Een vraag die ik regelmatig krijg: [mijn buren / de vereniging van eigenaren / de huisbaas] [heeft / hebben] camera’s opgehangen waarmee ook mijn [huis / erf / auto / tuin] gefilmd wordt. Mag dat?
Cameratoezicht, oftewel een camera ophangen en de beelden opnemen, is aan regels gebonden. De belangrijkste is art. 441b Wetboek van Strafrecht, dat kort gezegd elk opzettelijk filmen of fotograferen van personen met een aangebrachte camera in de openbare ruimte verbiedt, tenzij dit duidelijk aangekondigd is. Hangt er dus geen bordje, of erger nog is de camera verdekt opgesteld, dan kun je zonder meer eisen dat de camera wordt weggehaald.
Hangt de camera in het zicht en is duidelijk dat er wordt gefilmd, dan is dat in principe niet strafbaar. Wel kan het een privacyschending opleveren. Daarover deed in 2007 het Gerechtshof Leeuwarden uitspraak. Niet elk filmen van de openbare weg is een schending van de privacy. In dat arrest ging het over de vraag of iemand zijn auto mocht filmen als die aan de weg stond geparkeerd:
In dat licht acht het hof het plaatsen van een camera, gericht op de auto van [de eiser] en het tonen van die beelden op een monitor, waarbij ook een gedeelte van de Rijksweg in beeld is, als zodanig niet in strijd met het privacybelang van weggebruikers … In wezen komt dit gebruik van de camera en het observeren van de auto overeen met hetgeen [de eiser] met het blote oog zou waarnemen vanuit zijn raam indien hij overging tot verwijdering van de daarvoor geplaatste bosschage.
Opmerkelijk nog is dat het CBP zegt:
Bewaking van de straat is niet uw verantwoordelijkheid, daar moet het videocameratoezicht stoppen.
Ik kan geen basis in de wet of jurisprudentie vinden voor deze uitspraak. Artikel 441b Strafrecht en het hierboven aangehaalde arrest bevestigen juist dat je ook de openbare weg mag filmen, zolang dat maar geen inbreuk op de privacy van anderen oplevert. Het is dus niet automatisch een privacyschending, maar filmen met een bewakingscamera kan wel inbreuk op de privacy opleveren.
Andermans erf of huis filmen is een ander verhaal. Het is strafbaar (art. 139f Strafrecht) om mensen te filmen in een woning of andere “niet voor het publiek toegankelijke plaats” – maar wederom alleen als dat niet aangekondigd is. Als de bewakingscamera van de buren dus jouw oprit filmt, dan is dat niet strafbaar.
Wel lijkt het me zeer snel een inbreuk op de privacy om andermans erf of huis te filmen met zo’n bewakingscamera. Op die grond kun je dus eisen dat de buurman de camera wegdraait. Maar dat zal niet altijd lukken: in deze zaak werd de camera bij een deurbel geen privacyschending geacht, ondanks dat daarmee de deur van de daarnaast wonende buurvrouw te zien was.
Arnoud