Hoe veel kost overname van een foto nou echt, en wat doe je als je heel verschillende tarieven ziet? Die vraag kreeg de rechtbank Gelderland recent in een zaak tussen twee fotografen en een regionale nieuwssite. De uitspraak raakt aan embedded linken, citaatrecht én de hoogte van de schadevergoeding.
De fotografen, althans de organisatie waar ze bij aangesloten waren, hadden gezien dat zo’n duizend foto’s verschenen op die nieuwssite. Reden voor een forse rekening, alleen bleek al snel dat de meesten daarvan via een embedded hyperlink (dieplink) vanaf hun eigen server werd ingeladen. Dat is dus geen inbreuk.
Van 82 foto’s (eiser 1) en 390 foto’s (eiser 2) stond vast dat ze waren gekopieerd (gedownload en ingeladen op de eigen server). Dat moet je niet doen: dat is inbreuk. Althans, tenzij je je kunt beroepen op citaatrecht, maar dat ligt moeilijker dan je zou denken, zeker als je alles volautomatisch doet:
Naar het oordeel van de rechtbank kan een beroep op het citaatrecht niet slagen als een nieuwsbericht, naast een koptekst, louter en alleen bestaat uit een foto. De gebruikte foto is dan namelijk niet van ondergeschikt belang ten opzichte van de uitlatingen van de gebruiker. Een uitlating van de gebruiker ontbreekt bovendien in dit concrete geval. Dat dit moet worden beoordeeld in de context van de gehele website en niet ten aanzien van een enkel nieuwsbericht, zoals [gedaagde] heeft betoogd, vindt naar het oordeel van de rechtbank geen steun in het recht. Die opvatting zou teveel afbreuk doen aan het beschermingsniveau van intellectuele eigendomsrechten zoals gewaarborgd door de Auteursrechtrichtlijn en de Aw.Het achterliggende argument is dat een citaat wel wat toe moet voegen. Je toont niet een foto omdat je bron dat ook doet, je doet dat omdat die foto iets toevoegt. Je hebt de foto nodig, wellicht als bewijs, wellicht om je eigen betoog te versterken of juist om in te hakken op de foto, maar zoals ik altijd zeg: een overname is pas een citaat als je eigen verhaal onduidelijker wordt zónder de overgenomen foto.
Bij sites als deze wordt eigenlijk altijd standaard de foto van het bronartikel meegenomen, en naast de eerste alinea getoond. Als dat met embedden gebeurt, is dat prima (oordeelt ook deze rechter), maar als je foto’s overneemt dan kom je dus in een spannend gebied terecht. Een hele kleine overname (niveau postzegel) is traditioneel wel een citaat in de vorm van een aankondiging, maar zo te lezen waren de foto’s hier een stuk groter.
Dan blijft over de vraag, hoe veel schade moet de inbreukmaker vergoeden. Het gaat hier om professionele fotografen, dus als hoofdregel is dat de gemiste licentievergoeding. Daar stonden twee argumenten tegenover elkaar:
- De fotografen stelden dat ze normaal voor zulk gebruik €285 per foto betaald kregen, en hadden facturen overlegd die daadwerkelijk dat bedrag in rekening brachten.
- De gedaagde had gevonden dat de opdrachtgever van die fotografen (DPG media) eerder rond de 11 euro per foto rekende.
De rechter neemt hier (wel ietwat verrassend) de staffelkorting over die de fotografen hanteren. Hierdoor komt het tarief op ongeveer 192 (eiser 1) en 100 euro (eiser 2) per foto. En in het eindvonnis (er was wat procedurele discussie) gaat het dan hard – 16k respectievelijk 40k schadevergoeding.
Weliswaar zonder allerlei opslagen voor naamsvermelding, gemiste exclusiviteit en weet ik veel. Maar desondanks een enorm bedrag. Daar komen dan nog de proceskosten bij, die in auteursrechtzaken normaal neerkomen op de échte rekening van de advocaat (en niet het forfaitaire tarief). Alleen zijn er sinds enkele jaren richtsnoeren dat het bij “eenvoudige” zaken – zoals deze – gemaximeerd moet zijn op 8000 euro in een bodemprocedure. En dat doet de rechtbank dan ook.
Arnoud
“alleen bleek al snel dat de meesten daarvan via een embedded hyperlink (dieplink) vanaf hun eigen server werd ingeladen. Dat is dus geen inbreuk.”
Kan je ze dan wel een factuur sturen voor webhosting, eigenlijk? 🙂
Nog afgezien van dat ook dat een bijzonder onverstandig idee is, want je zal niet de eerste deeplinker zijn die vervolgens geconfronteerd wordt met een ander plaatje dan je initieel dacht te gebruiken. (goatse.jpg anyone?)
Nee, regio15.nl en district8.net dienen zelf maatregelen tegen het ‘inladen’ te nemen. Als jij een bestand opvraagt bij een server en een server verstrekt dat bestand mag je er vanuit gaan dat je toestemming hebt.
Als dieplinken/embedden geen inbreuk is, dan is goatse opleveren aan iedereen die jouw fotos embed ook geen inbreuk op hun pagina.
“De 20e persoon die ons belt en het beste chewba nadoet wint een prijs.” zou ook een leuke tekst op het plaatje zijn. Meld dan alleen niet het telefoonnummer van de embedden, maar laat bezoekers die zelf opzoeken. Op die manier is jouw nieuwe plaatje niet bewust op de embedden gericht.
Framen/embedden hoort wel gewoon een inbreuk te zijn. Het is echt een gotspe dat een technisch verweer ooit gehonoreerd leek te worden door het HvJ omdat er hierdoor geen ‘nieuw publiek’ bereikt zou worden. De idee in het Svensson-arrest is dat de hele wereld het bestand toch al kon opvragen. Dit sluit echter niet aan bij de maatschappelijke werkelijkheid dat een website-exploitant niet de bedoeling heeft om door hem gehost materiaal rechtstreeks aan de hele wereld te tonen. Hij heeft alleen de intentie om te publiceren voor bezoekers van zijn website. Het is maatschappelijk gezien niet de bedoeling dat iedereen gratis content kan jatten door andermans bestanden te embedden in andere websites. Alleen als dit expliciet wordt aangemoedigd of technisch makkelijk gemaakt (zoals YouTube doet door embed-links aan te bieden), zou de logica uit Svensson moeten gelden en anders niet. Normaliter zou embedden gezien moeten worden als auteursrechtinbreuk, net als in de analoge wereld gewoon het geval is. Als ik een radio in mijn auto embed en de auto in de disco embed, mag ik ook niet ineens vanuit mijn auto radio 538 ten gehoor brengen in de discotheek onder het motto dat 538 toch al voor iedereen te beluisteren was die de radiofrequentie wist te vinden. Momenteel kan je ‘Svensson’ alleen tegengaan door technische maatregelen (zorgen dat plaatjes alleen geladen worden als je eigen domeinnaam de opvragend referrer is of iets dergelijks, of je hele website achter een login zetten). Maar het is wenselijk dat de wetgeving hierop wordt aangepast of Svensson overrulet wordt door een nieuwe uitspraak van het HvJ door rechters die ‘nieuw publiek’ praktisch i.p..v. technisch uitleggen.
Juist omdat het zo makkelijk met een technische maatregel is op te lossen, is het onnodig dat hier de wetgever ingrijpt: dat leidt alleen maar tot overbodige regelgeving.
Embedden een auteursrechten inbreuk maken is een fundamentele wijziging en uitbreiding van het auteursrecht.
Embedden gebeurt namelijk bij de client, niet bij de maker/hoster van de pagina. Deze laatste voert geen enkele onder het auteursrecht voorbehouden handeling uit (uitvoering, vermenigvuldiging, bewerken)
Embedden is fundamenteel hetzelfde als linken, maar de client applicatie geeft er een andere interpretatie aan. Elk verbod op embedden zal of triviaal omzeilbaar zijn, of tot mede gevolg hebben dat linken ook verboden is.
Waarom? Omdat het vrij triviaal is een browser plugin te maken die links neemt en deze embed in het frame waarin de link staat. Als het niet past kan je clientside bepalen of je dan dat frame wil aanpassen of scrollbars wil toevoegen. Allemaal zaken waarover de website maker geen controle heeft.
In plaats van een embed tag kan je dan een link meegeven waar je metadata aan kan toevoegen, waardoor een client met plugin deze embed en een client zonder plugin niet. Of je doet het anders om en je geeft bij links die niet embeddable zijn aan dat ze dat niet zijn. Je voegt wat meta data toe zodat een plugin weet dat de website met deze conventie gemaakt is en vanaf dat moment werkt de plugin alleen op pagina’s met die meta data, waardoor het hele internet blijft werken.
Svensson is de enige juiste uitspraak onder het huidige auteursrecht en uitbreiden van het auteursrecht is idioot, het is over de jaren heen al veel te ver uitgebreid en schiet zijn doel volledig voorbij.
Inderdaad, er waren sites die heel walgelijke foto’s opleverden als ze door een derde partij geembed werden. Ikzelf leverde dan gewoon niets op (een enkele regel op in de server-configuratie), niet omdat ik zo tegen hergebruik van mijn foto’s ben, maar omdat het me op een gegeven moment bakken met bandbreedte kostte. Een andere optie is gewoon je URL of een QR code over het plaatje heenstampen, zodat mensen naar de bron kunnen komen.
Ik heb vanaf begin af aan (2002!) de URL van mijn webshop als watermerk in de foto’s gezet. Geen probleem als mensen ze embedden, mooie reclame. Al heb ik 1x gevraagd om verwijdering, foto was embedded vanaf een seksforum.
Op zich heb je gelijk, maar als die dure auto auto wel verdacht veel lijkt op een oude Opel Corsa met een zelfgemaakte Spyker-badge erop, heb je dan niet wat uit te leggen? Met het argument ‘ja maar ik heb hem al jaren voor de prijs van een Spyker te koop staan’ zou je dan niet ver mogen komen. En dat is uiteindelijk wat de fotografen hier doen.
Waarom verrassend? Als die staffelkorting voor iedereen beschikbaar is, kun je niet met droge ogen beweren dat de schade voor 100 foto’s gelijk is aan 100 maal de schade voor 1 foto.
‘Slachtoffer worden van inbreuk’ mag natuurlijk nooit een verdienmodel worden voor fotografen, dat zal nooit de bedoeling van de wetgever geweest zijn, daar moet ook de rechter over waken.
Als we het dan toch over prijzen van foto’s hebben… Ik maak CGI plaatjes die ik voor mijn eigen websites gebruik. Da’s een beetje een hobby van mij, namelijk een domeinnaam kopen, er een leuke website op zetten met simpele functionaliteit en her dan kijken of er iemand deze wil overnemen voor een zacht prijsje. In de laatste 15 jaar heb ik daadwerkelijk 1 domein weten te verkopen, dus het is puur hobbymatig. 😀
Maar goed, ik heb dus diverse domeinen met sites en daarop afbeeldingen. Allemaal met een auteursrechtelijke melding die aangeeft dat ik de auteur ben en deze afbeeldingen dus beschermd zijn.
Als we het dan toch over prijzen van foto’s hebben… Ik maak CGI plaatjes die ik voor mijn eigen websites gebruik. Da’s een beetje een hobby van mij, namelijk een domeinnaam kopen, er een leuke website op zetten met simpele functionaliteit en her dan kijken of er iemand deze wil overnemen voor een zacht prijsje. In de laatste 15 jaar heb ik daadwerkelijk 1 domein weten te verkopen, dus het is puur hobbymatig. 😀
Maar goed, ik heb dus diverse domeinen met sites en daarop afbeeldingen. Allemaal met een auteursrechtelijke melding die aangeeft dat ik de auteur ben en deze afbeeldingen dus beschermd zijn.
Maar stel nou dat iemand een plaatje van mijn site haalt en deze lders plaatst… Hoeveel zou ik dan in rekening kunnen brengen?
(En waar is de optie om mijn post te kunnen wijzigen gebleven?)
Zet een link op je website “plaatjes bestellen”, die naar een prijslijst wijst. Zoals je kunt lezen is €285,– ex BTW geen gekke prijs. (Gebruik op één website, met naamvermelding.) Lever je plaatjes zonder storende copyright tekst (en indien mogelijk in hogere resolutie dan op de website.) Misschien zit daar meer handel in dan in domeinnamen. 😉
€285 per foto? Wat een bedrag! Ik heb een illustratie gekocht bij de petitie ‘Ban SUVs’ op bansuvs.petities.nl (over het wetgevingsgat waardoor gevaarlijke monstertrucks wel los te importeren zijn terwijl de fabrikant onmogelijk door de EU-veiligheidsregels voor die gevaartes kan komen). Een nieuwsfoto van een freelancer van een fietser die dood was gereden door een Hummer.
Die stuurde me door naar Regio15 voor de afhandeling en die stuurde me ook nog een nette factuur voor €25 exclusief btw. Ik betwijfel zelfs of er niet allerlei redenen zijn te vinden om niet te betalen (klein, illustratie bij betoog, nieuws, etc.) maar een paar tientjes voor zo’n ploeterende freelancer vind ik op z’n plaats. Ik heb ‘m ook nog beloond met een linkje. Ook om te laten zien dat er een hele reeks foto’s en een video is van het ongeluk.
Is inhoudelijk relevant namelijk, je kan zien dat de bestuurder van zo’n gevaarte een fietser niet (goed) kan zien. Klussers, neem gewoon een fijne Mercedes Vito. Bedrijfsauto van het jaar 2010. Laatst gehuurd, perfect.
Zo denkt ik er ook over. Met 3 foto’s per week zit je dan al ruim boven een modaal inkomen.
(en voor dat er nu iemand komt die zegt: ‘ja maar zhij moet er wel 1000 per week maken om er 3 per week te kunnen verkopen’: Ja dat is misschien waar, maar dat is dan een probleem van onvoldoende kundigheid om hoofdzakelijk verkoopbare foto’s te maken. Het auteursrecht is niet bedoeld om onvoldoende kundigheid te compenseren)
(en voor dat er nu iemand komt die zegt: ‘ja maar er is veel concurrentie, en daardoor kan zhij er maar enkele per week verkopen en moet dus wel zulke bedragen vragen’: Ja, ook dat is misschien waar, maar dat is dan een probleem van onbalans tussen vraag en aanbod van foto’s. Het auteursrecht is niet bedoeld om driedubbel zoveel fotografen als dat er nodig zijn van een inkomen te voorzien)
Dat bedrag is voor afdracht van BTW, inkomstenbelasting en sociale verzekering. Daarnaast is er nog de privé-verzekering voor arbeidsongeschiktheid en andere bedrijfskosten. Reken er op dat je minder dan 50% netto overhoudt.
Mijn vraag is “Kan de typische ongevallenfotograaf zo’n 6 foto’s per week voor een prijs van rond de 200 Euro verkopen zodat hij rond kan komen?” Ik denk dat de meeste weken krap zullen zijn, maar dat hij af en toe een knaller heeft waarmee hij weer een paar maanden vooruit kan.
Ik denk dat je grosso modo zomaar eens gelijk zou kunnen hebben.
Maar mijn vraag is eerder:
‘Moet de maatschappij zich zodanig inrichten, door middel van het auteursrecht, dat 400 fotografen een normaal inkomen kunnen vergaren door het verkopen van 6 fotos per week, terwijl 100 fotografen ook gemakkelijk dezelfde kwaliteit en kwantiteit aan foto’s kunnen afleveren, maar dan voor een kwart van de prijs?’
Of anders gesteld ‘Moet een fotograaf die maar 6 foto’s per week kan verkopen, misschien niet gestimuleerd worden een andere carrière te zoeken (verpleging, politie, onderwijs), ipv een kunstmatig hoge prijs voor zijn foto’s te kunnen vragen en door te kunnen gaan als matig succesvol fotograaf?’
Ik gun iedereen een goed inkomen, maar kan er slecht tegen dat er maatschappelijke resources verspild worden door een kunstmatig systeem. Dat er 10 fotografen een gebeurtenisje staan te fotograferen en maar 1 zijn foto’s zal kunnen verkopen.
Ik ben het met je eens dat het soms wel eens minder kan met het aantal fotografen (zoals bij de fotosessies van het koninklijk huis); maar het lokale nieuwsblad wil toch heel graag een of twee foto’s van de ongevallen (of brandjes) van die dag. Dat is genoeg om een fotograaf bezig te houden en een redelijk inkomen te laten verdienen. In grotere steden (meer krantjes, meer ongevallen) twee of drie personen. Dit verdeelt Nederland (impliciet) in verschillende regio’s, waardoor niet iedereen op hetzelfde ongeval in Almelo afkomt.
En ja, als meerdere opdrachtgevers het nodig vinden om eigen fotografen op een gebeurtenis af te sturen, dan is er kennelijk een maatschappelijke behoefte…