Fotografe eist 1 miljard dollar van Getty Images

| AE 8849 | Intellectuele rechten | 14 reacties

blafbrief-boze-hond.pngDe bekende Amerikaanse fotografe Carol Highsmith (1946) heeft de stockfotobedrijven Getty Images, Alamy en een aantal andere bedrijven aangeklaagd wegens schending van haar auteursrechten, meldde onder meer IE-forum onlangs. Highsmith had een serie foto’s gedoneerd aan de Library of Congress en daarbij onbeperkt hergebruik van die foto’s toegestaan. Het doet dan op zijn zachtst gezegd raar aan dat bedrijven als Getty dan geld vragen voor een licentie op die foto’s. Helemaal als ze dat van de fotograaf óók vragen. Eh, wacht, wat?

Inderdaad: de hele heisa begon omdat Highsmith een blafbrief van Getty kreeg omdat ze foto’s publiceerde uit de Getty-collectie. Precies, haar eigen foto’s. En toen ze bij Getty ging kijken, bleken die gewoon de gedoneerde foto’s te hebben overgenomen en hun eigen bedrijfsnaam erbij te hebben gezet.

Mag dat zomaar? Nou ja, als je een foto doneert – een royaltyvrije onbeperkte licentie verleent – dan mag ook een bedrijf als Getty die foto natuurlijk gebruiken. Het opnemen in die collectie en beschikbaar stellen aan hun klanten is dus legaal.

Geld vragen voor het beschikbaar stellen? Aha, nu wordt het spannend. Ik dénk dat dat ook wel mag, als je het construeert als een vergoeding voor de dienst van het aanbieden van die collectie. Het heeft een zekere waarde als je immers makkelijk kunt zoeken in een gecureerde verzameling foto’s, in plaats van zelf allerlei websites en/of Congresbibliotheken af moet lopen in de hoop op wat leuks.

De rechtenvermelding van Getty, dáár gaat het echt mis. Getty zet bij de foto namelijk (bijna) niet wie de fotograaf is, en doet het vervolgens wel voorkomen of je alléén de rechten hebt die Getty je verleent. En dat is feitelijk onjuist en bovendien een schending van de morele rechten van Highsmith (art. 25 Auteurswet). Plus, het weghalen van ‘rechteninformatie’ is ook een overtreding van de Auteurswet (art. 29b).

In 2014 won fotograaf Morel van Getty (en AFP) toen zijn foto’s van de ramp op Haïti werden overgenomen zonder toestemming. Dus dat belooft wat. Wel is er een belangrijk verschil: Highsmith vraagt geen geld voor haar foto’s, dus dat maakt het aantonen van schade een stuk lastiger. Hoewel in de VS een systeem van statutory damages hebben: ongeacht de schade moet dat bedrag worden opgehoest (tenzij de schade meer is).

Het blijft me verbazen hoe dat werkt bij Getty. Ik snap ook steeds minder waarom ze zo berucht zijn met hun claims: ik ken geen enkele rechtszaak waarbij ze tegen een website hebben doorgepakt.

Arnoud

Fotobureau Getty claimt $868 en zwijgplicht bij sociaal gehandicapte pinguïn

| AE 7995 | Intellectuele rechten | 38 reacties

socially-awkward-penguinDe bekende fotosite Getty heeft bij een Duitse blog een claim van 868 dollar gelegd voor het gebruik van de Socially Awkward penguin meme, las ik bij BoingBoing. Ook moest de blog haar mond houden, “anders komen er advocaten bij”. De blog koos ervoor te betalen, maar weigerde akkoord te gaan met de geheimhoudingseis. Ook introduceerde ze een nieuwe sociaal gehandicapte pinguïn, zie hiernaast, die wél gratis onbeperkt gebruikt mag worden.

De meme van deze pinguïn laat een veel voorkomend probleem van internet zien: plaatjes zijn de grondstof waarmee de digitale cultuur gevoed wordt, en vrijwel nooit wordt daar echt rekening gehouden met de auteursrechten van de maker van het origineel. Die is zelden ook echt bekend. Toevallig hier wel: het is een foto van George F. Mobley voor National Geographic, die via Getty te koop is. De pinguïnfoto kost € 765,00 voor gebruik gedurende één jaar op een commerciële digitale uiting.

Getty Images is berucht in de internetcommunity vanwege de torenhoge claims die men legt. Dat komt door hun berekenwijze, met name die “gedurende één jaar” factor. Het gaat dan hard als je een foto zoals gebruikelijk in een online archief wilt laten staan tot in de eeuwigheid. Nee, “per jaar” is absurd als factor voor een website maar praktische absurditeit heeft het nog nooit gewonnen van een licentiecontract. Je hóeft die foto toch niet te gebruiken, heet het dan?

Gebruik je hem toch, ja dan hang je. Want de wet zegt dat wie een auteursrecht schendt, de schade moet vergoeden. En die is gelijk aan de gebruikelijke licentievergoeding (plus 25% voor onkosten en overlast). Als een bedrijf dus een hoge vergoeding vraagt van zijn klanten, dan is ook de schadevergoeding bij inbreukmakers hoog. Dit is standaard bij het onrechtmatigedaadsrecht. Het staat los van de kwalijke praktijk van fotografen om even 200 of 300% opslag te vragen “omdat geen toestemming gevraagd is” en/of “dat in mijn algemene voorwaarden staat”.

Getty heeft echter bij mijn weten nog nooit doorgepakt met een fotoclaim, behalve één keer tegen de TROS, vrij kort nadat deze een uitzending aan Getty wijdde. Hierin werd overigens dat idee van opslag vragen naar de prullenbak verwezen. (Getty vroeg €3.399 en kreeg € 1.416,25.)

Op zich verbaast het dus niet dat Getty bij deze foto een bedrag van $868 vraagt. Dat klopt met wat ze normaal vragen, en je gewone tarief mág je vragen bij een inbreuk. Nou kun je natuurlijk schuimbekkend losgaan over dat het absurd is dat mensen achthonderd dollar betalen voor één jaar gebruik van één foto van een pinguïn “strutting its stuff”, wat het evident ook is, maar goed het is ook absurd om met een auto van drie ton rond te rijden – en bekras je die per ongeluk, dan betaal je de superhoge overspuitkosten omdat dat nu eenmaal de schade is.

Een juridisch tegenargument kan ik niet echt verzinnen. Citaat of parodie gaan hier niet op, de meme is nauwelijks een grap te noemen. En bij een citaat moet echt de naam van de fotograaf genoemd worden. “Fair use” bestaat niet in Duitsland (waar de blog vandaan komt), net zo min als bij ons. En of het in de VS als fair use zou tellen, is nog maar zeer de vraag. Wat is het punt van deze pinguïn gebruiken? Ik kan het moeilijk anders zien dan een versiering, er was een pinguïn nodig die er een tikje sociaal onhandig uitzag, dit was zo’n foto, gimpen die hap.

Wat wel verbaast, is de eis om de schikking geheim te houden. Allereerst zou je verwachten dat zo’n eis vooraf wordt gelegd en niet pas nadat je er al op de prijs uit bent, dat is gewoon elementair onderhandelingstactieken. Daarnaast: waarom in hemelsnaam? Er is geen gigantische korting gegeven of ander precedent geschapen dat niet openbaar mag worden.

Hoe dan ook, dit probleem gaan we nog vaker krijgen. En binnen het juridische systeem is er geen oplossing: dit mag gewoon niet, hoe algemeen aanvaard, leuk of bekend of nuttig of nietcommercieel het ook is om zo’n foto te gebruiken. En dat is een serieus maatschappelijk probleem, dat meer aandacht verdient dan een flauwe dooddoener à la “je moet gewoon niet stelen”. Foto’s zijn grondstof voor de internetcultuur, en vervullen daarmee een belangrijke rol in de moderne communicatie die je niet zomaar aan de kant kunt vegen omdat in het vórige communicatiemedium een ander afrekenmodel erg handig uitpakte.

Arnoud

Getty Images gaat embedded gebruik van haar foto’s gratis toestaan

| AE 6471 | Intellectuele rechten | 11 reacties

getty-embeddenGetty Images gaat het embedden van haar beeld gratis toestaan voor nietcommercieel gebruik, las ik bij Businessweek. Iedereen kan foto’s zoeken en via een widget embedden in zijn of haar eigen site, zonder vergoeding zolang de site zelf niet commercieel is. Een nogal verrassende stap van het bedrijf dat zo ongeveer synoniem werd met “fotoauteursrechtblafbriefverstuurder” – mijn blog over Getty uit 2011 is de enige waarvan ik de comments heb gesloten na meer dan 900 vragen en klachten over het bedrijf.

Begrijp me niet verkeerd, ik vind de stap positief. Internet heeft een schreeuwende behoefte aan beeld, die behoefte zit zó diep en is zó wijdverspreid dat het onmogelijk is die te onderdrukken of in een licentiesysteem te stoppen. Dat er rechten kunnen zitten op beeld, komt bij weinig mensen op. En het systeem van auteursrecht werkt daarbij zó wezensvreemd voor die behoefte, dat de huidige situatie waarin iedereen vrolijk kopieert ergens wel te begrijpen is. Het feit alleen al dát zulk kopiëren zo massaal gebeurt, laat zien dat er iets goed mis is met de auteurswet.

Gettys stap gaat mee in die behoefte, en ik denk dat het nietcommercieel versus commercieel gebruik daarbij wel als een legitiem onderscheid te zien is. Hoewel, ergens voelt het wel als een goedkope geste. In Europa dan, omdat embedden van legaal online aanbod immers mág van het Hof van Justitie. Ook als je dat voor commerciële doeleinden doet.

Bij het uitproberen viel me op dat men het gebruik van de embedcode pretendeert te zien als een akkoord construerend op de algemene voorwaarden van Getty. En in die voorwaarden staan natuurlijk een paar pareltjes. Zo mag je dan niet meer linken naar Getty zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming, je mag de website niet reverse engineeren (wtf?) en je mag de website van Getty niet verkopen (wtf??).

Specifiek voor het embedden weergeven staan er iets logischer regels. Maar er zit wel een bijzondere beperking in: wat de site nog “nietcommercieel gebruik” noemt, wordt in de voorwaarden beperkt tot

gebruik voor redactionele doeleinden (dat wil zeggen in verband met gebeurtenissen die nieuwswaardig of in het openbaar belang zijn)

Daarbij wordt gebruik voor reclame specifiek uitgesloten. Logisch op zich, want dat is vrij evident commercieel gebruik. Maar “reactioneel gebruik” is wel even een stapje beperkter dan “nietcommercieel gebruik”. Als ik mijn persoonlijk blog wil verfraaien met een mooi achtergrondplaatje of een mooiere Twitteravatar wil inzetten, dan is dat géén redactioneel gebruik. Versiering is niet echt in het openbaar belang, en zo’n blog nieuwswaardig noemen gaat me ook wat ver.

En waar het natuurlijk Getty écht om gaat:

Getty Images (of derden die optreden namens Getty Images) mag gegevens verzamelen over het gebruik van de Embedded Viewer en embedded Content van Getty Images, en behoudt zich het recht voor om advertenties in de Embedded Viewer te plaatsen of anderszins inkomsten uit het gebruik hiervan te genereren zonder compensatie aan u.

Op zich begrijpelijk, hoewel je nu al op je klompen kunt aanvoelen dat wanneer men dat gaat doen, iedereen gaat gillen dat Getty toch niet zomaar advertenties bij hun embedded beeld mag zetten. En ik kan me ook goed voorstellen dat veel mensen vanwege deze voorwaarden nu alvast “laat maar” zeggen.

Zouden jullie nu Getty-beeld gaan gebruiken?

Arnoud

Ben ik aansprakelijk voor auteursrechtinbreuk in een template?

| AE 5986 | Intellectuele rechten | 19 reacties

Een lezer vroeg me: Ik exploiteer een aantal webshops en bouw deze vaak met templates die ik netjes aankoop bij de welbekende template-sites. Maar laatst kreeg ik een factuur van een fotograaf vanwege een foto uit zo’n template. Toen ik verwees naar de templatesite zei hij dat hem dat niet uitmaakte en dat ik gewoon… Lees verder

Al te hard auteursrechtelijk blaffen eindelijk eens aangepakt

| AE 2717 | Intellectuele rechten | 215 reacties

Dat je geen artikelen of foto’s integraal mag herpubliceren zonder toestemming (behoudens soms citaatrecht), zouden de meeste mensen wel moeten weten zou je denken. De praktijk is echter anders: bijna dagelijks krijg ik mails van mensen die een claim van een of andere fotograaf of andere auteursrechthebbende aan de broek hebben. Bekende partijen die dit… Lees verder

Gaat Getty Images procederen in Nederland?

| AE 2502 | Intellectuele rechten | 924 reacties

In 2009 blogde ik over de diverse blafbrieven die het stockfotobedrijf rondstuurde naar alles en iedereen dat een foto van haar zou gebruiken. Ik heb er tientallen gezien, met bedragen variërend van enkele honderden tot vele duizenden euro’s. Allemaal verstuurd vanaf het Ierse Getty, en vaak ook nog alleen in het Engels. Maar wie de… Lees verder