Eerste open source auto gepresenteerd (via the Inquirer)

Op de AutoRai 2007 is een auto 2.0 gepresenteerd. De c,mm,n (spreek uit als Common) wordt in een open source omgeving ontworpen en gebouwd. Studenten van de universiteiten van Delft, Eindhoven en Twente (3TU) hebben de basis voor de ‘auto van de toekomst’ neergezet.

Over enkele weken kunnen internetgebruikers, commercieel of individueel, de bouwtekeningen downloaden, ideeën toevoegen en weer teruggeven aan de online community. Dit laatste is wel voorwaarde om te participeren.

Via The Inquirer. De homepage van de auto heeft meer informatie en plaatjes.

Arnoud

Is de GPL een contract?

De meeste software-licenties worden gepresenteerd als een contract. Dit zijn de voorwaarden, u moet zo veel betalen, hier tekenen (klikken) alstublieft. Bij open source licenties ligt dat iets anders. Daar wordt niet geklikt en al helemaal niets betaald. Er zit een bestandje bij de software waarin de voorwaarden staan uitgelegd. Zit een gebruiker of verspreider van open source nu wel vast aan die licentie?

Naar Nederlands recht is het antwoord duidelijk: ja, natuurlijk. Zonder licentie mag je vrij weinig met andermans software doen. Installeren en gebruiken mag wel, als je de software legaal van iemand anders kreeg (art. 45j Auteurswet). Maar verspreiden mag niet zonder toestemming van de rechthebbende. Wie de software dus toch verspreidt, is dan kennelijk akkoord gegaan met de licentie.

Naar Amerikaans recht ligt dit iets lastiger. Je zit daar pas vast aan een contract als je “consideration” (een tegenprestatie) biedt voor wat de rechthebbende je geeft. Geld betalen om iets te mogen, is duidelijk consideration. Maar ook bijvoorbeeld “jij mag mijn auto lenen als ik morgen jouw grasmaaier mag gebruiken” is een geldig Amerikaans contract.

Hoe zit dat nu bij de GPL? Daar wordt niets betaald. Er is ook niet echt een andere tegenprestatie aan te wijzen. Het enige wat nog in de buurt komt, is dat de verspreider verplicht is om de broncode mee te leveren. Maar is dat nu een tegenprestatie, of een verplichting?

Eben Moglen, huisjurist van de Free Software Foundation, heeft altijd verdedigd dat de GPL geen overeenkomst is, maar wat dan heet “een eenzijdige verklaring van toestemming.”

The word ‘license’ has, and has had for hundreds of years, a specific technical meaning in the law of property. A license is a unilateral permission to use someone else’s property. The traditional example given in the first-year law school Property course is an invitation to come to dinner at my house. If, when you cross my threshold, I sue you for trespass, you plead my ‘license,’ that is, my unilateral permission to enter on and use my property.

Dit onderscheid is belangrijk. Als de GPL geen contract is, dan is verspreiding die de toestemming te buiten gaat, schending van het auteursrecht. Als de GPL een contract is, kun je verspreiders voor de rechter slepen om naleving van dat contract te eisen, maar niet meer voor schending van het auteursrecht. Ze hebben dan immers een licentiecontract gesloten, en wie een licentie heeft, schendt het auteursrecht niet. Dit werd bijvoorbeeld nog bevestigd in Sun vs. Microsoft (1999):

A copyright owner who grants a non- exclusive license to use his copyrighted material waives his right to sue the licensee for copyright infringement.

Dit zal nog belangrijk worden bij GPLv3, waar heel veel nieuwe clausules worden ingevoerd. Een kritisch commentaar vanuit dit standpunt is te vinden op ACT: GPLv3 : Welcome to Contract Law.

Update (3 juli 2012): in de octrooicontext wordt een gesloten licentiecontract gebruikt om een beschuldiging van octrooischending te pareren.

Arnoud

‘OpenBSD steelt code’, aldus Linux-ontwikkelaar (via Tweakers)

Vandaag op Tweakers.net:

Michael Buesch, ontwikkelaar van de Linux-driver voor de aansturing van draadloze netwerkchips van Broadcom, beschuldigt OpenBSD-ontwikkelaars van het stelen van programmacode. Hoewel beide besturingssystemen open source zijn, gebruiken ze verschillende licenties.

OpenBSD is een open source besturingssysteem dat wordt aangeboden onder de zeer liberale BSD licentie. Software onder deze licentie mag voor zo ongeveer alles worden gebruikt, zolang maar wordt vermeld wie de maker is. Linux daarentegen wordt aangeboden onder versie 2 van de GPL, en die legt meer restricties op. De belangrijkste eis uit de GPL is dat elke verspreiding van de software inclusief broncode moet gebeuren. Ook verdere verbeteringen aan de software mogen alleen inclusief broncode worden verspreid.

Michael Buesch is de auteur van een wireless LAN driver voor Broadcom chips. Hij ontdekte dat OpenBSD een driver had met exact dezelfde broncode. Hij stuurde dan ook een boze mail naar het OpenBSD team. Dat was aanleiding voor een stevige discussie; het OpenBSD team en helemaal hun leider Theo de Raadt staat niet bekend om hun softe, subtiele aanpak.

In het algemeen is het lastig om te bepalen of er sprake is van inbreuk op auteursrecht bij software. Alleen code met “het stempel van de maker”, eigen creatief werk dus, wordt beschermd door auteursrecht. Puur functionele code is niet beschermd.

Nu heeft een programmeur normaal veel ruimte voor creativiteit bij het schrijven van de code. Maar bij drivers is dat anders. Die moeten op een bepaalde manier werken om de hardware aan te kunnen sturen. Vaak ligt het communicatie-protocol met de hardware helemaal vast, en ook de manier waarop de gegevens doorgegeven moeten worden aan andere software. Het is dan lastig om te bepalen of een implementatie nu creatief is of puur functioneel. Kort gezegd, op hoe veel manieren kun je “als het apparaat aan moet, stuur dan code 0x3F” implementeren?

Dat wil alleen niet zeggen dat drivers dus niet beschermd zijn, of dat zomaar alle code van een driver mag worden overgenomen. In dit geval bleken er grote stukken code letterlijk gecopy&paste te zijn, inclusief variabelenamen, commentaar en dergelijke. En dat wijst er meestal op dat er meer is overgenomen dan puur het functionele aspect van het origineel.

Arnoud

Opvallende opmerking in rommelig rapport over status van F/OSS in Europa

Via Livre vond ik het rapport Current Status of F/OSS, in opdracht van de werkgroep ’towards Open Source adoption and dissemination’ (tOSSad). Opvallende quote:

One of the major obstacle against F/OSS deployment within public IT infrastructure is a legal one which stems from previously signed contracts.
Nu ken ik licentiecontracten die voorschrijven dat de software niet meer dan een zeker aantal computers geinstalleerd mag worden. Maar minimumcontracten?

Wie overweegt het 80 pagina’s lange rapport te lezen, ziet daar hopelijk vanaf na de recentie van Victor van Reijnswoud:

Het rapport geeft weinig nieuwe inzichten en biedt een bevestiging van de situatie die iedereen kent die zich met de promotie en invoering van F/OSS bezighoudt. Onder de beslissers bij overheden is er nog steeds veel weerstand tegen de invoering van F/OSS en de tegenargumenten wegen nog altijd zwaarder dan de argumenten voor.

Het rapport, dat rommelig en met veel herhalingen is geschreven, zal niet veel mensen kunnen overtuigen dat er snel grote stappen gemaakt moeten worden en geeft onvoldoende concrete handreikingen om actie te ondernemen. Het is duidelijk dat er nog veel moet gebeuren aan promotie en dat succesverhalen beter beschreven moeten worden om ‘zwevende kiezers’ over de streep trekken.

Arnoud

Open innovatie

Voor innoverende bedrijven is open innovatie cruciaal om te kunnen blijven innoveren. Geen enkel bedrijf kan het allemaal in zijn eentje doen. De uitdaging is dus hoe bedrijven samen moeten werken om innovaties te delen en elkaars innovaties te kunnen gebruiken om zo nieuwe producten op de markt te kunnen brengen. De term is bedacht door Henry Chesbrough, en de ideeën zijn uitgewerkt in zijn boeken Open Innovation (2003) en Open Business Models (2006).

Het artikel Wat en hoe inzake open innovatie van Vareska van de Vrande op Sync is een goede introductie. Zij schrijft:

Open innovatie houdt in dat bedrijven zowel interne als externe bronnen combineren voor de ontwikkeling en het op de markt brengen van nieuwe innovaties. Dit betekent dat bedrijven bij de ontwikkeling en commercialisering van nieuwe en/of verbeterde diensten of producten kennis durven aanwenden van buiten de muren van hun eigen organisatie.

En om dat durven gaat het natuurlijk. Het “Not Invented Here” syndroom moet worden doorbroken. Open innovatie is niet alleen maar een idee, maar een veranderproces. En dat valt niet mee. Zoals Van de Vrande het formuleert:

De transitie naar een meer open manier van innoveren is echter geen gemakkelijke weg. Concreet betekent dit dat er binnen het bedrijf een verschuiving plaats moet vinden in de manier waarop er naar het eigen bedrijf en daarbuiten gekeken wordt. Het gaat dus om een groot veranderingsmanagement traject, waar veel bedrijven niet erg bedreven in zijn.

Over vier weken mag ik daar zelf over vertellen. Patentday 2007 is een Scandinavische conferentie voor IP-mensen (octrooigemachtigden, R&D managers en consultants). De grote uitdaging wordt hoe je bij zo’n gevarieerd publiek concreet genoeg kunt worden.

Ik kies voor de octrooi-insteek. Te vaak hebben bedrijven octrooien enkel en alleen als bijproduct van hun onderzoek en ontwikkeling. Met octrooien kun je echter veel meer. Technologie kan worden verkocht of worden gelicentieerd als je een octrooi hebt. Daarmee zijn octrooien dus een cruciaal aspect van open innovatie. Kennis delen is één ding, er geld mee verdienen een tweede.

Daarnaast wil ik ook open source verwerken in het verhaal. Innovaties staan niet op zichzelf, maar vereisen een grote hoeveelheid onderliggende technologieën om tot een product gemaakt te kunnen worden. Om dat onderliggende platform te kunnen maken is dus een grote hoeveelheid technologie nodig. En die technologie kun je middels open source gezamenlijk ontwikkelen en onderhouden.

Arnoud

Open source boek: Perspectives on Free and Open Source Software

Interessant nieuw boek over de sociale kanten van open source. Er komen vijf hoofdonderwerpen aan bod: de motivatie van software-ontwikkelaars om open source te maken, de kwaliteit van open source, de tools en ontwikkelpraktijken, de business models en uiteraard toch weer even de juridische aspecten.

Bespreking op Livre (waar het uiteraard FOSS heet in plaats van open source): De sterke en zwakke punten van een (goedaardig) monster.

Joseph Feller en zijn collega editors Brian Fitzgerald, Scott Hissam en Karim R. Lakhani hebben weliswaar de meest vooraanstaande analisten en wetenschappers in het veld bij elkaar gekregen, maar slagen er niet in een coherent antwoord te vinden om de kracht van de FOSS-beweging te verklaren. (…)

Ondanks de kritiek is het boek het lezen waard. Een waaier van perspectieven wordt gepresenteerd en gezamenlijk geven zij een goed inzicht in de belangrijkste aspecten en controverses in de open source-beweging.

Een hele treffende conclusie over het ontwerpen van open source:

De resultaten van het onderzoek laten zien dat samenwerken aan een open-sourceproject eigenlijk niet anders is dan het bouwen van een praalwagen voor de carnavalsoptocht.
Maar dan wel een praalwagen waar ondertussen de halve wereld op meerijdt.

Bibliografische gegevens
Feller J., Fitzgerald B., Hissam S.E. and Lakhari K.R. (Editors)
Perspectives on Free and Open Source Software
Cambridge, MA: MIT Press, 2005
538 pagina’s, ISBN 0-262-06246-1
Boek website – Het gehele boek is als PDF-bestand gratis te downloaden.

Arnoud

Linus redelijk tevreden met, althans geen hekel meer aan GPLv3

Linus Torvalds is redelijk tevreden met, althans heeft geen hekel meer aan GPLv3:

“I’m actually pretty pleased. Not because I think it’s perfect, but simply because I think it’s certainly a lot better than I really expected from the previous drafts,” he said in an interview. “Whether it’s actually a better license than the GPLv2, I’m still a bit skeptical, but at least it’s now ‘I’m skeptical’ rather than ‘Hell no!'”

Arnoud

Toelichting op GPLv3 draft 3 – Stallman in Brussel

Richard M. Stallman, leider van de vrije software-beweging en ontwerper van GPLv3, zal morgen in Brussel toelichten wat de nieuwste draft van deze licentie met zich meebrengt.

Stallman will give an overview of the changes and will discuss the philosophy of the changes as well as the goals of the licence as a tool of the free software movement. This will be his first presentation since the release of discussion draft 3 of GPLv3. Discussion draft 3 is the result of eight months of public comment and committee discussion. GPLv3 tackles software patents, the Novell-Microsoft deal, DRM, Tivoisation, licence compatibility, and other legal issues for free software.
Hopelijk wordt het via Internet uitgezonden.

GPLv3: Improving a Great Licence / Events / The Fellowship – Fellowship of FSFE

Arnoud

GPL versie 3: draft 3

Na vijftien jaar is het dan eindelijk zo ver: er komt een nieuwe versie van de GNU General Public License (GPL). De eerste concept-versie kwam in november 2005 uit, en na lang wachten nu dan eindelijk GPLv3 discussion draft 3.

De GPL is de belangrijkste open source licentie. In de juridische literatuur is uitgebreid kritiek geleverd op GPL versie 2 (zie bijvoorbeeld het zeer uitgebreide preadvies Open Source van de Nederlandse Vereniging voor Informatierecht). Toch is GPL versie 2 in de praktijk robuust genoeg gebleken.

De opstellers komen dan ook met versie 3 uit onvrede over bepaalde praktijken in de open source wereld. Zij willen terug naar het oorspronkelijke uitgangspunt: de vrijheid van gebruikers om software te kunnen gebruiken, wijzigen en verspreiden hoort bovenaan te staan.

Deze derde conceptversie bevat een aantal belangrijke wijzigingen ten opzichte van de vorige. Leuk leeswerk voor de zondagmiddag dus.

Meer over GPL versie 3 bij FSF Europe.

Arnoud