Mag ik vanaf de openbare weg mensen op een buurtfeest fotograferen?

Een lezer vroeg me:

Recent liep ik door de buurt en zag ik een buurtfeest met mooie sfeer. Weliswaar achter een afzetting maar op een straat met plein, dus openbare weg volgens mij. Ik maakte vanaf de straat aan de overkant foto’s, en werd toen aangesproken door twee deelnemers dat dat niet mocht, mede omdat er kinderen op de waterglijbaan speelden. Achteraf hoorde ik dat een heleboel ouders wel zelf foto’s van het feest (én de kinderen) op internet hadden gezet. Mag dit nu wel of niet, foto’s maken van zo’n situatie?

Vanaf de openbare weg mag je in principe fotograferen wat en wie je wilt. Dat was altijd het devies voor fotografen en andere nieuwsjagers. Pas bij publicatie moet je rekening houden met privacy, dat bepaalde het portretrecht.

Echter, de AVG heeft daar enige verandering in gebracht. Weliswaar kent die net als het portretrecht een belangenafweging (en dus géén absoluut verbodsrecht), maar de AVG geldt op iedere vorm van verwerking. En het máken van foto’s is al een verwerking, zodat je al op het moment van indrukken van de sluiter onder de wet valt. Sinds 25 mei kun je dus al bezwaar maken tegen het máken van een foto, niet pas tegen publicatie.

In principe blijft voor mij overeind staan dat een gebeurtenis op de openbare weg weinig privacyverwachting heeft. Een hekje er omheen maakt daarbij niet uit. (Een afzetting met blindering of een rij zeecontainers natuurlijk wel.) Maar als je daar van afstand gaat fotograferen, dan zie ik wel hoe mensen daar toch enige moeite mee hebben. Die fotografie is dan geen deel van het feest, en breekt in op de privacyverwachting die men heeft.

En zeker bij foto’s van kinderen op een evenement dat alleen besloten toegankelijk is, is de privacywaarde erg hoog. De ouders verwachten een ontspannen sfeer waarin kinderen vrijelijk kunnen spelen. Bij dergelijke foto’s zie ik dan ook de belangenafweging onder de AVG echt uitvallen in het voordeel van de kinderen.

Ik ben er nog niet uit wie er moet winnen als er alleen volwassenen feest vieren, maar begrijp wel dat daar aanwezige mensen er boos over worden en de vraagsteller sommeren te stoppen.

Arnoud

49 reacties

        1. Een buurtfeest bij mij houd in dat er een vergunning is, en dan wordt de straat aan twee kanten afgezet voor de duur van het feest. Politie weet er dan ook van, en komen vaak even meedoen.

          Ik haat dit soort vergunningen en bemoeienis maar blijkbaar is het nodig juist om de feestvierders te beschermen. vroeger pakten we een stuk hout en gingen we dreigen, was ook het ‘probleem’ opgelost. Gebeurd zelden wat en was meer dan afdoende

      1. Ik haal ongetwijfeld zaken door elkaar, maar ik heb op dit blog meer dan eens gelezen dat iets als snel journalistiek is. Bovendien is er genoeg journalistiek (lees: roddelbladen) die in mijn ogen ook geen relevante kwesties aan het licht brengen, en de quote spreekt over ‘ongeacht het overdrachtsmedium’.

        Nogmaals, ik mis waarschijnlijk iets essentieels – maar dit lijkt zoals ik het nu zie wat kort door de bocht.

        [Van journalistiek is sprake] bij de bekendmaking aan het publiek van informatie, meningen of ideeën tot doel hebt, ongeacht het overdrachtsmedium. Deze activiteiten zijn niet voorbehouden aan mediaondernemingen en kunnen een winstoogmerk hebben.

        1. Dit klopt, maar de discussie over hóe laag de lat ligt, blijft bestaan. Er is jurisprudentie die zegt “enkel iets melden om de nieuwsgierigheid van het publiek te bevredigen, is geen journalistiek”, en ook die zegt “de rechter mag geen waardeoordeel over hoge/lage kwaliteit van het nieuws hebben”.

          Ik zou denk ik meer zien in de discussie of iets uitsluitend journalistiek is als je fotografeert en dat op Facebook zet, zeker als je daarbij de mensen ’tagt’ en andere relevante informatie toevoegt. Volgens mij ben je dan ook de Facebook-dienst aan het leveren (in samenspannen met Facebook Ltd uit Ierland) en dat is geen journalistieke dienst maar een platformdienst. Dus als je om die reden fotografeert, vind ik je geen journalist maar een dataverzamelaar/exploitant en die vallen onder de AVG.

  1. En het máken van foto’s is al een verwerking, zodat je al op het moment van indrukken van de sluiter onder de wet valt.

    Zou het bij een digitale camera met elektronische zoeker in theorie niet ook al een verwerking zijn vóór het indrukken van de sluiter omdat de beelden worden verwerkt door de camera? Eigenlijk film je dan zonder het op te slaan.

    1. Lijkt me gelijkwaardig aan kijken met je eigen ogen zonder camera… Hoewel: bij kijken met je eigen ogen wordt het beeld wél opgeslagen, namelijk in je hersenen en op een later moment kan je die als ‘herinnering’ ophalen en persoonsgegevens reproduceren. Volgens de AVG mag je misschien niet eens meer naar het buurtfeest kijken?

        1. Ik vind het zo best wel fuzzy worden. Arnout heeft het sec over ‘verwerking’ (dat doen mijn hersenen ook, plus opslag), jij maakt (terecht) de toevoeging ‘geautomatiseerd’ en ‘dossiersystemen’, maar een enkel fotootje maken valt daar mijns inziens niet onder.

            1. Bij een analoge wordt het ook geautomatiseerd opgeslagen, namelijk op de filmrol. Een interssantere vraag m.i. is hoe het zit bij Polaroids? Immers wordt de foto daar op papier vastgelegd, maar dat is geen geautomatiseerde verwerking op en opslagmedium want papier is daadwerkelijk analoog.

  2. Hmmm..

    “”En zeker bij foto’s van kinderen op een evenement dat alleen besloten toegankelijk is, is de privacywaarde erg hoog. De ouders verwachten een ontspannen sfeer waarin kinderen vrijelijk kunnen spelen. Bij dergelijke foto’s zie ik dan ook de belangenafweging onder de AVG echt uitvallen in het voordeel van de kinderen.””

    Blijkbaar MOET je volwassen worden, en blijkbaar moet je dan anders spelen. Ik weet zeker dat er mensen zijn die nooit opgroeien, word daar ook rekening mee gehouden. Ik weet het allemaal aannames maar dat is de stellig ook. En wat denk je van mindervaliden en ander mensen met andere aangeboren afwijkingen, waar van onze regenring vind dat ze ‘gewoon’ mee moeten doen?

    1. Voor iedereen die valt over de ’term’ kinderen die hier gebruikt wordt en dan komt met alle potentiële redenen waarom ‘volwassen’ niet goed gedefinieerd is en dus kinderen gewoon als volwassenen behandeld moeten;

      Neem kinderen gewoon als short-hand voor ‘meer tot uiterst kwetsbare doelgroep’; we onderwerpen kwetsbare doelgroepen aan veel dingen niet (of zouden dat niet moeten); of dat nu kinderen zijn, of minder-valide volwassenen, of volwassenen van een onderdrukte groep.

        1. Daar hebben die kinderen ouders voor, die naar ik aanneem aanwezig zijn op dat buurtfeest (raar feest anders). Dus waarom de kinderen dan anders behandelen?

          Overigens fotografeer ik nog net zoals vroeger voor de AVG, ik heb simpelweg geen zin om privé op die draak van een wet te letten. Kan best dat het dan een keer fout gaat dan haal ik de foto wel weg als iemand piept. Voor het werk maanden bezig geweest om die wet te implementeren, ze zijn volkomen van de pot gerukt als ze verwachten dat een hobbyist aan deze wet kan voldoen. En als ik toch al weet dat het ergens mis gaat, zelfs als ik moeite doe, zie ik niet waarom ik uberhaupt moeite zou doen.

          ‘Mijn’ forum is inmiddels in handen van een bevriende amerikaan, met een in de VS geregistreerd domein en in de VS gehost. Ben zelf geeneens beheerder meer, ik kan dus niet eens meer ingrijpen. Scheelt ook een hoop gelazer. Het is een goede wet om startups om zeep te helpen, als je al tijfelde of je een ICT bedrijf in de EU of in de VS moest starten, dan is de beslissing nu wel duidelijk.

          1. Zwakke groepen hebben meer ruimte nodig. Iemand met een spierziekte in een rolstoel kan niet makkelijk opzij gaan als er een camera met telelens in beeld komt, een blind persoon ziet de hele camera niet en vereist dus iemand die zegt “laten we even buiten beeld gaan staan”, de stok en/of hond pakt en rustig aan wegloopt. En een kind zou moeten stoppen met spelen, wat een heftiger ingreep is dan bij een volwassene die moet ophouden met babbelen aan de statafel. Je vraagt als fotograaf dan meer van deze groepen dan van de babbelvolwassene door “gewoon” te fotograferen. Dat is niet fair.

            1. Ik heb er behoorlijk wat moeite mee dat een kind dat gewoon op straat speelt of wie dan ook op de openbare weg een privacy belang zou hebben bij het maken van een foto die een sfeer impressie van de situatie zou maken. Zeker als het om mijn eigen privé album gaat en niet om een (niet journalistieke) publicatie. Sta je straks bij de Trevi fontein mag je geen foto maken omdat er iemand in een rolstoel met zijn blinde kind voor de fontein staat Of omdat Sjaak er met zijn maitresse op vakantie is en niet op de foto wil.

              Doet me denken aan toen ik in 2008 in Nepal was. Een lokale agent die mij mededeelde dat ik geen foto van de groep mensen in traditionele kleding mocht maken (wat anderen allang gedaan hadden, vandaar dat hij in actie kwam). Ik wilde echter wel graag een foto van de tempel achter hen maken. Dat mocht volgens meneer de tot op de tanden bewapende en dus serieus te nemen agent natuurlijk wel. Hij wilde wel even zien dat ik de kluit niet belazerde en wel het hele gebouw en niet stiekem toch die groep op de foto zette.

              Ik heb nu dus een mooie foto van een schitterende tempel met een groep nepalezen in traditionele kleding…

          2. Ik vind het een mooie oplossing, lekker naar de VS gaan met je bedrijfje! Let wel op dat er sommige staten ook streng zijn op privacy en the Right to Publicity (bv. Californië). Maar als je op je forum nog steeds foto’s plaats van Nederlanders en je richt op de Europese markt, ontkom je er officieel niet aan om toch aan de GDPR te voldoen. Ik denk wel dat dat een business decision is die goed kan uitpakken, aangezien de kans nihil is dat de AP boetes gaat opleggen aan kleine niet-Europese partijen.

            1. De bezoekers van dat forum komen overal ter wereld vandaan en ja daar worden door EU burgers fotos van andere EU burgers op geplaatst.

              Alleen de Amerikaan die het nu runt heeft geen enkele band met de EU en kan het geen drol schelen of de AP iets doet. De AP zal om de boete te handhaven de hulp van de Amerikaanse authoriteiten in moeten schakelen. Ik hoop dat ze een dikke huid hebben, want ze zullen hard uitgelachen worden en met twee woorden terug naar huis gestuurd worden: First Amendment!

                1. Mijn forum? Niet meer 😉 Maar nee, ik denk dat dat niet gaat gebeuren, een forumpje met wat hobby fotografen waar bijna niemand van gehoord heeft…

                  Maar wie zegt dat het slecht is als het een keer escaleert? De VS proberen bedrijven in de EU hun wil op te leggen, de EU op hun beurt willen dat in de VS gevestiogde bedrijven zich aan hun wil onderwerpen. En dit allemaal omdat je vanuit de hele wereld erbij kan komen. Wat doen we dan met China?

                  1. Voor mij is het heel simpel. Amerikanen hebben het recht om profielen aan te leggen. Als ze die profielen maken door bezoeken van mensen aan een server in de VS vast te leggen, dan heeft de EU daar niets mee te maken. Pas als die amerikaan systemen in de EU in gaat zetten om data te verzamelen heeft hij zich aan onze privacy wet te houden. Als je als Europeaan niet in zo’n systeem wil komen, dan ben je vrij om geen amerikaanse websites te bezoeken. Dat hele richten op verhaal is wat het onmogelijk maakt, je moet dan voldoen aan de grootste gemeenschappelijke deler van alle jurisdicties en er mag niets meer.

                    En hoe mooi is het dan dat effectief als een website wordt gerund door een amerikaan in de VS zonder assets in de EU en die geen enkele behoefte heeft de EU te bezoeken de EU geen moer in te brengen heeft, precies zoals ik het wil. Ga maar lekker filteren, is goed voor de verkoop van vpn accountjes.

                    Ik ben de grensoverschreidende bemoeizucht van de Amerikaanse en Europese overheden een beetje moe…

                    1. Voor mij is het heel simpel. Amerikanen hebben het recht om profielen aan te leggen. Als ze die profielen maken door bezoeken van mensen aan een server in de VS vast te leggen, dan heeft de EU daar niets mee te maken. Pas als die amerikaan systemen in de EU in gaat zetten om data te verzamelen heeft hij zich aan onze privacy wet te houden. Als je als Europeaan niet in zo’n systeem wil komen, dan ben je vrij om geen amerikaanse websites te bezoeken.
                      Het begrip amerikaanse website is nogal vaag. Ik zou Google ook niet definieren als een website maar als een dienstverlener die bijvoorbeeld een zoekfunctie aanbiedt. Als Google hun zoek dienst aanbiedt aan Europeanen valt deze dienst onder Europees recht. Dat lijkt me de logische manier om ernaar te kijken.

                      1. En als ze ze aanbieden aan Amerikanen vallen ze onder Amerikaans recht. Waarom zouden ze voor de Amerikanen zoekresultaten weglaten op basis van het recht om vergeten te worden, als Amerikanen gewoon het recht om te onthouden hebben?

                        Nu zegt de EU dus: jij mag dat niet aan Amerikanen aanbieden, want wij vinden dat niet leuk in Europa. Wat boeit dat een Amerikaan? Die heeft daar geen enkele boodschap aan. De gemiddelde Amerikaan is nog nooit in de EU geweest, waarom moeten zijn resultaten gefilterd worden?

                        Ik heb daar nog geen enkel goed antwoord op gehoord.

                        Google ook niet blijkbaar, omdat ik op google.com heel andere antwoorden krijg als ik een vpn gebruik. Alleen helaas voor Google zijn ze ook met hun bedrijf in Europa fysiek aanwezig, dus kan de EU lekker hun recht wereldwijd afdwingen, lange neus voor Google. Je zou bijna hopen dat ze zelfstandig een bedrijfsonderdeel afsplitsen om Amerikanen van zoekresultaten te voorzien. Ik erger mij al jaren aan de Amerikanen die wereldwijd hun wil opleggen (FATCA anyone) zou wel hypocriet zijn als ik het prima zou vinden als de EU het andersom doet.

                        1. Nu zegt de EU dus: jij mag dat niet aan Amerikanen aanbieden, want wij vinden dat niet leuk in Europa. Wat boeit dat een Amerikaan? Die heeft daar geen enkele boodschap aan. De gemiddelde Amerikaan is nog nooit in de EU geweest, waarom moeten zijn resultaten gefilterd worden?
                          Omdat het anders heel makkelijk is om de filtering te omzeilen omdat Google hun amerikaanse zoeksite ook wereldwijd aanbiedt. Amerikanen hebben natuurlijk sowieso nauwelijks last van de EU filtering omdat zij vergeleken met Europeanen relatief heel weinig zoeken op bijvoorbeeld Europese persoonsnamen.

                          Verder is het recht om vergeten te worden al veel weider verspreid dan alleen de EU en is zelfs ook in de VS al beperkt sprake van een impliciet recht om vergeten te worden

                      2. Maar is die dienst wel dezelfde dienst dan? Als ik http://www.google.com bezoek via een Amerikaanse vpn server krijg ik hele andere resultaten. De dienst aan Amerikanen is dus anders dan die aan Nederlanders. Het standpunt van de EU is juist onwerkbaar. Als je die volgt moeten we ons wereldwijd aan de Chinese regels houden. Aangezien Google ook in China actief is. En dat zegt eigenlijk al alles over hoe een slecht idee dit is.

  3. Ik begrijp niet zo goed waarom op de openbare weg spelende kinderen een soort van extra bijzonder privacyrecht zouden hebben tov volwassenen. Als je een evenement echt besloten wilt maken dan moet je dat niet op de openbare weg doen. Er zijn ook praktische redenen om foto’s te maken van een feest op de openbare weg bijvoorbeeld als er issues komen over het schoonmaken van de weg na het feest of als je twijfelt over de rechtmatigheid van zo’n feest op de openbare weg.

  4. Ik vraag mij af hoe dit dan gaat bij een programma als Wegmisbruikers. Relatief vaak zie je dat daar de mensen vrij duidelijk aangeven niet gefilmd te willen worden, maar dat gebeurd dan toch. Vaak worden deze mensen dan boos en soms zelf agressief! In de aflevering worden ze vervolgens wel geblurd. De agenten geven dan vaak ook aan dat hun werk wordt gefilmd en dat dat gewoon mag.

    Als ik dit lees is het filmen al een verwerking, waar je bezwaar tegen zou kan maken. Ook ben ik benieuwd hoe zo’n belangenafweging in dat geval zou uitvallen.

    1. Een dergelijk programma publiceert misstanden (wegmisbruikers), en daarbij is dan een argument te maken dat de journalistieke exceptie geldt. In dat geval is toestemming niet aan de orde en zal bij een belangenafweging de journalist in beginsel gelijk krijgen. Wel moeten mensen dan worden geblurd (inclusief kenteken) tenzij hun identiteit relevant is voor het item.

  5. Ugh, een denk aan de kinderen argument.

    Tenzij die kinderen iets heel bijzonders doen, iets genants doen of poedelnaakt rond lopen zie ik echt niet waarom die anders behandeld zouden moeten worden dan volwassenen. Alhoewel er in dat eerste geval misschien wel weer nieuwswaarde is.

    Ik krijg als uitslag als iemand ‘denk aan de kinderen’ roept, omdat het meestal betekent dat er geen goede argumenten voor zijn en dan is het makkelijk om er kinderen (of terroristen) bij te halen. Dan denken mensen ineens niet meer normaal na.

      1. Artikel 1:233 BW luidt: Minderjarigen zijn zij, die ouderdom van achttien jaren niet hebben bereikt en niet gehuwd of geregistreerd zijn dan wel gehuwd of geregistreerd zijn geweest of met toepassing van art. 253ha meerderjarig zijn verklaard.

        Afhankelijk waarover je het hebt in Nederland blijkbaar 18 jaar, tenzij je jonger getrouwd bent (geweest) of meerderjarig bent verklaart door de rechter. Wat ik mij dan weer afvraag, ik had ooit een meisje op mijn school die op haar 16e in Marokko werd uitgehuwelijkt. Dat was daar volkomen legaal. Ze was echter zo opstandig dat haar man van haar scheide en ze terug naar nederland kwam met 17.

        Was ze daarmee volgens de Nederlandse wet nu volwassen/meerderjarig of niet?

        1. Wetten, daar hebben alleen advocaten en rechters voordeel van. De mede grondlegger van de VS, Thomas Jefferson zei het al:

          The two ennemies of the people, are criminals and goverment, so let us tie thesecond one down with the chains of the constitution so the second will not become the LEGALIZED version of the First.

  6. Wacht even. De AVG geldt toch niet voor het zuiver particuliere gebruik?

    AVG inleiding punt 18: Deze verordening is niet van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens door een natuurlijke persoon inhet kader van een louter persoonlijke of huishoudelijke activiteit die als zodanig geen enkel verband houdt met een beroeps- of handelsactiviteit

    en artikel 2 lid 2 sub c: 2. Deze verordening is niet van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens: […] c) door een natuurlijke persoon bij de uitoefening van een zuiver persoonlijke of huishoudelijke activiteit;

    1. Dat klopt, maar die uitzondering is behoorlijk uitgekleed. Al in 2014 werd bepaald dat wie als particulier een camera ophangt die de weg filmt, buiten de uitzondering valt. Die camera moest beoordeeld worden binnen de Wbp (en nu dus de AVG), waarschijnlijk mág het wel als er een goeie reden is maar het moet een AVG-proof reden zijn, zeg maar. Je komt niet weg met “ik ben een natuurlijk persoon die vanuit huishoudelijke/persoonlijke wens de openbare weg filmt”.

      1. Zie hier waar mijn aversie tegen de EU vandaan komt. Dit is niet de eerste keer dat het europese hof een uitleg geeft aan wetgeving die geheel tegen de vrij duidelijke richtlijnen ingaat en de europese macht vergroot.

        Zo hebben ze in het verleden ook al de souvereiniteit van landen ingeperkt door iets met een omweg te linken aan een onderwerp waarover landen hun souvereiniteit hadden afgestaan aan de EU. En voila, de macht van de EU was weer eens ondemocratisch toegenomen. Maar goed ik dwaal af van het onderwerp van vandaag.

        1. De EU heeft nog veel meer zeer enge dingen in petto, zeker nu de oude “luis in de pels” (het VK) eruit stapt, zit er nog minder rem op de regeldruk. De door de zuidelijke landen geinspireerde protectionistische regeltjes vliegen ons dus om de oren. Mijn hoop dat we dit gedrocht nog van binnenuit kunnen hervormen wordt steeds kleiner. Het gebrek aan democratische controle, het gebruik van de EU om via een een-tweetje impopulaire maatregelen door te duwen (Eerst een voorstel inkoppen via de Commissie, dan claimen dat je het niet wilt maar dat het “moet” van de EU), enzovoort. De nieuwe “auteursrechtenrichtlijn” is een voorbeeld van zo’n drama in wording, waarbij via filterverplichtingen een een nieuw pseudo-auteursrecht ofwel belasting op links naar nieuwsberichten een poging wordt gedaan sociale netwerken de kop in te drukken. (https://www.saveyourinternet.eu/)

        1. Ik begrijp je niet? De AVG komt in de plaats van de Wbp, maar jurisprudentie uit het Wbp-tijdperk is in principe nog van toepassing als je overal het overeenkomstige AVG-artikel invult. Het criterium “strikt persoonlijk/huishoudelijk” is letterlijk overgenomen uit de Wbp (en de achterliggende Richtlijn) dus de uitleg daarvan uit Richtlijn/Wbp-tijd mag je 1-op-1 overnemen bij interpretatie van de AVG.

  7. De AVG is een verordening en Wbp een wet. Als de verwerker een bestuursorgaan is dan is de Awb (bezwaar, beroep en hoger beroep mogelijk) van toepassing. Is de verwerker geen bestuursorgaan dan is de klacht-route via de Autoriteit Persoonsgegevens mogelijk.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.