GeenStijl schendt auteursrecht door te linken naar Britt-Playboyfoto’s

gs-link.pngWeblog GeenStijl mag niet linken naar de Playboy-foto’s van Britt Dekker, las ik bij Tweakers. Men had gelinkt naar de foto’s op een hostingsite (Filefactory) en dat was auteursrechtinbreuk, hetzelfde dus alsof men de foto’s zelf online had gedumpert. Maar wacht eens even, hyperlinken is toch helemaal geen inbreuk?

Nee, dat is het als hoofdregel ook niet. De Hoge Raad bepaalde al in 2002 dat hyperlinks in beginsel legaal zijn, dus er moeten bijzondere omstandigheden zijn om een hyperlink te verbieden. Linken naar inbreukmakende publicaties telt niet als openbaarmaking, zo is uitgemaakt in de vele BREIN-rechtszaken. Een torrent of magneetlink of zelfs een gewone hyperlink naar een illegaal online staand muziekje of filmpje is geen inbreuk. Wel onrechtmatig, maar geen inbreuk.

En ja, dat maakt uit, want bij inbreuk kun je het hele auteursrechtarsenaal (zoals het ex parte misbaksel en de volledige proceskostenvergoeding) van stal halen om de pleger aan te pakken. Bij “gewoon” onrechtmatig handelen kan dat allemaal niet.

Wat was hier dan die hele bijzondere omstandigheid? Uit het vonnis blijkt dat het hier ging om een eerste hyperlinkhet aanboren van een groot nieuw publiek. De foto’s stonden wel ergens op Filefactory.com, maar niemand kon ze daar vinden. Pas door het toedoen van GeenStijl werden effectief de foto’s vindbaar voor het publiek van GeenStijl, een grote club. Maar let wel: de rechtbank vond bewezen dat GS ze niet zélf op die site had gezet (in welk geval ik het wel inbreuk zou vinden, dan publiceer je immers zelf).

De rechtbank redeneert hier echter:

In het onderhavige geval was de fotoreportage echter niet op zodanige wijze voor het publiek beschikbaar gesteld, dat deze voor publiek toegankelijk en vindbaar was. Slechts de kring van personen die op de hoogte was van het URL-adres kon de fotoreportage via Filefactory (en later Imageshack.us) bekijken.

Het was daarmee GeenStijl die voor het eerst de foto’s aan het publiek toonde door er een hyperlink met sappige lokteksten omheen te zetten. En dat criterium is belangrijk sinds enkele recente Europese uitspraken over wanneer je iets “openbaar maakt”: dat is namelijk als je het aan een significant nieuw publiek aanbiedt door jouw “interventie”, jouw bijzonder handelen.

De conclusie is dan ook dat GeenStijl door het bericht op Geenstijl.nl waarin de hyperlink werd genoemd een interventie heeft gepleegd waarmee aan het publiek toegang wordt verleend tot de fotoreportage. Zonder die interventie zou het publiek geen toegang tot de fotoreportage hebben gehad.

Een juridisch novum, deze redenering. Het past totaal niet in de rechtspraak zoals die er ligt. Er waren wel wat hele vroege uitspraken over inline linken, maar die hebben nooit navolging gehad.

Gaat dit nu grote gevolgen hebben? Je kunt de lijn namelijk makkelijk doortrekken: de eerste die een torrent of magneetlink publiceert, pleegt nu alsnog auteursrechtinbreuk. En de site waar die op te vinden is, dus ook. Want ja, een torrent is juridisch hetzelfde als een hyperlink. En daarmee gaat dit vonnis dus lijnrecht in tegen de regels over torrentsites en dergelijke. Hyperlinken nu kapodtverklaren gaat me ook weer wat ver, maar ik hoop wel dat hoger beroep wordt aangespannen.

Arnoud

61 reacties

  1. @Wim, ik bestrijd dat een bestand op FileFactory sowieso door Google opgepikt zou worden. Beste bewijs is natuurlijk hun eigen post, of wil jij met droge ogen volhouden dat er niet meer dan 26 ZIP bestanden op FileFactory zouden staan.

    simpelweg omdat GeenStijl is uitgelokt om deze URL uit te laten lekken door iemand die binnen Sanoma opereert.
    Je formuleert het al heel nauwkeurig: “binnen Sanoma” is niet “namens Sanoma”. Misschien was GS wel geinfiltreerd, als we toch aan de zwarte-helicopter-theorieen gaan!

  2. Je formuleert het al heel nauwkeurig: “binnen Sanoma” is niet “namens Sanoma”.
    Binnen of namens Sanoma maakt weinig uit omdat Sanoma verantwoordelijk is voor wat werknemers onder werktijd met hun producten doen. Dus ook indien medewerkers strafbare zaken uitvoeren tijdens werktijd, zoals het illegaal versprijden van deze foto’s.

    Beste bewijs is natuurlijk hun eigen post,…
    Ik zie dat GeenStijl gewoon zegt:
    Filefactory wordt gewoon door Google geïndexeerd.
    Een ander bewijs is de robots.txt van FileFactory zelf, die veel zoek-engines toelaat behalve “Mediapartners-Google*”, die bedoeld is om AdSense te blokkeren. Maar niet Google zelf. Een zoek-opdracht via Google binnen FileFactory levert al 2 pagina’s die kennelijk nog niet zijn weggehaald op dus kennelijk indexeert Google deze bestanden prima. Of Google ze makkelijk had kunnen vinden is weer een andere vraag, maar de Google searchbot is in staat enorm veel te vinden op het Internet. Maar goed, GeenStijl komt zelf ook met aardige voorbeelden van zaken die Google al heeft gevonden. En als Google ze niet op FileFactory had gevonden dan zouden ze vast elders uitgelekt zijn. Een simpele image search (NSFW!) levert nog best veel foto’s van blote Britt op. GeenStijl is zeker niet de enige die heeft meegelopen aan de verspreiding. Dat begon bij de persoon met een @playboy.nl email adres die GeenStijl en mogelijk ook diverse anderen een tip gaf. (Waarschijnlijk een nep adres maar uit analyse van de email headers zou de afzender mogelijk alsnog op te sporen zijn!)

  3. omdat Sanoma verantwoordelijk is voor wat werknemers onder werktijd met hun producten doen
    Eens, (ervanuitgaande dat het hier een medewerker betrof). Maar als daarna bepaalde auteursrechtelijk beschermde zaken aan een nieuw publiek worden aangeboden, dan is degene die die link onder dat nieuwe publiek verspreidt, dus verantwoordelijk. En dat is dus exact wat de rechter vindt.

    Dan over dat Google indexeren. Je noemt zelf de robots.txt al maar kijkt over het belangrijkste stukje heen. Want die robots.txt bevat de volgende regels: User-agent: * Disallow: /f/ Disallow: /dlf/ Disallow: /dl/ Disallow: /dlp/ Disallow: /file/ En raad eens wat de URL is naar een op FileFactory geupload bestand? Inderdaad: /file/hash/nogwat/bestandsnaam

    Dat houdt dus in dat Google NIET zelfstandig bestanden die op FileFactory staan zal crawlen. Ze zullen enkel en alleen in de index worden opgenomen indien er een link naartoe is geplaatst vanaf een andere website!!! Ik bestrijd dus nogmaals jouw stelling dat het enkel plaatsen van een bestand op Filefactory.com voldoende is voor opname van dat bestand in Google.

    NB overigens is dit ook al opgemerkt in een comment onder het GS artikel waar ik naar verwees:

    FF Foto’s van Britt weren niet geindexeerd door google omdat ze daar robots.txt honoreren. (Disallow: /file/) Had wel in een search naar boven kunnen komen, maar alleen als het van elders al gelinkt werd. (…) dugo | 14-09-12 | 08:18
    Proef op de som. Ik heb net een ZIP bestand op Filefactory.com geplaatst. Ik heb de link hier enkel en alleen op mijn lokale PC staan. (Ik wilde er eerst twee doen en van eentje de link hier plaatsen om het verschil te bemerken, maar ik realiseerde me dat hier nofollow links worden gebruikt en dat dat dus zinloos was). Volgende week gaan we checken of die ZIP file geindexeerd is.

    En dit

    GeenStijl is zeker niet de enige die heeft meegelopen aan de verspreiding. Dat begon bij de persoon met een @playboy.nl email adres die GeenStijl en mogelijk ook diverse anderen een tip gaf.
    Is louter speculatie.

  4. Ik heb het ook even geprobeerd, mede omdat er ook een downloads.filefactory.com bestaat die wel geindexeert wordt. Maar inderdaad, wat ik upload gaat onder de /file staan en de download komt onder een subdomein onder /dl te staan, en dit subdomein heeft dezelfde beperkingen. Dus dit deel van filefactory is inderdaad afgeschermd. Neemt niet weg dat Google de link ook op andere manieren kan indexeren, bijvoorbeeld indien de uploader van Chrome gebruik maakt of een Google toolbar heeft geinstalleerd. Maar ook indien de uploader in een besloten forum deze URL heeft geplaatst kan het zijn dat Google hem daar oppikt. En ik vraag mij af of de uploader ook alleen naar GeenStijl een link heeft verstuurd of dat het meerdere ontvangers waren, zodat Google de link daar vandaan had kunnen oppikken. Hoe dan ook, de uploader heeft als doel gehad om de fotoserie te publiceren. Indien GeenStijl dit niet had gedaan dan waren er genoeg anderen die het wel zouden doen. Overigens heb ik ook even als test een afbeelding op FileFactory geplaatst en zal over een paar dagen een Google Image Search uitvoeren met het plaatje. Ik weet dat ik het op DeviantArt en op een eigen website zal tegenkomen en ben benieuwd of ik toch ook een link naar FileFactory zal krijgen. Aangezien ik Chrome gebruik plus de Google DNS services is de kans aanwezig dat Google de URL toch heeft opgepikt.

    Betreffende de speculatie… De afzender heeft playboy.nl als domeinnaam gebruikt dus heeft hij dit emailtje dus vervalst of het is daadwerkelijk vanuit het Playboy domein versturd. Om een einde te maken aan die speculatie zal de zender van die email dus bekend moeten worden of moeten in ieder geval de gegevens uit die email header worden nagezocht. Het is wel onwaarschijnlijk maar bedenk wel dat het veel extra publiciteit heeft opgeleverd voor Playboy!

  5. Ik ben dan ook zeker geinteresseerd om te weten wie die foto’s uiteindelijk heeft gelekt. Sanoma lijkt die interesse niet te delen. Dat is vreemd, bijna verdacht.

    Een uitgever die gaat vragen aan journalisten om hun bron bekend te maken? Gelukkig hebben ze betere juridische adviseurs….

    Google kan de afbeelding niet indexeren omdat google de afbeelding niet op mag halen (vlg robots.txt). De kans dat je de afbeelding dus tegen komt in hun image index lijkt me erg klein.

  6. (…) bijvoorbeeld indien de uploader van Chrome gebruik maakt of een Google toolbar heeft geinstalleerd. Maar ook indien de uploader in een besloten forum deze URL heeft geplaatst kan het zijn dat Google hem daar oppikt. .En ik vraag mij af of de uploader ook alleen naar GeenStijl een link heeft verstuurd of dat het meerdere ontvangers waren, zodat Google de link daar vandaan had kunnen oppikken. Hoe dan ook, de uploader heeft als doel gehad om de fotoserie te publiceren.

    Wim, je bent wederom (of moet ik zeggen: nog steeds) aan het speculeren.

    Van Chrome, Google toolbar of besloten forums is vooralsnog geen sprake. Die heb je er zelf bijverzonnen.

    Ook is er geen enkele indicatie dat de tip ook naar anderen is gegaan. In de tekst van de tip wordt GeenStijl expliciet geaddresseerd (“jullie stijlloze mannen”). Daarnaast heb je het heel de tijd over ‘een mailtje’ en de bijbehorende e-mail headers. Tips aan de redactie van GeenStijl worden echter niet per e-mail ingediend maar via een formulier op de website. Zo’n tip gaat dus per definitie niet naar meerdere ontvangers zoals een e-mailtje dat wel kan. Hooguit zou de tipgever nog meerdere redacties afzonderlijk kunnen hebben getipt, maar, zoals gezegd, daar is geen enkele indicatie voor, noch reden om dat aan te nemen.

    Ook

    Indien GeenStijl dit niet had gedaan dan waren er genoeg anderen die het wel zouden doen.
    is niet alleen speculatief, maar bovendien niet aan de orde. GeenStijl heeft immers wél de fotoserie gepubliceerd.

    Laten we het eens een keertje bij de feiten proberen te houden…

  7. @Richard(#4):

    *) in de term zit het al, je maakt iets openbaar als het nog niet openbaar was. In dat licht vind ik het realistisch dat degene die het eerst een locatie van content aan het publiek kenbaar maakt, aan het openbaarmaken is.
    Alleen klopt dat niet. Wie de allang openbaargemaakte foto’s van Britt nu nog eens op zijn webserver zet, maakt die foto’s gewoon opnieuw openbaar in de zin van de Auteurswet.

    Ik heb het vonnis eerlijk gezegd nog niet gelezen, maar het lijkt er inderdaad op dat de rechter het van groot belang achtte dat het ging om “nieuw” materiaal. In de Europese rechtspraak waar hij zich vervolgens op beroept speelt dat aspect echter helemaal geen rol. Een al vele malen uitgezonden film kun je opnieuw openbaarmaken door de uitzending aan een nieuw publiek door te geven.

    Trek je de redenering van de rechter in deze zaak door, dan zou het publiceren van een link naar een obscure site met de inmiddels overbekende foto’s van Britt ook vandaag nog een illegale openbaarmaking moeten zijn. Dat lijkt mij te ver gaan.

    Ik denk vooralsnog dat de rechter de Europese rechtspraak niet helemaal snapt. Maar goed, ik heb zijn uitspraak nog niet eens gelezen 😉

  8. Inderdaad:

    4.14. Bij het begrip ‘mededeling aan het publiek’ (artikel 3 van de Auteursrechtrichtlijn ), moet het gaan om bereik van een ander publiek dan het door de oorspronkelijke mededeling van het werk beoogde publiek, in feite dus een nieuw publiek. De rechtbank oordeelt dat GeenStijl de fotoreportage heeft ontsloten voor een nieuw publiek, te weten de gemiddeld 230.000 dagelijkse bezoekers van haar website. Er was nog geen, hooguit een zeer klein, publiek dat kennis had genomen van de fotoreportage, aangezien deze op een paar foto’s na (uitgezonden door Pownews) nog niet was gepubliceerd of op andere wijze was ontsloten. Door het plaatsen van de hyperlink kon een vrij grote en onbepaalde kring van personen kennis nemen van de fotoreportage. Dit is een ander publiek dan dat waarop de auteursrechthebbende doelde toen deze toestemming verleende voor openbaarmaking van de fotoreportage.
    Dat de meerderheid van het GS publiek de foto’s nog helemaal niet had gezien is m.i. auteursrechtelijk compleet irrelevant.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.