Een lezer vroeg me:
Verschillende steden in de VS zijn met ransomware besmet geraakt omdat personeel een besmette e-mailbijlage opende. Nu heeft één van deze steden een it-medewerker ontslagen. Zou dat in Nederland kunnen, iemand ontslaan omdat zijn gedrag tot een infectie leidde, bijvoorbeeld omdat hij een bijlage opende of een update niet installeerde?
Het lijkt me uitermate onwaarschijnlijk dat in Nederland iemand wordt ontslagen enkel vanwege het feit dat door zijn handelen een ransomware-infectie uitbrak.
Natuurlijk is het bepaald slordig als je als werknemer een besmette e-mailbijlage opent, zeker als je op de it-afdeling werkt en dus (zo mag je vermoeden) enige kennis over it, beveiliging en risico’s hebt. Maar slordig je werk doen of onoplettend bezig zijn onder werktijd is simpelweg niet genoeg om tot ontslag over te mogen gaan. Of iets preciezer gezegd: één geval van disfunctioneren is geen reden voor ontslag.
Een disfunctionerende medewerker kun je in Nederland pas ontslaan als je het nodige hebt gedaan (https://www.arbeidsrechter.nl/disfunctioneren-van-de-werknemer-transitievergoeding-schorsing-ontbindingsprocedure) om verandering te brengen in het functioneren van de medewerker. De werkgever moet de medewerker daarbij expliciet informeren over wat er misgaat en hoe dat beter kan, en heeft een zorgplicht dat de werknemer dit ook werkelijk beter gaat doen. Bij it-gerelateerd disfunctioneren moet de medewerker dus op cursus, even kort door de bocht. En pas als hij daarna hardnekkig domme dingen blijft doen, kun je aan ontslag denken.
Ook helpt het behoorlijk bij een ontslagaanvraag om duidelijke regels gesteld te hebben, die dan zijn overtreden ondanks de training en awareness daarover die je als werkgever eraan hebt gegeven. (Enkel dus iets in een reglement zetten of via de mail mededelen is juridisch dus betekenisloos.)
Dan heb je ook nog de ontslag op staande voet, maar bij security incidenten moet iemand het dan wel héél bont hebben gemaakt wil je daartoe over kunnen gaan. Enkel een besmette bijlage openen -ook al ben je de security officer- zou ik als te weinig zien om dit paardenmiddel in te kunnen zetten. Al is het maar omdat een groot deel van de schade bij het bedrijf dan ook komt door gebrekkige beveiliging en backups, en ik het gevoel zou hebben dat het ontslag meer een vorm van afreageren is dan een daadwerkelijke proportionele respons op verwijtbaar handelen.
Arnoud