Trijntje Oosterhuis verslikt zich voor 2 ton in Facebookpopulariteit

trijntje-oosterhuis-like-facebookKiezen tussen Trijntje Oosterhuis en Britt Dekkers. Hmm. Zangeres Oosterhuis beloofde voor elke like op haar Facebookbericht 1 euro over te maken naar giro 555, maar toen het aantal likes richting de 200.000 ging, verdween de oproep. Dat meldde de NOS gisteren. En dan vraag je je als jurist natuurlijk af: is die twee ton opeisbaar?

Belofte maakt schuld, heet dat dan. Ook juridisch: een overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding, en daarna zitten beide partijen eraan vast. Dat kan via een getekend contract maar ook een mondelinge overeenkomst is rechtsgeldig. Dus waarom niet een Twitteraanbod?

Het aanbod is dan in juridische zin: als jullie X doen, betaal ik €1 aan Giro 555 voor elke keer dat dat gebeurt. Dat idee ken ik nog van de sponsorloop van vroeger: ik zou 10 km hardlopen (of zwemmen, dat weet ik niet meer) en dan kreeg ik zo veel cent per buurman per kilometer. Ja, dat was gewoon rechtsgeldig. En wat is nu principieel het verschil tussen “als jij 10km loopt” en “als jij mijn Facebook liket”?

Een eerste tegenargument zou zijn dat ze het niet serieus had bedoeld. Ik denk niet dat je dit snel als een grap kunt benoemen. De actie liep, ze deed mee – dan mogen mensen vermoeden dat je het serieus meent. En zo’n vermoeden wordt dan bindend, ook al had je het niet zo bedoeld.

De vraag is dan, had ze eerder in moeten grijpen? Je mag immers je aanbod intrekken, en likes na het intrekmoment zijn niet meer relevant. Maar had ze dat niet wat eerder kunnen doen dan na 200.000 likes?

Dus ja, in principe zou iedereen die de vindikleukknop heeft gebruikt, nu dus kunnen verlangen dat de zangeres 1 euro gaat overmaken. Ja, één euro want iedereen heeft een eigen overeenkomst “ik betaal 1 euro als jij me liket” en je kunt andermans overeenkomst niet afdwingen. Nou ja, je zou een stichting “Trijntje moet betalen” gaan oprichten en dan met 200.000 man gezamenlijk opereren, maar dat voelt wat overdreven. (Net als zelf procederen over 1 euro trouwens.)

In principe, want in het recht zijn altijd wel uitzonderingen te vinden. En deze situatie voelt wel een tikje onredelijk voor de zangeres: hoe had zij nu kunnen weten dat ze zó veel likes zou gaan krijgen? En dan komt de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid om de hoek kijken. Je kunt iemand niet aan een overeenkomst houden als het volstrekt onredelijke uitkomsten zou opleveren. En iemand die denkt, dat kost me een paar tientjes, en dan ineens een factuur van 2 ton krijgt, die heeft een best onredelijke uitkomst. Of moet dat voor haar rekening komen? Je kunt die teller immers met enige regelmaat checken en voor jezelf een grens afspreken. Het ging vast niet in 5 minuten van de nul naar de 200.000.

Natuurlijk is het niet zo simpel als “och hemeltjelief” tweeten en de oproep weghalen. Want ook op deze uitzondering zitten weer uitzonderingen. (Leuk he, recht?) Je kunt niet eenzijdig besluiten dat de uitkomst onredelijk is. Daarvoor moeten alle omstandigheden van het geval worden meegenomen, wat ik een rotterm vind altijd want zo kun je nooit een fatsoenlijk algemeen antwoord geven.

Praktisch gezien gaat hier natuurlijk niets mee gebeuren, juridisch dan. Want niemand gaat procederen over dit bedrag. Misschien maakt ze nog een bedrag over vanuit haar persoonlijk gevoel.

Maar waar ik nog het meest mee zit, is dat deze actie een bevestiging is van al die kettingbriefflauwekul van de afgelopen 20 jaar: stuur deze mail door en Bill Gates doneert 1 dollar aan het kinderfonds in Afrika. Trijntje gaat de komende jaren in héél wat mutaties geld doneren als mensen maar foto’s tweeten, dingen pinnen, ergens inchecken of krabbelen of wat maar de hype du jour is op dat moment.

Arnoud

24 reacties

  1. Als populair artiest moet je daar gewoonweg vooraf rekening mee houden en VOORAF voorwaarden stellen als “indien meer dan 10.000” maak ik het maximale bedrag van euro 10.000 over. Niemand gaat over euro 1 procederen. Maar als je het gezamelijk aanpak… wat in dit geval natuurlijk prima kan omdat het steeds dezelfde overeenkomst is…

    Ik ben van mening dat zij aan de belofte gehouden mag worden. Onredelijk? Dat denk ik niet.. als zij een schoonmaakster zou zijn zeker wel, omdat zij een dergelijk bedrag nooit op kan hosten.. Maar niet voor een populaire artieste die behoorlijk verkoopt.. Zal het pijn doen? Wellicht.. van de andere kant zijn giften aan goede doelen aftrekbaar en ruim 200.000 euro zal ook voor haar vast wel boven de voet komen waarboven het voor aftrek in aanmerking komt 😉

    Daarnaast vind ik dat je iemand aan zijn woord mag houden.. het zou haar wat mij betreft sieren als zij het beloofde bedrag ook echt over zou maken..

    1. Maar als je het gezamelijk aanpak…

      Ben je ook kansloos. Dat had misschien gekund als het 5000 likes waren en ze wilde niets over de brug komen maar niet meer met 255000 likes. Daar is elke redelijkheid in het aantal verdwenen. Net zoals het meisje van het X- feest in Haren niet kan laten opdraaien voor de schade die is aangericht door al ie bezoekers die op haar uitnodiging in waaren gegaan.

      Maar als daarintegen degenen die in de afgelopen 10 jaar zonder te betalen een nummer vann Trijntje hebben gedownload allemaal voor elk nummer een euro zouden doneren zou het bedrag vast nog wel hoger uitkomen.

    2. En juist hier vind ik dat deze blog van Arnoud net iets te kort komt. Trijntje kreeg publiciteit voor haar actie, of beoogde die op zijn minst. Waarom zou zij dan achteraf vrijuit moeten gaan, nadat zij dat doel wel had bereikt?

  2. Leuk stuk. Maar je lijkt jezelf wel een beetje tegen te spreken. Eerst stel je dat iedere like een aparte overeenkomst is tussen Trijntje en ‘liker’. En dan “Je kunt iemand niet aan een overeenkomst houden als het volstrekt onredelijke uitkomsten zou opleveren. En iemand die denkt, dat kost me een paar tientjes, en dan ineens een factuur van 2 ton krijgt, die heeft een best onredelijke uitkomst” Maar als bij iedere like maar één euro in het geding is levert die overeenkomst op zich natuurlijk geen onredelijke uitkomst op (want het kost haar precies die ene euro die ze belooft te zullen doneren). Alleen het totaal van alle overeenkomsten levert een (in haar ogen) onredelijke uitkomst op.

    Overigens word ik wel een beetje moe van iedereen die nu roept dat ze móet betalen, polls waarin mensen gevraagd worden of ze vinden dat Trijntje moet betalen en berekeningen of Trijntje het wel kan betalen. Iedereen is het erover eens dat ze een fout gemaakt heeft. Dat geeft ze ook zelf toe. Laat het dan ook klaar zijn en laat haar met rust.

    1. Dat is wel een goed punt. De overeenkomst op zich is niet onredelijk, want geldelijke waarde van 1 euro. De onredelijkheid volgt hem uit de omstandigheden: er zijn nog 199.999 mensen met ook zo’n overeenkomst. En in die omstandigheden zou het dan onredelijk zijn onverkorte nakoming te verlangen. Zeker gezien het beperkte belang (1 euro) van de liker. Maak dan zelf 1 euro over als je het zo belangrijk vindt, zou een sarcastische kantonrechter kunnen zeggen.

  3. Het is niet ondenkbaar dat een ander zijn oproep wel zou hebben waar gemaakt. (Denk voornamelijk aan bedrijven.) Dan zie ik niet in waarom het voor Trijntje dan wel onredelijk is. Klinkt toch als, ‘Trijntje is te zielig om aan te pakken’. Die tiener die een plaatje van Google op zijn blog zette en dacht dat het geen kwaad kon, maar toch een rekening voor x duizend euro kreeg van Getty, … Die is toch ook niet te zielig voor de rechter? Als de rechter het bedrag al matigt dan spelen er andere factoren dan zieligheid.

    Er wordt gezegd dat het niet loont voor een persoon om zijn 1 euro af te dwingen. Maar… Kan Giro555 als benadeelde dan niet zelf procederen om die 200k te ontvangen, ondanks dat zij geen partij in de overeenkomst was?

    1. Giro 555 is geen partij, dus kan in principe niets eisen. De enige uitzondering die ik daarop kan bedenken, is als je de “ik zal aan Giro 555 betalen”-toezegging leest als een derdenbeding, art. 6:253 BW:

      Een overeenkomst schept voor een derde het recht een prestatie van een der partijen te vorderen of op andere wijze jegens een van hen een beroep op de overeenkomst te doen, indien de overeenkomst een beding van die strekking inhoudt en de derde dit beding aanvaardt.
      Giro 555 moet dus ooit gezegd hebben, wat leuk, dank je wel. Maar ik twijfel wel of “ik zal aan Giro 555 betalen” te lezen is als “Giro 555 mag van mij komen eisen”. Meestal worden derdenbedingen wel wat strakker geformuleerd.

      In dit artikel lees ik een voorbeeld van een taxibedrijf waarvan de curator had toegezegd “alle werknemers van de failliete vennootschappen nieuwe arbeidsovereenkomsten aan [te] bieden”. Vervolgens kreeg een werkneemster uit de telefooncentrale een baan als chauffeur aangeboden, wat zij als een wanprestatie van deze toezegging opvatte. De HR bepaalde dat de werkneemster zich inderdaad op deze toezegging kon beroepen, ook al stond dat er niet letterlijk.

  4. Ach, het was goed bedoeld en ik ga er van uit dat ze flink zal storten.

    Waar ik me in de hele discussie aan stoor is dat de “likers” wel heel goedkoop weg kunnen komen. Als al die mensen nu eens gewoon zelf een euro overmaken heb je die 2 ton ook zo bij elkaar tenslotte. Een beetje goedkoop klagen dus dat een ander weinig geeft, maar zelf….

  5. Die zelfpromotie via rampenacties is meer dan walgelijk. Wat te denken van een Ferry Mingelen die zich eenmalig voor €1000 in de aanbieding doet en daarvoor prachtige reclame terugkrijgt. Roep op tot storten, geef eventueel het goede voorbeeld door te zeggen hoeveel jij geeft en laat het daarbij. Wat mij betreft moet ze gewoon dokken, maar goed, dat is helaas geen juridisch houdbaar standpunt. Ook laf dat ze niet zegt hoeveel ze wel stort.

    1. Hoewel er best enigzins sprake kan zijn van zelfpromotie heeft het toch zin dat bekende Nederlanders geld doneren en dat publiekelijk kenbaar maken. Zij hebben toch voor veel Nederlanders een soort voorbeeld functie en een goed voorbeeld doet goed volgen.

      Dus als Ferry een paar uur wat werk doet ten bate van het goede doel dan kunnen jij en ik ook wel ons inkomen van een paar uur werk afstaan (ook al is dat veel minder geld).

      Je kunt het dus wel negatief bekijken als zelfpromotie maar feitelijk zorgen de bekende nederlanders er toch voor dat er naast hun eigen gift ook meer gewone Nederlander een gift zullen doen. En dat maakt hun bijdrage toch heel waardevol.

  6. Victor, het maakt toch niet uit hoeveel ze stort? Alles minder dan 2,5 ton wordt toch weggehoond. En als ze echt 2,5 ton zou overmaken zou ze toch nog worden weggehoond – omdat ze het pas doet nadat ‘de toorn van het internet’ over haar is afgeroepen. Men blijft hoon en spot roepen, omdat men dat graag doet. Ze heeft geen enkele winst meer te behalen in deze situatie. Waarom zou ze dan 2,5 ton overmaken als ze toch alleen maar verliest?

    Om het juridisch te houden: Als je vind dat je een overeenkomst hebt met Trijntje moet je vooral gaan kijken of je die kunt afdwingen. En dan hoop ik inderdaad dat er een rechter is die iets vindt van de kosten die je maakt om met je voetje op de vloer te kunnen stampen: Het is mijn récht dat Trijntje één euro overmaakt!

  7. Kun je trouwens juridisch uberhaupt wel aantonen dat het liken van de pagina een aanvaarding is aan het aanbod. Het liken is ook op zich een handeling die gewoon een waardering voor het bericht uitspreekt en het is gevaarlijk om daar een overeenkomst aan op te hangen.

    Dan kan je namelijk ook overeenkomsten creeren waarbij de persoon die de like doet een verplichting wordt opgelegd. Ik ga nu even een lang bericht opstellen en onderaan een regeltje dat iedereen die een like doet 100 euro aan mij moet overmaken.

    1. Een feitelijke handeling kan op zich best de aanvaarding van een aanbod opleveren. Op de veiling levert je hand opsteken een bindend bod op. En in het café een vinger opsteken naar de barman levert je een biertje op, en de plicht de prijs te betalen. (Of een knal in je gezicht, afhankelijk van de vinger.)

      Natuurlijk moet je wel (hebben kunnen) weten dat deze handeling als aanvaarding zou worden opgevat. Ik verwijs even naar onze 1-aprilgrap waarmee we toestemming vroegen voor een automatische incasso in de cookiepopup.

      Wie gewoon de pagina liket, kan geen overeenokmst claimen want die had geen weet van het aanbod. En wie een aanbod niet kent, kan het ook niet accepteren. Maar wie de oproep zag en tóen dacht, dat vind ik leuk ik ga liken, die kan wel degelijk zich beroepen op de overeenkomst. Maar bewijzen dat je het aanbod kende en daarop in wilde gaan, ja dat kan nog wel eens een leuke worden.

  8. Wat ik vermoed is dat het eerst langzaam liep, tot er genoeg personen dit bericht met anderen hadden gedeeld. En daarna liep het natuurlijk storm met al die likes. Misschien niet in 5 minuten, maar binnen een uur kan er wel veel gebeuren terwijl je zeft niets door hebt. In de praktijk zal het wel gevolgen hebben voor Trijntje. Belofte maakt schuld en ze breekt haar belofte. Dat wekt onbegrip, ook al is duidelijk dat ze zelf niet had verwacht hoe populair sociale media kunnen zijn. Als ze 10 cent had beloofd per like in plaats van een euro dan had ik haar aanbod sowieso een stuk serieuzer genomen, simpelweg omdat ik besef hoe snel het kan gaan op het Internet. Of misschien had ze moeten tweeten dat ze niet hoger dan een bepaald bedrag zou gaan. En op de vraag of niemand hierom gaat procederen… Als iemand Trijntje een hak wil zetten dan is die kans wel aanwezig. Die kans is misschien 1 op 25.000. Maar er zijn 200.000 personen die een like hebben gedaan dus de kans is aanwezig dat iemand toch actie gaat ondernemen. Dat is het probleem van de grote aantallen. De kans mag klein zijn, maar gezien de aantallen alsnog duidelijk aanwezig. Uiteindelijk maakt het wel uit hoeveel ze uiteindelijk doneert en of ze dat bedrag ook openbaar maakt. Dat zal dan toch een behoorlijk bedrag moeten zijn om de Likers tevreden te stellen. Ik was te laat om een like te geven, anders was een proces wel te overwegen. 🙂

  9. Het is toch naief om te denken dat een social media kanaal: wat zich meerdere malen bewezen heeft op het gebied van grootschalige verspreiding niet voor een explosie van likes zou kunnen zorgen.

    Het gaat mij niet om Trijntje het had van mij ook ieder ander kunnen zijn. Het gegeven dat je A vraagt en B gaat doen is een duidelijke gegeven. Als je B niet doet maar A is wel als tegenprestatie geleverd en daarmee dus de inspanning is het toch niet heel raar om daar eens goed over na te denken, zeker nu Internet bijna een primaire functie heeft in het leven van de Nederlandse burgers.

    Dan nu mijn duivelse gedachte de vrije loop…Enjoy

    Ik begin een nieuwe bedrijf dat hele dure dassen (80 euro per stuk) online gaat verkopen. Voor mijn marketingcampagne heb ik het duivelse plan bedacht om op Facebook het bericht te plaatsen dat ik voor iedere Like een Das naar je op stuur. Gezien andere: “kans op een ….. acties” zal dit ook wel meer dan 100.000 likes opleveren.

    Kan ik als ondernemer dan wegkomen met… Ja, maar eh, dat wist ik toch niet met dat internet en zo… de verwachting was dat vrienden en familie dat zouden doen niet 100.000 anderen.

    Daarmee is de intentie “op het oog” onschuldig en het marketingplan een succes!

    Argumenten Tegen

    Misleiding? Nee! de intentie was toch goed… ik ben alleen zielig en onwetend.

    Toch betalen want je bent een ondernemer en daarmee heb je een bedrijf dat iets waard is. Ik ben een starter het bedrijf is 100 euro waard; want ik heb alleen 1 das in voorraad en een domeinnaam met content. Dan zou het wel onredelijk zijn om 100.000 x 80 euro op te eisen.

  10. jammer dat ze er uiteindelijk zo slecht mee omgaat en gewoon afhaakt. charmanter was geweest als ze had gezegd : dit wordt me echt teveel, maar ik treed woensdag as wel op het benefiet concert dat in Adam plaatsvindt oid….

  11. Ik lees dit nu pas.. Wil alleen even zeggen dat ik destijds, vlak voor kerst, bij FAME in A’dam (Magna Plaza), voor 2 euro de kerst CD van Trijntje gekocht heb. Ik kan haar zangkwaliteit wel waarderen. Op de, toen nog volle bak, stond het bord met een tekst in de trant van: help Trijntje Giro 555 te betalen. Opbrengst zou gedoneerd worden aan 555. Of dat gebeurd is, heb ik niet gecontroleerd.

    Ik vond het wel grappig dat FAME op die actualiteit insprong, wél met de toevoeging dat de opbrengst niet voor eigen gewin bedoeld is/was.

    Ik ben wel benieuwd hoeveel mensen die de like knop gebruikten, daadwerkelijk verwachten dat Trijntje zou betalen… De eerste 1000 misschien nog wel.. daarna gaat het verspreiden en komen de mensen in het bereik die dit soort acties ‘misbruiken’ om te kijken waar het breekpunt ligt… In dit geval bij 200 duizend.

    Ik ben geen FB gebruiker.. het kan zijn dat het volgende idee wel bestaat.. Ik denk dat met het toevoegen van een opmerkingenveld bij de Like knop, dergelijke acties zinvoller kunnen maken.

    Trijntje haar oproep had dan kunnen zijn.. “Like mijn pagina, zeg welk bedrag jij doneert en ik doneer voor jouw like 1 euro.” Dan maak je de drempel wat hoger.. + dat je, nu een tegenprestatie gevraagd is, daar ook bewijs voor gevraagd mag worden.. “Liker, laat eerst maar zien dat je daadwerkelijk gedoneerd hebt.. “

    maar ja, dat wordt al gauw een hoop gedoe met honderden reacties.. 😉

    1. Ik gebruik FB maar heb geen like gegeven. Desondanks verwacht ik wel dat als iemand een dergelijke belofte maakt op FB, zij zich hier ook aan zullen houden, tot zover het allemaal redelijk blijft. Ze had dus een maximum bedrag moeten bedenken en misschien de prijs per like verlagen. Als ze een eurocent per like had beloofd was het bedrag al vele malen lager geweest. Of als ze had gesteld dat ze maximaal 10.000 euro zou doneren dan zou ze nu niet zo voor schut staan. Trijntje heeft geluk dat mensen voor die ene euro per like niet willen procederen.

  12. Ja eigenlijk zou ze dit moeten en dat moeten en zus moeten. Als we maar iemand lekker kunnen dwarsbomen. Wat had het toch leuk geweest als we reageert hadden op een manier die wat schappelijker is. Zoiets van:”Natuurlijk had jij nooit van je leven verwacht zoveel likes te krijgen en begrijpen we allemaal heel goed dat je dat nooit kan uitbetalen. Mensen vinden het blijkbaar zo heerlijk om anderen te bekritiseren terwijl dit enkel is om bevestiging te zoeken bij mensen die ook zo dom denken. Wat nee? Natuurlijk wil je dat hier zoveel mogelijk mensen op reageren anders had je het net zo goed niet kunnen schrijven. Nou hier is je reactie!!!

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.