Een lezer vroeg me:
Onlangs logde ik in bij telebankieren van de SNS-bank, en toen kreeg ik een pop-up voorgeschoteld over aangepaste algemene bankvoorwaarden. Daaronder stond: “Ik heb dit hele bericht en de wijzigingen gelezen”. Pas als deze knop wordt geactiveerd kun je je rekening inzien, geld overmaken enzovoorts. Is dat wel rechtsgeldig? Ik voelde me gedwongen akkoord te geven omdat ik een spoedoverboeking moest doen in verband met het einde van het jaar.
Het wijzigen van algemene voorwaarden is in feite niets meer of minder dan een contractswijziging. Een contract mag alleen worden gewijzigd met toestemming van beide partijen. Het is niet echt toestemming te noemen als een van de partijen zo afdwingt dat de ander “akkoord” zegt.
Wat wél mag – en volgens mij wat hier speelt – is dat je in de originele overeenkomst opneemt dat de ene partij die voorwaarden eenzijdig mag wijzigen. Toestemming op voorhand is rechtsgeldig, want die geef je wel vrijwillig. Dus als je in je originele voorwaarden hebt staan dat de SNS Bank deze mag aanpassen, dan mogen ze dat en dan hoeven ze niet meer te doen dan die nieuwe voorwaarden netjes aan je te melden. Volgens mij staat er daarom ook “Ik heb dit bericht & wijzigingen gelezen” en niet “Ik ben akkoord met de wijzigingen”.
Het gaat nogal ver natuurlijk dat iemand op voorhand de voorwaarden aan mag passen. De wet stelt er dan ook een paar grenzen aan, met name dat de gehele inhoud van het contract niet over de kop mag (art. 6:236 sub a BW). En meer algemeen mogen de wijzigingen natuurlijk niet onredelijk bezwarend zijn.
‘Afdwingen’ kan ik dit dus niet noemen.
Als de bank (of een andere dienstverlener met portaal waar je inlogt als klant) wél een wijziging zou afdwingen, dan wordt het interessant. Stel in de oude AV staat niets over mogen wijzigen. Dan kun je natuurlijk wel een verplichte popup tonen, maar die betekent volgens mij heel weinig. Een partij kan niet eenzijdig het contract wijzigen, en dat afgedwongen akkoord lijkt me geen instemming met een wijzigingsverzoek.
Ik aarzel of je dit juridisch “misbruik van omstandigheden” moet noemen (omdat de dienstverlener misbruik maakt van de verplichting tot inloggen) of gewoon “geen rechtshandeling” (omdat de klant niet wil maar moet). Maar legaal lijkt het me niet.
Arnoud
Zijn er eigenlijk ook eisen aan het overhandigen van de gewijzigde voorwaarden (zoals de mogelijkheid deze op te slaan) ?
Dezelfde als bij de eerste set, gewoon ter hand stellen zoals de wet bepaalt.
Bij elektronische betaaldiensten gaat het om een samenloop van diensten van toegevoegde waarde (brede werking Telecom pakket) en betaaldiensten in de EU kaders. Dan is het aanpassen van voorwaarden wel toegestaan, maar niet per direct. Er moet een overgangstermijn in acht worden genomen zodat gebruikers uit kunnen wijken naar een andere aanbieder. Zodra de EU (en Nationale) kaders vereisen dat vooraf aan de overeenkomst een informatieplicht richting de gebruiker geldt, kan die informatieplicht niet in de te sluiten overeenkomst worden weggenomen of verminderd. Bij betaaldiensten stelt de EU richtlijn * zelfs als eis het gebruik van papier of een andere duurzame drager. De in de vraag beschreven “muur” lijkt mij per definitie niet toegestaan.
Even met het idee op ‘Moeten we dingen niet regelen in de wet’ (ik lees dit op dinsdag). Hier spreek je weer over; “Stel in de oude AV staat niets over mogen wijzigen.”
Gezien dit altijd in alle AV’s komt, wordt het niet eens tijd om dit in de wet op te nemen als een voorwaarde die niet persé apart vermeld moet worden? En dan het liefste met een richtlijn waaraan een berichtgeving omtrent het veranderen van de voorwaarden aan moet voldoen?
Zo zijn we weer van een stukje loze tekst in alle AV’s af, waardoor leesbaarheid in zicht komt (Ja, daar! Heul ver weg! Denk dat ik net het topje kan zien!)