De Europese Commissie onderzoekt of een eigen politieke microtargeting advertentiecampagne op X, die steun voor het omstreden client-side scanning zocht, in strijd met de Digital Services Act (DSA) is. Dat meldde Security.nl onlangs.
Enige tijd terug tech-expert Danny Meki? dat de Europese Commissie op X een advertentiecampagne heeft gevoerd waarbij het via microtargetting zich richtte op mensen in Nederland, Zweden, België, Finland, Slovenië, Portugal en Tsjechië die wel eens tegen het voorstel zouden kunnen zijn. Deze kregen dan zeer gerichte tegenargumenten.
De ontdekking openbaar maken leverde Meki? – net als professor Armand Girbes – een shadowban op bij X: beperkt vindbaar gemaakt, zonder enige motivatie. Dat dát een DSA overtreding is, lijkt me duidelijk. Maar hoe zit dat met dat profileren zelf.
De DSA is gericht op reguleren en transparantie, maar verbiedt an sich niet zo heel veel dingen. Ook bij advertenties (artikel 26) wordt er met name gevraagd om dingen aan te geven:
- Duidelijk markeren dat iets een advertentie is;
- Van wie deze afkomstig is (en wie er voor betaalde, indien niet dezelfde entiteit);
- “Rechtstreeks en gemakkelijk toegankelijke nuttige informatie over de belangrijkste parameters die worden gebruikt om te bepalen aan welke afnemer de reclame wordt getoond en in voorkomend geval over de wijze waarop die parameters kunnen worden veranderd.”
Een direct verbod zie ik verder niet. Van de zeer grote platforms zou je wellicht nog kunnen zeggen dat zij microtargeting moeten zien als een systemisch risico, en daar dan maatregelen tegen moeten nemen, maar dat is bepaald indirect.
Al sinds 2021 ligt er een voorstel voor een Verordening over transparantie bij politieke reclame. Van de zomer is dit stil komen te vallen, de redenen zijn onduidelijk. Maar de bedoeling hiervan is om targeting op basis van persoonsgegevens expliciet te verbieden (art. 12).
De verwijzing naar persoonsgegevens suggereert dat de AVG er ook wat van zou moeten vinden, maar een hard verbod ga je niet vinden in deze wet. Je kunt natuurlijk zaken aandragen als profileren, maar dat geldt bij álle advertenties en wordt niet anders omdat jij vrij specifiek eruit gepikt wordt.
Het enige echte argument uit de AVG betreft je politieke voorkeur: als de (micro)targeting gericht is op politieke tegenstanders, dan worden bijzondere persoonsgegevens verwerkt en dat is simpelweg verboden voor zo’n doel.
Arnoud
In strijd met DSA, dat weet ik niet.
Maar het grotere probleem is dat de Europese Commissie deel is van de uitvoerende macht en het dus tegen het principe van de scheiding der machten ingaat dat ze uberhaupt een campagne voeren om kiezers te beinvloeden, met welke middelen ze die dan ook voeren.
Al zouden ze advertenties in de Libelle zetten: dat is niet hun taak en verkwisting van overheidsgeld.
Het is gewoon keihard in strijd met fundamentele principes van een rechtsstaat.
Volgens mij is die scheiding der machten in Europa niet zo streng: het initiatief tot invoeren van Verordeningen of Richtlijnen ligt bij de EC. Dat maakt ze – net als onze ministerraad – deel van de wetgevende macht, naast hun uitvoerende taak.
OK, maar dan moet dat, in het belang van de democratie, wel met open vizier gebeuren: dezelfde info naar iedereen. Anders krijg je de indruk van stiekeme manipulatie.
Dat het tegenwoordig technisch relatief eenvoudig is om info te targeten naar bepaalde mensen, maakt nog niet dat dat acceptabel is voor een overheid die met het belastinggeld van iedere burger betaald wordt, om weerstand bij diezelfde betalende burgers te verminderen.
Het is de taak van de EC om goed te besturen met inachtneming van de wensen in de samenleving, niet om geld en interne menskracht te besteden aan het manipuleren van die wensen.
Ik vind het heel “apart” dat er door de auteurs/indieners van een wetsvoorstel een advertentiecampagne gevoerd wordt voordat het voorstel ter behandeling aangeboden wordt in het parlement. Wanneer een voorstel niet controversieel is is een campagne op zo’n moment totaal overbodig.
Hier staat het artikel van Danny Mekic in het Engels. Een Nederlandse versie stond eerder als opinie in de Volkskrant.
https://dannymekic.com/202310/undermining-democracy-the-european-commissions-controversial-push-for-digital-surveillance
Het gaat dus niet om alle mensen in bepaalde lidstaten, maar bepaalde mensen in bepaalde lidstaten.
Uit jouw blog:
Die zijn toch geselecteerd op politieke voorkeur (zie lijst in artikel van Mekic)? Of geloof?
Artikel 26 lid 3 DSA luidt:
Dat is toch een verbod? En politieke voorkeur is een bijzonder persoonsgegeven onder artikel 9 lid 1 AVG:
Dat is vrij stellig. Het verbod uit 9 lid 1 AVG kent uitzonderingen en geldt niet als het ‘kennelijk openbaar gemaakte gegevens’ betreft. Als jij pro-x of contra-x bent en dat deelt (en dus uitspreekt) op X, kan je op basis daarvan niet (positief of negatief) ge(micro)target worden en de verantwoordelijke zich daarbij op de uitzondering beroepen uit 9(2)(e) AVG of 22(2)(d) UAVG beroepen (mits er ook een grondslag uit artikel 6 AVG is, zoals gerechtvaardigd belang met een driestappentoets die slaagt)?
Er wordt volgens mij getarget op een interesseprofiel en niet op keywords in iemands biografie of iets dergelijks. De door Meta afgeleide interesse of politieke voorkeur heb ik niet “kennelijk openbaar gemaakt”. Uit de originele bron:
Niets van dit alles werkt met gegevens die de gebruiker zelf openbaar heeft gemaakt. Mogelijk wel aangevinkt als interesse jegens Meta, maar dat is niet openbaar.Fair enough. Het staat of valt met waar de targeting op gebaseerd is. Als je bij Facebook interesses aan je profiel toevoegt (via Likes), worden die (afhankelijk van je privacy-instellingen) op je openbare profiel getoond. Dat lijkt me ‘kennelijk openbaar maken’. Als het een profiel is wat opgebouwd is uit gedrag op Facebook (en dus gegevens betreft die niet van de betrokkene verkregen zijn), is dat niet het geval.