De bekende Amerikaanse fotografe Carol Highsmith (1946) heeft de stockfotobedrijven Getty Images, Alamy en een aantal andere bedrijven aangeklaagd wegens schending van haar auteursrechten, meldde onder meer IE-forum onlangs. Highsmith had een serie foto’s gedoneerd aan de Library of Congress en daarbij onbeperkt hergebruik van die foto’s toegestaan. Het doet dan op zijn zachtst gezegd raar aan dat bedrijven als Getty dan geld vragen voor een licentie op die foto’s. Helemaal als ze dat van de fotograaf óók vragen. Eh, wacht, wat?
Inderdaad: de hele heisa begon omdat Highsmith een blafbrief van Getty kreeg omdat ze foto’s publiceerde uit de Getty-collectie. Precies, haar eigen foto’s. En toen ze bij Getty ging kijken, bleken die gewoon de gedoneerde foto’s te hebben overgenomen en hun eigen bedrijfsnaam erbij te hebben gezet.
Mag dat zomaar? Nou ja, als je een foto doneert – een royaltyvrije onbeperkte licentie verleent – dan mag ook een bedrijf als Getty die foto natuurlijk gebruiken. Het opnemen in die collectie en beschikbaar stellen aan hun klanten is dus legaal.
Geld vragen voor het beschikbaar stellen? Aha, nu wordt het spannend. Ik dénk dat dat ook wel mag, als je het construeert als een vergoeding voor de dienst van het aanbieden van die collectie. Het heeft een zekere waarde als je immers makkelijk kunt zoeken in een gecureerde verzameling foto’s, in plaats van zelf allerlei websites en/of Congresbibliotheken af moet lopen in de hoop op wat leuks.
De rechtenvermelding van Getty, dáár gaat het echt mis. Getty zet bij de foto namelijk (bijna) niet wie de fotograaf is, en doet het vervolgens wel voorkomen of je alléén de rechten hebt die Getty je verleent. En dat is feitelijk onjuist en bovendien een schending van de morele rechten van Highsmith (art. 25 Auteurswet). Plus, het weghalen van ‘rechteninformatie’ is ook een overtreding van de Auteurswet (art. 29b).
In 2014 won fotograaf Morel van Getty (en AFP) toen zijn foto’s van de ramp op Haïti werden overgenomen zonder toestemming. Dus dat belooft wat. Wel is er een belangrijk verschil: Highsmith vraagt geen geld voor haar foto’s, dus dat maakt het aantonen van schade een stuk lastiger. Hoewel in de VS een systeem van statutory damages hebben: ongeacht de schade moet dat bedrag worden opgehoest (tenzij de schade meer is).
Het blijft me verbazen hoe dat werkt bij Getty. Ik snap ook steeds minder waarom ze zo berucht zijn met hun claims: ik ken geen enkele rechtszaak waarbij ze tegen een website hebben doorgepakt.
Arnoud