Terugblik: Een cynisch stukje piratenbaaifrustratie

Vanwege mijn vakantie deze week geen nieuwe blogs. In plaats daarvan een terugblik op de afgelopen tien jaar: ik heb vijf populaire blogs geselecteerd en kijk er anno 2017 graag nog eens naar met jullie.

Vandaag: Een cynisch stukje piratenbaaifrustratie, met bijna 2000 woorden en 287 stevige reacties een van mijn cynischste stukken ooit.

Goed. In kort geding bepaalde de rechtbank Den Haag dat ook UPC, KPN, T-Mobile en Tele2 de piratenbaai moeten blokkeren. De motivatie is uitgebreid maar komt neer op “dit hadden we in het vonnis tegen Ziggo allemaal al gezegd”. En dat is eigenlijk niet zo heel gek: in de Ziggo-zaak is uitgebreid van alles besproken, en waarom zou de rechter in kort geding dat nog eens dunnetjes over moeten doen?

Wat me vervolgens búitengewoon stoorde, is dat zo ongeveer iedereen weer ging roepen dat die rechters geen verstand hadden van internet, dat dit tegen netneutraliteit was en dat torrentsites geen auteursrechten schenden dus belachelijk dat rechters dit toewijzen. Ehm. Nee.

En mensen die roepen dat hier sprake is van corruptie, zijn écht knettergek. Ja jij, Rick Falkvinge, mafkees die je bent. Ik moet me inhouden om niet “ga eens deaud” te zeggen. En niet alleen omdat er geen schijn van bewijs is (nee, een cursus uit 2010 is geen bewijs van corruptie), maar ook omdat je jezelf daarmee volstrekt diskwalificeert bij de partijen bij wie je wél moet zijn – de politiek. En niet alleen jezelf: iederéén die probeert iets te zeggen ter verdediging van TPB of die tegen filteren is.

En nee het hielp niet dat die opmerking naar Falkvinge me op het verwijt kwam te staan dat ik een doodsbedreiging uitstuurde. Sjonge.

Het blijft pijnlijk om die blog terug te lezen. Maar de ergenis zat diep. Enerzijds auteursrechthebbenden die hun werken gewoon als hun eigendom zien en geen millimeter rechten van derden erkennen. Anderzijds contentafnemers die eigenlijk al die regels maar stom vinden en onder het motto “het kan dus het mag” pakken wat ze pakken kunnen. Maar ik leg de schuld vooral bij de politiek die geen knopen doorhakt en niet met regels komt om deze jarenlange puinhoop eens op te ruimen.

Arnoud

Terugblik: Mag een stiekem gemaakte geluidsopname gebruikt worden als bewijs?

Vanwege mijn vakantie deze week geen nieuwe blogs. In plaats daarvan een terugblik op de afgelopen tien jaar: ik heb vijf populaire blogs geselecteerd en kijk er anno 2017 graag nog eens naar met jullie.

Vandaag: Mag een stiekem gemaakte geluidsopname gebruikt worden als bewijs?, met bijna 100 reacties en 85.000 views (robots niet meegeteld) een zeer populair onderwerp kennelijk.

Regelmatig krijg ik in diverse varianten de vraag of een stiekem gemaakte geluidsopname van een gesprek gebruikt mag worden als bewijs. Dit meestal naar aanleiding van mijn artikel Opnemen van gesprekken, waarin dat met zoveel woorden staat:

Een telefoongesprek opnemen dat je zelf voert, mag je dus opnemen – ook wanneer je dat niet meldt aan de tegenpartij. Alleen het heimelijk opnemen van zo’n gesprek zonder deelnemer te zijn is dus strafbaar (tenzij je toestemming hebt van één van de deelnemers).

Gebruik als bewijs is eigenlijk altijd toegestaan. In het gewone (civiele) recht gelden namelijk geen specifieke eisen voor hoe het bewijs verkregen mag zijn. De rechter mag zelf alles beoordelen op de merites. Hij hoeft bewijs niet uit te sluiten omdat het een stiekeme opname is. Wel zou hij het bewijs anders kunnen waarderen: een informeel gesprekje op de vrijmibo zal minder bewijskracht hebben over de intenties van een bedrijf dan een formele verklaring van de directie bij een persconferentie. Maar dat gaat dan over de inhoud, niet over de vorm.

Toch hoor ik nog regelmatig dat mensen zeggen, dit is onrechtmatig verkregen bewijs en dus onbruikbaar. Dat klopt dus niet, naar Nederlands recht. Te veel Amerikaanse rechtbankseries gekeken. En nee, ook niet als een agent het zegt: ook in strafzaken mogen stiekeme opnames worden gebruikt als bewijs. Alleen opnames gemaakt door de politie zijn onrechtmatig verkregen bewijs als er geen taplast of andere toestemming conform het Wetboek van Strafvordering is gegeven.

Er is wel een grens: als er sprake is van inbreuk op iemands privacy en die inbreuk “rechtens ontoelaatbaar” is. Dat is een vrij hoge lat, waar je bij zakelijke gesprekken niet snel aan zult zitten. Héél misschien bij een rechtszaak over een echtscheiding, maar zelfs daar geen garanties. Ik heb in ieder geval nog steeds geen vonnis gevonden waarin een illegale gespreksopname als bewijs terzijde werd geschoven vanwege deze grond. (Vanwege kwaliteitsproblemen, authenticiteitsproblemen of gewoon te weinig concreets, ja dat wel.)

Voor bedrijven die gesprekken opnemen, geldt natuurlijk wel de privacywet (Wbp en straks AVG). Zij moeten mensen melden dat ze gesprekken opnemen en waarom, moeten op verzoek een kopie van de opname verstrekken en moeten opnames goed beveiligen. Maar ook wanneer die wet wordt geschonden, mag de opname als bewijs worden gebruikt. Dat er dan een boete voor het schenden van de privacywet volgt, staat daar helemaal los van.

Arnoud

Terugblik: Gaat Getty Images procederen in Nederland?

Vanwege mijn vakantie deze week geen nieuwe blogs. In plaats daarvan een terugblik op de afgelopen tien jaar: ik heb vijf populaire blogs geselecteerd en kijk er anno 2017 graag nog eens naar met jullie.

Vandaag: Gaat Getty Images procederen in Nederland?, met verreweg de meeste reacties ooit (924 stuks).

In 2009 blogde ik over de diverse blafbrieven die het stockfotobedrijf rondstuurde naar alles en iedereen dat een foto van haar zou gebruiken. Ik heb er tientallen gezien, met bedragen variërend van enkele honderden tot vele duizenden euro’s. Allemaal verstuurd vanaf het Ierse Getty, en vaak ook nog alleen in het Engels. Maar wie de foto meteen weghaalde en niet in discussie ging, hoorde er niets meer van.

Nu lijkt daar verandering in te zijn gekomen. Hoewel Getty Ierland nog steeds brieven stuurt, is nu ook het Nederlandse Van der Steenhoven Advocaten (“Een gerust gevoel”) bezig met het leggen van eisen. En dat wijst er toch wel op dat men wil doorpakken: een Nederlandse advocaat huur je als Iers bedrijf niet in te blaffen maar om te bijten.

Jaja, Getty Images. Bekend en berucht, grootproduceerder van blafbrieven waarin mensen van klein tot groot werden gesommeerd om bedragen tot vele duizenden euro’s te betalen wegens inbreuk op auteursrechten. De aanleiding: “even snel een plaatje van Google” en geen idee hebben dat je daarmee tegen auteursrechten aanloopt.

Getty heeft bij mijn weten nooit doorgepakt. Het bleef altijd bij schikkingsbrieven, en volgens mij hebben ze ondertussen al wel tien advocatenkantoren versleten in hun pogingen Nederlanders aan te manen. Naast diverse Nederlandse kantoren duiken ook af en toe Brusselse advocaten op (die om een of andere reden vaak “Welnu” in een sommatie verwerken) en ook Engelse kantoren hebben hier geblaft.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je vrij van risico’s plaatjes kunt pakken voor bij je blog, boek of wat dan ook. Er zijn wel degelijk fotografen die doorpakken, en ook stevige bedragen eisen (en vaak krijgen) bij de rechter. Zie mijn blog uit 2015 over de jurisprudentie en wat je wel en niet voor risico loopt. Maar Getty, nee.

Hoe beheren jullie de rechten op foto’s die je gebruikt?

Arnoud