijd gewoon met papier en postzegel, wat een beetje omslachtig is gezien zowel ik als de uiteindelijke lezer een computer op het bureau heeft staat.

  4. Ik verstuur wel eens mails waarbij ik het niet aan de ontvanger overlaat of ik een ontvangstbevestiging krijg. Er wordt gewoon een mailtje naar mij verstuurd op het moment dat ze mijn mail lezen. Ik zou niet weten welke wetsartikel is hiermee zou overtreden. D? privacywet bestaat niet, dat zou je als jurist moeten weten. Ik breek niet in de computer van een ander om te kijken of ze mijn mail hebben gelezen.

  5. @Alex Lijkt me sterk dat dat nog mogelijk is, de mogelijkheden om dat te doen staan bij zo’n beetje iedere mailreader, van webbased tot outlook standaard uit omdat spammers daar heel veel gebruik van maakten. Ik negeer die standaard ontvangstbevestigingen overigens altijd, want het gaat niemand geen reet aan wanneer ik mijn mail lees.

  6. @Alex en @Simon: er zijn hier twee verschillende punten volgens mij, wat een ontvangstbevestiging betekent als je hem gekregen hebt, en of je die ontvangstbevesting ooit zult krijgen. Eerste is waar Arnoud het volgens mij over heeft, dwz onder aanname dat je de ontvangstbevestiging gekregen hebt. (Net als Simon zal dat bij mij inderdaad nooit gebeuren, sterker nog ik filter die velden er standaard uit op de server zodat ik het ook niet perongelijk doe. Onvangstbevestiging zenden van mijn kant is domweg nooit in mijn voordeel.)

    Er zijn meerdere methoden en plaatsen waar je ontvangstbevestigingen kunt krijgen (wikipediapagina), die waar Arnoud naar refereert is “message disposition notification” (te herkennen aan “Disposition-Notification-To:” in de headers). Je email client (Outlook, Thunderbird, The Bat, mutt, etc) stuurt dan bij het openen van dat mailtje, meestal na een vraag of hij dat mag van de gebruiker, een mail terug naar de zender dat de email geopend is. Als je als zender zo’n bevestiging krijgt, dan is dat een sterk argument dat de email geopend is, maar niet noodzakelijkerwijze dat hij ook gelezen is. Laten we even van de zwakste situatie uitgaan namelijk dat de email client automatisch altijd zo’n bevestiging stuurt zonder het aan zijn gebruiker te vragen. Dan kan het nog steeds dat die email toevallig geselecteerd is en gelijk verwijderd (“oh is spam, selecteer, del”, of is domweg de eerste email die in de preview plane komt). Het is vast ook mogelijk (maar dat is een hoop uitzoekwerk) dat spamfilters die in de client zitten, zo erin zitten dat de client wel een bevestiging stuurt maar de user de email nooit te zien krijgt.

    Het terugkrijgen van zo’n bevestiging is dus inderdaad een ontvangstbevestiging zoals dat ook bij de post is: de email is in de brievenbus gekomen, maar of hij dan gelezen is door de mens weet je niet. Maar ik vermoed dat je daar op soortgelijke redeneringen als bij de post terecht komt, namelijk dat het wel erg onwaarschijnlijk is dat je het niet gelezen hebt dan. (Persoonlijk denk ik dat bij post je punt sterker is dan bij email).

    Voor de compleetheid, er zijn ook andere bevestigingsmethoden. Dichtste die er bij ligt is webbugs (referenties naar plaatjes en stylesheets op een externe server). Daar geldt ongeveer hetzelfde voor, en in privacy-gevoelige kringen worden ze helemaal niet op prijs gesteld. Je hebt ook Delivery Status Notification, dat zegt iets over dat de ontvangende emailserver het gekregen heeft (of niet), niet of de client van de gebruiker hem opgehaald heeft. In alle gevallen zijn het vooral de anti-spam en anti-virus mechanismen die elk moment een email kunnen droppen (90+% reject rates van email zijn helemaal niet raar), dus die ontvangstbevestiging is een bevestiging tot dat punt, daarna heb je argumentatie nodig waarom het tot de ogen van de persoon is gekomen.

  7. Mijn baas heeft een mail naar mij gestuurd, met een BCC naar zichzelf en een verzoek tot ontvangstbevestiging aan mij. Dit laatste heb ik weggeklikt. Aangezien hij zichzelf BCC’t, krijgt hij toch een melding dat ik de mail gelezen heb! Ik zie dit omdat alle mail extern gearchiveerd wordt, dus ook de door mij niet-opzettelijk verstuurde ontvangsbevestiging. Hoe kijkt men hier juridisch tegenaan? En wat de ethiek betreft?

  8. @George, ik kan me eigenlijk niet voorstellen dat het bcc veld van invloed is op de ontvangst- of leesbevestiging. Een bcc is wel zinvol om te controleren of de leesbevestiging aanstond, namelijk als hij zelf die email leest, krijgt hij een bevestiging daarvan. Normaal gesproken heb je helemaal geen invloed op ontvangstbevestigingen. Dat wordt centraal geregeld door de mailserver. Een leesbevestiging is wel iets wat je vaak kunt wegklikken. Het is mogelijk in een mail om beide te vragen. Als de leesbevestiging weggeklikt wordt, heb je tenminste nog een ontvangstbevestiging.

  9. Ok, wellicht haal ik twee termen door elkaar. Excuses. Ik heb in ieder geval het bericht weggeklikt waarin verzocht werd om een bevestiging naar de afzender te sturen. En nu word ik in de MailArchiver (GFI) geconfronteerd met mailtjes van mij aan de afzender (die in de aan mij gerichtte mail een BCC aan zichzelf had gericht):”geadresseerde heeft uw bericht gelezen” en “geadresseerde heeft uw bericht verwijderd zonder dit te lezen”. Ik voel mij aangetast in mijn persoonlijk levenssfeer, het ervaart alsof er een keylogger geinstalleerd is. Niet dat dit laatste het geval is, maar het ervaart wel zo. Ik heb er immers voor gekozen NIETS te verzenden?

  10. Ik lees elders dat sommige email software in stilte leesbevestigingen kan sturen:

    In Groupwise, the properties menu of the sent item allows the sender to “track” when a message is actually opened and read by the recipient, but without notifying the recipient that the sender knows this.
    Ik snap dat dit niet prettig is, maar ik kan me voorstellen dat dit binnen een bedrijf mag (maar ik ben geen jurist). Een collega kan een belang hebben om te weten dat je een bericht gelezen hebt. Voor privezaken kun je denk ik beter hotmail of gmail gebruiken. Ik heb eigenlijk een groter probleem met het in de MailArchiver kijken naar een mailbox van iemand anders….

  11. Hoe zit dat met ontvangstbevestigingen van PostNL?

    Volgens Track & Trace is het pakket op mijn adres bezorgd, terwijl ik niet thuis was. Ik woon alleen, dus niemand kan het namens mij hebben aangenomen. Er lag geen briefje in de bus dat het bij de buren is bezorgd. Toch heb ik navraag gedaan, maar zij geven aan niets ontvangen te hebben. Omdat we op regelmatige basis pakjes voor elkaar aannemen, vertrouw ik hierop. De webshop wijst naar de bezorgbevestiging van PostNL en wil niets doen. Hoe geldig is die bevestiging?

    1. Heb je met een creditcard betaald? In dat geval als de webshop niet meewerkt laten storneren met de mededeling aan de CC maatschappij dat niet geleverd is. Dat is ten minste hoe het bij mijn VISA card gaat, ik ben hiervoor verzekerd en VISA regelt het verder met de winkelier.

      Zolang je niet wekelijks zo’n claim indient, zegt VISA ook je kaart niet op 😉

    1. Wellicht tijd om ze in gebreke te stellen? Jij hebt immers niets geleverd gekregen.

      Hoe geldig is die bevestiging? Het is algemeen bekend en praktijk dat PostNL bij de buren levert bij niet thuis. En met de beste wil van de wereld kan dan niet worden volgehouden dat het pakket aan jou geleverd is. Ik zou daar niet zoveel waarde aan hechten, zeker niet als je een getuige kan optrommelen dat je op dat moment niet thuis was. Het is dan evident dat het niet aan jou geleverd kan zijn. Met leveren aan de buren heeft de webwinkel niet aan zijn verplichting voldaan, aan hun de schone taak om te achterhalen waar de bezorger het pakketje heeft achtergelaten.

      Echter, je gelijkhalen kost je geld en is de strijdwaarde daar wel voldoende voor? Ik zou je echt adviseren om voortaan online altijd met een CC te betalen, ik heb één keer met een situatie van niet leveren te maken gehad en VISA regelt gewoon alles. Geen zorgen, meteen mijn geld is zelfs nooit van mijn rekening geweest.

  12. Toevallig op deze pagina gekomen, had zelf een probleem met niet bezorgde mail, die wel goed verzonden was. Het schijnt ‘een raar probleem’ – las ik – bij Telfort te zijn. Voor de volledigheid… er zijn lees- en afleverbevestigingen. Die kunnen overigens beide ook nog ‘ontvangstbevestiging’ heten. Dit onderscheid lijkt mij juridisch belangrijk. In het mailprogramma Thunderbird kun je beide aanzetten onder opties bij het schrijven van een bericht. Leesbevestigingen kun je standaard maken per account onder het kopje Leesbevestigingen in Accountinstellingen. Bij die accountinstellingen staat ook een knop Algemene instellingen. Daarmee stel je algemene leesbevestigingen voor alle accounts naar wens in. Ik vermoed dat je beide ook standaard kunt instellen via het configuratiebestand (prefs.js).

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.