Hoe zet ik mijn aansprakelijkheid op nul?

groep-claim-geld.jpgEen lezer vroeg me:

Ik ga als kleine zzp’er internetdiensten leveren, maar ik kan en wil geen claims dragen. Hoe zet ik in mijn voorwaarden mijn aansprakelijkheid op nul? Ik snap dat dat minder aantrekkelijk is voor opdrachtgevers, maar met één claim ben ik gelijk failliet.

Juridisch is een zo vérgaande aansprakelijkheid toegestaan, zij het je dan wel de situatie van opzet en bewuste roekeloosheid moet uitzonderen. Deze situaties worden gezien als dusdanig verwijtbaar dat het uitsluiten van aansprakelijkheid in strijd is met de openbare orde of goede zeden (art. 3:40 BW). Er is discussie onder juristen of je expliciet moet zeggen “behalve bij opzet of bewuste roekeloosheid” of dat de rechter dit vanzelf meeleest. Ik zou die discussie vermijden en het er gewoon bij zetten.

Je aansprakelijkheid volledig willen uitsluiten is begrijpelijk maar moeilijk te verdedigen naar een klant, tenzij je een gratis dienst levert die weinig bedrijfskritisch is. Waarom zou je als klant betalen om vervolgens nimmer iets te kunnen claimen als men niet levert?

Een veelgebruikt compromis is je aansprakelijkheid beperken tot de hoogte van je factuur (of laatste drie facturen als je periodiek diensten levert). Dan beperk je de schade – niet goed, geld terug.

Wat je ook kunt doen, is in plaats van financiële aansprakelijkheid een praktische oplossing voorstellen:

Xyz ICT zal zich bij schade maximaal inzetten om de gevolgen voor Opdrachtgever te beperken, in het bijzonder door bugs gratis te herstellen met de hoogste prioriteit en alternatieven voor uitgevallen diensten te leveren zonder meerprijs.

Hiermee zeg je in feite “ik heb geen geld maar ik ga het probleem wel oplossen”. Dat lijkt me fair als je werkelijk geen geld hebt.

Zouden jullie het accepteren, een dienstverlener zonder aansprakelijkheid?

Arnoud

22 reacties

  1. aansprakelijkheid beperken tot de hoogte van je factuur (of laatste drie facturen als je periodiek diensten levert). Dan beperk je de schade – niet goed, geld terug.

    Hierbij vraag ik mij altijd af of dit wel neerkomt op niet goed geld terug. Of dat het eigenlijk is: niet goed, twee keer geld terug.

    Stel een leverancier moet aan bedrijf X een dienst leveren die € 1.000 kost. De leverancier wanpresteert, waardoor bedrijf X schade lijdt. Bedrijf X ontbindt de overeenkomst (na alle formele stappen), in ieder geval voor zover het diens betalingsverplichting betreft. De betaalde € 1.000 krijgt zij terug.

    Verder stelt bedrijf X de leverancier nog aansprakelijk voor de geleden schade. Diens aansprakelijkheid is beperkt tot de hoogte van de factuur, zodat de leverancier slechts € 1.000 aan schade hoeft te vergoeden. Bedrijf x heeft daarmee de facto dus € 2.000 teruggekregen.

    Het sowieso zal het afhangen van de exacte bewoordingen van de aansprakelijkheidsbeperking, maar stel dat die inderdaad niet meer is dan ‘onze aansprakelijkheid is beperkt tot de hoogte van het factuurbedrag’, zou dit volgens mij best zo kunnen, toch?

  2. Het gratis oplossen van bugs met de hoogste prioriteit is natuurlijk een lastige. Als je bij een klant zit, moet je daar dan je werk laten vallen omdat er een bug in een programmeersel van 2 jaar geleden is geslopen? En wanneer is iets een bug? Als je er vervolgens een week full time mee bezig bent, dan kost het je stiekem best veel geld, dan kun je beter aansprakelijk zijn voor de waarde van je factuur, en dat risico vervolgens afdekken met een passende verzekering.

    Daarbij zijn er natuurlijk veel grote opdrachtgevers die richting ZZP’ers, nul flexibiliteit hebben in het onderhandelen van voorwaarden. Die geven vaak aan dat opdrachten die zij verstrekken, worden aangenomen tegen de eigen gestandaardiseerde voorwaarden. Niet akkoord? Geen opdracht. Dan wordt het lastig als jij met een aansprakelijkheidsbeperking wil gaan zwaaien.

    Overigens zou ik de originele vraagsteller adviseren om een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. De kosten van zo’n verzekering liggen met een paar tientjes in de maand aanzienlijk lager dan het mislopen van ook maar één opdracht, omdat je aansprakelijkheidsclausule onaanvaardbaar is voor een potentiële klant.

  3. Ik snap eerlijk gezegd niet waarom er voor ICTers zo’n uitzonderingspositie moet zijn. Als je (bijvoorbeeld) een nieuwe verwarmingsketel laat installeren, en twee maanden later blijkt er ergens een lek te zijn, dan is het toch de normaalste zaak van de wereld dat de installateur de boel komt repareren, en ook nog de waterschade vergoedt?

    Voor zulke dingen moet je je ook gewoon kunnen verzekeren (ik neem even aan dat loodgieters ook zo’n verzekering hebben), en als je contract daar 10% duurder van wordt, dan is dat maar zo. Als bedrijf moet je natuurlijk wel slim genoeg zijn om te vragen of de ICT-leverancier een verzekering heeft afgesloten voor zijn aansprakelijkheid.

    1. Het probleem is dat veel ICT-ers niet verzekerd zijn, en voor het soort werk dat zij doen ook geen beroepsaansprakelijkheidsverzekring kunnen vinden. De laatste jaren is het iets makkelijker, maar het is bij lange na nog niet zo eenvoudig als in de loodgietersbranche om jezelf te verzekeren tegen beroepsfouten.

      Ik denk dat dat komt omdat beroepsfouten in ‘klassieke’ beroepen bekend en overzichtelijk zijn. Als een loodgieter wat doms doet, staat er een verdieping onder water. De kosten zijn dan: nieuwe meubels, nieuwe vloer, nog wat bereddering et cetera. Dat valt mee. Maar als een ICT-er wat doms doet, hoe ver loopt dat dan? Downtime bij een klant, twintig man die duimen draaien, vele uren data herstel, wat nog meer?

      1. Je recactie voor het voorbeeld van de loodgieter lijkt zich te beperken tot de situatie waarin het bij een particulier mis gaat. Maar diezelfde loodgieter werkt ook gewoon in bedrijfspanden. Dan is het niet alleen een paar meubeltjes, maar net zo goed twintig man die duimen draaien, callcenter niet bereikbaar want ondergelopen, hele bedrijf off-line want server-ruimte ondergelopen, etc. De loodgieter loopt naar mijn mening precies dezelfde moeilijk voorspelbare risico’s als een ICT-er. EDIT: Al zal een zzp-er waarschijlijk minder vaak een bedrijfsopdracht uitvoeren…

        1. Dat is waar. Maar zit het hem er dan in dat dit minder vaak voorkomt? Het werk van loodgieters is beter voorspelbaar en je kunt overzien wat je doet. Een gat boren in een waterleiding is best wel uitzonderlijk. Maar “rm * .c~” komt volgens mij iets vaker voor, net als andere kleine typefoutjes met grote gevolgen.

      2. Het probleem met ICT gerelateerde (beroeps)aansprakelijkheid is dat er ontzettend veel beperkingen aan verbonden zijn. Vervolgschade is, voor zover al verzekerbaar, door de verzekeraar gelimiteerd. Dat is logisch omdat het risico niet bepaald kan worden. Van de andere kant is het ook de vraag of de klant dat wil doen wat nodig is om op voorhand de kans op schade te minimaliseren, zoals het maken van een back-up.

        Voor wat betreft bugs in software heeft de klant uiteindelijk ook een onderzoeksplicht. Hierbij komt men niet weg met te melden dat zij niets van computers af weten.

        Een specifiek probleem voor de originele vraagstellen is dat er voor een relatief klein bedrag een dienst aan zal worden geboden en de potentiele schade enorm is. Dan moet je er bovenop zitten en zorgen voor een goede back-up die ook hersteld kan worden. Of er gewoon vanaf zien..

        Nog even dit, heel erg grote bedrijven beperken hun aansprakelijkheid ook maximaal. De focus die nu op kleine bedrijven e/o zzp-ers wordt gelegd is m.i. onterecht. Een grote opslagdienst heeft ooit de voorwaarde gehanteerd die erop neer kwam dat als de bestanden weg zijn en de back-up er niet was jij pech had. Stond ergens in de 50 pagina’s met voorwaarden policy en weet ik wat niet meer.

        Google is hier overigens helder over: INDIEN WETTELIJK TOEGESTAAN, ZIJN GOOGLE EN DE LEVERANCIERS EN DISTRIBUTEURS VAN GOOGLE NIET VERANTWOORDELIJK VOOR VERLIES VAN WINST, INKOMSTEN OF GEGEVENS, FINANCIËLE VERLIEZEN OF INDIRECTE, SPECIALE, MORELE OF PUNITIEVE SCHADE OF GEVOLGSCHADE.

        VOOR ZOVER WETTELIJK TOEGESTAAN, IS DE TOTALE AANSPRAKELIJKHEID VAN GOOGLE EN ZIJN LEVERANCIERS EN DISTRIBUTEURS VOOR EEN CLAIM ONDER DEZE VOORWAARDEN, INCLUSIEF VOOR ENIGE IMPLICIETE GARANTIE, BEPERKT TOT HET BEDRAG DAT U ONS HEEFT BETAALD VOOR HET GEBRUIK VAN DE SERVICES (OF, ALS WE DAARVOOR KIEZEN, TOT HET OPNIEUW LEVEREN VAN DE SERVICES AAN U).

        IN ALLE GEVALLEN ZIJN GOOGLE EN ZIJN LEVERANCIERS EN DISTRIBUTEURS NIET AANSPRAKELIJK VOOR VERLIES OF SCHADE DIE NIET REDELIJKERWIJS KAN WORDEN VERWACHT.

        1. HET IS ZEER STOREND DAT ZULKE CLAUSULES ALTIJD BEGINNEN MET “VOOR ZOVER WETTELIJK TOEGESTAAN”. Dan weet je immers nog niet wat ze nu uitsluiten. Maar ja, de clausules die je quote zijn algemeen in gebruik in de ICT. Je mag in je handjes knijpen dat je het betaalde bedrag als plafond krijgt en niet een symbolische $1.

          1. Wel handig voor de leverancier als deze internationaal werkt. Ik denk dat je zelfs naar die symbolische $1 kan fluiten.

            Of je moet in staat zijn om roekeloosheid/opzet of meer algemeen onrechtmatige daad aan te tonen.

  4. Op zich dubieus dat iemand wel graag ondernemer wil zijn maar vervolgens het ondernemersrisico wil afwentelen op z’n opdrachtgevers. Gaat hij dat er ook met zoveel woorden bij zeggen op het moment dat iemand op het punt staat een opdracht bij hem te plaatsen of wordt er simpelweg met een nietszeggend tekstje verwezen naar “algemene voorwaarden” waar dat dan in staat? Ik hoop dat deze ondernemer dan diensten met een relatief gering afbreukrisico aanbiedt, in dat geval is zo’n beperking naar de waarde van de factuur een goede mogelijkheid. Als hij daarentegen diensten aanbiedt met een groot afbreukrisico maar daarvoor niet aansprakelijk wil of kan zijn vind ik dat eigenlijk immoreel, je zult maar een andere ZZP’er in je onvermogen meeslepen.

    1. Op zich dubieus dat iemand wel graag ondernemer wil zijn maar vervolgens het ondernemersrisico wil afwentelen op z’n opdrachtgevers.

      Dat is het mooie van ondernemer zijn, dat mag die persoon dus helemaal zelf bepalen. Als jij een dienst in de markt wil zetten en daarbij het risico afwentelen op je opdrachtnemer, ga dan lekker je gang. De markt bepaalt wel of je succesvol wordt of niet.

      1. Oei, heb ik een gevoelige snaar geraakt? Probeer het ook eens van deze kant te bekijken: als ik een bepaald kunstje niet kan, dan huur ik iemand in die dat wel kan maar dan verwacht ik ook dat die heeft nagedacht over risico’s en gevolgen van zijn handelen. Daar huur ik immers een expert voor in omdat ik de kennis zelf niet in huis heb. Als dan vervolgens die expert niet thuis geeft als het mis gaat, zit ik als opdrachtgever met de gebakken peren. Dat kan toch de bedoeling niet zijn. Ik vind het dan wat te gemakkelijk om naar “de markt” te wijzen die dat vanzelf gaat oplossen. De praktijk is een stuk weerbarstiger. Bovendien is er ook nog zoiets als wettelijke aansprakelijkheid, ik vraag me af of je die d.m.v. een clausule in je algemene voorwaarden buitenspel kunt zetten.

          1. Fair enough, maar dan moet je natuurlijk wel een goed geinformeerde keuze kunnen maken. Verstoppen in de algemene voorwaarden zonder daar ruchtbaarheid aan te geven lijkt me not done, of het gebodene moet dusdanig significant goedkoper zijn dat voor alle partijen duidelijk is dat er iets bijzonders mee aan de hand is, zoals beperkende voorwaarden.

        1. Geen gevoelig snaar hoor, ik ben gewoon ergens loonslaaf zonder enige aansprakelijkheid 😉

          Maar goed, even reagerend op jouw verhaal, dat je er van uit gaat dat iemand heeft nagedacht over de risico’s en gevolgen van zijn handelen. Dat vrijwaart jou als opdrachtgever toch niet van enige onderzoeksplicht? Ongelezen voorwaarden accepteren, achterover hangen en er van uitgaan dat je opdrachtnemer competent is, dat is heel erg gevaarlijk. Het is volgens mij niet meer dan redelijk dat als jij een bedrijfskritishce opdracht gaat laten uitvoeren, je goed kijkt naar de gevolgen als het mis gaat. En daar hoort dus ook een aansprakelijkheidscheck bij, mogelijk zelfs een kredietwaardigheidscheck als je merkt dat de schade op een ZZP’er moet worden verhaald die geen cent te makken heeft.

          1. Natuurlijk is er een onderzoeksplicht maar je moet er ook van uit kunnen gaan dat jou geen kusntje geflikt wordt. Het werkt een beetje twee kanten op, de opdrachtgever moet zich vergewissen dat de opdrachtnemer competent en betrouwbaar is en de opdrachtnemer moet zich er niet bij voorbaat van af maken met “ik ben een armlastige ZZP’er en daarom niet aansprakelijk”, dat vind ik een beetje een zwaktebod. Eerlijk gezegd vraag ik me af of algemene voorwaarden waar je in vastlegt dat je nul aansprakelijkheid hebt niet gewon nietig zijn.

        2. Aansprakelijkheid kan je via AV of contract beperken. M.u.v. opzet en roekeloosheid, dat zal je als eisende partij dan wel aan moeten tonen.. Evenals de schade trouwens, zomaar een bedrag roepen werkt namelijk niet.

          Risico’s en gevolgen zijn voor opdrachtnemer vaak niet of onvoldoende in te schatten. Voor opdrachtgever vaak trouwens ook niet. Men (opdrachtgever) is bij geven opdracht vaak geneigd te bagatelliseren terwijl het in geval van “schade” vaak overdreven wordt. Overigens komt het ook wel voor dat het belang van de software in de loop van de tijd toe kan nemen waardoor een evaluatie wellicht noodzakelijk is. De opdrachtnemer heeft daar geen zicht op, de opdrachtgever wel.

          Daarom staat er bij maatwerk vaak dat vergoeding van schade beperkt is/wordt. Bijvoorbeeld tot het bedrag van de order of door kosteloos herstellen van het gebrek. Vaak wordt het ook beperkt in de tijd. Dat is iets anders dan “niet thuis” geven, maar ook dat gebeurt.

          1. Deze casus ging echter niet over maatwerksoftware maar over een ZZP’er die “internetdiensten” wilde leveren. Ik denk dan aan iemand die websites bouwt. Als ik als opdrachtgever bij deze ZZP’er bijvoorbeeld mijn webshop laat bouwen, dan kan er bij een aantal dagen storing en/of downtime inderdaad volgen “je hoeft deze maand niet te betalen” (beperkten tot factuurbedrag) en ook nog “ik zal de shop weer maken”. Het probleem is natuurlijk de gevolgschade doordat ik omzet misloop. Betreffende ZZP’er ziet die bui hangen en wil met name dat soort aanspraken bij gevolgschade uitsluiten. Aan de ene kant snap ik dat wel, maar als ik zelf ook ZZP’er ben en in belangrijke mate afhankelijk van mijn webshop, dan ga ik ook de bietenbrug op als ik met mijn vriendelijke collega ZZP’er uit hetzelfde gezellige startup-bedrijfsverzamelgebouw in zee ben gegaan omdat hij niet thuis geeft bij gevolgschade en zich daar ook niet voor verzekerd heeft. Dat is een beetje mijn punt.

            1. Bij menig webshop komt ook een stukje maatwerk kijken.

              Dat snap ik, maar aansprakelijkheid voor gevolgschade is bij de grote dienstverleners OOK uitgesloten. Of heel sterk gelimiteerd. Als je daar dekking voor wenst zal je dat als afnemer zelf moeten verzekeren. Een verzekeraar kan risico (kans op en omvang potentiele schade) niet berekenen omdat diverse variabelen niet bekend zijn, zoals omzet van de klanten. Jouw verzekeraar kan je daar wel in voorzien, schrik niet van de prijs.

              Storing of downtime heeft met verbinding of hardware te maken, dat is in principe te ondervangen, maar dan moet je als afnemer niet voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Zelfs 100% uptime is realiseerbaar, maar dat kost wel wat. Daarbij, als je denk er dusdanig afhankelijk van te zijn, dan kan je daar ook afspraken over maken met je mede zzp-er. Hoe om te gaan met storingen..

              Realiseer jezelf wel dat alles met computers techniek is en dus uiteindelijk ook een keer kapot kan gaan.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.