Mag een protestsite bedrijven mailen met een oproep?

angry-protestEen lezer vroeg me:

Ik beheer een protestsite tegen kinderarbeid. Via de site kunnen mensen door middel van het invullen van een formulier gemakkelijk via email een (voorbeeld)brief naar bedrijven sturen om aan te geven dat ze willen dat dit stopt. Maar nu kreeg ik klachten dat ik de spamwet zou overtreden. Hoe kan dat nu, ik verstuur niet massaal e-mail, mensen sturen één mail via mijn formulier die ze ook nog gedeeltelijk zelf samen kunnen stellen. Hoe is dat nu spam?

Veel mensen denken dat de wet alleen grootschalige, commerciële spam verbiedt. Dat is niet zo. De wet (11.7 Tw lid 1) noemt niet het “grootschalig” versturen als criterium. Ook één handmatig verstuurde commerciële, charitatieve of ideële mail is verboden als dit ongevraagd gebeurt. En om diezelfde reden is ook niet alleen commerciële spam verboden – ook het promoten van goede doelen of het nastreven van ideële motieven valt eronder.

Een mail waarin de afzender aangeeft het niet eens te zijn met een bepaalde beleidslijn of werkwijze van een bedrijf is wel degelijk ideëel van aard. Hierin wordt immers een idealistisch doel nagestreefd: de hoop dat het bedrijf de werkwijze aanpast door de mails. Dus ja, dat valt onder het spamverbod.

In de spamwet staat een uitzondering op het spamverbod: je mag ongevraagd commerciële, ideële of charitatieve mails sturen naar e-mailadressen die zijn aangewezen voor een bepaalde soort communicatie, mits dat in overeenstemming met de door de gebruiker aan die contactgegevens verbonden doeleinden. Het idee is bijvoorbeeld dat je persberichten mag mailen naar pers@nu.nl of ongevraagd mag solliciteren bij personeelszaken@bedrijfsnaam.com.

Dit betekent echter niet dat een gepubliceerd e-mailadres automatisch voor alle doelen mag worden gemaild. Het doel moet erbij staan, of dat moet duidelijk volgen uit de context.

Arnoud

32 reacties

  1. Maar, dit klinkt meer als een tell a friend-actie, waarvoor de regels toch een stuk soepeler zijn. Zoals omschreven lijkt het mij prima haalbaar om dit te doen op een manier die aan alle tell a friend-voorwaarden voldoet, als dat al niet het geval is.

    1. Erik, er zijn wel een aantal verschillen tussen tell-a-friend, en dit. De spamwet spreekt over de categorieen “commerciële, ideële of charitatieve (boodschappen)” en daar is bij tell-a-friend natuurlijk geen sprake van. Het andere verschil is dat tell-a-friend weliswaar ongevraagd is, maar als het goed is niet ongewenst, je veronderstelt je vriend een dienst te bewijzen.

      1. Huh? Een tell-a-friend is meestal wél een commerciële boodschap (van de aanbieder). Deze protestsite voldoet waarschijnlijk wel aan de noodzakelijke tell-a-friend voorwaarden (geen beloning, afzender bekend, vooraf inzage, geen ander gebruik e-mail), vraag is echter of je een bedrijf als ‘bekende’ mag beschouwen.

  2. Valt zo’n protestemail niet te zien als een klacht aan het bedrijf? Als het bedrijf zaken doet met consumenten, zou er toch wel een adres voor klachten moeten zijn? En als je een (echte) klacht aan het bedrijf wil sturen, overtreed je dan het spamverbod door dat naar het algemene info@ adres te sturen zonder te onderzoeken of er een speciaal adres voor is?

    1. Een (echte) klacht is toch geen commerciële, ideële of charitatieve boodschap ? En als je klant bent, dan heb je een relatie met het bedrijf, en communiceer je in het kader van uitvoering van de overeenkomst, dat is sowieso toegestaan.

      1. Het ging hier niet om klachten over de uitvoering van een overeenkomst (wat inderdaad geen spam is), maar over protesten over het beleid. “Uw Indiase leverancier werkt met kinderarbeid, ik ben daar pertinent op tegen en eis dat u dit gaat veranderen”. Is dat een klacht? Of een ideële boodschap?

        1. Wat ik probeerde te zeggen is:

          Valt zo’n protestemail niet te zien als een klacht aan het bedrijf?
          Nee, het is niet te zien als klacht (je bent waarschijnlijk geen klant en het is een ideële boodschap)
          En als je een (echte) klacht aan het bedrijf wil sturen, overtreed je dan het spamverbod
          Nee, want communicatie in het kader van de uitvoering van een overeenkomst valt niet onder het spamverbod.

  3. En hoe zit het met deze? Ik heb een paar schoenen van uw merk gekocht en nu hoor ik op tv dat die door kindertjes in Bangladesh in elkaar zijn gezet. Nu schaam ik mij om die schoenen in het openbaar te dragen. Wilt u alstublieft zsm stoppen met die praktijken of mij de waarde van mijn schoenen vergoeden? Hoewel….. Formeel ben ik geen klant want ik heb zaken gedaan met een detailist en niet met de fabrikant en zou ik mijn klacht aan die winkel moeten richten. Maar die kan ook niet meer doen als ik. Of kan die klagen in de zin van mijn klanten lopen weg, stop eens met diue praktijken?

  4. Het lijkt mij een ideeele boodschap en geen klacht. Het ideaal is immers dat er geen kinderarbeid meer wordt gebruikt. Helaas gebeurt dit meestal in landen waar de economie dusdanig slecht is dat kinderen soms wel mee moeten werken. In Nederland was kinderarbeid ook erg normaal tot na de tweede wereldoorlog. Kinderen gingen niet pas werken na hun 18e, maar moesten vaak al meehelpen in de zaak of op het land. Onze huidige welvaart heeft ervoor gezorgd dau kinderarbeid hier grotendeels overbodig is geworden. En dat is een ideaalbeeld.

    Als je wat aan kinderarbeid wilt doen dan zul je dus moeten meehelpen aan de welvaart in die landen waar kinderarbeid nog wordt gebruikt. Dat betekent dus dat je bedrijven beter kunt boycotten dan onder protest hun producten aan te schaffen. Maar een oproep van iedereen naar al hun vrienden voor een dergelijke oproep is ook weer spam te noemen.

    Om het op te lossen zou ik zeggen dat er eerst contact op wordt genomen met deze bedrijven om te vragen om een adres waar deze protestbrieven naartoe gezonden kunnen worden. Dan kan de site worden aangepast zodat deze naar de daarvoor bedoelde mailboxen wordt verstuurd. (Die het bedrijf mogelijk compleet negeert.) I zou dan wel al die protestbrieven online (en geanonimiseerd) weergeven op de website zelf zodat iedereen kan zien hoeveel protestbrieven er al zijn verzonden naar welk bedrijf.

    Maar hoe er rekening mee dat er mensen een andere mening hebben over kinderarbeid. Hier in Nederland kunnen tieners toch ook al een krantenwijk nemen of onder voorwaarden bepaald werk verrichten. Sowieso zijn al die tiener/kind-acteurs die je op TV ziet ook met kinderarbeid bezig. Het enige verschil met b.v. India is dat wij hier het welzijn van werkende kinderen beter beschermen waardoor het werk dat ze mogen verrichten zeer beperkt is. Dus geen lassers van 7 jaar of truckbestuurders van 15. 🙂 Maar weer wel tieners van 14 die in de supermarkt de vakken vullen. (Want 14 is de minimum leeftijd bij Appie H.)

    1. Wim, het grote verschil zit er natuurlijk in dat het in NL om bijbaantjes gaat die de kinderen naast hun (verplichte) school doen. In de Aziatische landen is kinderarbeid een fulltime baan die in de plaats komt van school met zeer slechte arbeidsomstandigheden zijn (en zeer slecht loon).

    2. Hier in Nederland kunnen tieners toch ook al een krantenwijk nemen of onder voorwaarden bepaald werk verrichten. Sowieso zijn al die tiener/kind-acteurs die je op TV ziet ook met kinderarbeid bezig. Het enige verschil met b.v. India is dat wij hier het welzijn van werkende kinderen beter beschermen waardoor het werk dat ze mogen verrichten zeer beperkt is.
      Dat is wel een heel naieve vergelijking.

      1. Misschien wel, misschien niet. Maar een discussie over kinderarbeid in Nederland dwaalt af van het daadwerkelijke onderwerp, namelijk of je hierover ideologische berichten hierover aan bedrijven mag doorsturen. Bedenk wel dat als men vanuit het buitenland kijkt naar Nederland, men sowieso dezelfde opmerking zou kunnen maken. We hebben in Nederland ook genoeg kinderen die werken, en daar soms veel tijd aan besteden. Denk bijvoorbeeld aan de junior-versies van programma’s zoals “The Voice of Holland”, waar kinderen best hard voor moeten werken als ze kanshebbers willen zijn.

        Het is natuurlijk een ideologische gedachte: een eind maken aan kinderarbeid. Dat is een ideaal die je niet haalt, zolang ook in Nederland kinderen (vrijwillig, onder voorwaarden) kunnen werken. Het is gewoon niet zo dat deze bedrijven iets kunnen doen tegen kinderarbeid, zonder dat het gevolgen heeft voor de welvaart van deze landen of de eindprijs van hun producten hier in Europa. Een goed voorstel doen om het probleem op te lossen is dan ook anders dan klagen over het feit dat er van kinderarbeid gebruik gemaakt word.

        1. Late reactie, maar zit het verschil hem niet met name in de leeftijd? In bijv. India is het heel normaal dat kinderen van 5 grootschalig werkzaamheden verrichten. In Nederland komt dat onder de 10 bijna niet voor, eigenlijk alleen als het gaat om acteurs. 14 is inderdaad een ander verhaal en dat is vergelijkbaar met India, echter hebben de kinderen van 14 daar er in 99.9% van de gevallen al vele jaren werk op zitten, i.t.t. hier waar (m.u.v. acteurs) 14 het begin van je carrière is, om het maar even zo te noemen. Dus vanuit het buitenland kijkende valt het qua werkleeftijd relatief gezien mee hier.

  5. In de spamwet staat een uitzondering op het spamverbod: je mag ongevraagd commerciële, ideële of charitatieve mails sturen naar e-mailadressen die zijn aangewezen voor een bepaalde soort communicatie
    zouden e-mail adressen van politici hier onder vallen?

  6. Ik vraag me af of je het beschermen van kinderen zomaar als ‘ideëel doeleinde’ kunt bestempelen. Er bestaat immers zoiets als het IVRK dat door vrijwel alle landen ter wereld is geratificeerd. Een oproep aan een bedrijf om te handelen volgens of in de geest van de geldende regels zie ik niet als ‘ideëel’.

      1. Het beschermen van kinderen is geen goed doel. Dat was ook niet het punt. Waar het hier om gaat is de vraag hoe je ‘ideëel doeleinde’ moet interpreteren. Zoals Arnoud het beschrijft, valt daar zo ongeveer alles onder. Dan zou iedere ongevraagde mail met de bedoeling om het gedrag van een ander te veranderen, als spam kunnen worden aangemerkt. Dat is mij te kort door de bocht.

        1. Misschien zit de nuance erin of het “reclame” is. Alleen maar zeggen “doe eens normaal man” lijkt me geen ideële reclame, maar een SIRE-campagne met als slogan “Doe zelf eens normaal man!” is dat gevoelsmatig wel. Is gericht op een groter publiek, streeft een wat vager doel na.

          Of is het de vraag of er een organisatie achter zit? Als ik Shell ga mailen over hun plan om te gaan olieboren in de noordpoolregio, dan is dat een meningsuiting. Organiseert Greenpeace een campagne waarin tienduizend mensen gelijkluidende brieven naar Shell gaan sturen over hetzelfde, dan is dat een vorm van reclame lijkt mij. Zeker als ze het ook koppelen aan een TV-spotje, een website en een Facebookpagina.

        2. Volgens de OPTA:

          ideëel: berichten van bijvoorbeeld vakbonden of politieke partijen die u een denkbeeld willen voorleggen of aandacht vragen voor een ideaal of overtuiging.
          Volgens mij vraag je toch echt aandacht voor een ideaal, namelijk een wereld zonder kinderarbeid. Volgens jouw definitie mag ik dan ongevraagd mailen om te stoppen met verkrachtingen of rijden door rood licht omdat dat al verboden is en dus niet meer ideëel zou zijn.

          1. Die omschrijving van de OPTA is net zo vaag als de wet zelf. Blijkbaar weten zij het ook niet. Hoe dan ook, ik zie niet hoe je het aanspreken van de veroorzaker van een bepaald probleem als ‘aandacht vragen voor een ideaal’ moet zien. Ik denk dat je ‘aandacht vragen’ toch meer moet lezen als reclame maken, zoals Arnoud hierboven ook al zei.

            1. Het is toch een ideaal dat er geen kinderarbeid meer is? Net als het een ideaal is, dat hulpverleners niet mishandeld worden.

              De veroorzakers van een probleem aanspreken op hun gedrag is natuurlijk ook te vaag. Ik zou dan massaal emails mogen versturen naar sites met een witte (of lichte) achtergrond en ze vertellen dat dat veel meer stroom kost dan sites met een zwarte achtergrond (opwarming aarde) . Of naar alle webwinkels dat ze de diversiteit van winkels in de binnenstad aantasten.

              Kinderarbeid is in dit geval een beetje hetzelfde als kinderporno en terrorisme in de privacy discussies.

              1. Het is toch een ideaal dat er geen kinderarbeid meer is? Net als het een ideaal is, dat hulpverleners niet mishandeld worden.

                Zo kun je alles wel een ideaal noemen. Dan had men de termen ‘commerciële’ en ‘charitatieve’ doeleinden uit de wet weg kunnen laten. Daar schuilt immers ook een ideaal achter.

                De veroorzakers van een probleem aanspreken op hun gedrag is natuurlijk ook te vaag.

                De veroorzaker van een probleem kun je zo aanwijzen. Dat is zeer concreet.

                Ik zou dan massaal emails mogen versturen naar sites met een witte (of lichte) achtergrond en ze vertellen dat dat veel meer stroom kost dan sites met een zwarte achtergrond (opwarming aarde) . Of naar alle webwinkels dat ze de diversiteit van winkels in de binnenstad aantasten.

                Dat zijn nogal vage problemen waarvan de waarheid in twijfel kan worden getrokken. Met bestaande middelen is namelijk onmogelijk aan te tonen dat deze problemen bestaan. Bij kinderarbeid ligt dat anders. Dat is een kwestie van filmen in de fabriek waar de kinderen werken.

                1. Waar het om gaat is dat jij kinderarbeid blijkbaar een groter/echter probleem vindt dan de leegloop van de binnenstad of de opwarming van de aarde*. Dat is een beetje hetzelfde als de discussie rond KP en terrorisme. Ook daarvan kan je altijd zeggen Maar je kan toch niet vóór KP/terrorisme/kinderarbeid zijn. Dat vertroebeld de discussie. Waar het om gaat is of je deze emails volgens de wet zou mogen versturen en dan zie ik echt geen verschil tussen kinderarbeid en mijn problemen.

                  Ook mijn voorbeelden zijn prima wetenschappelijk aan te tonen en ook voor kinderarbeid zou je prima (wetenschappelijk) onderbouwde argumenten kunnen verzinnen waarom het wel goed is dat het er is.

                  *Dit staat overigens los van mijn mening over kinderarbeid.

                  1. Enigszins off-topic, maar het probleem rondom de opwarming van de aarde is nou juist dat er geen wetenschappelijk bewijs is van de vermeende oorzaak (menselijk handelen). Er is een consensus, maar dat is iets anders dan bewijs.

                    En het gaat er mij niet om hoe ‘erg’ kinderarbeid is. In deze casus komt kinderarbeid ter sprake, dus het leek mij logisch om dat als voorbeeld te gebruiken. Maar er zijn wel andere voorbeelden denkbaar. Voor de discussie maakt dat niet zoveel uit. Als je de wet en de uitleg van de OPTA te letterlijk interpreteert, dan is vrijwel iedere mail per definitie spam. Dat kan nooit de bedoeling zijn geweest van de wetgever.

                    1. “Enigszins off-topic, maar het probleem rondom de opwarming van de aarde is nou juist dat er geen wetenschappelijk bewijs is van de vermeende oorzaak (menselijk handelen). Er is een consensus, maar dat is iets anders dan bewijs.”

                      Late reactie, maar dit vind ik te makkelijk. Dan kan ik ook zeggen dat er geen bewijs is van de vermeende oorzaak (menselijk handelen) van kinderarbeid, want wie zegt dat de vermeende verantwoordelijken geen opdracht krijgen van aliens? Dat is nooit uitgezocht, dus ook dat kun je niet 100% bewijzen. Maar je moet ergens een grens trekken, en dat geldt ook voor de vermeende oorzaak rondom de opwarming van de aarde.

  7. Arnoud schreef:

    Het ging hier niet om klachten over de uitvoering van een overeenkomst (wat inderdaad geen spam is), maar over protesten over het beleid. “Uw Indiase leverancier werkt met kinderarbeid, ik ben daar pertinent op tegen en eis dat u dit gaat veranderen”. Is dat een klacht? Of een ideële boodschap?
    En wat als iemand een vraag stelt, bijvoorbeeld of zijn bank belegt in of leent aan wapenindustrie, en dat die klant er dan bij vertelt dat hij afhankelijk van het antwoord zal overwegen al dan niet klant te blijven?

    Dat is ideëel en het heeft te maken met de klantrelatie en de uitvoering van een contract. Is het ook spam? Zo ja, dan schiet het m.i. het doel voorbij.

    (Ik stel zulke vragen weliswaar zelf niet, maar ik zie wel eens mensen vertellen dat ze dat wel doen.)

    Is het ook niet strijdig met de vrijheid van meningsuiting? Mag je wel je mening zeggen, maar niet gericht tegen iemand (persoon of bedrijf)?

    En hoe zit dat met het aanschrijven of mailen van Kamerleden? (Deed ik in het verleden, toen ik nog querulant was maar het woord niet kende, wel. Nu nooit of zelden meer.) Dat is ook ongevraagd. Dus spam? Zou dat dan niet in strijd zijn met het democratisch recht op contact met gekozen vertegenwoordigers?

    Is dat ideële in de wet niet gericht op spammails om bijvoorbeeld lid van Greenpeace te worden? Dat de wetgever dus heel andere situaties in gedachten had? (Hetzelfde gevoel heb ik bij veel privacyregels.)

    1. Het als querulant massaal, herhaald en langdurig mailen van bijvoorbeeld Kamerleden kan natuurlijk ook ontaarden in stalking. Daar is weer andere wetgeving voor. Of is dat alleen in de privésfeer, niet als iemand in functie wordt lastiggevallen?

      Er was laatst een portret op tv van drie querulanten: http://www.eo.nl/tv/devijfdedag/reportage-detail/gemeente-negeert-brieven-van-veelschrijvers/ . In bepaalde gevallen had gemeentepersoneel instructies gesprekken zonder opgaaf van reden te beëindigen.

    2. Zo lang het te maken heeft met de uitvoering van het klantcontact mag het volgens mij gewoon. Op het moment dat je 1.000 keer de vraag stelt over de beleggingen van de bank, moet je je afvragen of het nog wel te maken heeft met de klantrelatie.

      De vrijheid van meningsuiting zegt volgens mij voornamelijk dat je mag zeggen wat je wilt, maar bepaald niet dat je dat maar op elke gewenste manier mag doen. Ik mag bijvoorbeeld niet voor jouw slaapkamer gaan staan en met een megafoon mijn mening verkondigingen.

      Ik denk dat niet de term ideëel voor problemen zorgt maar de term ongevraagd. Als een bedrijf zijn email adres op z’n website zet, of een Kamerlid zijn email adres publiceert, dan impliceert dat volgens mij, dat ze berichten willen ontvangen die relevant zijn voor hun taken. Natuurlijk is dat ook een erg dunne lijn maar het lijkt me sterk dan je aangeklaagd kan worden voor elke (letterlijk) ongevraagde email.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.