Gedownloade software mag worden doorverkocht

software-tweedehands.jpgBaanbrekende uitspraak zeggen ze bij ITenRecht, en terecht. Gedownloade gekochte software mag worden doorverkocht, en kopers van tweedehands software hebben een wettelijk gebruiksrecht. Ongeacht wat in de licentie staat. Lekker puh. Ok, dat laatste is mijn mening maar de rest is de opvatting van het Hof van Justitie in de UsedSoft zaak (C-128/11) waarbij Oracle dit Duitse tweedehandssoftwarelicentieverkoopbedrijf had aangeklaagd.

De Softwarerichtlijn, die auteursrecht op software regelt, bepaalt dat de auteursrechten zijn uitgeput op een exemplaar van software wanneer dat door de rechthebbende in de handel wordt gebracht via verkoop. Dat exemplaar mag worden doorverkocht, ongeacht wat er in de licentie staat. Logisch, zo werkt het met boeken ook. Pardon, met auto’s want het is in de ICT verplicht om vergelijkingen met auto’s te maken. Maar hoe dit nu uitpakt met gedownloade software, wist eigenlijk niemand. Is dat ook “verkoop”? Of sluit je dan alleen een contract?

Net als ik krijgt het Hof hoofdpijn van het onderscheid tussen de software en de licentie daarop. Een kopie hebben van software is zinloos als je niet ook een gebruiksrecht daarop hebt, begint het dus. En vervolgens constateert men dat uit diverse wetten en richtlijnen volgt dat een download eigenlijk hetzelfde is als een CD kopen: je krijgt een kopie en toestemming voor gebruik. Of de kopie materieel of immaterieel is, maakt niet uit. Zo staat er in de Softwarerichtlijn dat de bescherming van software in alle media hetzelfde moet zijn. Hoewel dat ongetwijfeld opgeschreven is om te voorkomen dat men ergens mínder bescherming zou kunnen krijgen dan ergens anders, werkt die zin natuurlijk ook omgekeerd: als uitputting fysiek een grens is, dan ook op internet.

Ook stelt het Hof dat auteursrechthebbenden recht hebben op een redelijke bescherming (en vergoeding) maar niet méér. Dat bepaalden ze al eerder in de Premier League-uitspraak, over het mogen ontvangen van satelliettelevisie en de handel in decoders daarvoor. Het Hof vond de beperkingen die de voetbalauteursrechthebbenden daar aanlegden, ingaan tegen het vrij verkeer van goederen en niet noodzakelijk voor een redelijke exploitatie van het auteursrecht. Dus nee, je hebt geen recht op geld voor alles dat mensen met je software kunnen doen.

Wel moet het gaan om “verkoop”, en niet elke licentieovereenkomst is een verkoop. Er moet sprake zijn van een licentie die onbeperkt is in de tijd, en er moet een redelijke vergoeding tegenover staan die in overeenstemming is met de economische waarde van de software. Dat laatste is ter onderscheid van huur: wie 3 euro per maand betaalt, huurt de software, maar wie 300 euro in één keer betaalt en daarna nooit meer, koopt de software.

Tevens moet de verkoper zijn kopie van de software onbruikbaar maken. Dus wissen, ook de backups. Wederom logisch.

En voor het geval bijdehante rechthebbenden in de licentie doorverkoop willen hinderen: dat mag niet, lekker puh. Oeps, doe ik het weer. In de Softwarerichtlijn staat namelijk dat je het een rechtmatige verkrijger niet mag verbieden om normaal gebruik van de software te maken. En daaronder valt dus ook het mogen doorverkopen van de software met licentie, dat is ook normaal.

Tussen neus en lippen door schopt men nog even tegen de schenen van de fijnslijpers die altijd zeiden dat “rechtmatig verkrijger” iemand is die een geldige licentie bezit. Daarmee wordt dat begrip eigenlijk zinloos. De wetgever wilde een juridische positie voor afnemers scheppen, en niet een synoniem voor “contractuele wederpartij”. Als je tegen een verkrijger van een tweedehands kopie kunt optreden met je auteursrecht, is het onmogelijk om software door te verkopen.

Als beperking geldt wel dat een gekochte licentie niet mag worden gesplitst. Koop je 23 licenties in één contract, dan mag je ze alleen als bundel van 23 doorverkopen. Dat lijkt net wat strenger dan in de fysieke wereld, maar ergens klopt het wel. Als je een 23-delige encyclopedie (een papieren Wikipedia) koopt, word je geacht die alleen met z’n 23-igen door te verkopen. Niet per stuk. Dat beperkt wel de handelsvrijheid van UsedSoft, waar je wel gesplitste licenties kon kopen.

En men “beklemtoont” nog even dat Oracle wél het recht heeft om te auditten of doorverkochte software wel echt gewist is bij de eerste koper. Dat is ongetwijfeld bedoeld als een soort goedmakertje: we pakken je wel het recht af om tegen UsedSoft op te treden maar je staat niet helemaal met lege handen hoor. Hoewel ik me goed kan voorstellen dat Oracle hier in de praktijk weinig aan heeft.

Ik ben heel benieuwd wat de reactie in de markt zal zijn. In eerste instantie zet ik m’n geld op “compleet negeren en heel hard LALALA roepen als iemand erover begint”. Volhouders gaan blafbrieven van advocaten krijgen met kulargumenten als “dat was een Duitse zaak, dat geldt niet bij ons” of “ons licentiemodel is wezenlijk anders dan Oracle”. Of met het iets-minder-kulargument “onze licenties zijn 5 jaar geldig” en/of “u moet elk jaar betalen dus is het huur”. Maar dat lost zich vanzelf op als ook de eerste Nederlandse rechtszaken uitgevochten zijn. Een arrest als dit van het Europese Hof wordt echt niet zomaar genegeerd bij de rechter.

Wél pijnlijk zou zijn als rechthebbenden nu veel zwaarder in gaan zetten op technische beperkingen, zoals activatie die maar éénmalig mag worden uitgevoerd. Dan kan software doorverkopen wel maar wérkt ie gewoon niet meer bij de nieuwe verkrijger. En dáár tegenin gaan vereist vrees ik weer wel een gang naar de Europese rechter.

Arnoud<br/> Foto: Drazz, Flickr, CC-BY-SA 2.0

47 reacties

  1. Toen ik het gisteren op nu.nl las verheugde ik me al op jouw volgende blog 😉

    Hoe moet dat nu in z’n werk gaan met dingen als Steam? Daar is geen optie aanwezig om de licentie over te dragen aan een ander. Is Valve nu verplicht zo’n optie in te bouwen? Het lijkt me toch niet dat de gamemakers ook meteen verplicht zijn om dingen te faciliteren waarbij het gemakkelijk wordt gemaakt om gedownloade software over te dragen. Het zal wel weer neerkomen op het schrijven van een brief, waardoor niemand er in de praktijk gebruik van zal maken.

    Is er overigens een bepaalde handeling nodig om een licentie over te dragen van software? Is gewoon het sluiten van een koopovereenkomst voor pakket X inclusief originele licentie voldoende?

  2. Ik vraag me af of Steam onder deze uitspraak valt. Men zit vrij strikt op het “downloaden” als onderdeel van de koop. Is wat je bij Steam doet hetzelfde als een .zip downloaden en installeren?

    Je zou kunnen zeggen dat de verkoper verplicht is de zaak te leveren vrij van lasten e.d. zodat je als nieuwe eigenaar het ongestoord genot kunt hebben. Steam zou dan alleen nog de online dienst (multiplayer) kunnen bieden, net zoals het Hof hier toestaat dat je nog wel een onderhoudscontract kunt aanbieden naast de verkooplicentie.

  3. Bij Steam (ik heb het al een paar maandjes niet gebruikt) download je de binaries van het spel die die plaatst Steam zelf ergens in een mapje. Je wordt dus wel ‘fysiek eigenaar’ van de software, de nulletjes en eentjes staan op jouw harddisk. Zonder ingelogd te zijn in Steam met je eigen account (waarop het spel geactiveerd is omdat je betaald hebt), kun je niet spelen.

    Duidelijk software gekocht dus, maar niet in staat om door te verkopen. De ‘drager’, de nulletjes en eentjes, zijn immers vrij om op een USB stick te zetten en bij iemand anders in zijn Steam mapje te plaatsen. Die persoon zal echter niet kunnen spelen, daar is meer voor nodig dan dat de originele eigenaar de kopie verwijdert en zegt ‘nu is het van jou’.

  4. Wat ik me afvraag, is hoe het zit met kortingen. Voorbeeld; personeel en studenten aan een HBO- of WO-instituut kunnen met korting software kopen via SurfSpot. Zo kun je bijv. MS Office voor een habbekrats kopen. Soms is dat een DVD, soms een download.

    Moet je dan kijken of de tweedehandskoper ook in aanmerking komt voor deze licentie?

  5. Na deze uitspraak gisteren hebben we het er over gehad op ons kantoor. We zijn een kleine software leverancier en kwamen tot de conclusie dat we het in voorkomende gevallen al zo gedaan hebben de afgelopen jaren. Het is allemaal vrij incidenteel. Contracten voor ondersteuning (als ze de laatste versies willen hebben of willen dat we telefonisch helpen) moeten wel, eventueel met terug werkende kracht, voldaan worden.

    Goede ontwikkeling.

    Hoe zit het eigenlijk met de gebundelde software licenties? De ‘deze windows versie hoort bij deze PC, ook als ie stuk gaat en je een nieuwe moet kopen’?

  6. Ik ben erg benieuwd naar de stelling in je laatste alinea. Zou het denkbaar zijn dat het straks verplicht mogelijk is om je software te kunnen activeren op een andere computer na doorverkoop?

    Het kan technisch. Eerst op de oude machine de software ‘deactiveren’, dat wordt door sommige softwarepakketten al gedaan.

  7. Misschien als vervolg op steam, maar toch een iets andere insteek denk ik. Als men nou bij een online app store zoals de Andriod Market, Apple IOS of Mac Store een applicatie koopt? Aangezien mijn ervaring meer bij Apple ligt, even vanuit een Apple perspectief. Bij Apple is het eenmalig betalen en dan vrij gebruiksrecht voor jouw account.

    Is het dan ook zo dat strict genomen Apple de mogelijkheid moet bieden om een applicatie te “verhuizen” van account A naar B? De ingebouwde DRM/Licentie check is namelijk zo dat bij een eerste keer draaien (en volgens mij eens per X periode) er gevalideerd word of er een aankoop gedaan/licentie aanwezig is.

    Zou Apple het dan niet mogelijk moeten maken om de applicaties te doorverkopen? Apple kan de verkoop als handeling niet zien, maar de verhuizing vernietigd de oorspronkelijke licentie en dus de mogelijkheid tot gebruik. Oracle kan ook de transactie of handeling niet direct inzien bij deze zaak.

    Of moet dit toch anders gezien worden?

  8. Het zal nogal een impact op o.a. de game industry hebben. Waar EA en anderen al reppen dat in de toekomst alleen nog maar vrije games zullen zijn met micro-betalingen, zullen anderen heel snel gaan overstappen naar het maandelijks abonnement systeem, wat al bijvoorbeeld bij World of Warcraft al jaren het geval is. De kracht van Steam (vanuit het oogpunt van de uitgever Valve gezien) was dat je de software niet kon doorverkopen en daar waren uitgevers maar al te blij mee (minder met de percentages die Valve verlangde om de software via hun te distribueren). Of de consument uiteindelijk hier profijt van heeft valt nog zeer te betwijfelen, want ik zie de bui al hangen en krijgen alle spellen abonnementen of beperkte geldigheid (lease contract zoals bijvoorbeeld bij Microsoft Action Packs)…

  9. @6 Dat is ook een goed voorbeeld, de Appstore werkt hierin eigenlijk grotendeels hetzelfde als Steam. Hoewel ik me voor kan stellen dat bij een app van ??? 0,79 het niet de moeite waard is om de licentie over te dragen via een onhandige procedure. Bij TomTom van ??? 79,99 kan ik het me nog voorstellen, maar ook daar rijzen al de twijfels of de moeite die het kost om een licentie over te dragen niet duurder is dan het gratis weggeven van de App aan de beoogde koper. Hoewel dat laatste dan weer tot misbruik zal leiden.

    Ligt het aan mij of roepen wetten en rechtspraak die gaan over digitale zaken tegenwoordig meer vragen op dan dat ze beantwoorden?

  10. @Remy: Vergeet naast de microbetalingen de advertenties niet. Waar in Grand Theft Auto de radioreclames nog spottend en hilarisch waren, zouden daar zomaar eens echte commercials voor in de plaats kunnen komen.

    @AndereBart: Het lijkt me niet meer dan logisch dat als je een studentenlicentie doorverkoopt, de koper ook student moet zijn om het pakket legaal te mogen gebruiken. In feite een soort ‘maatwerklicentie’ dus, al is deze nog heel generiek.

    Een mogelijke oplossing van de softwarebranche is dat ze die licenties steeds specifieker maken. ‘U koopt een licentie voor Windows, speciaal bedoeld voor kleine bedrijven van 67 tot 73 man groot met een paarse bos bloemen bij de receptie’. Onverkoopbaar dus.

  11. Zeker interessant om eens te beredeneren hoe het dan met apps op smartphones zit, of met PC-apps uit de Mac en Windows appstores. Wat dat betreft is het wel weer tekenend om te lezen hoe de EU-richtlijn het over ‘CD-i’ heeft 🙂

  12. @Andere Bart, @Bart: Ik ben al een tijdje geen student meer. Maar toen ik dat nog was, waren die licenties altijd voor zolang je student was en daarmee dus tijdelijk. Die case heeft Arnoud in zijn Blogpost al behandeld.

    Zonder een beperking verwacht ik problemen, tenzij contractueel aan de eerste eigenaar is opgelegd dat hij alleen aan iemand die ook aan de licentie vereisten voldoet, betekent uitputting voor zover ik heb begrepen dat de auteursrecht hebbende geen beperkingen op kan leggen aan wie je het doorverkoopt. (Weet geen Europees voorbeeld, maar er is in iedergeval in de VS een keer zo’n uitspraak geweest)

    In de overeenkomsten zal dat natuurlijk zelden opgenomen staan, want daar staat standaard in dat je het niet door mag verkopen en dat mogen we vanaf nu dus vrij negeren.

  13. Studentenlicenties gaan nog een probleem worden ja. Je ziet dat soms bij studieboeken ook, dat men goedkope edities uit wil brengen voor het onderwijs maar niet wil dat die in de gewone boekhandel komen te liggen. Dat kan dus niet; verkocht is verkocht en ik mag een studie-editie in mijn boekhandel opnemen als ik ‘m te pakken krijg.

    Met Steam voelt het een beetje als met modems bij televisie/internet: ok je bent eigenaar van het modem, leuk, maar zonder contract kun je het internet niet op. Dus wat heb je eraan.

  14. Ik ben benieuwd hoe dit dan zit bij software die aan een cloud-oplossing is gekoppeld en waarbij je als klant dus niet alleen de software krijgt maar waarbij ook een account wordt aangemaakt om te koppelen met de servers van de leverancier. Als de software dan niet werkt zonder bijbehorende account dan heb je een groot probleem met doorverkopen. Want al mag je de software doorverkopen, de account kun je niet zomaar verkopen want dat is geen product maar een dienstverlening.

    Een voorbeeld is de Altova Missionkit die XML ontwikkelaars kunnen aanschaffen en waarbij je naast de software ook een account-gebonden licentiecode krijgt. Nou ja, in ieder geval gekoppeld aan bedrijfsnaam en persoonsnaam. Iedere keer dat je de software start controleert deze of je licentie nog geldig is en of je recht hebt op updates en upgrades. Als de licentieperiode is afgelopen kun je de software nog wel blijven gebruiken maar je krijgt dan geen upgrades en support meer. Doorverkopen van de software betekent dan ook doorverkopen van de licentie, die nog steeds op mijn naam blijft staan. De nieuwe eigenaar kan dit ook niet aanpassen. En hoewel het doorverkopen niet geblokkeerd wordt is het wel vervelend dat die wijziging niet kan.

    En dit is nog maar een milde cloud-bescherming. Sommige applicaties gebruiken de cloud niet alleen voor het bijhouden van updates maar ook voor het aanleveren van nieuwe data en soms als onderdeel bij het verwerkings-proces van de data. Sommigen bieden zelfs cloud-storage aan zodat een backup van je data in de cloud blijft staan.

    Een ander punt zit hem meer op de Tablet-markt. Bij Android heb ik b.v. veel apps gekocht onder een oude account. Tegenwoordig heb ik een nieuwe account die aan mijn domeinnaam is gekoppeld. (Vind ik handiger) maar op mijn tablet heb ik nu dus apps van twee accounts. Die apps kunnen ook niet doorverkocht worden omdat ik ze niet kan overhevelen van de ene account naar de andere account. En met de huidige ontwikkelingen en het feit dat Microsoft ook aan een Apps winkel werkt voor Windows applicaties zal het steeds lastiger worden om software door te verkopen.

    Het probleem is ook niet dat je de software doorverkoopt maar dat je de licentie overdraagt aan een ander. Steeds meer bedrijven zetten cloud-oplossingen in om dit moeilijker te maken. (Of zelfs onmogelijk.) En dat is dan de reactie van de markt: Software doorgeven, prima. Maar de licentie doorgeven gaat niet zonder onze expliciete toestemming.

  15. Nog even terugkomend op het model van Steam: ik geloof dat het bij hen in de algemene voorwaarden om een abonnement gaat: het heet natuurlijk niet voor niets de “Steam subscribers agreement” waarmee je telkens akkoord gaat. Denk dus niet dat je daar een poot hebt om op te staan.

    Aan de andere kant is het natuurlijk wel heel erg alsof je de producten op steam koopt: je betaalt maar één keer een vast bedrag, en daarna is het afgelopen en kun je het altijd komen ophalen. Hoewel je gebruiksrecht volgens mij net zo lang bestaat als Valve zelf… Is Steam weg dan is volgens mij ook mijn gamebibliotheek weg.

    Enkele game-uitgevers gaan dit niet leuk vinden: denk bijvoorbeeld aan EA die activatiecodes bij games ging leveren om doorverkoop te limiteren – en dan ging het om consolegames. ??én keer linken aan je Xbox-account en men kan daarna niet meer met een andere account online. Zouden ze dit kunnen ‘legaliseren’ door te zeggen: “ja, maar je moet alles wissen!”?

  16. Tevens moet de verkoper zijn kopie van de software onbruikbaar maken. Dus wissen, ook de backups. Wederom logisch.

    Neem aan dat hier ook onder valt, kopen -> downloaden -> verkopen. En opnieuw downloaden? Immers ik had betaald dus bedrijf X leverd hem me toch wel opnieuw? Of de download werkt nog op mijn computer/naam.

  17. @Jeroen: Je account is geen software; je zou kunnen stellen dat je je WoW licentie kan verkopen, want dat is wel software, maar dan zal de ontvanger deze aan zijn eigen Battle.net account moeten hangen.

  18. @Jeroen Ik heb er nog even over nagedacht, en het lijkt me dat World of Warcraft primair een dienst is, meer als huur dan als koop. Je krijgt immers voor je maandelijkse betaling toegang tot de servers van Blizzard. Ik denk niet dat je met deze uitspraak veel kan in dit geval. Misschien dat je bij iets als Diablo III meer kans maakt. En dan nog denk ik dat je account sowieso niet overdraagbaar is; als je Blizzard al ergens toe kan verplichten lijkt me dat dat gelimiteerd zou zijn tot het verhuizen van de CD key naar een ander account. En daar zul je vermoedelijk zoals Arnoud ook aangeeft al een rechtzaak van moeten maken.

  19. Over STEAM gesproken, een hoop mensen halen een eerdere Ruling aan:

    “Moreover, as in the case of the E-commerce Directive, the Services Directive will apply to this specific case only insofar as it could be demonstrated that Valve has an establishment in an EU Member State and that the on-line services are provided from there, which does not appear to be the case according to the information received.”

    Dit om aan te geven dat ook het ook voor de huidige Ruling van belang is dat STEAM in Europa gevestigd is. Ik, daarentegen, lees in de huidige Ruling het volgende:

    “The first sale in the EU of a copy of a computer program by the copyright holder or with his consent exhausts the right of distribution of that copy in the EU. A rightholder who has marketed a copy in the territory of a Member State of the EU thus loses the right to rely on his monopoly of exploitation in order to oppose the resale of that copy (…) The principle of exhaustion of the distribution right applies not only where the copyright holder markets copies of his software on a material medium (CD-ROM or DVD) but also where he distributes them by means of downloads from his website.”

    Volgens mij volstaat het dat “A rightholder who has marketed a copy in the territory of a Member State of the EU.” Meer niet. Nergens zie ik staan dat STEAM ook zelf in Europa gevestigd dient te wezen.

    Uw gefundeerde mening, graag.

  20. Wél pijnlijk zou zijn als rechthebbenden nu veel zwaarder in gaan zetten op technische beperkingen, zoals activatie die maar éénmalig mag worden uitgevoerd. Dan kan software doorverkopen wel maar wérkt ie gewoon niet meer bij de nieuwe verkrijger. En dáár tegenin gaan vereist vrees ik weer wel een gang naar de Europese rechter.

    Het lijkt me dat je nu als koper van een computerprogramma van dat programma mag verwachten dat je het kunt doorverkopen. Laat het programma dat niet toe, dan is het niet conform. (Of een beetje anders geredeneerd: voor de tweedehands koper is zo’n niet werkend programma uiteraard non-conform. Die koper kan de verkoper (= oorspronkelijke koper) aanspraken. Die oorspronkelijke koper kan daar weinig aan doen, dus zal zijn verkoper moeten kunnen aanspreken.)

    Ik ben heel benieuwd hoe dit gaat uitpakken. Steam is één voorbeeld, maar ook op de PS4 zou het in de toekomst, als ik de geruchten goed heb begrepen, niet meer mogelijk zijn om spellen door te verkopen. En op dit moment al is een doorverkocht spel meestal maar half bruikbaar: voor de multiplayercomponent is een éénmalige activatiecode nodig (die je weliswaar los kunt bijkopen).

    Maar ja, dat PS4 verhaal heeft ook betrekking op software op DVD, dus die praktijken lijken me ook zonder deze uitspraak al dubieus.

  21. @ Ralf van den Broek

    Je kunt ook de sub los zien van de aankoop van het spel. Je koopt immers het spel en daarnaast een sub. Die sub kun je laten verlopen. Speel je het spel niet meer, dan kun je deze verkopen maar het is dan de vraag in hoeverre je die sub (als je die nog actief hebt) en de character, items, gold (hoeveel die ook waard mogen zijn) behoudt op het account.

  22. @Jeroen

    Dat ben ik niet met je eens. Het spel heeft geen waarde zonder het abbonnement — je kan het alleen spelen op de servers van Blizzard, en daar kan je alleen bij met dat abbonnement.

  23. @28: Je gaat voorbij aan het feit dat het spel maar 1 keer door Blizzard aan een account wordt gekoppeld. Al mag je het doorverkopen, de koper heeft er niets aan want Blizzard maakt geen account voor hem aan zonder dat hij een ongebruikte code kan overleggen.

    En ik voorspel dat dat in de toekomst steeds meer voor zal komen, totdat er wetgeving komt om consumenten rechten te herstellen en weer betekenis te geven.

    De huidige trend maakt consumenten rechten bij koop waardeloos omdat steeds meer het gebruik afhankelijk wordt gemaakt van diensten. Het mooie van diensten … je kan niemand dwingen zaken met iemand anders te doen. Dus waar gekocht gekocht blijft, stop men nu gewoon de dienst. U wil deze versie van [programmaA] gebruiken? Helaas meneer die is afhankelijk van [dienstB] en die bieden we niet meer aan. Maar als u nu [ProgrammaX] koopt, dan werkt die met [DienstY].

    Het maakt niet eens meer uit of ze geld vragen voor de dienst. De inkomsten komen uit het gedwongen kopen van nieuwe software.

    edit: En de firma Sony heeft laten zien dat je voor Programma ook gewoon apparaat kan lezen. Sony bepaald hoe lang er nieuwe software voor de PS3 gemaakt kan worden. Sony bepaald hoe lang je met de bestaande programmas online kan blijven spelen. En als je niet vrijwillig mee doet dan geven we je gewoon een keuze. Frimware upgraden of je verliest een deel van je functionaliteit. Pech gehad als je het niet met onze nieuwe voorwaarden eens bent, dan heb je gewoon een nieuwe voetenstoof.

  24. @ Elroy

    Maar dan zou ik toch tegen Blizzard kunnen zeggen: “Luister, ik heb dit en dit spel op mijn account. Ik wil graag dat jullie het loskoppelen van mijn account zodat ik dat spel kan verkopen.” Vervolgens zegt Blizzard: “Dat kost u 15 EUR administratiekosten.” Vervolgens kan degene die de seriecode gebruikt deze aan zijn/haar Battle.net koppelen en krijgt deze het spel ongeacht of dit Diablo 3 of World of Warcraft of wat dan ook betreft. De virtuele goederen (items, characters, goud, ed.) horen niet bij de verkoop van de serial code en zullen dus ook niet verdwenen zijn. Soort van kapitaalvernietiging in sommige gevallen, het zij zo.

    @ Ralf van den Broek

    In bovenstaande situatie wordt het abo niet verkocht. Alleen de serial code (het recht om het spel te spelen). Daarmee verloopt het abonnement automatisch voor de verkoper (hij/zij heeft immers geen licentie meer) alsmede de virtuele goederen. Je hebt inderdaad een abonnement nodig om het spel te spelen, maar je kunt er voor kiezen om bijvoorbeeld alleen in de zomervakantie te spelen omdat je anders geen tijd hebt.

    Overigens nog een mooi voorbeeld over bruikleen van software: een vriend van me is aardig behendig met Fruity Loops en heeft een licentie op dat programma. Ik vroeg hem of ik het ook ‘ns mocht proberen en hij verwees me naar een demo. Aangezien we niet bij elkaar in de buurt wonen en ik het programma in volledige modus ook ‘ns wilde gebruiken e-mailde hij Fruity Loops maker met de vraag of dit mocht met zijn licentie. Het antwoord luidde ongeveer als volgt: “Je mag het uitlenen, maar dan mag jij het op dat moment niet gebruiken. Vergelijk het met het uitlenen van een boek.”

  25. Mark, de uitspraak van het Hof van Justitie is niet direct van toepassing op films, muziek en ebooks. De opmerkingne die het Hof gemaakt heeft over uitputting van het auteursrecht zijn wel relevant voor digitale kopieën van niet-software werken; je zult het vonnis naast de wet moeten leggen en vertalen naar andere downloads. Voor consumenten zal er practisch (thuiskopieregeling) niets veranderen, maar dit vonnis zet wel de deur op een kier voor verkoop van tweedehands miziek- en filmdownloads.

  26. “Dat lijkt net wat strenger dan in de fysieke wereld, maar ergens klopt het wel. Als je een 23-delige encyclopedie (een papieren Wikipedia) koopt, word je geacht die alleen met z’n 23-igen door te verkopen. Niet per stuk. “

    Waar staat dat ik deeltje A..BER van m’n Winkler Encyclopedie niet los mag verkopen? Er zijn zelfs een hoop boeken aan stukken gesneden om de prentjes los te kunnen verkopen. Dat was ook vast de bedoeling niet van de uitgever, maar illegaal is het bij mijn weten absoluut niet. (En dat zou wel een hele rare wet zijn trouwens! “Van dhr Disney ontvingen wij een aangifte dat u een incomplete jaargang 18 van Donald Duck probeert te verkopen op Marktplaats. Wilt u dit maandagmiddag komen toelichten op Bureau Warmoesstraat?”)

    Ik vind het meer vergelijkbaar met een transportbedrijf dat 100 Mercedesbusjes (ik hou me maar even aan de auto-etiquette) heeft gekocht tegen groothandelsprijs en vanwege de krimpende economie besloten heeft de busjes van de hand te doen en bier te gaan brouwen. Daar kun je toch niet van verwachten te gaan zoeken naar een bedrijf dat interesse heeft in een kavel van precies 100 busjes?

  27. Uitputting van auteursrechten geldt voor het werk zoals dat in de handel is gebracht. Je mag nadrukkelijk niet dat werk opbreken en in stukjes verkopen, of in andere vormen. Dat volgt uit het Poortvliet-arrest van de Hoge Raad: een kalender met schilderijtjes van Rien Poortvliet mag je niet opknippen tot twaalf plaatjes die je ingelijst gaat verkopen. Doe je dat toch, dan kan Poortvliet met zijn auteursrecht de verkoop van die twaalf ingelijste plaatjes met zijn auteursrecht tegenhouden.

    Voor een encyclopedie die in 23 delen wordt geleverd, geldt hetzelfde vind ik. Dat is één werk dat toevallig vanwege de handzaamheid in 23 kaften komt. Bij de Donald Duck ligt dat anders: dat zijn duidelijk 52 losse werken per jaar.

  28. Bij de Donald Duck ligt dat anders: dat zijn duidelijk 52 losse werken per jaar.
    Tenzij je een complete jaargang bij de drukkerij in 1 keer kunt aanschaffen. Ik vraag mij dan ook af hoe dat dan zit met een leesmap. En dan met name de “houdmap” die je dus mag houden. Je kunt je afvragen of de dan een tweedehands tijdschrift koopt of niet. En of je dus alle tijdschriften alleen als bundel mag doorverkopen of niet. Maar goed, wat dan indien bij een tijdschrift een extra bijlage, speeltje, kaartjes voor de bioscoop of nog iets anders wordt meegeleverd? Moet je die dan ook mee doorverkopen of mag je die houden en dus een deel van het tijdschrijft doorverkopen?

    Bij het Poortvliet-arrest ging het erom dat het aard van het product werd aangetast. Van een kalender werden het opeens 12 portetten. Zou dit betekenen dat ik een tijdschrift niet mag inlijsten en dan mag verkopen?

  29. Bij Poortvliet, begrijp ik, IANAL, vond de rechter dat 12 schilderijtjes iets heel anders is dan een kalender en dat het daarom niet mag. Wellicht dat de ratio hierachter is dat Poortvliet bij losse schilderijtjes vast een ander bedrag had bedongen oid, maar ik vind het maar raar. Maar ik heb sowieso niet zoveel op met IP.

    Bij een bedrijf waar ik gewerkt heb hadden het bedrijf daadwerkelijk een stuk of 20 licenties op een ontwikkeltool bij Microsoft gekocht. Die software werd niet in de vorm van een “kalender” geleverd, iets als een mooie oorkonde met “Bij deze mag u deze CD 20 keer installeren”, maar in de vorm van 20 losse CD’tjes, 20 boekjes, 20 stickertjes, 20 serienummers, etc. Als je het zo verkoopt lijkt het mij ook 20 “losse werken”.

  30. Hallo,

    er is wel veel opschudding ontstaan in IT-land over de UsedSoft-uitspraak. De consequentie van de uitspraak lijkt mij duidelijk: tweedehandssoftware doorverkopen mag als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Ook de recente jurisprudentie (verfmengarrest) bevestigt UsedSoft. De literatuur heeft hier (uiteraard) nog niet op gereageerd, maar Spoor/Verkade/Visser in AUTEURSRECHT Auteursrecht, naburige rechten en databankenrecht, blz. 602 e.v. stellen:”Software wordt in toenemende mate on-line verspreid en door de gebruiker zelf vastgelegd op cd, dvd of harde schijf. Van enig in het verkeer brengen van een exemplaar, watvoorwaarde is voor het intreden van uitputting, is dan geen sprake. De rechten van de verkrijger, met inbegrip van een eventuele bevoegdheid om het gemaakte exemplar aan andere ter beschikking te stellen, worden geheel bepaald door de contractuele relatie tussen partijen”. Dat lijkt niet te stroken met de UsedSoft uitspraak. Is dit de heersende mening in de literatuur?

  31. Die tekst van Spoor/Verkade/Visser is natuurlijk ouder dan UsedSoft. Hij bevestigt de toenmalige heersende opvatting inderdaad. Er is bij digitaal geen concreet “origineel” aan te wijzen, elk setje bits is net zo origineel als elk ander. Het UsedSoft arrest was dan ook verrassend, en ik ben zeer benieuwd wat er in de volgende editie gaat komen te staan.

  32. Maar kan dan gesteld worden dat de mening van Spoor c.s. de heersende leer verkondigt/verkondigde tot het UsedSoft-arrest, d.w.z. min of meer gelijk aan hetgeen A-G Bot in zijn conclusie heeft betoogd? Of zijn er schrijvers die thans een andere mening aanhangen dan Spoor c.s.?

  33. Inderdaad, dat was de heersende leer in de literatuur. De enige met afwijkend standpunt was eigenlijk Pieter Kleve, die het juist onzin vindt om allerlei specifieke online regelingten te maken (zie proefschrift) en ook ergens zegt dat uitputting voor downloads moet gelden. Ik ken nog geen literatuur over het UsedSoft arrest en hoe dat moet worden geduid.

  34. Even over splitsing van de licentie: Een 23-delige encyclopedie kopen lijkt mij niet hetzelfde als 23 losse, maar identieke encyclopediën in 1x kopen . Stel je koopt 50 Adobe creative suite licenties tegelijk. 1 Adobe creative suit bestaat uit 6 verschillende programma’s. Is het verbod van splitsing van toepassing als je 10 van de 50 licenties verkoopt of alleen als je 3 van de 6 programma’s uit 1 licentie wilt verkopen?

  35. In een andere Usedsoft zaak (tegen adobe) heeft het Oberlandesgericht Frankfurt am Main een hele interessante uitspraak gedaan (uitspraak/bespreking).

    Allereerst mogen licenties uit een volumelicentie wel degelijk gesplitst en apart verkocht worden. De situatie waarin het europese hof had gezegd dat dat niet mocht was anders, het betrof daar client/server licenties. Ook de gedownloade en zelf gebrande media kits mogen doorverkocht worden. Dat er één serienummer gebruikt moet worden om die volumelicentie te installeren, verandert niets aan het feit dat je de licentie mag splitsen. Ook dat het een edu (scholieren) licentie betrof en doorverkocht werd naar een niet-edu organisatie was geen probleem.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.