Virtuele goederen én belminuten kun je stelen

second-life-mobiele-telefoon-diefstal.jpgVirtuele goederen, zoals de meubi’s bij Habbo en de amuletten in Runescape, kun je stelen. Dat wisten we al een tijdje maar de Hoge Raad geeft er nu definitief haar zegen aan. En op dezelfde dag bepaalt ze ook dat je belminuten en sms’jes kunt stelen. En dát was voor mij in ieder geval nieuws.

Om van diefstal te kunnen spreken, moet er een “goed” zijn, oftewel een voor menselijke beheersing vatbaar tastbaar iets dat kan worden weggenomen. Elektriciteit valt onder die definitie (prima te hanteren met rubber handschoenen immers), maar computergegevens niet (kopiëren is geen stelen, hoi Tim).

Op het eerste gezicht leek het dan ook gek dat bij een Habbo-zaak diefstal met geweld, oftewel beroving, ten laste werd gelegd. Twee jongens hadden een ander met een mes gedwongen zijn meubi’s af te geven in het spel namelijk. Maar zijn die meubi’s wel te stelen? Het zijn toch computergegevens in de servers van Habbo? Idem voor een Runescape-zaak met ongeveer dezelfde omstandigheden.

Ja, die dingen kun je stelen, aldus de rechtbank in beide zaken. Zulke virtuele goederen zijn gemáákt om te worden verplaatst en weggegeven. Daarmee zit de mogelijkheid van stelen (wegnemen) er in gebouwd. Even IT-technisch: wanneer een systeem alleen de atomaire actie “verplaatsen” kent en niet “kopiëren” dan is het diefstal de verplaatsbare objecten te verplaatsen zonder toestemming van hun eigenaar.

Voor virtuele goederen kan ik dat nog wel volgen, maar in een ander arrest bepaalde de Hoge Raad hetzelfde voor belminuten en sms’jes. In die zaak had een man een simkaart van een bedrijf weten te verkrijgen en was hij daarmee gaan bellen, wat opviel toen de rekening van ” 2.645,39 binnenkwam. Hij werd vervolgd, en wel voor diefstal – nee, niet van de sim maar van de belminuten en de 100 euro aan sms’jes.

Volgens het gerechtshof was er inderdaad sprake van diefstal, omdat belminuten en sms’jes gewoon ‘goederen’ zijn die je kunt wegnemen. Immers, wie ze gebruikt, maakt ze op, en ze vertegenwoordigen nog waarde ook. En “gelet op de functie die belminuten en sms-berichten in het maatschappelijke verkeer vertegenwoordigen” moeten we ze dus gewoon als goederen zien. De Hoge Raad is het daarmee eens, want

Ook een niet-stoffelijk object kan [onder ‘steelbaar goed’] worden begrepen, mits het gaat om een object dat naar zijn aard geschikt is om aan de feitelijke heerschappij van een ander te worden onttrokken.

En tsja, de mogelijkheid een sms-bericht te versturen (want daar komt het op neer) voldoet aan die definitie. Dat object, die teller in de databank bij de telecomprovider, ben je kwijt als het aangepast wordt in die databank. Sjonge.

Mijn oude prof aan de TU Eindhoven zei ooit “het verschil tussen hardware en software is dat hardware pijn doet als het op je voet valt”. Dat vond ik altijd wel een mooi criterium, ook voor de vraag of iets te stelen is. Maar juridisch gezien klopt dat niet meer; ook niet-tastbare zaken zijn dus prima te stelen als hun functie is dat ze kunnen worden verbruikt of verplaatst. Dataverkeer zal er zeker onder vallen nu, en credits in een spel ook.

Wie weet er nog meer dingen die volgens dit criterium kunnen worden gestolen?

Update (18 april): de Hoge Raad bepaalde vandaag dat ook credits gestolen (verduisterd) kunnen worden. Die credits konden worden gekocht via een telefoon en daarna doorgezet naar andere diensten.

Arnoud

51 reacties

  1. Dat wordt een leuke voor EVE-online spelers in Nederland. In game is het een sandbox en hoort ‘stelen’ en piraterij bij het spel. Er zijn echter ook groepen die ingame een voordeel proberen te halen door in te breken op forums van anderen en wachtwoorden te achterhalen. Dit alles met als doel o.a. ze in-game valuta afhandig te maken.

    Die in-game valuta kan je op een in-game markt krijgen door een voor echte valuta gekocht item te verkopen en heeft ook weer waarde in de echte wereld omdat je er je abonnement mee kan betalen.

    Deze mensen maken zich dus nu niet alleen schuldig aan computervrede breuk, maar ook aan diefstal.

  2. @ Elroy (1) Dat lijkt me geen probleem zolang het maar binnen de spelomgeving blijft. Zie ook pagina 50 van dit rapport: http://www.ecp.nl/node/119 Het tweede geval is een ander verhaal en sluit denk ik goed aan bij de Habbo-zaak.

    Arnoud, volgens mij heb je Habbo en Runescape in de derde alinea omgedraaid. De Runescape-zaak is toch de diefstal met geweld en de Habbo-zaak juist computervredebreuk + diefstal?

  3. Je conclusie dat dataverkeer in het licht van deze jurisprudentie strafrechtelijk gezien als goed moeten worden gezien, is veel te kort door de bocht. Belminuten en sms-berichten zijn enkel een goed omdat deze waarde vertegenwoordigen en vanwege het feit dat deze als gebruikseenheid worden gehanteerd en getarifeerd zijn. Whatsapp-berichten zullen daarom strafrechtelijk gezien niet als goed hebben te gelden. Net als dataverkeer, tenzij er een datalimiet of een strenge FUP is (zoals bij mobiel internet) en in het geval dat de dataverkeer per eenheid wordt afgerekend, zoals bij hosting.

    Overigens is het helemaal niet zo vreemde jurisprudentie, het bouwt voort op het elektriciteitsarrest en het arrest waarin is bepaald dat giraal geld ook als goed te gelden heeft en dus gestolen kan worden. In het geval van het ontvreemden van giraal geld verandert er ook enkel iets in de databank van het bankbedrijf, maar dat als diefstal aanduiden zullen weinigen bezwaar tegen hebben.

  4. Ik kan me voorstellen dat er ooit een moment komt waarin FB-Likes achterovergedrukt, misbruikt, omgeleid gaan worden. Zal dat dan ook diefstal zijn en schade veroorzaken door minder website bezoek o.i.d?

  5. @Arnoud, alleen in de eerste zin sprak ik over bandbreedte (aangepast, dank), verder sprak ik (al) over dataverkeer. Zoals ik al aangaf is je conclusie te kort door de bocht, in bepaalde gevallen is dataverkeer een goed dat te stelen is bijvoorbeeld in het geval van een harde datalimiet van 2GB bij mobiel internet, maar bij onbeperkt c.q. ongelimiteerd dataverkeer bij kabelinternet en ADSL niet.

    1. Een dataverbinding is in de praktijk altijd beperkt, al was het maar door de snelheid. Als jij ongevraagd significant via mijn verbinding gaat downloaden, gaat mijn snelheid omlaag, en daarmee steel jij een stuk bandbreedte/snelheid van mij. Ook voor een provider (die de verbinding misschien per hoeveelheid daadwerkelijk gebruikte data moet inkopen), kan jouw downloaden via zijn infrastructuur als stelen voelen. Het lijkt me nog geen uitgemaakte zaak dat dat juridisch geen stelen zou zijn.

  6. Lijkt me dat ook serverruimte gestolen kan worden dan.

    Stel nu dat ik een hostingabonnement afsluit met X GB opslagruimte en dat op enigerlei wijze weet aan te passen naar XXX GB opslagruimte en deze ook ten volle benut. Dan zou de hostingprovider kunnen stellen dat ik ruimte van hem inpik die een bepaalde waarde vertegenwoordigt.

  7. @Tim: ik heb in de garage onder ons flatgebouw maar 1 parkeerplek gekocht voor een bepaald bedrag. Als ik een keer een tweede auto tot mijn beschikking heb, en ik stal die auto stiekem op een lege plek (van de buurman), ben ik stout. Maar ik hoop niet dat ik dan zijn parkeerplek heb ‘gestolen’.

  8. Dus, als we teruggaan naar het FTP/FXP tijdperk (dus voor usenet en torrents ;)). En (hypothetisch gesproken) Arnoud upload een film naar zijn FTP met als doel een backup te maken. En ik download zijn backup. Tot zover is er nog geen sprake van diefstal. Maar nu besluit ik Arnoud een loer te draaien, en verwijder zijn film.

    Is de kopie die ik nu heb gemaakt door te downloaden wel of geen diefstal? Het goed is weliswaar in mijn bezit gekomen, maar het is niet verplaatst. Immers het bestond gedurende een bepaalde tijd op beide locaties.

    Just wondering….

  9. @6: Is het an niet beter om te spreken van diefstal van het databudget? Als er geen Budget is kan het ook niet gestolen worden. Ergens is deze uitspraak wel logisch: Wegnemen = diefstal. Nu alleen nog even aan Brein uitleggen 😉

    @8: Nee, dat heb je niet. De parkeerplek is er immers nog en hij is nog steeds van de buurman. Hij is alleen het nut daarvan misgelopen en heeft wellicht schade. Aantoonbaar door te laten zien dat hij een kaartje in een parkeergarage heeft moeten kopen en kan overleggen. Nu alleen nog even aan Brein uitleggen 😉

  10. @nl-x: In de volksmond is dat ook precies wat je gedaan hebt, en het is niet onwaarschijnlijk dat de buurman zal zeggen dat je zijn parkeerplek hebt gestolen. Juridisch zal dat wel niet standhouden denk ik, maar het is wel een feit dat de buurman ook betaald heeft voor zijn plek en door deze situatie dus schade ondervind.

    @Rashid: Die Facebook likes worden al op grote schaal gekocht en misbruikt, en vrij schaamteloos ook nog: nederlandselikes-punt-nl (ik wil geen echte link opnemen om SEO-technische redenen). Diefstal is het niet, maar het levert wel een devaluatie op van de facebook like. In mijn ogen alleen maar goed want ik wordt gek van overal die stomme like-knoppen overal, en mag facebook de dood der irrelevantie sterven die het verdient. Maar dat is natuurlijk wishful thinking 🙂

  11. Het verontrust mij wel een beetje want dat maakt het argument sterker dat je ook films en muziek kunt stelen. Dat het uitwisselen van dit soort zaken via torrents en zo dus gewoon een vorm van diefstal is. Immers, digitale bestanden hebben een bepaalde waarde en hoeven niet stoffelijk te zijn. Maar zoals gezegd, kopieren is geen stelen! Het is dus niet zo dat iemand anders zijn muziek of films kwijt raakt.

    Maar ik blijf mijzelf dus afvragen hoe BREIN het blijft rechtvaardigen om het maar diefstal te blijven noemen. (De prijzen van DVD’s en CD’s, da’s pas diefstal!)

  12. @12: Dat zie ik zo’n vaart niet lopen. Ja, je kan films en muziek stelen. Tenminste de DVD, CD of Blu-ray met films en muziek. Maar als je kopieert neem je niets weg van degenem waar je het van kopieert niet iets stoffelijks en niets virtueels. Er is dus niets gestolen.

  13. wat opviel toen de rekening van ??? 2.645,39 binnenkwam. Hij werd vervolgd, en wel voor diefstal – nee, niet van de sim maar van de belminuten en de 100 euro aan sms???jes.

    Je kunt blijkbaar dus ook van diefstal spreken als je bestolen wordt van een van een goed dat je niet eens hebt. Niemand heeft namelijk een tegoed van 2600 euro aan belminuten of SMS’jes.

  14. Belminuten zijn toch net zo virtueel of tastbaar als giraal geld? Als ik jouw bankrekening plunder ziet niemand er een been in om dat diefstal te noemen, waarom zijn belminuten ineens anders. Ik begrijp dat in delen van afrika de belminuut een de facto munteenheid is geworden.

  15. @15: Echt? Ik zou zeggen dat je duizend liter water van de leverancier hebt gestolen, die misschien jou onterecht een rekening stuurt.

    Tenzij het aftappen in jouw huis, na de meter plaats vindt. Maar dan zou je kunnen stellen dat het water op jouw naam afgenomen wordt en daarna als het wel in jouw huis is wordt gestolen van jou.

  16. Al die opmerkingen over stelen of kopieren deden mij denken aan de term “Huiselijke kring”. Staat die term nog in de wet en hoe ruim is die term in het digitale tijdperk, waar mijn huiselijke kring kan reiken tot Australië?

    Zou je zoekposities kunnen stelen? Bijvoorbeeld door het aanpassen van de rel canonical? Of anders “Linkjuice”? Dit zou uitgelegd kunnen worden als digitale energie?

    Bij Bitcoins komt verplaatsen en kopieren weer in een ander daglicht, door de mogelijkheid van “imiteren”. Theoretisch is het mogelijk om Bitcoins te imiteren en daarna uit te geven ipv de originele eigenaar. Ik kan me dat in een spel, Second Life of Habbo hotel ook nog voorstellen: Een andere speler imiteert een uniek object dat jij hebt gemaakt (of je avatar zelf), dat daarmee haar speciale waarde verliest.

    In een online RPG was het mogelijk om via een bug virtuele goederen afhandig te maken tijdens transacties. In het geval van “bug-exploits” valt dit ook onder stelen?

  17. @11 Matthijs Wensveen Maar is dat niet het kern van wat we bespreken? Waar ligt de scheidslijn tussen zonder toestemming ge/verbruiken en diefstal? Het zou mij lijken, wanneer je iets MEE NEEMT, ongeacht of je het ge/verbruikt. (En bij kopiëren is daar dus geen sprake van.)

  18. Hoe kan dit nou? In mijn ogen is zijn het niet de bel minuten die gestolen worden, maar het geld. Zie zo’n sim kaart als een credit card. Van deze credit card koopt de dief een auto, heeft de dief nu een auto gestolen?

    Met andere woorden, krijgt het slachtoffer geld terug of de bel minuten? Als de bel minuten gestolen zijn dan neem ik aan dat hij ook bel minuten terug krijgt. Ik weet niet of ik daar zo blij mee zou zijn.

  19. @23 Martijn ter Haar

    Heh, ik herinner me een situatie waar de lus ‘achter’ de slagboom dichtbij de slagboom zat. Als je een lage motorkap had kon je de slagboom omhoog laten gaan (was van een ’s avonds weinig gebruikte parkeerplaats van een bedrijf). Die lus is later toch uiteindelijke een beetje verlegd.

    @16 Peter van G

    Dat vroeg ik me eerder vandaag ook al af. De hele economie hangt in elkaar op basis van leningen en vertrouwen. Wat is echt geld tegenwoordig nog.

  20. Op het oordeel in de Runescape-zaak heb ik weinig aan te merken, al had de HR ook best kunnen beslissen dat zo’n virtueel voorwerp dat slechts bestaat bij de gratie van een particuliere server geen “goed” is in de zin van art. 310 Sr.

    In de uitkomst in de belminutenzaak kan ik me echter helemaal niet vinden. Die belminuten zijn slechts een administratieve eenheid om af te rekenen. Wat als er sprake was van een flat fee-model? Valt precies dezelfde handeling (nl. het gebruik van andermans simkaart) dan plotseling strafrechtelijk niet meer onder diefstal? Dat is toch heel raar. (Maar ik zie echt niet wat er bij een flat fee zou worden “weggenomen”.)

    Flat fee bij mobiele telefonie is niet zo gebruikelijk, maar bij vast internet duidelijk wel. Is het meeliften op het (beveiligde maar gekraakte) draadloze netwerk van de buren nu diefstal? Zo ja, wat voor “goed” wordt er dan “weggenomen”? Zo nee, waarom zou het dan wel diefstal worden als het niet ging om een flat fee-abonnement maar om een abonnement waarin per datahoeveelheid wordt afgerekend?

    (Er zal wellicht iemand aanvoeren dat het gebruik van andermans bandbreedte ook valt onder het “wegnemen” van een “goed”, maar dan breng je vrijwel iedere belemmering van andermans rechten onder “diefstal”. Als iemand tegen mijn wil in in mijn tuin zou lopen, zou dat het “stelen” van mijn “tuinwandelcapaciteit” zijn. Dat zou diefstal veel te ver oprekken.)

    @Elroy(#1):

    Er zijn echter ook groepen die ingame een voordeel proberen te halen door in te breken op forums van anderen en wachtwoorden te achterhalen. Dit alles met als doel o.a. ze in-game valuta afhandig te maken.
    Dat lijkt me nu inderdaad onder diefstal te vallen.

    @Arnout(#5):

    @Arnoud, alleen in de eerste zin sprak ik over bandbreedte (aangepast, dank), verder sprak ik (al) over dataverkeer. Zoals ik al aangaf is je conclusie te kort door de bocht, in bepaalde gevallen is dataverkeer een goed dat te stelen is bijvoorbeeld in het geval van een harde datalimiet van 2GB bij mobiel internet, maar bij onbeperkt c.q. ongelimiteerd dataverkeer bij kabelinternet en ADSL niet.
    Maar dat is toch raar? De handeling en het door de (wel/niet) dief behaalde voordeel zijn in beide situaties precies hetzelfde.

    Pornosites bezoeken op je werk valt nu onder diefstal, MITS je werkgever betaalt voor het datagebruik en niet alleen een vast bedrag per tijdseenheid voor de dataverbinding (en dit niet toevallig onder je functieomschrijving valt). Het bellen van je moeder met de telefoon op je werk valt nu ook onder diefstal, wanneer je werkgever heeft duidelijk gemaakt dat dit niet mag.

    Ik durf trouwens niet (meer) te beweren dat het onder werktijd bellen van je moeder op je eigen telefoon, net als het kijken uit het raam, niet onder diefstal vallen.

    @Martijn(#9): Nee, “stelen” van datakopiëen is nog steeds geen diefstal. Er is geen sprake van wegnemen.

  21. @Gerard #18:

    Bij Bitcoins komt verplaatsen en kopieren weer in een ander daglicht, door de mogelijkheid van ???imiteren???. Theoretisch is het mogelijk om Bitcoins te imiteren en daarna uit te geven ipv de originele eigenaar.

    Wat bedoel je met imiteren? In Bitcoin heb je een “private key” nodig om bitcoins uit te kunnen geven. Je zou op iemands computer kunnen inbreken, en dan de private keys kunnen kopiëren (bij de nieuwste versie heb je daarvoor wel een wachtwoord nodig). Dan zijn er twee personen die de private key hebben, en de eerste die de private key gebruikt is de persoon die de bitcoins kan uitgeven.

    Een vergelijking: stel er is een kluis waar een miljoen euro in zit, en er is een sleutel waarmee die kluis opengemaakt kan worden. De kluis staat in een publieke ruimte waar iedereen bij kan, maar er is maar 1 persoon die de sleutel heeft. Stel dat iemand anders stiekem een kopie van die sleutel maakt, is dat dan diefstal van een miljoen euro? Ik zou zeggen dat het pas diefstal wordt als de dief besluit om de sleutel te gebruiken en de miljoen euro uit de kluis te halen.

    Maar wat als de dief geen kopie maakt van de sleutel, maar het origineel steelt? Dat is natuurlijk diefstal, maar is het ook diefstal van een miljoen euro?

  22. @Gerard #18:

    Bij Bitcoins komt verplaatsen en kopieren weer in een ander daglicht, door de mogelijkheid van “imiteren”. Theoretisch is het mogelijk om Bitcoins te imiteren en daarna uit te geven ipv de originele eigenaar.

    Wat bedoel je met imiteren? In Bitcoin heb je een “private key” nodig om bitcoins uit te kunnen geven. Je zou op iemands computer kunnen inbreken, en dan de private keys kunnen kopiëren (bij de nieuwste versie heb je daarvoor wel een wachtwoord nodig). Dan zijn er twee personen die de private key hebben, en de eerste die de private key gebruikt is de persoon die de bitcoins kan uitgeven.

    Een vergelijking: stel er is een kluis waar een miljoen euro in zit, en er is een sleutel waarmee die kluis opengemaakt kan worden. De kluis staat in een publieke ruimte waar iedereen bij kan, maar er is maar 1 persoon die de sleutel heeft. Stel dat iemand anders stiekem een kopie van die sleutel maakt, is dat dan diefstal van een miljoen euro? Ik zou zeggen dat het pas diefstal wordt als de dief besluit om de sleutel te gebruiken en de miljoen euro uit de kluis te halen.

    Maar wat als de dief geen kopie maakt van de sleutel, maar het origineel steelt? Dat is natuurlijk diefstal, maar is het ook diefstal van een miljoen euro?

  23. Ik vraag mij iets af.. Kunnen we nu op basis hiervan zeggen dat het ook steeds aannemelijker wordt dat een virtueel goed gekwalificeerd kan worden als object van eigendom? Immers artikel 3:2 BW stelt dat alleen zaken voorwerp kunnen zijn van eigendomsrecht en zaken worden hier gedefinieerd als voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten. Of mag je de lijn niet zo doortrekken naar het privaatrecht?

  24. Formeel mag dat niet; de HR zegt in dit arrest nadrukkelijk dat de term ‘goed’ in het strafrecht een autonoom begrip is. Oftewel, het strafrecht heeft een eigen woordenboek en dat kun je niet gebruiken bij uitleg van het BW.

    Maar omdat het zó logisch is het wel te doen, gaat dit gewoon alsnog gebeuren.

    Het wordt wel leuk dan: je moet dan je Steam-collectie en WoW-inventory opgeven als bezit bij de Belastingdienst. Maar op een virtueel brood in Second Life mag nog maar 6% BTW geheven worden.

  25. Als belminuten gestolen kunnen worden, in hoeverre zou dat dan invloed hebben op de algemene voorwaarden van telecommaatschappijen, die stellen dat belminuten die langer bestaan dan X maanden verwijderd worden? Deze voorwaarde kan toch niet boven de wet staan? En als hij niet boven de wet staat, is hij toch ongeldig?

  26. Dus wegnemen en ‘vernietigen’ staat niet gelijk aan stelen. Is het er voordeel uit halen als wegnemer dan essentieel voor de definitie ‘stelen’?

    Het lijkt mij vreend dat als deze zaken als ‘goed’ behandeld worden, dat dat dan niet volledig doorgetrokken wordt. Maar goed, hierover verder discussieren is ws offtopic.

  27. (…)ook niet-tastbare zaken zijn dus prima te stelen als hun functie is dat ze kunnen worden verbruikt of verplaatst.(…)

    Wie weet er nog meer dingen die volgens dit criterium kunnen worden gestolen?

    In een potje Quake werd laatst een virtuele vlag van mij gestolen. Het berokkende mij in het bijzonder schade omdat ik hierdoor een belangrijke wedstrijd verloor en zo inkomsten misgelopen ben.

    Telt het zo?

  28. Zijn er ook online spellen waarbij de mogelijkheid tot stelen een ingebouwd spel-element is? En is het dan ook strafbaar om van die mogelijkheid gebruik te maken?

    Als virtuele misdaden behandeld gaan worden als echte misdaden, dan denk ik dat er heel wat genocide-daders in de gevangenis bij gaan komen.

  29. Zijn er ook online spellen waarbij de mogelijkheid tot stelen een ingebouwd spel-element is? En is het dan ook strafbaar om van die mogelijkheid gebruik te maken?

    Als virtuele misdaden behandeld gaan worden als echte misdaden, dan denk ik dat er heel wat genocide-daders in de gevangenis bij gaan komen.

  30. @Corné, er is Grepolis, waar je in een oud-Griekse omgeving je rijk moet opbouwen, waarbij je eventueel grondstoffen en steden van andere spelers kunt plunderen. Is best een leuk, strategisch spel dat je gewoon met een groep moet spelen omdat je het in je eentje gewoon niet redt. En in principe is het spel gratig. Echter, je kunt in het spel goud kopen voor echte Euro’s en dat goud kun je vervolgens gebruiken om wat extra handige functies te krijgen, het aantal bouw-opdrachten te vergroten en om de bouw van steden en legers te kunnen versnellen. Je zou dus 10 Euro kunnen uitgeven om een nieuwe stad razendsnel op te bouwen tot een supergrote stad. En vervolgens die stad aan een andere speler kwijtraken…

    Maar goed, dit stelen is onderdeel van het spel en dat weet je als speler nu eenmaal van tevoren. Dus niet strafbaar. Misschien dat het onder gokken valt maar er zit een enorm groot strategisch element in zodat je als speler zelf veel onder controle kunt hebben. Gewoon geen vijanden maken. 🙂

  31. @Bart(#33):

    In een potje Quake werd laatst een virtuele vlag van mij gestolen. Het berokkende mij in het bijzonder schade omdat ik hierdoor een belangrijke wedstrijd verloor en zo inkomsten misgelopen ben.

    Telt het zo? Dat iss waarschijnlijk binnen de regels van het spel gebeurd. Dat is gewoon rechtmatig en dus geen diefstal:

    Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.
    Aan “wederrechtelijk” wordt niet voldaan. In de Runescape-zaak wel:
    3.6.3. De laatste, kennelijk vooral op het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening betrekking hebbende klacht dat het wegnemen van het virtuele bezit van een ander juist het doel is van het spel Runescape, stuit af op de vaststelling door het Hof dat de spelregels niet voorzien in de door de verdachte en zijn mededader gevolgde wijze van wegnemen.

    Daarnaast denk ik dat zo’n vlag in strafrechtelijke zin geen goed is (en zeker ook niet in de civielrechtelijke zin), omdat zo’n potje Quake maar een minuut of 20 duurt en op zichzelf m.i. geen waarde vertegenwoordigd. Dat de vlag in een bijzonder geval de sleutel tot het winnen van een grote prijs zou kunnen zijn maakt dat volgens mij niet anders. Een marathonloper vertraging bezorgen waardoor hij een prijs misloopt levert ook geen “diefstal van tijd” op.

  32. Uiteraard wilde ik met mijn vergelijking aantonen dat de stelling van Arnoud er eentje is die niet altijd opgaat, omdat er immers virtuele goederen gestolen kunnen worden waar dat prima volgens de regels van het spel gebeurt.

    En dat is nu net de uitdaging, hoe formuleer je een term voor diefstalgevoelige virtuele goederen? Elk virtueel goed is immers kopieerbaar en je zou dus kunnen zeggen dat dit geen enkele waarde kan hebben. Toch is niet ieder goed door iedereen kopieerbaar, vaak alleen door de makers van een spel. Je kunt dan niet die goederen 1:1 aan een waarde linken, want dan zou de persoon die de goederen kan kopiëren zichzelf oneindig rijk kunnen hacken.

  33. @bart, dit is afgedekt in de uitspraak door het specifiek formuleren als objecten waar de speler “feitelijke en exclusieve beschikkingsmacht” over heeft. Wanneer het stelen binnen de spelregels mogelijk is, gaat die definitie niet op.

  34. @Richard: Nou ja, formeel heb je nog steeds de exclusieve macht over je voetbal als je die meeneemt naar het trapveldje. Maar toch kun je in het spel de bal niet opeisen met een beroep daarop. De regels van het spel gaan hier boven de gewone regels van eigendomsrecht.

    Je moet ‘m afpakken binnen de regels van het spel, en anders heb je pech. Pas ná het spel kun je weer gewoon je eigendom opeisen en met bal naar huis.

  35. Hmm, je verandert de term “feitelijke en exclusieve beschikkingsmacht” in “exclusieve macht”. Dat is een flinke vernauwing van de definitie. De bal opeisen in een potje voetbal is nog veel strenger, dan spreek je mijns inziens over “feitelijke controle”.

    Ik mag wel degelijk zeggen “ik ga naar huis jongens, kinderbedtijd” en dan mijn voetbal meenemen, ook al is het potje nog niet afgelopen. Het zal me niet populair maken bij mijn vriendjes, maar het mag wel.

  36. @Arnoud: Maar als je de bal afpakt buiten de regels van het spel, is dan de ‘diefstal’ van de bal strafbaar of het feit dat je de spelregels niet volgt (contractbreuk?)? Ik ken Runescape niet, maar het lijkt erop dat stelen onderdeel van het spel is (Piet #37). In dat geval zou alleen de bedreiging en de geweldpleging strafbaar zijn en de schade die daaruit volgde (het verlies van de virtuele goeden) misschien via de civiele rechter te verhalen zijn. Of is het zo dat op het moment dat je spelregels omzeilt ook de daad die normaal gesproken binnen de regels valt nu ook strafbaar is?

    Misschien is het te vergelijken met de GPL, die de gebruiker rechten gunt die normaal gesproken strafbaar zouden zijn. Op het moment dat je dat contract breekt, verlies je ook de rechten en zijn je daden op dat moment dus weer strafbaar. Maar IANAL (dat moge duidelijk zijn 🙂 ).

  37. Ik denk nu pas aan een online spel (met basis in de VSA) wat ik lange tijd geleden heb gespeeld. Na een tijdje kan iemand een bijzondere verkiezing winnen. Als beloning (en zodat de verkiezing niet om niks ging) kreeg de winnaar de mogelijkheid om maximaal 7 andere spelers van het spel te verbannen. Vaak werd dit alleen gebruikt om ‘griefers’ weg te sturen. Je kon dan niet meer met dat account spelen. Je betaalde echter wel maandelijks (of een periode vooruit) en soms kon iets je maanden werk gekost hebben. Het was een geweldig concept.

    Volgens mij was er niet een specifieke ‘EULA’ waarmee je akkoord ging. Jouw virtuele account, iets waar je soms heel veel tijd in gestopt had (en goederen verzameld), kon je dus ‘ineens’ kwijt zijn.

  38. @Elroy: Ah ja, goed punt, het moet wel eerst mijn eigendom zijn geworden

    Heb je een belminuut ontvangten als deze via jou gestolen simkaart is verbruikt?

    En van de provider kun je geen belminuten stelen want die bezit geen ‘belminuten’ maar netwerkcapaciteit.

  39. @hAl: Ja, dat heb je. De provider levert jou uit zijn semi-onbeperkte capaciteit brokjes aan capaciteit, oftewel belminuten. Net zoals ik in de duikwinkel mijn flessen met perslucht kan laten vullen. Die X liter perslucht is een zaak zodra ie in de fles zit. Niet zolang hij nog in de lucht zweeft.

  40. Een voorbeeld van een spel waarbij je geen exclusieve beschikkingsmacht hebt is trouwens knikkeren. Je brengt je knikkers in in het spel en wanneer je verliest, mag de ander je knikkers houden, ook al heb je halverwege geen zin meer.

  41. @Bart(#38):

    Uiteraard wilde ik met mijn vergelijking aantonen dat de stelling van Arnoud er eentje is die niet altijd opgaat, omdat er immers virtuele goederen gestolen kunnen worden waar dat prima volgens de regels van het spel gebeurt.
    Maar diefstal binnen de regels van het spel is gespeelde diefstal, en gespeelde diefstal is geen diefstal. Je tegenstander de bal afpakken bij een echt potje voetbal is ook geen diefstal.

    En dat is nu net de uitdaging, hoe formuleer je een term voor diefstalgevoelige virtuele goederen? Elk virtueel goed is immers kopieerbaar en je zou dus kunnen zeggen dat dit geen enkele waarde kan hebben. Toch is niet ieder goed door iedereen kopieerbaar, vaak alleen door de makers van een spel.

    De vraag wanneer een virtueel goed nu precies vatbaar is voor diefstal is inderdaad interessant.

    Wat betreft kopieerbaarheid (waarmee je waarschijnlijk bedoelt: inspanningsloze kopieerbaarheid, want vrijwel alle stoffelijke goederen zijn met voldoende inspanning ook te kopiëren): ook giraal geld is probleemloos “te kopiëren”, maar alleen door de ECB. Virtuele goederen zijn alleen door de maker van het spel (of misschien beter: de beheerder van de spelserver) te kopiëren. Die maker (of beheerder) kan net zo inspanningsloos het goed laten verdwijnen. Ik vind er eerlijk gezegd veel voor te zeggen om dit verschil doorslaggevend te achten: als de waarde van een virtueel “goed” volledig afhangt van de goede wil van een private partij, dan lijkt het mij eigenlijk beter om het niet onder het begrip “goed” in de zin van art. 310 Sr te laten vallen. Dan worden we ook niet geconfronteerd met lastige vragen als wat zou er gelden als die Runescapeserver (of soortgelijke server) standaard 1x per 24 uur (of 1x per week, 1x per maand) wordt gereset.

    @Richard: “Goederenrechtelijke aspecten van het knikkerspel” lijkt me een mooie titel voor een afstudeerscriptie.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.