Tag: Wijzigen

About Wijzigen

Subscribe Feeds

Mag een hostingbedrijf haar prijzen vier keer over de kop doen?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, 15 reacties

Hostingbedrijf Versio heeft vrijdag nieuwe pakketten voor webhosting en domeinnamen aangekondigd, met flink hogere prijzen. Dat meldde Tweakers afgelopen maandag. In een mail op vrijdagavond werd gezegd “We willen iets met je vieren”, maar onderdeel van dat feestje was een prijsverhoging van 0,50 naar 2,50 per maand waarbij het zelfs leek of dat meteen in ging. En oh ja, de algemene voorwaarden waren gewijzigd zodat die op ieder moment mogen worden gewijzigd – zonder aankondiging. Eh, wacht, wat?

Hoofdregel bij ieder contract is dat het alleen mag worden aangepast als beide partijen daarmee instemmen. Veel zakelijke dienstverleners nemen daar een voorschot op door in de AV te bepalen dat zij eenzijdig de voorwaarden mogen herzien. Dat mag en is bindend op de zakelijke afnemer, bij consumenten ligt dat iets ingewikkelder.

Er is géén wettelijke regel dat je moet kunnen opzeggen bij een wijziging van het contract (of de prijzen). Waar het op neerkomt, is of zo’n wijzigingsbeding redelijk is. “Wij mogen wijzigen en dan mag u opzeggen” is in principe altijd redelijk, maar “wij mogen kleine dingen wijzigen zónder dat u mag opzeggen” of “wij mogen de prijzen aan inflatie aanpassen zonder dat u mag opzeggen” vind ik ook best redelijk.

Bij redelijkheid hoort ook hoe je het bekend maakt. Ik denk dat uit de wet volgt dat je als dienstverlener actief moet mededelen aan je klant. Enkel zeggen “kom elke dag maar kijken of de AV zijn aangepast, en oh ja we hebben geen track changes dus succes met lezen” is gewoon weinig redelijk. Het is voor de dienstverlener een kleine moeite een bericht te sturen, en het alternatief is zeer bewerkelijk voor de klant. Een voorwaarden die dus zegt “u moet zelf nagaan of de AV zijn gewijzigd” vind ik dus niet redelijk.

Het lijkt erop dat Versio vooral onhandig heeft gecommuniceerd: de prijswijzigingen en pakketwijzigingen treden pas in werking bij het eerste verlengmoment van de pakketten. Dat is sowieso legaal, als bedrijf ben je immers niet verplicht een verlenging te geven dus mag je bij verlenging afdwingen dat men naar een nieuw pakket overstapt. Natuurlijk moet je dat wel duidelijk melden zodat mensen kunnen weigeren die overstap te maken.

Wat de prijsverhoging betreft, ik snap best dat mensen daarvan schrikken want 400% verhoging is nogal wat. En dan lijkt het klein bier omdat het om 2,50 per maand gaat, maar veel Versio klanten hebben vele websites daar (ik ken de nodige mensen met 50+ sites) en dan gaat het hard natuurlijk.

Arnoud

Mag mijn bank een voorwaardenwijziging afdwingen via online bankieren?

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, 4 reacties

Een lezer vroeg me:

Onlangs logde ik in bij telebankieren van de SNS-bank, en toen kreeg ik een pop-up voorgeschoteld over aangepaste algemene bankvoorwaarden. Daaronder stond: “Ik heb dit hele bericht en de wijzigingen gelezen”. Pas als deze knop wordt geactiveerd kun je je rekening inzien, geld overmaken enzovoorts. Is dat wel rechtsgeldig? Ik voelde me gedwongen akkoord te geven omdat ik een spoedoverboeking moest doen in verband met het einde van het jaar.

Het wijzigen van algemene voorwaarden is in feite niets meer of minder dan een contractswijziging. Een contract mag alleen worden gewijzigd met toestemming van beide partijen. Het is niet echt toestemming te noemen als een van de partijen zo afdwingt dat de ander “akkoord” zegt.

Wat wél mag – en volgens mij wat hier speelt – is dat je in de originele overeenkomst opneemt dat de ene partij die voorwaarden eenzijdig mag wijzigen. Toestemming op voorhand is rechtsgeldig, want die geef je wel vrijwillig. Dus als je in je originele voorwaarden hebt staan dat de SNS Bank deze mag aanpassen, dan mogen ze dat en dan hoeven ze niet meer te doen dan die nieuwe voorwaarden netjes aan je te melden. Volgens mij staat er daarom ook “Ik heb dit bericht & wijzigingen gelezen” en niet “Ik ben akkoord met de wijzigingen”.

Het gaat nogal ver natuurlijk dat iemand op voorhand de voorwaarden aan mag passen. De wet stelt er dan ook een paar grenzen aan, met name dat de gehele inhoud van het contract niet over de kop mag (art. 6:236 sub a BW). En meer algemeen mogen de wijzigingen natuurlijk niet onredelijk bezwarend zijn.

‘Afdwingen’ kan ik dit dus niet noemen.

Als de bank (of een andere dienstverlener met portaal waar je inlogt als klant) wél een wijziging zou afdwingen, dan wordt het interessant. Stel in de oude AV staat niets over mogen wijzigen. Dan kun je natuurlijk wel een verplichte popup tonen, maar die betekent volgens mij heel weinig. Een partij kan niet eenzijdig het contract wijzigen, en dat afgedwongen akkoord lijkt me geen instemming met een wijzigingsverzoek.

Ik aarzel of je dit juridisch “misbruik van omstandigheden” moet noemen (omdat de dienstverlener misbruik maakt van de verplichting tot inloggen) of gewoon “geen rechtshandeling” (omdat de klant niet wil maar moet). Maar legaal lijkt het me niet.

Arnoud

Nintendo ‘gijzelt’ Wii U’s totdat nieuwe EULA is aanvaard, mag dat?

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, 28 reacties

nintendo-wii-u-eulaWie de nieuwe EULA voor de Nintendo WII U niet wil accepteren, kan het apparaat niet meer gebruiken. Dat meldde de EFF, die het meteen maar apparaatgijzeling noemt. Nintendo heeft onlangs een softwareupdate voor haar spelcomputer uitgebracht en wie deze installeert, krijgt een EULA voor de neus die niet te weigeren is. Pas wanneer je op “Accept” drukt, kun je weer iets doen met de console. Mogen ze dat zomaar doen?

Met enige regelmaat roep ik dat er een wet op de cloud moet komen, maar een wet over de EULA zou misschien ook geen gek idee moeten zijn. Want ja, dit is legaal onder huidig recht en er zijn slechts beperkte escapes voor mensen die geen zin hebben in de nieuwe EULA.

Het idee van algemene voorwaarden – want dat zijn EULA’s, wat er ook in de koptekst staat – is dat je ze als bedrijf eenvoudig kunt invoeren. De klant hoeft ze niet eerst gelezen te hebben, jouw enige verplichting is ze vooraf ter hand te stellen. Op papier in de gewone situatie, en als downloadbare pdf of simpele printbare webpagina in een online situatie. Daar staat tegenover dat als je ze niet juist ter hand stelt, ze niet rechtsgeldig zijn.

Overeenkomsten mag je niet wijzigen, tenzij je afspreekt van wel. En met een simpele clausule in de oude EULA (“Nintendo may change these Terms at any time”) kun je zoiets afspreken. Dit voelt nogal onredelijk, want je kunt zo mensen verlokken met een simpele eerlijke EULA en na drie maanden een verplichte update met een wanstaltig lange en eenzijdige EULA er doorheen rammen. Een specifieke wetsbepaling die dit soort dingen verbiedt, ken ik niet.

We hebben de zogeheten zwarte en grijze lijsten. Daarop staan zaken die per definitie (zwart) of meestal (grijs) onredelijk zijn. Op de zwarte lijst staat een verbod op clausules die “het recht ontneemt de door [het bedrijf] toegezegde prestatie op te eisen”. Dit slaat primair op clausules die zeggen “als we niet willen leveren dan heb je pech en mag je ons niet sue’en” maaar met enige fantasie zou je ook een verplichte “Klik hier om de overeenkomst compleet te wijzigen” hieronder kunnen rekenen. Maar enkel “je moet akkoord gaan met de nieuwe voorwaarden en tot die tijd is je apparaat gegijzeld” valt hier volgens mij niet onder.

Op de grijze lijst staat een verbod om “een prestatie te verschaffen die wezenlijk van de toegezegde prestatie afwijkt”, en ook dat kun je inzetten als de inhoud sterk wijzigt ten opzichte van wat er voorheen mocht. Maar omdat erbij staat “tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden”, gaat dat hier niet werken: zeg gerust je overeenkomst met Nintendo op hoor. Alleen tsja leuke deurstopper heb je dan.

Meer algemeen geldt dat wanneer je je algemene voorwaarden wijzigt, je dat op dezelfde manier ter hand moet stellen als de originele. Op de screenshot hierboven is te zien dat dát een beetje lastig is met de Nintendo EULA. Dat is een scrollvenster met een Agree-knop, en dat is te weinig. Hoe sla ik dit op? Waar is de pdf? Dát maakt de nieuwe EULA vernietigbaar onder Nederlands recht. Maar dat is snel op te lossen met een “Click to print/e-mail these terms” knopje eronder.

Wat je eigenlijk wilt, is een verbod op het eenzijdig mogen wijzigen van algemene voorwaarden maar dat is ook weer te streng denk ik. Maar wat is dan wel een zinnig compromis? Een verbod op het wijzigen zonder een maand om te lezen en na te denken? Een verplichting de oude voorwaarden te respecteren als bedrijf wanneer men de nieuwe niet wil? Oftewel dat je alleen een nieuwe EULA bij nieuwe features mag invoeren?

Arnoud

‘Apple iCloud schendt Noorse en Europese wet’

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, 8 reacties

Apple verschaft zichzelf het recht de voorwaarden van clouddienst iCloud te allen tijde aan te passen, in strijd met de Noorse en Europese wet. Dat las ik bij Nu.nl. Waarop ik denk? Welke wet dan? Want een wet op de cloudvoorwaarden lijkt me een goed idee, maar die is er bij mijn weten nog lang niet.

Het blijkt te gaan om een klacht van de Noorse Consumer Council, volgens mij het equivalent van onze Autoriteit Consument en Markt (maar al bestaand sinds 1953). Zij hebben een klacht neergelegd bij Apple omdat deze de Noorse en Europese wet zou schenden door het recht te bedingen in de gebruiksvoorwaarden om eenzijdig het contract aan te mogen passen.

Uit de tekst van de klacht (pdf) blijkt dat het gaat om de algemene Noorse regel dat algemene voorwaarden niet onredelijk bezwarend mogen zijn. Die regel hebben wij ook. Naast de grijze en zwarte lijsten geldt er ook een open norm: als iemand kan hardmaken dat een voorwaarde onredelijk bezwarend is, dan moet deze van tafel. De bewijslast is daarbij niet altijd eenvoudig.

De Noren hebben echter nóg een lijst gevonden, de zogeheten blauwe lijst uit Richtlijn 93/13/EEG met daarop nog een setje oneerlijke bedingen. En wat staat er in artikel 3 van die Richtlijn?

Een beding in een overeenkomst waarover niet afzonderlijk is onderhandeld, wordt als oneerlijk beschouwd indien het, in strijd met de goede trouw, het evenwicht tussen de uit de overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen van de partijen ten nadele van de consument aanzienlijk verstoort.

Het lijkt me evident dat een voorwaarde die zegt “wij mogen het contract op ieder moment aanpassen en u moet maar hopen dat dat acceptabel is, anders moet u weg” het evenwicht tussen de partijen nogal verstoort. Sterker nog, wélk evenwicht?

In een bijlage bij dit artikel zijn bedingen opgenomen die als oneerlijk kunnen worden aangemerkt. Een soort grijsblauwe lijst dus: de gebruiker van zo’n voorwaarde zal moeten bewijzen dat deze wél eerlijk is. En lid j van die bijlage noemt bedingen die:

de verkoper te machtigen zonder geldige, in de overeenkomst vermelde reden eenzijdig de voorwaarden van de overeenkomst te wijzigen;

Helaas staat er verderop dan weer wel een uitzondering:

Punt j) staat evenmin in de weg aan bedingen waarbij de verkoper zich het recht voorbehoudt de voorwaarden van een overeenkomst voor onbepaalde tijd eenzijdig te wijzigen, mits hij verplicht is de consument daarvan redelijke tijd vooraf in kennis te stellen en het de laatste vrijstaat de overeenkomst te ontbinden.

Dat was in 1993 wellicht redelijk bij de toen gebruikelijke duurovereenkomsten: levering van kranten, vuilophaaldiensten en dergelijke. Daar wil je vanaf kunnen als ze ineens de voorwaarden aanpassen. Maar bij een clouddienst is het zeer zeker niet redelijk om te zeggen “je mag weg als het je niet bevalt” want dat is al snel zo veel gedoe dat menig consument het niet eens zal proberen. Welke Apple-gebruiker zal overstappen naar Dropbox als er weer 8000 woorden nieuwe voorwaarden langskomen?

En dat is juist wat het zo oneerlijk maakt. Je weet dat mensen dat niet lezen. Je weet dat mensen er noodgedwongen maar op vertrouwen dat er geen gekke dingen in je voorwaarden staan. En dat vertrouwen tast je in de basis aan door zo’n eenzijdig-wijzigingsbeding. De hoogste tijd dus voor een nieuwe cloudblauwe lijst.

Arnoud

Een contractswijziging die automatisch een jaarcontract oplevert

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, 7 reacties

stilte-stilzwijgen-verlengen.jpgEen lezer vroeg me:

Een half jaar terug heb ik mijn contract van mijn telecomaanbieder laten wijzigen: een groter en sneller pakket. Heel mooi, maar ik wil nu overstappen naar een nóg betere aanbieder. Dus ik dacht, ik zeg even op (Wet Van Dam immers) maar nu zeggen zij dat ik met die wijziging een nieuw jaarcontract heb afgesloten. Klopt dat? Dat hadden ze dan wel even mogen zeggen!

Dat hadden ze inderdaad wel even mogen zeggen maar in principe kan het. Meestal dan; het hangt af van de voorwaarden. (Deze vraag krijg ik overigens ook over sportscholen en allerlei andere abonnementsaanbieders.)

Een contract wijzigen kan niet zomaar, dat vereist instemming van beide partijen. Die instemming kan in algemene voorwaarden worden opgeëist, maar of dat rechtsgeldig is, is niet 1-2-3 te zeggen. Je mag zeker naar consumenten toe niet zomaar het gehele contract even eenzijdig veranderen via een regeltje in je algemene voorwaarden. Dat staat op de zogeheten zwarte lijst (art. 6:236 sub a BW).

Wat je wél altijd kunt doen, is samen besluiten dat het huidige contract opgezegd wordt en dat je een nieuw contract sluit. Dat hoeft niet eens in de voorwaarden te staan. Je mag namelijk samen álles besluiten over een lopend contract, zelfs als je besluit 100% ingaat tegen wat in dat contract staat. (Als je opschrijft “wij verbieden onszelf dit contract tussentijds op te zeggen” dan wordt het interessant.)

Wel kun je je natuurlijk afvragen of een consument die belt om een pakketuitbreiding, zich bewust is van het feit dat hij een nieuw contract gaat afsluiten. Als hij dat niet is, en de wederpartij had dat moeten weten, dan is verdedigbaar dat er géén nieuw contract is. Voor contractsluiting is namelijk nodig dat je dat wilde.

Sommige dienstverleners regelen het alsnog via de algemene voorwaarden. Zo zit ik zelf bij UPC voor televisie en internet. Zij zeggen in de AV

Voor de nieuwe dienst gaat vanaf de activering een nieuwe minimum looptijd in tegen de tarieven die op dat moment gelden.

Een stukje eerder lees ik de algemenere regel:

Indien een nieuwe looptijd voor digitale tvdienst, internetdienst of telefoniedienst ingaat vanwege een aanpassing of uitbreiding van uw overeenkomst, is de looptijd ten aanzien van het UPC Standaardpakket Radio/TV automatisch verlengd voor dezelfde bepaalde tijd.

Daarmee wordt dus de dienstwijziging geconstrueerd als een wijziging van het huidige contract. Ik denk dat ook dat wel verdedigbaar is, zeker in situaties waarin de basisdienst nódig is om de nieuwe dienst te leveren. Je kunt geen HBO afnemen als je geen digitale tv hebt.

Als je het via zo’n algemene voorwaarde doet, dan hoef je het formeel niet meer te melden. Het ís al gemeld – in die AV. Maar echt netjes is het niet tegenover je klant, want de consequenties zijn voor hem aanzienlijk en de moeite voor jou als provider is klein.

Arnoud

Rus mag van rechter kleine lettertjes creditcardcontract wijzigen

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, 22 reacties

kleinelettertjes.pngEen Russische rechter heeft een man in het gelijk gesteld die eigenhandig de kleine lettertjes in zijn creditcardcontract had gewijzigd, meldde onder meer het AD. In 2008 kreeg de man een aanbod voor een creditcard van de Russische bank Tinkoff Credit Systems (TCS). Hij scande de tekst in, paste deze aan met onder meer nul procent rente en een boetebeding op contractswijziging en stuurde dit ondertekend terug. De bank gaf hem vervolgens de kaart maar rekende wel rente, en stuurde ook nog eens nieuwe voorwaarden toe. Bij de incassoprocedure voor de rente bepaalde de rechter dat de voorwaarden van de Rus bindend waren en niet die van de bank.

Kan dat zomaar? Nou ja, op zich wel. Als iemand met een contract aankomt, staat het de wederpartij vrij om in dat contract wijzigingen voor te stellen. Ook als het kleine lettertjes zijn, ze in een PDF zitten en er “Algemene voorwaarden” bij staat of er “Onze voorwaarden zijn niet onderhandelbaar” bij staat. Alles is onderhandelbaar, de vraag is alleen hoe je de wederpartij ervan overtuigt akkoord te gaan met je onderhandelvoorstel.

Hier was het echter geen uitonderhandeld maatwerkcontract waar men beiden aan vast zat. De bank dacht dat haar eigen standaardvoorwaarden waren geaccepteerd, en de creditcardhouder meende dat juist zíjn getypte voorwaarden bindend waren. Als ik dit bericht goed begrijp, dan heeft de bank zijn ingestuurde document ondertekend en geretourneerd. Dat maakt de bewijslast makkelijk: de bank is dan akkoord gegaan met zijn voorwaarden. Bij mijn creditcards heb ik nog nooit iets met handtekening teruggehad – dat hóeft ook niet in Nederland, het feit dat je creditcard werkt bewijst dat je mag kredietkaarten, maar met handtekening bewijst het wel makkelijker wáár men akkoord mee gegaan is.

Het verweer van de bank dat ze de ingestuurde voorwaarden niet heeft gelezen, doet niet heel sterk aan. Dat doen wij ook niet als de bank ons algemene voorwaarden in de brievenbus dumpt, en de wet vermeldt bij ons zelfs expliciet (art. 6:232 BW) dat dat geen argument is. Maar de voorwaarden van deze Rus zijn moeilijk ‘algemeen’ te noemen, omdat hij ze maar één keer gebruikt.

Bovendien, en dit is waar het dubieus wordt, hij heeft moeite gedaan om de voorwaarden eruit te laten zien als de originele voorwaarden van de bank. Dat riekt naar misleiding: als ik zeg “dit is jouw tekst, ik ben akkoord dus laten we tekenen” en het ís niet jouw originele tekst dan is dat contract niet rechtsgeldig gesloten. De vraag is dus, hoe duidelijk was het voor de bank dat meneer geen contract van de bank accordeerde maar een eigen contractsvoorstel instuurde?

De advocaat van de man wijst erop dat de bank wel degelijk gewerkt heeft met zijn voorwaarden: de door hem ingevulde onbeperkte kredietlimiet was daadwerkelijk ingevoerd, hij had onbeperkt krediet en geen limiet. En die situatie kan alleen maar ontstaan als bij de bank iemand die tekst las en dacht, goed dat gaan we even in orde maken. En dán is het moeilijk verdedigbaar dat je misleid bent.

De bank heeft ondertussen gemeld aangifte van fraude (oplichting) te hebben gedaan. Ik denk dat dat in Nederland ook zo zou gebeuren. Plus, ik twijfel of er überhaupt gekeken zou worden naar de ingezonden voorwaarden.

Arnoud

Mag je bij een BTW-verhoging je contract opzeggen?

Geplaatst op in Informatiemaatschappij, 36 reacties

btw-verhoging-upc.png“Vanaf 1 oktober verhoogt de overheid het algemene btw-tarief in Nederland naar 21%. Deze btw-verhoging leidt tot een aanpassing van uw maandelijkse abonnementskosten van uw UPC-diensten”, meldde het bedrijf mij maandag per mail. Op hun BTW-verhogingssite leggen ze dit nader uit. Wat ontbreekt: mag ik opzeggen vanwege de BTW-verhoging? Het is immers een wijziging van mijn contract.

Hoofdregel uit de wet is “contract is contract”, oftewel een partij mag niet zomaar eenzijdig dingen aanpassen, hoe graag hij dat ook wil. In veel algemene voorwaarden wordt echter een aanpassingsclausule opgenomen, waarin dan weer wél staat dat men eenzijdig het contract mag openbreken of veranderen. Dat is toegestaan, maar het is bij consumenten wel vermoedelijk onredelijk bezwarend (art. 6:237 sub c BW) om dan géén opzegrecht te geven.

Heel formeel betekent dit dat er eigenlijk in de AV moet staan “Wij mogen wijzigen maar dan mag u opzeggen”. Als dat er niet zo staat, dan kan de wederpartij de wijziging afwijzen maar niet zomaar opzeggen. Hij kan alleen verlangen dat zijn oude contract wordt gehandhaafd. Een bedrijf dat een héél goed verhaal heeft waarom haar mogelijkheid eenzijdige wijzigingen wél redelijk zijn, kan er echter mee wegkomen. En in zakelijke contracten is het in principe gewoon toegestaan om eenzijdig het contract te wijzigen.

Specifiek bij telecomcontracten geldt de aparte regel van artikel 7.2 Telecommunicatiewet. Dit artikel bepaalt dat een wijziging in een telecomcontract minstens vier weken vooraf moet worden gemeld én dat een opzegmogelijkheid moet worden geboden. Dat is dus net wat strenger. Er is geen excuus meer mogelijk: je móet kunnen opzeggen bij elke wijziging (mits negatief dan), ongeacht de motivatie voor de wijziging.

Dus ook bij wijzigingen vanwege een BTW-verhoging? Nee, dan niet.

De Wet op de omzetbelasting bevat een specifiek artikel 52 dat bepaalt (dank, Peter) dat een bedrijf gerechtigd is BTW-aanpassingen door te rekenen. Zonder opzegrecht voor de wederpartij dus. Sterker nog, je mag niet eens afspreken dat je wél een opzegrecht krijgt als een BTW-wijziging wordt doorberekend: zo’n afspraak is nietig.

Maar, zo vraag ik me nu af, wat nu bij een BTW-verhoging in een telecomcontract? Volgens 52 WodOB mag dat dus zónder opzegrecht, maar volgens 7.2 Tw moet er altijd een opzegrecht zijn. Er zijn regels om conflicten tussen wetsartikelen op te lossen:

  1. Het meer specifieke wetsartikel wint van het meer algemene artikel
  2. Het jongere wetsartikel wint van het oudere artikel
  3. Het hogere wetsartikel wint van het lagere wetsartikel (bv. een wet wint van een lokale APV)

Nu zijn het hier allebei wetten, dus aan regel 3 hebben we niets. De Telecomwet is jonger dan artikel 52 WodOB, dus dan wint die. Maar artikel 52 WodOB is specifieker toegesneden op deze situatie (wat te doen bij BTW-verhoging) dan 7.2 Tw (wat te doen bij een verhoging) dus wint artikel 52. Oei.

Dit wordt dus een inschattingskwestie, maar ik dénk dat het uiteindelijk neerkomt op “dit mag zonder opzegrecht”. Het meer specifiek zijn is voor mij zwaar, in combinatie met het feit dat er in de Tw staat “voorgenomen wijziging”, wat ik lees als “een door de provider zelf bedachte wijziging”.

Natuurlijk heb je wél opzegrecht als prijzen van je telecomcontract meer worden aangepast dan zuiver vereist door de BTW correctie. Zelfs een afronding naar boven is al genoeg.

Arnoud

Inkorten ingezonden brief is juridisch toegestaan

Geplaatst op in Uitingsvrijheid, 3 reacties

Een krant mag een ingezonden brief wijzigen en inkorten, ook wanneer ze niet vooraf overleggen met de auteur. Dat blijkt uit een recent vonnis van de voorzieningenrechter uit Rotterdam. Belangrijk daarbij was het feit dat de redactie vooraf had gemeld dat men zich het recht voorbehoudt om ingezonden artikelen “te weigeren dan wel te redigeren of in te korten.”

Door dit expliciete voorbehoud had de briefschrijver moeten weten dat dit had kunnen gebeuren. Daarom kon hij niet meer eisen dat zijn brief alsnog integraal en ongewijzigd zou worden gepubliceerd. Ook hoefde de krant niet vooraf contact met hem op te nemen om de wijzigingen te bespreken.

De redenering uit dit vonnis zou ook op moeten gaan voor weblogs. Reacties zijn tenslotte te vergelijken met ingezonden brieven. Een blogger die vooraf meldt dat hij het recht voorbehoudt om reacties te weigeren dan wel in te korten, kan dus niet snel worden aangesproken als hij gebruik maakt van dat recht.

Een uitzondering zou kunnen zijn als door de wijziging de strekking van de reactie wordt aangetast. Je moet er dus wel voor zorgen dat het punt van de reaguurder overeind blijft. Het ‘verminken’ van iemands werk zodanig dat zijn reputatie wordt aangetast is niet toegestaan.

De briefschrijver had ook nog excuses geëist van de krant, maar die kreeg hij niet:

Anders dan bijvoorbeeld een rectificatie, waarbij, gelet op de vrijheid van meningsuiting, duidelijk wordt gemaakt dat het gaat om een beslissing van de rechter die tot rectificatie noopt, gaat het bij excuses om het spontaan en oprecht berouw tonen over eigen tekort-schieten. Afgedwongen excuses behoren niet tot deze categorie. Een vordering tot het aanbieden van excuses kan in rechte dan ook niet worden afgedwongen.

Via Volledig bericht, pardon Boek 9.

Arnoud