Tag: doxing

About doxing

Subscribe Feeds

Minister stuurt wetsvoorstel dat doxing strafbaar moet maken naar Tweede Kamer

Geplaatst op in Regulering, 10 reacties

De Nederlandse minister van Justitie en Veiligheid Dilan Ye?ilgöz-Zegerius heeft een wetsvoorstel dat doxing strafbaar moet stellen, naar de Tweede Kamer gestuurd. Dat meldde Tweakers vorige week. Doxing is de wat merkwaardige internetterm voor “iemands identiteit achterhalen”, waarbij het eigenlijk altijd gaat, zoals het wetsvoorstel zegt, om het gebruik van persoonsgegevens voor intimiderende doeleinden. De maximale straf moet een jaar cel of 9000 euro boete worden.

Het wetsvoorstel is breed geformuleerd maar focust nadrukkelijk op – wat Grapperhaus al zei – het onthullen van identiteit of woonadres van politie of andere ambtenaren:

Degene die zich persoonsgegevens van een ander of een derde verschaft, deze gegevens verspreidt of anderszins ter beschikking stelt met het oogmerk om die ander vrees aan te jagen dan wel aan te laten jagen, ernstige overlast aan te doen dan wel aan te laten doen of hem in de uitoefening van zijn ambt of beroep ernstig te hinderen dan wel ernstig te laten hinderen, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
Het Tweakers-artikel meldt “Niet alleen daders vallen onder de wet. In het voorstel wordt ook gesproken over faciliterende partijen zoals internetplatforms. ” Maar voor de duidelijkheid: er is geen aparte nieuwe strafbaarstelling of medewerkplicht voor zulke partijen. Het mechanisme is gewoon notice-takedown, immers als een klant iets evident strafbaars doet en de provider wordt daarvan op de hoogte gesteld, dan moet deze dat bericht offline halen of blokkeren. En nu doxing dus strafbaar wordt, dienen providers ook daarbij in te grijpen.

Wel nog belangrijk is dat voorlopige hechtenis mogelijk is bij verdenking van dit misdrijf, het komt op de lijst van artikel 67 Strafvordering. Dat heeft meer effecten, zoals dat huiszoeking mogelijk is (art. 55a Sv) en vingerafdrukken mogen worden afgenomen (art. 55c). Ook is pseudokoop of -dienstverlening mogelijk (art. 126i), wat handig kan zijn als de verdachte in het openbaar alleen zegt dat hij de gegevens heeft maar ze alleen op individueel verzoek verstrekt. Dan kan een undercoveragent ze kopen, iets dat normaal lastig kan liggen vanwege uitlokking.

Natuurlijk blijven er bewijsproblemen, zoals dat oogmerk: als iemand een adres online zet met alleen knipogende smileys of “wie stuurt er een bloemetje”, kun je daar dan uit afleiden dat het gaat om vrees aanjagen of overlast aandoen? Dat is geen nieuw probleem in het strafrecht, hoe je een oogmerk bewijst.

Wat in ieder geval niet van belang is, is of de gegevens al ergens in het openbaar staan. Waar het om gaat, is of de verdachte ze publiceert met dat oogmerk van vrees aanjagen. Dat kan net zo goed als je de gegevens van de KVK ophaalt of uit een door het slachtoffer zelf gepubliceerd document, of voor mijn part het online telefoonboek.

En als laatste: ik lees her en der dat mensen de straf nogal laag vinden als maximum. Dat snap ik, maar realiseer je dat dit bedoeld is voor een situatie waarin alleen een publicatie met dreigend oogmerk te vinden is. Als er meer gebeurt, zoals dat mensen daadwerkelijk langsgaan, dan kun je het ook spelen via medeplichtigheid aan opruiing of bedreiging. En de opsporingsmiddelen in kunnen zetten is denk ik het werkelijke voordeel voor Justitie: de kans is groot dat er meer te vinden is als je langsgaat.

Arnoud

Grapperhaus wil delen privégegevens om te intimideren strafbaar maken

Geplaatst op in Regulering, 31 reacties

Demissionair minister Grapperhaus van Justitie heeft een wetsvoorstel ingediend om het delen van privégegevens van een persoon met als doel om diegene te intimideren, strafbaar te stellen. Dat las ik bij de NOS. Het zogeheten doxing is nu nog moeilijk aan te pakken, maar als het aan Grapperhaus ligt gaat dat veranderen. Het wetsvoorstel bevat een strafbaarstelling van het gebruik van persoonsgegevens voor intimiderende doeleinden.

Doxing is de wat merkwaardige internetterm voor “iemands identiteit achterhalen”. Veel mensen op internet zijn anoniem, en het kan dan een sport zijn te achterhalen wie dit werkelijk is. En soms heeft dat vervelende gevolgen voor die persoon, variërend van rare brieven bij de buren of stapels pizza’s tot de buurt moeten ontvluchten. Maar omdat bij het publiceren van die gegevens vaak niet direct wordt opgeroepen om de betrokkene iets aan te doen, blijkt het in de praktijk moeilijk om doxing strafrechtelijk aan te pakken.

Het nieuwe wetsvoorstel introduceert een lagere strafrechtelijke lat:

Hij die zich identificerende persoonsgegevens van een ander of een derde verschaft, deze gegevens verspreidt of anderszins ter beschikking stelt met het oogmerk om die ander vrees aan te jagen dan wel aan te laten jagen, ernstige overlast aan te doen dan wel aan te laten doen of hem in de uitoefening van zijn ambt of beroep ernstig te hinderen dan wel te laten hinderen, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
Er is een uitzondering opgenomen voor het geval je te goeder trouw mocht denken dat de publicatie in het algemeen belang was. (Dat is de standaardtruc om klachten over censuur te pareren.)

Het achterliggende probleem is dat er vaak wel sprake is van intimidatie of angst aanjagen (gericht op mensen weg te jagen of ergens mee te laten stoppen) maar dat dat niet op het niveau van strafbare bedreiging met geweld komt. Of in ieder geval, het is een stuk moeilijker: als iemand een foto van je dochter publiceert en zegt “wie weet waar ze naar school gaat, en is daar een drukke weg vlakbij” dan is dat geen evidente bedreiging maar wie dit ziet over zichzelf, zal daar toch van schrikken. Dat is dus een vorm van intimidatie die niet strafbaar is.

Het gaat niet zo ver dat iedere vorm van publiceren van persoonsgegevens als doxing aangemerkt kan worden. Het doel van de publicatie moet wel die intimidatie, vrees aanjagen zijn. En daar zit hem natuurlijk de kneep: bij een politicus langsgaan met zes man met hooivorken en een fles wijn voelt intimiderend, maar je kunt natuurlijk zeggen “haha ja nee we komen net van het werk en wilden even een fles wijn geven, gewoon gezellig”. Nou heb ik de stelregel dat wie een juridisch argument begint met “haha ja nee”, automatisch verloren heeft, maar gelukkig werkt het Nederlands recht niet zo.

Juridisch is wel nog van belang dat het niet uitmaakt of je werkelijk bang wérd van de intimidatie, van de doxing. Als de dader de bedoeling had je bang te maken, dan is dat genoeg. Hiermee wil men voorkomen dat vervolging niet zou kunnen bij mensen die in het openbaar zeggen er boven te staan, bijvoorbeeld. Om diezelfde reden is er geen aangifte van het slachtoffer vereist: het OM kan optreden op basis van enkel de publicaties, en als ze dan het oogmerk rond krijgen dan zou dat genoeg moeten zijn.

Het wetsvoorstel ligt ter internetconsultatie en moet daarna nog door Tweede en Eerste Kamer. Dus het zal nog even duren voor het echt van kracht is.

Arnoud

 

Mag je iemands ware identiteit bekendmaken?

Geplaatst op in Privacy, Uitingsvrijheid, 26 reacties

anoniem-pseudoniem-nickname-bijnaam-naam.pngDoxing is de wat merkwaardige internetterm voor “iemands identiteit achterhalen”. Veel mensen op internet zijn anoniem, en het kan dan een sport zijn te achterhalen wie dit werkelijk is. En soms heeft dat vervelende gevolgen voor die persoon, variërend van rare brieven bij de buren of stapels pizza’s tot de buurt moeten ontvluchten.

Het is niet verboden om iemands ware identiteit achter een pseudoniem te onthullen. Dergelijke informatie publiceren valt onder de vrijheid van meningsuiting, ook als de pseudonymous het niet leuk vindt. Pas als er bijkomstige omstandigheden zijn die schade opleveren, zoals dat die persoon vervolgens gevaar loopt, zou je onrechtmatig kunnen handelen.

Het is verboden om iemands ware identiteit achter een pseudoniem te onthullen. Dergelijke informatie maakt deel uit van de persoonlijke levenssfeer, en daar beslist de betrokkene zelf over. Pas als er bijkomstige omstandigheden zijn die publicatie rechtvaardigen, zou de publicatie legaal kunnen zijn. Dergelijke omstandigheden zouden kunnen zijn dat de naam essentieel deel is van een nieuwsfeit.

Ja, ik spreek mezelf tegen hier. Maar dit is wat je altijd krijgt bij botsende grondrechten, in dit geval de uitingsvrijheid versus de privacy. Beiden werken met een “mag, tenzij beperking noodzakelijk” constructie en die kun je niet in één regel samenvatten. De juridisch-pragmatische oplossing is dan de argumenten voor en tegen op een rijtje te zetten en af te wegen, wat voor blogs als deze zeer onbevredigend is want ik heb een hekel aan “dat hangt er van af” maar dat is de enige algemene regel.

Maar Arnoud, in de media vermelden ze toch altijd de namen van verdachten met een initiaal, waarom is dat dan? Nou, dat is niet gebaseerd op een wet. Ooit namen de Nederlandse hoofdredacteuren een vrijwillig besluit om geen volledige namen meer te publiceren, puur zelfregulering dus. De Leidraad van de Raad voor de Journalistiek verbiedt dat journalisten gegevens over verdachten (én veroordeelden) publiceert waarmee deze “eenvoudig kunnen worden geïdentificeerd en getraceerd.” De Leidraad maakt uitzonderingen, onder meer wanneer de naam al algemeen bekend is, maar ook als de betrokkene zelf de openbaarheid zoekt.

Toevallig kwam dit onderwerp aan de orde in een kort geding over een vrouw die publiceerde over de prostitutie onder de schuilnaam Patricia Perquin. De Volkskrant had haar ware identiteit achterhaald en wilde dit in een krantenartikel publiceren, omdat ze wat opmerkelijke feiten had ontdekt. De vrouw spande een kort geding aan, dat ze won omdat de krant onvoldoende onderbouwing had. Maar in een vervolgartikel had men het nodige bewijs op tafel gekregen.

De krant had twaalf argumenten op tafel gelegd, waarvan de meesten de rechter overtuigend voorkomen. Het enige echte tegenargument was dat de publicatie tot bedreigingen en gevaar tegen de vrouw zou leiden. Maar daar zet de rechter zijn twijfels bij, vooral omdat ze al eerder zelf aan een radioprogramma had meegewerkt zonder te eisen dat haar stem werd vervormd. Als je dat doet dan neem je al een risico, dus kennelijk viel het wel mee met dat gevaar. Ook speelde mee dat ze zelf de publiciteit had gezocht – iemand uit de anonimiteit trekken is ernstiger dan een populaire anonymous ontmaskeren.

Ook werd de Wbp weer eens in stelling gebracht tegen de persvrijheid, maar ook dat mocht niet baten. De rechter bepaalt allereerst dat er geen sprake is van een geautomatiseerde verwerking, en ziet vervolgens de persexceptie en houdt dan op met lezen. Jammer, eigenlijk had hier toch echt een expliciete afweging van de “dringende noodzaak” moeten plaatsvinden.

Stelling: het is onmogelijk op internet te publiceren zonder traceerbaar te zijn.

Arnoud