Wie heeft het auteursrecht op deze website, vroeg een kennis me laatst. Hij had in opdracht een site gebouwd, gebruikmakend van een door de opdrachtgever aangeleverd template. Ook foto’s, afbeeldingen en teksten had hij niet zelf hoeven ontwikkelen. Maar het eindresultaat was wel zijn werk. En freelancers hadden toch zelf auteursrecht op het werk?
Nou, niet helemaal. Er moet natuurlijk wel een auteursrecht zijn. Het product moet een eigen oorspronkelijk karakter hebben en bovendien het persoonlijk stempel van de maker dragen. Als alles aan het werk zonder enige creativiteit tot stand komt, en de ontwerper geen enkele eigen ruimte krijgt, dan zit er geen auteursrecht op die folder. En dat was precies waar het om ging in dit vonnis. De eiser (appellante) vond dat de door een freelancer gemaakte brochure niet auteursrechtelijk beschermd was:
Zij had vooraf al bepaald hoe de opmaak er uit zou moeten zien en de opmaak diende gelijkend te zijn op die van andere door [appellante] gehanteerde brochures. De brochure Novelties vertoonde daarmee dan ook een sterke gelijkenis. Ten aanzien van de opmaak had [geïntimeerde] geen artistieke vrijheid.Maar daar ging het Gerechtshof niet in mee. Eiser noemt het zelf “opmaak” – en opmaken is een creatieve activiteit. Ook al is je creatieve ruimte beperkt, zolang die ruimte niet nul is, heb je auteursrecht op het resultaat.
Ook op de foto’s die op instructie van de opdrachtgever gemaakt waren, had deze niet het auteursrecht:
Het is heel wel mogelijk dat [appellante] de te fotograferen objecten aangaf, maar dat neemt niet weg dat in het algemeen de fotograaf een eigen creatieve inbreng heeft te leveren waar het gaat om de bepaling van opnamehoek, belichting en in het algemeen de keuze tussen de vele verschillende fototechnische mogelijkheden. Dat de daarbij te maken keuzes geheel door [appellante] werden voorgeschreven, is onaannemelijk: daarvoor neemt men geen professioneel fotograaf in de arm. De overgelegde opnamelijsten wijzen daar ook niet op. Zij geven slechts een (inderdaad tamelijk precieze) opgave van de te fotograferen objecten, maar houden niets in over de te maken fototechnische keuzen.
Als laatste redmiddel dan nog artikel 6 van de Auteurswet: Indien een werk is tot stand gebracht naar het ontwerp van een ander en onder diens leiding en toezicht, wordt deze als de maker van dat werk aangemerkt. Ik schreef al, dat gaat niet over opdrachtgevers van freelancers maar bijvoorbeeld architecten. En dus was er hier geen sprake van “leiding en toezicht” zoals de wet dat eist:
[appellante] mag in het ontwerp wel een zekere rol hebben gespeeld, maar haar leiding en toezicht waren zeker niet zo direct dat daardoor de creatieve rol van [geïntimeerde] verwaarloosbaar werd. [appellante] heeft zich er zelfs over beklaagd dat zij, toen zij op een dag contact met [geïntimeerde] wilde opnemen, moest ontdekken dat hij op dat ogenblik afwezig was en een medewerker de opnamen aan het maken was. Hoe belangrijk of onbelangrijk dat ook mag wezen, als zij dat op deze manier toevallig moest ontdekken, waren haar leiding en toezicht toch niet zo direct als zijn het wel wil doen voorkomen.
Kortom, de opdrachtgever had geen auteursrechten. U vraagt zich misschien af waarom die man zich daar zo druk over maakt: simpel, de ontwerpers hadden hun geld nog niet binnen en verboden verspreiding van de brochures op grond van hun auteursrecht totdat de facturen voldaan waren.
Dezelfde soort redenering kun je dus voor een website hanteren. Alleen lag het bij de ontwerper uit de eerste alinea iets anders: hij kreeg een template (sjabloon) en hoefde dat alleen maar in te vullen met tekst en beeld. Daar zit geen creatieve ruimte in, dus dat knip&plakwerk levert geen auteursrecht op. Sorry Merijn. 😉
Via Volledig bericht, pardon Boek 9.
Arnoud