Het verschil tussen een cybercrimetool hebben en cybercrime plegen

Met enige regelmaat zie ik discussie en zorgen over het gebruik van tools waarmee je (ook of alleen maar) computergerelateerde misdrijven kunt plegen. Meestal gaat het dan over scanners om zwakheden in systemen op te sporen, of stresstesters waarmee je ook ddos-aanvallen kunt plegen. Het jargon is altijd heerlijk neutraal dan, en logisch want het hebben of aanbieden van tools die bestemd zijn voor misdrijven is strafbaar. En nu was er een jongen die een tool had voor het omzeilen van antivirussoftware, dus dacht het OM: die pakken we daarop, daar heb je geen verhaal op. Maar toch werd dat een vrijspraak.

De verdachte had (zoals te lezen in het arrest) virussen en andere malware geüpload naar een betaalde internetdienst, Razorscanner genaamd. Deze controleert dan je upload met alle virusscanners ter wereld – zodat jij weet of je malware daar voorbij zou komen. Zeer geruststellend voor de klant wordt tevens gemeld dat “De maker van Razorscanner garandeert dat de gegevens met betrekking tot de in het programma geüploade bestanden niet aan de makers van anti-virusproducten worden doorgegeven.” (Ik zou het hilarisch vinden als achteraf blijkt dat ze dat wel deden.)

Aanverwant is de dienst Razorcryptor, die malware kan verstoppen door het bijvoorbeeld te koppelen aan andere software. Deze dienst werd samen met Razorscanner aangeboden, op basis van pay-as-you-go met vooraf gekochte credits. De verdachte had credits gekocht, maar stelde alleen met Razorscanner te hebben gewerkt.

Het Hof begint met vaststellen wat er nu precies strafbaar is, en daar kwamen we natuurlijk voor. Artikel 139ab Strafrecht lid 2 bepaalt:

Met dezelfde straf [als computervredebreuk, lid 1] wordt gestraft hij die, met het oogmerk dat daarmee een misdrijf als bedoeld in artikel 138ab, eerste lid138b of 139c wordt gepleegd: a. een technisch hulpmiddel dat hoofdzakelijk geschikt gemaakt of ontworpen is tot het plegen van een zodanig misdrijf, vervaardigt, verkoopt, verwerft, invoert, verspreidt of anderszins ter beschikking stelt of voorhanden heeft, of (…)
De discussie die we meestal hebben, is of een bepaalde tool ontworpen is voor het plegen van computervredebreuk of de andere genoemde cybercrimedelicten. Een security scanner heeft ook legitieme doelen, denk aan een bedrijfsnetwerk dat je controleert op brakke byod-apparaten of een onderzoek voor je ISO certificering.

Het Hof heeft er geen moeite deze scandienst te zien als hulpmiddel voor het plegen van computervredebreuk. Je kunt nu je malware (waarmee binnendringen vaak gepleegd wordt) beter afstemmen op het omzeilen van de antivirussoftware van organisaties. Dat is dus effectieve hulp, en duidelijk enkel en alleen bestemd voor computervredebreuk. Verzin maar eens een legitieme reden waarom je zou willen dat iets een virusscanner omzeilt.

Maar het artikel kent nóg een bepaling, namelijk dat je dat hulpmiddel voorhanden hebt met het oogmerk dat daarmee computervredebreuk wordt gepleegd. Oftewel, dat je als verdachte ook echt dat misdrijf ging plegen. Enkel dat je het hulpmiddel hebt, is dus niet genoeg. Misschien had je het per abuis, misschien was je het als journalist of researcher aan het uitpluizen, of misschien was je gewoon nieuwsgierig.

Nee, dat laatste vind ik ook geen héle sterke. Maar tot mijn verbazing zag het Hof hier dat -even kort gezegd- wél aanwezig.

De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep verklaard dat hij tijdens zijn middelbareschoolperiode geïnteresseerd is geraakt in de werking van malware en de detectiemogelijkheden van anti-malwareprogramma’s. Onder andere met behulp van MSFencode verstopte de verdachte malware in bestanden en uploadde deze bestanden naar onder meer Razorscanner. Ook testte hij bestanden die hij vond op internet. …
Een concrete aanwijzing was nog dat hij dezelfde malware meerdere malen uploadde, maar nooit malware had gewijzigd nadat de scanner had gezegd dat deze wel gedetecteerd zou worden. Daarom
kan aan de inhoud van het strafdossier en de hiervoor weergegeven informatie geen bewijs worden ontleend dat de verdachte bestanden met daarin malware naar Razorscanner heeft geüpload louter met de bedoeling te vermijden dat de omstandigheid dat de daarin aanwezige malware door geen enkele of slechts een beperkt aantal anti-malwareprogramma’s detecteerbaar was, ter kennis zou worden gebracht van de producenten van dergelijke scanners.
Er is sprake van een geloofwaardige weerlegging die de verdenking ontkracht, aldus het Hof. Dit is niet alleen maar een “nee ik was gehackt” of “ik wilde alleen maar controleren of internet tegen een ddos kon”, hier is een onderbouwing gegeven die past bij de persoon en de feiten die zijn gevonden. (Wie nu denkt, ik verzin op dat moment ook wel een leuk verhaal dat past bij de feiten – de politie heeft meer feiten dan jij denkt, deelt niet alles met je en hangt je, terecht, op aan je leugens.) De verdachte gaat dus vrijuit.

Arnoud

 

Mag een spamfilterdienst de beveiliging van e-mail afslopen?

spam-verboden.pngEen lezer vroeg me:

Sommige bedrijven bieden een service om alle uitgaande email transparant te scannen op spam/virussen via een soort SMTP netwerk proxy. Als onderdeel van dat proces schakelen ze de TLS encryptie uit, waardoor alle email plain-text wordt afgeleverd naar het internet. Is dat juridisch wel toegestaan?

Er is geen wettelijke regel die expliciet zegt dat e-mail te allen tijde versleuteld moet worden getransporteerd. Je bent als bedrijf dus vrij om te kiezen of en welke beveiliging je hanteert.

Maar wacht. Per 1 januari krijgen we een aanscherping van de privacywet (Wet bescherming persoonsgegevens), die stelt dat persoonsgegevens te allen tijde “adequaat” moeten zijn beveiligd tegen misbruik en ongeautoriseerde toegang. Die norm bestaat al jaren, de aanscherping komt erop neer dat je in theorie acht ton boete kunt krijgen vanaf januari als je hem schendt.

Wat is nu “adequaat” bij e-mail? Helaas zijn daar geen harde regels voor. Het hangt er namelijk vanaf wat voor gegevens er in die e-mail staan. Gaat het alleen om afzender en ontvanger (relatief weinig gevoelig) of worden er in de bijlage medische dossiers verstuurd (nogal gevoelig)? Dat bepaalt voor een groot deel de vereiste beveiligingsmaatregelen om “adequaat” te mogen heten.

E-mail over SSL/TLS transporteren is een simpele maatregel die eigenlijk altijd wel kan. Dus de factor is dat wel het minimum, net zoals SSL op een bestelformulier van een webwinkel de facto vereist is. Als je dat weglaat, dan heb je dus wat uit te leggen.

De logica achter dit proces begrijp ik niet helemaal. Natuurlijk, je kunt geen mails scannen als ze door een beveiligde verbinding lopen, maar waarom zet je dan niet een beveiligde verbinding op naar de virusscannersite?

Arnoud