Een lezer vroeg me:
Enkele dagen geleden is mijn motor gestolen die voor mijn huis geparkeerd stond. De plaatselijke supermarkt heeft dit feit opgenomen met één van hun beveiligingscamera’s. Heb ik recht op inzage?
Het recht op inzage in camerabeelden komt uit de Algemene Verordening Gegevensbescherming, en geldt dus alleen voor camerabeelden waar jouw persoonsgegevens in opgenomen zijn. Kort gezegd: alleen als je in beeld bent, heb je recht op de beelden.
Een afbeelding van een huis of motorfiets is als zodanig geen persoonsgegeven, omdat die objecten niet tot jou te herleiden zijn. Alleen heel indirect, als het adres van het huis zichtbaar is dan zou je via het Kadaster bij jou als eigenaar uit kunnen komen. En voor een motorfiets zou hetzelfde gelden via het nummerbord en de RDW. Maar of dat genoeg is voor inzage van die beelden, betwijfel ik zeer.
Zelfs als je de beelden ter inzage krijgt, dan nog zit je met een probleem. De beelden van de daders van de diefstal zijn hún persoonsgegevens, en jij hebt daar in principe geen recht op. De supermarkt zou die beelden dus moeten pixelen voordat jij ze krijgt, onder je recht van inzage.
De AVG biedt echter een escape: het “verwerken van persoonsgegevens”, hier dus het afgeven van de beelden, mag als er een eigen legitiem belang is bij jou als ontvanger. Aangifte kunnen doen van de diefstal lijkt me evident zo’n belang. Dan kom je in de belangenafweging van de AVG terecht, en die zou best in jouw voordeel uit kunnen vallen als de beelden inderdaad overtuigend zijn.
Een risico voor de supermarkt is dat jij de beelden voor andere doeleinden gaat gebruiken, bijvoorbeeld op internet publiceren met een “Wie deze motor buitengerechtelijk terughaalt, krijgt 1000 euro van me” tekstje er bij. Dat is een probleem want dat is geen legitiem doel, en zij zijn dan aansprakelijk voor de schade bij de huidige houder van de motorfiets. Ik vermoed dat zij dat risico niet willen lopen. Praktisch gezien kom je dan ook uit bij dat ze de beelden niet aan jou mogen geven, maar dat je ze wel moet kunnen bewegen tot aangifte. Of dat jij aangifte doet en meldt dat de supermarkt beelden heeft, die de politie dan kan vorderen.
Arnoud
Maar waarom zou de vraagsteller belang hebt bij die beelden? Zelfs al is het zíjn motor die gestolen is, dan ga ik er nog van uit dat bij aangifte onderzoek zal worden gedaan door de politie/het OM. En de politie en het OM hebben gewoon de middelen om die beelden gewoon op te vragen bij de supermarkt.
De vraagsteller zelf heeft mijns inziens dus helemaal geen legitieme reden om die beelden op te vragen.
Ik denk dat de politie sneller actie onderneemt als jij de beelden al hapklaar voor ze aan biedt dan dat ze zelf achter die beelden aan moeten. Dat zou het belang zijn van de vraagsteller.
Arnoud, ik kan me dit niet voorstellen. Als het Lycos arrest nog steeds relevant is, dan moet de verkoper de persoonsgegevens afgeven. Natuurlijk kunnen die gegevens misbruikt worden, maar dat is geen geldige reden om ze dan maar niet af te geven. In het verlengde daar aan moeten ze misschien zelfs wel de beelden afgeven. Overigens is het kenteken een persoonsgegeven.
Lycos/Plessers is relevant voor civielrechtelijke zaken waarbij de politie niet optreedt. Bijvoorbeeld ernstige wanprestatie en auteursrechtschending.
Straf- en civiel recht staan los van elkaar. Ik zie niets in Lycos/Pessers waaruit ik zou concluderen dat bij een snelle, actieve handhaving vanuit het strafrecht je je recht onder dat arrest niet mag inroepen. Het onderwerp van de klacht in Lycos/Pessers was smaad, en daar wordt wel degelijk op vervolgd. Pessers had recht op de NAW gegevens van de Lycos-klant om deze civiel voor smaad aan te spreken.
Was een kenteken geen persoonsgegeven? Dat is een mogelijke grond. De diefstal is dan “bijvangst”.
Lijkt me geen goede manier. Je wilt die beelden omdat de diefstal er op staat, zeg dan ook gewoon dat je dat daarom wilt. Gerechtvaardigd eigen belang enzovoort. Van trucs en omwegen krijg je alleen gezeik.
Dat kan maar dan moeten de dieven worden geblurd teneinde hun privacy te waarborgen. Inzage in persoonsgegevens mag niet nodeloos de rechten van anderen schenden.
Ik ben daar niet van overtuigd.
De politie mag die beelden dus zien.
Alleen is er hier normaal gezien geen sprake van een civielrechtelijke afweging. Je zou dan bij de supermarkt moeten claimen dat je de daders wilt vervolgen om schade te claimen en dat je daarom de beelden nodig hebt om hen te kunnen identificeren. En dat lijkt me nogal een dubieuze zaak. Een civielrechtelijk zaak aanspannen voordat de polite de daders heeft is niet logisch en dat je de daders zou kunnen identificeren is twijfelachtig tenzij je middelen inzet die niet geoorloofd zijn (bv publicatie van de beelden)
Lycos/Pessers gaat m.i. niet op bij camerabeelden omdat deze niet van dezelfde orde zijn als de NAW-gegevens die je daar van tussenpersonen kunt opeisen. Met NAW-gegevens is duidelijk dat je daarna een civiele procedure start, met camerabeelden is dat lastiger – gewone mensen kunnen met camerabeelden geen directe identificatie doen van een motorfietsendief.
Waarom zou de NAW gegevens niet kunnen abstraheren naar persoonsgegevens? De grondslag in Wbp is niet beperkt is tot de afgifte van NAW-gegevens. Als de derde geen reëel belang bij de verkrijging van de persoonsgegeven, dan wordt niet voldaan aan een van de vier criteria en kun je de verstrekking weigeren.
In combinatie met het kenteken als persoonsgegeven (indirect persoonsgegeven) en een belangenafweging zou je daar prima recht op kunnen hebben. En dan wel natuurlijk alleen de opnamen waar de diefstal in beeld is.
Het moet toch niet zo kunnen zijn dat een crimineel zou kunnen ontkomen aan een straf terwijl dit een open deur is aan het vinden van de dader.
Misschien is het wel een optie om de supermarkt aan te schrijven om te verzoeken/eisen dat ze de beelden van de locatie en tijd rond de diefstal langdurig bewaren voor gebruik door de politie omdat jij een gerechtigd belang hebt bij de opsporing van de daders.
In mijn opinie bestaat er wel degelijk een mogelijkheid om de betreffende camerabeelden op te kunnen vragen. Met in achtneming van de geldende regels omtrent privacy van verdachten, kan men zeker iets doen met de camerabeelden. Immers kan men de politie ondersteunen met het opsporen van de dader(s) door middel van het uit geven van een beloning van de opsporing. Deze methode zien we vaker bij grotere misdaden. Uiteraard moet de gouden tip leiden tot arrestatie van de dader(s). Deze gouden tip zal dan ook moeten binnen komen bij de politie.
Uit de opgevraagde camerabeelden zal men snapshots online kunnen zetten waarop kenmerken van de dader(s) te zien zijn. Deze snapshots kunnen dan wel gedeeld worden op diverse media. De dader(s) moeten dan wel onherkenbaar (geblurd / balkje) getoond worden.
Wat als er in de supermarkt een bordje hangt met “Met camera’s waken wij over onze en uw eigendommen”. Mag ik dan verwachten (eisen?) dat de winkel met hetzelfde enthousiasme criminelen die het op mijn eigendommen voorzien hebben aanpakt als criminelen die de winkel benadelen?
Als nu blijkt dat de tekst ‘waken .. over onze en uw eigendommen‘ in de praktijk niet wordt waargemaakt kan ik ze dan aanklagen wegens het ongeoorloofd verwerken van (mijn) persoonsgegevens? Ik heb namelijk onder bepaalde voorwaarden (uw en onze eigendommen) toestemming gegeven. Als ik namelijk van te voren zou weten dat zij niet aan hun verplichtingen zouden houden, dan had ik ze dus nooit toestemming gegeven…
Ik zou denken dat in dat geval je ze zelfs aansprakelijk zou kunnen stellen voor je geleden schade. Maar bewijs eerst maar eens dat zij jouw eigendommen minder aandacht geven.
In dat geval lijkt het me wel te rechtvaardigen. Maar hier gaat dat niet op, tenzij er op het bordje staat dat ze ook waken over je eigendommen in de huizen ernaast/ertegenover 😉
Misschien is een argument dat je de beelden nodig hebt om aan de verzekering hard te maken dat er sprake is van diefstal.
Waarom zou de beschreven afgifte een risico vormen voor de supermarkt? Als de ontvanger beslist de beelden voor andere doeleinden te gebruiken, dan is die ontvanger toch zelf de verantwoordelijke voor die verwerking voor dat andere doeleinde?