Een schoenwinkel in Tilburg mag werknemers niet verplichten hun vingerafdruk af te staan voor het bedienen van de kassa. Dat las ik bij Tweakers. De rechtbank had geoordeeld dat vingerafdruksystemen grote risico’s meebrengen, en de noodzaak voor deze eis niet voldoende onderbouwd was. Daarom was dit vereiste in strijd met de AVG. En dat is precies hoe de AVG werkt: dingen mogen prima, als je er maar goed over nagedacht hebt en vooraf hebt onderbouwd waarom het op deze manier moet. Heb je niet nagedacht, dan mag het niet. Zoals hier.
De zaak was aangespannen* door een werknemer die het niet eens was met deze verwerking van bijzondere persoonsgegevens (biometrie) bij de Manfield-keten. Alle winkels werden voorzien van kassa’s met vingerafdruk-loginsystemen, dat verplicht moest worden gebruikt om te kunnen afrekenen. Volgens Manfield was dit nodig vanwege de gevoelige gegevens die in de kassa zitten: financiële gegevens, maar ook persoonsgegevens van personeel. En tsja, de AVG verplicht tot gebruik van passende state of the art technische beveiliging en zo’n pincodetje zoals vroeger, dat is natuurlijk wel een tikje verouderd he meneertje. (Oh pardon, ga ik weer met mijn AVG cynisme.)
(* Met compliment voor Manfield, dat er een gezamenlijke stap naar de kantonrechter van maakte om duidelijkheid te krijgen én de griffiekosten betaalde.)
Een iets serieuzere reden was zo te lezen dat er in de oude systemen nog wel eens fraude werd gepleegd, je kunt immers elkaars pincode afkijken en dan valse transacties onder elkaars account boeken – of een collega inloggen die eigenlijk nog niet op het werk was, en zo toch voor de hele dag betaald kan krijgen. Er was “nagedacht” over alternatieven zoals pasjes, maar dat bleek niet 100% waterdicht.
Vanuit de AVG zijn de regels rond biometrische systemen streng. Het mag niet, tenzij een land in de wet heeft staan dat het wel mag en waarom. In Nederland staat er (art. 29 UAVG) dat het mag als noodzakelijk voor beveiliging of authenticatie. “Noodzaak” wil hier niet zeggen “we hebben geen reëel alternatief” en dat vereist een uitwerking van zowel de problemen die je oplost met het biometrisch systeem (dit is waarom het moet) als van de risico’s en hun maatregelen voor de privacy van de werknemer (dit is hoe we het netjes houden). En die uitwerking ontbrak bij Manfield, en dan ben je gewoon direct af onder de AVG. Had Manfield op papier de alternatieven uitgewerkt met hun voors en tegens en was er dán uiteindelijk dit systeem uitgekomen, dan had het zeer waarschijnlijk wel gemogen.
Wie nu denkt dat biometrie überhaupt niet meer mag in Nederland, heeft er dus weinig van begrepen. Het is prima, maar werk uit waarom het moet, waarom de privacy desondanks gewaarborgd is (en hoe dan) en waarom alternatieven niet goed genoeg zijn. Bij een datacenter dat toegangsbeveiliging met irisscan of vingerafdrukken regelt, is dit bijvoorbeeld een zeer eenvoudige casus: het gaat om zeer waardevolle en kwetsbare systemen en gegevens (fysieke toegang tot hardware), er komen veel wisselende mensen en er is niet altijd menselijk toezicht, en het gaat om beperkte werkzaamheden. Dat zie ik dus niet als een probleem.
(Meelezende DC security officers: doe me alleen een lol en ga je bezoekers geen consentformulier laten tekenen voor vingerafdrukgebruik. Consent is voor nieuwsbrieven.)
Arnoud
Een lezer vroeg me: