Tag: Diefstal

About Diefstal

Subscribe Feeds

Kun je aansprakelijk gesteld worden voor bitcoindiefstal door je kinderen?

Geplaatst op in Security, 9 reacties

Een Amerikaan heeft de dieven van 16 bitcoins (destijds 2 ton in Euro’s) gevonden en klaagt nu hun ouders aan, zo meldde Krebs on Security onlangs. De man stak veel tijd in het opsporen van de bitcoindieven, maar wist met het nodige forensisch onderzoek te achterhalen dat twee Britse -destijds- minderjarigen de cryptomunten naar zich toe hadden weten te krijgen. Omdat de ouders niet reageerden op zijn verzoek tot terugbetaling, gaat hij nu over tot een civiele rechtszaak. Wat de vader van een “crypto hackende” dochter me bezorgd deed vragen: loop ik ook dat risico?

Even voor de duidelijkheid, het gaat hier dus niet om aangifte of strafvervolging tegen minderjarigen. Dat kan (in Nederland vanaf 12 jaar) maar dat zou een beslissing van het OM zijn. Het gaat hier om een civiele of burgerlijke zaak: ik heb schade geleden door uw kind, ik wil graag even afrekenen. En nee, dit is geen verzekeringswerk.

De truc die de twee gebruikt zouden hebben, was een crypto wallet app met een achterdeur: wanneer je een bitcoinadres kopieerde naar het Klembord, werd dit vervangen door een sterk gelijkend adres dat beheerd werd door de dieven. Je plakt dat dan in het walletprogramma en alles lijkt te kloppen, maar je geld ben je dus kwijt. Dit is een van de vele vormen van malware, diefstal en oplichting waar cryptogebruikers mee te maken hebben.

De man gooide er flink wat onderzoekscapaciteit tegenaan maar wist ze te vinden;

[The claimant’s] lawsuit lays out how his investigators traced the stolen funds through cryptocurrency exchanges and on to the two youths in the United Kingdom. In addition, they found one of the defendants — just hours after [his] bitcoin was stolen — had posted a message to GitHub asking for help accessing the private key corresponding to the public key of the bitcoin address used by the clipboard-stealing malware.
De leeftijd van de twee wordt niet gegeven, maar het speelde in 2018 en de twee studeren nu aan de universiteit, dus het zal niet om copypastende tienjarigen zijn gegaan. Dat is van belang, want aansprakelijkheid van ouders voor handelen van kinderen ligt een tikje ingewikkeld.

In Nederland trekken we een grens bij veertien jaar. Als een kind van onder die leeftijd iets onrechtmatigs doet, zijn de ouders daarvoor aansprakelijk. (Met als randvoorwaarde dat de vraag wel eerst is of het kind aansprakelijk zou zijn geweest als het meerderjarig was.) Ik heb geen twijfel dat het verspreiden van bitcoinstelende malware onrechtmatig is, of je dat nou doet “voor de lolz” of omdat je nieuwe fidget spinners wilt komen. Dus als die malwarecopypastende tienjarige inderdaad twee ton aan bitcoins had gestolen, dan zijn de ouders aansprakelijk.

Het andere makkelijke geval is de leeftijd zestien tot achttien, dan is alleen het kind aansprakelijk. Het doet er dan niet toe of het kind geen geld heeft en de ouders miljonair zijn. In theorie zouden de ouders aansprakelijk gehouden kunnen worden als blijkt dat ze hun ouderlijke zorgplicht hebben geschonden, maar dat is niet hetzelfde als “je kind stal mijn bitcoins en woonde bij jou thuis”. Het moet dan op zichzelf onrechtmatig zijn geweest dat de ouders niet ingrepen.

Vanaf achttien jaar is het kind meerderjarig en dus geheel als enige aansprakelijk voor zijn of haar fouten. Ook als het kind nog thuis woont en ook als de ouders alles betalen. Er is natuurlijk een ouderlijke zorgplicht tot 21 jaar, maar die betreft levensonderhoud en zorg en niet onrechtmatig handelen.

Als het kind veertien is (maar nog geen zestien) dan ligt het ingewikkelder, en dat komt met name omdat de wet een draak van een taalconstructie hanteert hiervoor:

Voor schade, aan een derde toegebracht door een fout van een kind dat de leeftijd van veertien jaren al wel maar die van zestien jaren nog niet heeft bereikt, is degene die het ouderlijk gezag of de voogdij over het kind uitoefent, aansprakelijk, tenzij hem niet kan worden verweten dat hij de gedraging van het kind niet heeft belet.
Het gaat hier dus om de vraag of je als ouder had moeten ingrijpen. Als je dat niet deed, en dat kan jou worden verweten (de “kom op nou”-toets) dan ben je dus aansprakelijk voor de fouten van je kind. Natuurlijk wederom met de voorvraag of het überhaupt een fout was, wat je kind deed.

In 2009 blogde ik over de ouders van een vijftienjarige die aansprakelijk werden gehouden voor een auteursrechtclaim: de jongen had een fotootje van Cruijff op zijn website gezet en de ouders moesten daarvoor betalen, aldus de fotograaf.  De rechter zag geen reden om aan te nemen dat de ouders hadden moeten ingrijpen:

Het gaat kennelijk om een handige jongen – zoals zoveel kinderen tegenwoordig zeer handig zijn in het omgaan met internet en alles wat met computers te maken heeft – die op deze wijze zijn liefhebberij mede vorm geeft. Dat is tegenwoordig niets bijzonders. Er zijn veel kinderen van (ongeveer) deze leeftijd die een website hebben. Het onderwerp van de site -voetbal- is onschuldig: volstrekt normaal voor een jongen van 15 jaar.
Een verschil met deze zaak zou dus zijn dat het onderwerp van de online activiteit iets minder onschuldig was. Je zou bij rare dingen van je puber eerder geacht worden een en ander te controleren: wat voor rare apps bouw jij, wat zit jij op dat giethub en hoe kom je aan al dat geld voor je nieuwe sneakers?

Met name het moment dat er bizar veel geld in bezit blijkt, zou voor mij het moment zijn dat je als ouders in moet gaan grijpen. De bestolen man uit het Krebs-artikel hanteert als primair argument dat hij de ouders had geïnformeerd en dat ze daarom aansprakelijk zijn omdat ze niets deden om het ongedaan te maken. Dat is in Nederland geen rechtsgeldig argument – het gaat immers om informeren over een reeds gepleegde onrechtmatige daad.

Een slachtoffer van na die brief zou er wellicht wel wat mee kunnen: je wist dat meneer A bestolen was door je zoon, je deed niets en daarna werd ik óók bestolen, dat kan jou dus worden verweten. Blijf je zitten met het feit dat de kinderen in het Verenigd Koninkrijk zitten en de bestolene in Colorado, USA, maar dat thema hebben we al een paar keer recent gehad op deze blog.

Arnoud

Illegale handel in privégegevens miljoenen Nederlanders uit coronasystemen GGD

Geplaatst op in Privacy, Regulering, 19 reacties

Er wordt grootschalig gehandeld in miljoenen adresgegevens, telefoon- en burgerservicenummers, afkomstig uit de twee belangrijkste coronasystemen van de GGD. Dat ontdekte RTL Nieuws onlangs. De politie heeft twee personen gearresteerd die worden verdacht van deze illegale datahandel. Het gaat om handel in data uit twee coronasystemen van de GGD: CoronIT, waar de privégegevens van Nederlanders die een coronatest hebben gedaan in staan, en HPzone Light, het systeem voor het bron- en contactonderzoek van de GGD.

Op vrijdag 22 januari kregen politie en OM meldingen van de GGD dat er op Telegram persoonsgegevens uit een GGD-systemen te koop zouden worden aangeboden. Dat lees ik dan weer in het persbericht van de politie, met een overigens wel érg stoere foto van een arrestatie. “Het stelen en verkopen of doorverkopen van persoonsgegevens is een ernstig misdrijf”, zo meldt men.

En dat is het zeker, maar vroegen diverse lezers, waar staat dat dan? De AVG kent geen bepalingen van strafrecht, en data is niets zeg ik altijd. Maar specifiek bij strafrecht ligt dat anders. Daar kun je dingen stelen die in het handelsverkeer niets zijn. Alleen moet het dan wel gaan om dingen die uniek zijn, niet-kopieerbaar. En daar voldoen persoonsgegevens niet aan: de ‘gestolen’ gegevens staan nog steeds in de database van de GGD. Er is “alleen maar” een kopie gemaakt.

Desondanks is dit wel degelijk strafbaar. Je kunt diverse insteken kiezen. Zo is er artikel 139c Strafrecht, dat meestal de “diefstal van gegevens” strafbaar stelt:

Met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie wordt gestraft hij die opzettelijk en wederrechtelijk met een technisch hulpmiddel gegevens aftapt of opneemt die niet voor hem bestemd zijn en die worden verwerkt of overgedragen door middel van telecommunicatie of door middel van een geautomatiseerd werk.
Weliswaar mochten de medewerkers in kwestie in de databases, de kopie die ze downloadden hoorde niet tot hun werk en die is dus opzettelijk én wederrechtelijk gemaakt. En artikel 139e stelt dan ook het bezit en publiceren van die gegevens strafbaar (tot zes maanden cel)

Strenger is artikel 139g Strafrecht, dat in lid 1 bepaalt:

1. Met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de vierde categorie wordt gestraft degene die niet-openbare gegevens:

  • a.verwerft of voorhanden heeft, terwijl hij ten tijde van de verwerving of het voorhanden krijgen van deze gegevens wist of redelijkerwijs had moeten vermoeden dat deze door misdrijf zijn verkregen;

  • b.ter beschikking van een ander stelt, aan een ander bekend maakt of uit winstbejag voorhanden heeft of gebruikt, terwijl hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat het door misdrijf verkregen gegevens betreft.

Dit artikel ziet dus op de heling of doorverkoop van die gegevens.

Dan is er ook nog een wetsartikel tegen identiteitsfraude, artikel 231b Strafrecht:

Hij die opzettelijk en wederrechtelijk identificerende persoonsgegevens () van een ander gebruikt met het oogmerk om zijn identiteit te verhelen of de identiteit van de ander te verhelen of misbruiken, waardoor uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren of geldboete van de vijfde categorie.

Het enige punt is dat ik hierbij geen voorbereidings-artikel kan vinden, oftewel een artikel waarin staat dat het verwerven van persoonsgegevens met het oogmerk dit misdrijf te plegen apart strafbaar is. Ik denk dus dat dit het niet gaat worden.

Dat gezegd hebbende, dit is een uniek geval en vooral dat de politie zo streng en voortvarend optreedt. Ik hoop dat het veel consequenties heeft, dan zit de schrik er straks goed in.

Arnoud

Wat kan ik als mijn werkgever mijn bsn en medisch dossier lekt?

Geplaatst op in Privacy, Security, 19 reacties

Een lezer vroeg me:

De laptop van mijn leidinggevende is recent gestolen. Helaas was het systeem niet versleuteld, waardoor gevoelige persoonsgegevens (zoals mijn naam, geboortedatum, BSN, handtekening en medische gegevens) door de dief te lezen zouden kunnen zijn. Ik ben netjes geïnformeerd en het lek wordt gemeld, maar ik vind dit niet genoeg. Wat kan ik juridisch doen tegen mijn werkgever?
Allereerst: erg jammer en vervelend dat er anno 2020 nog steeds werkgevers zijn die dus dit soort gevoelige gegevens rondsjouwen zonder zelfs maar full-disk encryptie. Het is erg pijnlijk om daar via een datalekmelding achter te moeten komen.

De procedure is zo te lezen netjes gevolgd: de werknemer moet worden geïnformeerd en de AP ook, want de gegevens zijn zeer gevoelig en misbruik daarvan kan zeker tot schade bij de werknemer(s) leiden. Ook als het maar een handjevol mensen was – BSN en medische gegevens tellen als zeer gevoelig ook bij kleine hoeveelheden.

Dat wil niet zeggen dat de kous daarmee af is. De werknemer kan desondanks immers schade lijden door het lek, en volgens de AVG is de werkgever daar gewoon voor aansprakelijk stellen.

Het lastige hierbij is natuurlijk aan te tonen wat je schade is, zeker als er nog geen kwaadwillend gebruik van je gegevens is gemaakt. En bij diefstal van een laptop is de kans reëel dat dat ook niet gaat gebeuren; waarschijnlijk herinstalleert de dief Windows en verkoopt hij het ding tweedehands. Je kunt dan natuurlijk gaan monitoren op misbruik maar je zult waarschijnlijk niets tegenkomen.

Het gaat me wat ver om te zeggen dat een werkgever maar gewoon een bedrag moet geven bij wijze van forfaitaire schadevergoeding. Maar zonder concreet aangetoonde schade kan de werknemer verder niet zo veel. Bij financiële gegevens zou je nog kunnen eisen dat de werkgever een monitoringdienst betaalt om op het ahem “dark web” te kijken of je creditcard daar opduikt, maar voor bsn’s of medische dossiers is er niet echt zo’n markt.

Arnoud

Data is niets maar een man uit Spijkenisse kon ze wel stelen?

Geplaatst op in Regulering, Security, 15 reacties

Met de aanhouding van een 53-jarige man uit Spijkenisse is voorkomen dat mogelijk vele honderdduizenden persoonsgegevens op straat kwamen te liggen. Dat las ik bij Politie.nl vorige week (via). Een bedrijf in Utrecht ontdekte dat persoonsgegevens in strijd met de wet werden gebruikt (mooi stukje beveiliging/organisatorisch de AVG op orde hebben!) en deed aangifte, waarna de politie vrij snel bij deze verdachte uitkwam. Goede actie, en hopelijk zijn de gegevens niet ondertussen al ergens anders naartoe. Maar, zo kreeg ik dan de vraag: dat kan toch niet, data is toch niets, hoe kan het dan worden gestolen?

In de pers moet je altijd uitkijken met termen als “diefstal van gegevens” want de meeste journalisten zitten niet zo op de juridische nuances. Van diefstal is alleen sprake als je “een goed” wegneemt zonder daartoe bevoegd te zijn, en dan ook nog eens met het doel je dat goed zelf toe te eigenen. Iets dat geen goed is, kun je dus niet stelen.

Data is in het algemeen geen goed; de definitie daarvan vereist kort gezegd dat de houder ervan als enige er wat mee kan doen (en dat er enige waarde aan het goed verbonden is). Dit volgt uit het Runescape-arrest dat bepaalde dat die criteria niet gelden voor gegevens in het algemeen, maar wel specifiek voor gegevens die objecten in virtuele werelden vertegenwoordigen. Als jij dat zwaard hebt, dan de rest van de deelnemers niet. Idem voor belminuten (op dezelfde dag beslist), als ik ze opbel dan kun jij dat daarna niet meer.

Persoonsgegevens zijn duplicatief, je kunt ze kopiëren. Daarmee voldoen ze niet aan die beperkte criteria en dus zijn het geen goederen. Alle wetgeving over eigendom is daarmee niet van toepassing. Dat is waarom ik “data is niets” zeg. Je kunt niet “je data terug” eisen, want de term “jouw” kan juridisch alleen op eigendom geplakt worden. Het is of je data blauw noemt, dat klopt gewoon niet.

Dat wil niet zeggen dat data juridisch vogelvrij is. Je kunt bij een data-beheerder gewoon contractueel afspreken dat hij je een kopie geeft wanneer je dat vraagt. En bij het strafrecht zijn er – vanwege het eerdere Computergegevens-arrest – aparte regels gemaakt over het wegmaken of kopiëren van data in strijd met andermans recht. En dat is wat deze meneer ten laste gelegd gaat worden. We noemen dat dan wel ‘data-diefstal’ maar we bedoelen het overnemen van gegevens na computervredebreuk (artikel 138ab lid 2 Strafrecht) of wederrechtelijk aftappen van gegevens (artikel 139c).

Arnoud

Politie test koppelen cameradata tegen dieven in Roermond

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, 41 reacties

De politie en de TU Eindhoven testen een systeem om data uit verschillende bronnen, met name camera’s, te koppelen en te analyseren, om winkeldieven uit Oost-Europa in een vroeg stadium te herkennen. Dat meldde Tweakers afgelopen maandag. De camera’s zijn die uit de anpr-nummerplaatherkenning, gekoppeld aan een database die de politie heeft over voertuigen die Oost-Europese bendes mogelijk gebruiken. Op basis van punten – vier mannen met Roemeens kenteken en een Duitse auto, honderd punten – wordt dan een signaal afgegeven aan de politie om deze auto eens nader te bekijken. Het klinkt leuk, maar riekt toch een beetje gevaarlijk.

Roermond heeft veel last van dit soort criminaliteit, las ik bij de NOS, omdat het dicht bij de grens ligt én een grote trekpleister heeft, namelijk winkelcentrum de Designer Outlet. De grote hoeveelheid overlast was de aanleiding om eens te kijken wat men met techniek kan doen.

In de kern komt het erop neer dat van iedere bezoeker richting het winkelcentrum op diverse punten wordt geclassificeerd. Van de auto wordt het kenteken uitgelezen, wat informatie geeft zoals land waar de auto geregistreerd staat en ouderdom/type. Speciale camera’s tellen het aantal inzittenden, middels antennes wordt vastgelegd uit welk land de telefoons (simkaarten) in de auto komen en zo nog een aantal slimmigheden. Van elk van die aspecten wordt een score vastgesteld, die bij elkaar opgeteld een totaalscore Verdacht Gedrag oplevert. En wie daarin te hoog scoort, mag even aan de kant en uitleggen wat hij komt doen in Roermond.

Natuurlijk is het uiteindelijk altijd een agent die de feitelijke controle uitvoert, en eventueel kan besluiten de auto toch niet staande te houden omdat het vier Roemeense omaatjes zijn die een auto geleend hadden in Hamburg. Alleen krijg ik bij systemen als deze niet het gevoel dat de hoofdregel zal zijn dat er geen controle nodig is wanneer de computer zegt van wel. Zelfs het toch niet als rabiaat links bekend staande GeenStijl fulmineert dat het hier gaat om een truc: “Het lijkt alsof de popo al precies weet wie ze hebben moeten, maar dat ze dus nu een hoogtechnologische smoes nodig hebben om preventief op te treden tegen de import die de rottigheid veroorzaakt.”

Het vervelende is, je komt dan vrijwel direct in een hellend-vlakargument terecht. Nu gaat het goed, maar wat als straks massaal alle Oosteuropeanen staande gehouden worden? Of als -zoals de NOS meldt- het geluid van dikke snelle auto’s een trigger geeft waardoor je voor ramkraker aangezien wordt, en door een arrestatieteam klemgereden wordt? Dat zou ernstig zijn, maar zo ver is het nog niet. Wat is dan wijsheid? Nu ageren en als overdreven weggezet worden? Of wachten tot we daar zijn, en dan horen “maar vandaag de dag is het doodnormaal”?

Arnoud

Heb ik onder de AVG recht op beelden van de diefstal van mijn motorfiets?

Geplaatst op in Privacy, 21 reacties

Een lezer vroeg me:

Enkele dagen geleden is mijn motor gestolen die voor mijn huis geparkeerd stond. De plaatselijke supermarkt heeft dit feit opgenomen met één van hun beveiligingscamera’s. Heb ik recht op inzage?

Het recht op inzage in camerabeelden komt uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming, en geldt dus alleen voor camerabeelden waar jouw persoonsgegevens in opgenomen zijn. Kort gezegd: alleen als je in beeld bent, heb je recht op de beelden.

Een afbeelding van een huis of motorfiets is als zodanig geen persoonsgegeven, omdat die objecten niet tot jou te herleiden zijn. Alleen heel indirect, als het adres van het huis zichtbaar is dan zou je via het Kadaster bij jou als eigenaar uit kunnen komen. En voor een motorfiets zou hetzelfde gelden via het nummerbord en de RDW. Maar of dat genoeg is voor inzage van die beelden, betwijfel ik zeer.

Zelfs als je de beelden ter inzage krijgt, dan nog zit je met een probleem. De beelden van de daders van de diefstal zijn hún persoonsgegevens, en jij hebt daar in principe geen recht op. De supermarkt zou die beelden dus moeten pixelen voordat jij ze krijgt, onder je recht van inzage.

De AVG biedt echter een escape: het “verwerken van persoonsgegevens”, hier dus het afgeven van de beelden, mag als er een eigen legitiem belang is bij jou als ontvanger. Aangifte kunnen doen van de diefstal lijkt me evident zo’n belang. Dan kom je in de belangenafweging van de AVG terecht, en die zou best in jouw voordeel uit kunnen vallen als de beelden inderdaad overtuigend zijn.

Een risico voor de supermarkt is dat jij de beelden voor andere doeleinden gaat gebruiken, bijvoorbeeld op internet publiceren met een “Wie deze motor buitengerechtelijk terughaalt, krijgt 1000 euro van me” tekstje er bij. Dat is een probleem want dat is geen legitiem doel, en zij zijn dan aansprakelijk voor de schade bij de huidige houder van de motorfiets. Ik vermoed dat zij dat risico niet willen lopen. Praktisch gezien kom je dan ook uit bij dat ze de beelden niet aan jou mogen geven, maar dat je ze wel moet kunnen bewegen tot aangifte. Of dat jij aangifte doet en meldt dat de supermarkt beelden heeft, die de politie dan kan vorderen.

Arnoud

Licentiecodes meenemen van je werk is geen diefstal

Geplaatst op in Intellectuele rechten, Ondernemingsvrijheid, Regulering, 18 reacties

Een licentiecode meenemen van je werk als je ontslag neemt, is geen diefstal of heling. Dat vonniste de rechtbank Den Haag onlangs. De verdachte in deze strafzaak had ontslag genomen en wilde kennelijk met die licentiecode goede sier maken bij de nieuwe werkgever, iets dat de oude werkgever zó ernstig vond dat men aangifte deed, en bij het OM vonden ze het ook ernstig genoeg om te vervolgen. Maar de rechtbank ziet hier geen diefstal in, omdat een licentiecode immers geen ‘goed’ is dat je kunt stelen.

De precieze reden voor het meenemen kan ik niet uit het vonnis halen, maar ik lees dat diverse werknemers tegelijk ontslag namen en bij de concurrent gingen werken. Deze werknemer had in dat verband die licentiecode voor een Amerikaans softwarepakket naar zichzelf gemaild vanaf het werk. De werkgever kwam hierachter en deed aangifte.

De verdachte werd formeel vervolgd voor het misdrijf bekendmaken van vertrouwelijke informatie (schending van bedrijfsgeheimen). Het is namelijk strafbaar om door misdrijf vertrouwelijke bedrijfsgegevens te achterhalen en bekend te maken (artikel 273 Strafrecht). Dat kan ook gaan om digitale informatie, en bij licentiecodes zie ik wel waarom je die als vertrouwelijk zou aanmerken.

Voor de rechtbank was er echter een principieel bezwaar: welk misdrijf dan? Want de verdachte was op zich gerechtigd in de computer van de werkgever die licentiecode op te vragen, dus er was geen sprake van computervredebreuk.

Je zou dan eerder van diefstal of verduistering moeten spreken, net zoals je het diefstal noemt als een werknemer legaal de kantine in gaat en een zak met koffiebonen meeneemt. Maar voor diefstal (of verduistering) is vereist dat er een ‘goed’ wordt weggenomen. En volgens de jurisprudentie kan dat alleen als het slachtoffer de feitelijke macht over die informatie verliest zodra de dader zich deze toe-eigent.

Bij objecten in virtuele werelden is voorstelbaar dat je spreekt van “feitelijke macht verliezen”. Als speler B dat zwaard te pakken krijgt van A, dan heeft A het automatisch niet meer. Idem voor zeg een bitcoin of een belminuut. Maar bij een licentiecode is daarvan geen sprake. De code is dan op twee plaatsen aanwezig, en twee partijen hebben er dan macht over. Daarom geen diefstal en dus geen strafbaar onthullen van bedrijfsgeheimen.

Op zich een logische uitkomst, zeker als je bedenkt dat de volgende Wet Computercriminaliteit dit expliciet wél strafbaar gaat stellen. A contrario redenerend doe je dat alleen als het nu niet strafbaar is, dus is het nu niet strafbaar.

Arnoud

Mag de eigenaar van een gestolen laptop deze opsnuffelen bij een legitieme koper?

Geplaatst op in Regulering, Security, 32 reacties

Een lezer vroeg me:

Onlangs kreeg ik de politie aan de deur: ik zou in het bezit zijn van een gestolen laptop! Bij navraag bleek het te gaan om een tweedehands die ik keurig in een computerwinkel had gekocht (met bon, reële prijs, semi-bekende keten wiens naam ik even niet noem) dus niets aan de hand. Maar men bleek me te hebben opgespoord door ‘Absolute Software’ van het bedrijf LoJack/CompuTrace. Het bedrijf geeft te kennen dat het geen middelen schuwt om via een voorgeïnstalleerde backdoor informatie te vergaren betreffende het “gestolen” goed, waaronder: hard drive mining, keystrokes/typed data, screen images en position. Is dat wel legaal, zeker in mijn situatie?

Het kopen van gestolen goed heet normaal ‘heling’ en is strafbaar. Echter, de wet (art. 3:86 BW beschermt de consument die gestolen goed koopt bij een bedrijf of winkel. Deze wordt gewoon eigenaar van het goed, en kan niet worden vervolgd voor heling.

Steeds meer ICT-producten zoals laptops, tablets of telefoons worden voorzien van “phone home”-achtige software, waarmee de eigenaar op afstand kan zien waar het apparaat zich bevindt. Vaak is die software ook voorzien van aanvullende features, waarmee kan worden rondgekeken op de telefoon en waarmee de camera kan worden bediend om de huidige houder vast te leggen. (Zie deze mooie documentaire over wat er allemaal kan.)

Informatie achterhalen over je eigen laptop valt onder de informatievrijheid en dat is een grondrecht. Maar de privacy is óók een grondrecht, zelfs tot op zekere hoogte voor de dader van een misdrijf. De schandpaal is immers afgeschaft, heet dat dan onder beschaafde juristen. En hier gaat het niet om een dief maar om een gewone eerlijke burger die iets legaal kocht in een winkel. Hoezo mag diens privacy worden geschonden door de oude eigenaar van het apparaat? Dit is typisch zo’n balans uit het internetrecht waar niet meteen een eenduidig antwoord op is.

Voor mij zou denk ik uiteindelijk de doorslag geven hoe groot de kans is dat een gestolen laptop via een winkel terecht komt bij een particulier die te goeder trouw is. Als de overgrote meerderheid die laptop in strafbare hoedanigheid verwerft, dan zou ik weinig moeite hebben met de privacyaspecten van deze zaak. Zeker als de gegevens ook nog eens alleen voor aangifte en opsporing gebruikt worden, en niet voor eh documentaires of andere openbaarmakingen door het slachtoffer.

Arnoud

Jaar cel voor hacken en phishing, maar creditcardgegevens kun je niet stelen

Geplaatst op in Regulering, 20 reacties

Een man uit Amsterdam heeft vrijdag een celstraf van één jaar gekregen omdat hij verschillende websites heeft gehackt, e-mailadressen heeft gestolen en zich in phishing-e-mails heeft voorgedaan als een creditcardbedrijf. Dat meldde Nu.nl onlangs. Hij had ook creditcardgegevens te pakken gekregen, maar deze heeft hij niet gestolen want dat kan juridisch niet, zo blijkt uit het vonnis.

De man had tussen 2014 en 2016 via diverse phishingmails en -sites zich voorgedaan als creditcardfaciliteerder ICS om zo mensen over te halen hun logingegevens te verstrekken. Op die manier kreeg hij creditcarddata te pakken. Justitie wilde dit aanpakken door hem verduistering (onrechtmatig verwerven van een goed anders dan door diefstal) ten laste te leggen. Op zich niet ondenkbaar, want digitale goederen zoals Runescape-objecten of belminuten zijn te stelen, dus waarom creditcarddata niet?

Nou ja, omdat het verschil tussen die objecten en minuten enerzijds en creditcarddata anderzijds is dat die laatste niet “individualiseerbaar” is. Een belminuut is na een minuut op, en een virtueel zwaard kan worden afgepakt en is dan weg. Een creditcardnummer kan wel worden gekopieerd en gebruikt, maar daarmee is het nummer nog niet op.

Wél wordt hier het phishen van dergelijke gegevens gezien als oplichting. Iets dat vroeger niet kon – toen moest er zaken of geld worden afgetroggeld – maar sinds een paar jaar wel: het aftroggelen van informatie met listige kunstgrepen is ook oplichting. En oplichting is ook een ernstig misdrijf met stevige strafmaxima, dus dat is wel een billijke uitkomst. Ook het scannen en binnendringen van diverse websites (om daar de phishingsites te hosten) wordt strafbaar geacht, gewoon ouderwets computervredebreuk.

Leuk detail nog: bewijs was verkregen uit zijn laptop, die in de slaapkamer was aangetroffen bij een huiszoeking. Op de laptop had een politieagent de programma’s Sendblaster Pro, Gr3eNoX Exploit Scanner, Havij en een phishingwebsite gezien, waarna hij deze in beslag nam. Volgens de verdachte had dat niet gekund, omdat de laptop een screensaver had die de agent dan moet hebben weggeklikt. En dat zou dan onrechtmatig zijn, want bij een huiszoeking mag je niet zomaar in een computer kijken. Hoe dat precies zit met die screensaver wordt niet duidelijk, maar de rechtbank gelooft de agent dat deze de programma’s zag en herkende, waarmee de doorzoeking rechtmatig was.

En oh ja wie nog denkt dat rechtbanken technofoob zijn, moet dit vonnis sowieso even lezen.

Arnoud

De legaliteit van die “Find my phone” documentaire

Geplaatst op in Regulering, 6 reacties

Een lezer vroeg me:

In het filmpje laat een student nav zijn gestolen iPhone een andere smartphone stelen maar deze keer met spyware erop om een documentaire te maken over de kwestie wie de dief is, maar ook om de privacy aspecten aan de kaak te stellen.

Het filmpje (een slordige 20 minuten) is zeer het bekijken waard, al is het maar om te realiseren wat er zoal kan met zulke apparaten. De documentairemaker voorziet een Android-smartphone van een compleet onverwijderbare spyware-app waarmee hij op afstand de telefoon kan benaderen. Vervolgens laat hij deze met enige moeite stelen (wat nog niet meeviel trouwens) waarna hij vastlegt wat er allemaal gebeurt met de telefoon.

Uitlokking van diefstal? Meh. Volgens de Hoge Raad is dat pas een ding als je iemand brengt “tot andere handelingen dan die waarop zijn opzet reeds tevoren was gericht.” Enkel een waardevol object onbeheerd achterlaten daar waar vaak gestolen wordt, is geen uitlokking. Dus nee, dit is totaal geen issue.

Met de geïnstalleerde spyware kan het toestel precies worden gevolgd, kunnen foto’s en video’s worden gemaakt en kan de microfoon worden uitgeluisterd. Zo kon men bijvoorbeeld ontdekken dat de telefoon een andere simkaart kreeg, en kon vervolgens alles worden geregistreerd dat vervolgens werd gedaan.

In hoeverre mag dat nou, al dat meekijken. Er is geen wet die dit keihard verbiedt (of toestaat), zoals wel vaker in het ICT- of internetrecht moet je een belangenafweging maken. Informatie achterhalen over je eigen telefoon valt onder de informatievrijheid en dat is een grondrecht. Maar de privacy is óók een grondrecht, zelfs tot op zekere hoogte voor de dader van een misdrijf. De schandpaal is immers afgeschaft, heet dat dan onder beschaafde juristen.

Voor mij komt uiteindelijk die afweging in het voordeel van de documentairemaker uit, vooral omdat hij een en ander netjes in beeld brengt en er geen heksenjacht van maakt. Hij maakt een punt – je kunt alles achterhalen als je iemands telefoon beheerst – en is er niet op uit die dader als persoon te beschuldigen of te veroordelen. En het punt wordt mooi in beeld gebracht, met een minimale privacyschending.

En wat nu als de telefoon ondertussen tweedehands is doorverkocht? Dan zit je dus bij een mogelijk onschuldige derde te kijken. Dit is een beetje dezelfde discussie waarom je je eigen gestolen fiets niet terug mag pakken als je die ergens ziet staan. Het komt neer op de vraag hoe groot de kans is dat de huidige houder van dat ding te goeder trouw is, en hoe zwaar je dat belang wilt laten wegen tegen het eigendomsbelang van de bestolen partij. Hier zie ik ook dat niet: de maker laat overtuigend zien dat het echt de dief is die de telefoon verderop gebruikt.

Alles bij elkaar zie ik dus niets strafbaars aan het maken en publiceren van deze documentaire. (En wie aan de Wbp denkt: de belangenafweging uit art. 8 sub f valt uit in het voordeel van de documentairemaker, mede gezien de uitingsvrijheid die als legitiem belang heeft te gelden.)

Het zou anders worden als iemand het zou houden bij een data-dump an sich, of de data gebruikt om de dader te lokaliseren en dat publiceert met een “Pak hem” bordje erbij.

Arnoud