Via Twitter: “Wist je dat als je de waterontharder Amfa4000, ja die van die irritante lifestyleprogramma’s, koopt en dan wil verkopen op marktplaats dat niet mag?” Of je nou consument bent of niet, het is kennelijk héél erg niet de bedoeling aldus dit bedrijf. Het mag niet, en het mag al helemaal niet als je het onder de aanschafprijs doet. Maar mag dát eigenlijk, doorverkoop verbieden van een tweedehands product?
Het doorverkoopverbod staat inderdaad in de algemene voorwaarden:
Het is de afnemer van producten van ondernemer, al dan niet zijnde een consument, niet toegestaan de afgenomen producten door/weder te verkopen op online platformen zoals Marktplaats, Bol.com, Amazon, etc., behoudens de voorafgaande schriftelijke toestemming van ondernemer. In aanvulling op de voorgaande volzin geldt een verbod voor het door-/wederverkopen van producten van ondernemer onder de prijs waarvoor ondernemer het product te koop aanbiedt op haar website (https://www.waterontharder.com).En nog een forse contractuele boete er bij ook: 5.000 euro per geval, plus 500 euro per dag dat je er niet mee stopt. Dat kan flink oplopen natuurlijk, op papier. Maar inderdaad, papier is geduldig, houdt dit wel stand?
Voor mij voelt dit als stevige juridische bluf. Allereerst dat “al dan niet zijnde een consument”. Dus kennelijk ook consumenten mogen dit niet? Nou, vergeet het maar. Als je als consument iets koopt, behoor je de eigendom te verkrijgen. En de wet zegt dat dat “vrij van alle bijzondere lasten en beperkingen” moet zijn (artikel 7:15 lid 1 BW). Die voorwaarde hierboven is een bijzondere last, en moet er dus af.
En ja, er staat in dat artikel dan “met uitzondering van die welke de koper uitdrukkelijk heeft aanvaard” maar algemene voorwaarden zijn het tegenovergestelde van “uitdrukkelijk aanvaarden”. Dus dat gaat niet werken. Ik zou het hilarisch vinden als men nu een aanvinkvakje met “ik ga akkoord de afgenomen producten niet door te verkopen op straffe van een boete” gaat opnemen, dus laten we ze niet vertellen dat dat óók een algemene voorwaarde is omdat diezelfde tekst voor alle klanten gebruikt wordt. En “uitdrukkelijk aanvaarden” is precies niet hetzelfde als “verplicht een vinkje zetten.
Bij zakelijke overeenkomsten kan er meer, inclusief het verkopen met zo’n bijzondere last. In juridische taal, artikel 7:6 lid 1 BW bepaalt dat alleen bij consumentenkoop artikel 7:15 BW dwingend recht is. Dus het zou kunnen, net zoals je bij een zakelijke verkoop kunt zeggen dat het product zonder enige verwachting van conformiteit (art. 7:17 BW) geleverd wordt en men maar garantie moet bijkopen.
Alleen: een verbod op doorverkoop van goederen is natuurlijk best wel, hoe zeg je dat juridisch, een hardcore beperking van de vrije markt. Ja, dat is een juridische term: dat zijn de dingen die gewoon per definitie nóóit mogen in een afspraak tussen leverancier en zakelijke afnemer. Het dicteren van de doorverkoopprijs voor de afnemer hoort daarbij, net als het verdelen van de markt en het voor jezelf houden van de online wederverkoop. Daar is dan één nuance op, aldus de ACM:
Het verbieden dat de afnemer producten via een online marktplaats verkoopt om bijvoorbeeld het luxe imago van het product te beschermen is geen hardcore beperking.Daarvoor moet dan wel het product een luxe imago hebben. Ik heb altijd moeite dat argument in te zien als de leverancier verkoopt vanuit <generiekwoord> puntcom, zoals hier. En meer algemeen, een luxe waterontkalker? Dat wil er bij mij niet in.
Arnoud