Een lezer vroeg me:
Na het lezen van het artikel over auteursrecht en het feit dat downloaden legaal is, stel ik dan nog graag de vraag hoe het dan zit met de verhouding van deze uitleg van de Nederlandse wet en de beperking die vaak achterop een CD-hoes te vinden is: “All Rights reserved. Unauthorised copying prohibited”. Ik ben ongeveer een jaar geleden gestopt met het kopiëren van muziek omdat ik mij hier niet langer prettig bij voelde. Is er, naast de letterlijke, wettelijke kant, wellicht ook niet een gewetenskant waarop geappelleerd wordt door de muziekindustrie middels genoemde beperking op de CD’s?
Die teksten hebben juridisch geen waarde. “All rights reserved” is een standaardfrase die in Amerika ooit van belang was, maar in Europa niets betekent. Hij komt uit de Buenos Aires Copyright Convention van 1910. Dit is een verdrag tussen de Verenigde Staten en de meeste Zuid- en Midden-Amerikaanse landen, dat bepaalde dat je alleen auteursrechten in die landen had als je “all rights reserved” erbij zette. Deze landen waren toen nog geen lid van de Berner Conventie, die voorschrijft dat auteursrecht automatisch is en dat er geen eisen zoals zo’n tekst gesteld mogen worden.
En “Unauthorized copying prohibited” is een pleonasme: het is niet toegestaan iets te kopiëren als dat niet mag. Ehm, ja, natuurlijk.
De ethische/morele kant van downloaden zonder te betalen is voor ieder om zelf te bepalen. Ik wil in ieder geval duidelijk maken hoe het juridisch zit, want dat is het uitgangspunt. En er komt wat mij betreft iets te veel propaganda uit dat downloaden toch juridisch een grijs gebied zou zijn.
Arnoud
Je stelling dat downloaden legaal is baseer je waarschijnlijk op het toegestaan zijn van het maken van een kopie voor eigen gebruik. Moet je hierop echter niet een uitzondering maken ingeval de versie waarvan je een kopie maakt een versie is die in strijd met het auteursrecht op het internet is gezet? Uploaden van andermans werk zonder toestemming is namelijk helemaal niet legaal. Relevant lijkt mij Artikel 417bis(1) WvSr: Als schuldig aan schuldheling wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van vijfde categorie: a. hij die een goed verwerft, voorhanden heeft .., terwijl hij ten tijde van verwerving of voorhanden krijgen van goed .. redelijkerwijs had moeten vermoeden dat het een door misdrijf verkregen goed betrof. Hierbij moet het begrip “goed” worden uitgelegd zoals in het Elektriciteits-arrest, zodat een muziekbestand daar m.i. ook onder valt. Illegaal uploaden is een misdrijf, zodat het verwerven van een illegaal geupload muziekbestand een vorm van schuldheling zou kunnen opleveren.
@Leo, je kan je ook beperken tot de artikelen uit de auteurswet, die passen beter. Schuldheling kan ik mij niet in vinden; het goed wordt niet weggenomen of voorhanden gebracht zoals men bij heling gebruikelijk zal tegengekomen maar gekopieerd. En dat is voor thuisgebruikers vrijgesteld in de Aw. Heling in het geheel sluit m.i. niet aan bij de handeling downloaden muziek. In hoeverre de overwegingen van de HR inzake het elektriciteitsarrest zijn te gebruiken voor het kopieren van digitale muziek durf ik niet te zeggen maar het lijkt me onaannemelijk. Elektrische stroom wordt verbruikt en raakt verloren, een kopie van een CD niet. Je kunt het downloaden tot zover op morele gronden niet acceptabel vinden maar daar houdt het wel bij op.
@Arnoud, het welbekende Copyright teken (c met cirkel er omheen)heeft in feite dezelfde status. Overbodig want het copyright zit er van rechtswege op.
“Alle rechten voorbehouden” heeft v.z.i.w. wel betekenis als het onder een nieuwsbericht staat.
@Maarten: mee eens. Ik vind het ook wel erg ver gaan om het strafrecht uit de kast te halen voor iets dat civielrechtelijk (auteursrechtelijk) legaal is. Het wil er bij mij niet in dat minister en jurisprudentie (jaja ik weet het) bevestigen dat downloaden legaal is en dat je via het strafrecht dan alsnog fout zou handelen.
@Branko: goeie aanvulling, inderdaad. Soms zie je “de auteursrechten op dit bericht zijn uitdrukkelijk voorbehouden” wat net iets beter past bij het wetsartikel. Bij een algemene “all rights reserved” onderaan in het template durf ik nog wel te stellen dat er geen uitdrukkelijk voorbehoud is gemaakt, zoals de wet eist.
Ziet de bepaling in de auteurswet dat je een kopie voor eigen gebruik mag maken ook op het maken van een kopie voor eigen gebruik van een gestolen werk, of heeft de wetgever nooit bedoeld om ook dat legaal te verklaren?
In vervolg op de vorige opmerking: de strekking van de uitzondering dat een kopie voor eigen gebruik OK is wordt mede bepaald door wat de wetgever mag uitzonderen op grond van wat hierover bepaald is in de diverse verdragen op het gebied van het auteursrecht. Artikel 9(2) van het verdrag van Bern zegt hierover “It shall be a matter for legislation in the countries of the Union to permit the reproduction of such works in certain special cases, provided that such reproduction does not conflict with a normal exploitation of the work and does not unreasonably prejudice the legitimate interests of the author.” Het stuk achter “provided” zorgt er m.i. voor dat een situatie waarin door het illegaal uploaden van een auteursrechtelijk beschermd werk een onbeperkt aantal personen in staat wordt gesteld om daarvan een kopie te maken, niet kan vallen onder een door het verdrag van Bern toegelaten bijzondere situatie, en dus ook door de NL wetgever niet is toegelaten. Downloaden van illegaal geupload materiaal is dus illegaal.
@Leo: de bedoeling van de wetgever was om handelingen in de priv?sfeer (thuiskopie) niet illegaal te maken. Kamerstukken 28482, nr. 5, pagina 32.
Op pagina 33 de nadere overweging dat het voor consumenten vaak erg moeilijk kan zijn om te weten of zij uit illegale of legale bron downloaden:
Dat artikel 5 Richtlijn is een vertaling van artikel 9 Berner Conventie. In 2006 heeft de minister van Justitie expliciet opgemerkt dat de Nederlandse regeling conform deze driestappentoets is. Kamerstukken II 2002- 2003, 28 482, nr. 5, blz. 18 alsmede antwoord op Kamervragen uit augustus 2007 http://blog.iusmentis.com/2007/08/04/driestappentoets-voor-nederlandse-thuiskopieregeling-2/
Interessant! Ik vraag me echter nog iets af. Vaak zie het volgende: All rights reserved of copyright gevolgd door een jaartal.
Bijv. All rights reserved 2005 All rights reserved 2005-2007
Bij het voorbeeld met ??n jaartal kan ik nog begrijpen dat het aangeeft wanneer het het auteursrecht (ongeveer) is verkregen. Wat de meerwaarde is van het tweede voorbeeld, die een periode van twee jaar aangeeft, begrijp ik niet.
Iemand een idee?
@Roosta: Je ziet dat vaak bij software. Het eerste jaartal geeft aan wanneer de eerste versie van het betreffende programma uitkwam. Het tweede jaartal geeft aan wanneer de huidige versie uitgebracht is. Zie als voorbeeld een screenshot van Windows 3.1: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Windows3.1start.png . 1985 was het jaar waarin Windows 1.0 uitgebracht werd. 1992 was het jaar dat Windows 3.1 op de markt kwam.
Ook bij boeken zie je het soms. Het eerste jaartal heeft betrekking op de eerste druk. Het tweede jaartal op de huidige druk.
Wat de meerwaarde van twee jaartallen is weet ik ook niet. Alleen het laatste jaartal lijkt mij relevant.
@Roosta: als een bedrijf het auteursrecht heeft, geldt dat auteursrecht begint te lopen vanaf het publicatiejaar. Dus als je dan een gewijzigde versie uitbrengt, heb je daarop een ‘nieuw’ auteursrecht. Vandaar die combinatie van jaren. Het is overigens puur informatief, je kunt immers wel vanalles invullen maar je zult wel moeten bewijzen dat je ook werkelijk in 1985 Windows 1 hebt uitgebracht en in 1992 versie 3.1.
In de zomer van 2008*, een enkel bron noemt 25 juni 2008, was er een uitspraak van een Nederlandse rechter dat het niet is toegestaan om films, muziek of andere bestanden uit illegale bron te downloaden via internet. De details weet ik, leek, niet, ik heb slechts onthouden dat e.e.a. niet meer mag. Nu kan ik nergens op je site deze uitspraak vinden. Waarschijnlijk heb ik e.e.a. over het hoofd gezien, want ik kan me nauwelijks voorstellen dat die uitspraak niet tot je gekomen is. Kun je voor mij misschien hier even aanstippen waarom downloaden desondanks legaal is en waarom die rechterlijke uitspraak van vorig jaar terzijde kan worden geschoven? Ik zou graag van mijn verwarring af willen.
@Sylvia: zie http://blog.iusmentis.com/2008/06/28/wellesnietes-de-thuiskopie-uit-illegale-bron/
Dat was een geschil over de hoogte van de thuiskopievergoeding waar de rechtbank ineens opmerkte dat downloaden uit illegale bron illegaal zou zijn. De argumentatie was erg mager; in bovenstaande blogpost deconstrueer ik die.
Ik hoorde net op het nieuws iets over dat je na drie keer betrapt zijn op downloden van illeglae bron voor een jaar van je internet afgesloten kan worden door je provider. Is dit waar? Ze hadden het over films en muziek.
Groetjes van reekje
Dat is niet waar. De Fransen hebben zo’n wet geprobeerd te maken, maar krijgen nu van het Europees Parlement te horen dat dat niet mag.
Gelukkig, Dan hoef ik ook niet bang te zijn dat er een vergissing wordt gemaakt door het gezag, want ik haal veel legale dingen binnen , zoals creatiefcommons , en open source.
Er was mij ook een deel van het bericht ontgaan, van daar dat ik het hier maar even na vroeg.
Groetjes en suc6 van reekje
Dag Arnoud, Ik ben 70 jaar en schrijf mijn eerste boek over mijn reis naar het Heilig Land. Hierbij wil ik de nodige afbeeldingen plaatsen zodat de lezer kan meestappen in de voetsporen van Jezus. Een heus werk omdat meerdere afbeeldingen op verschillende plaatsen te vinden zijn en voor mij soms wel en niet bruikbaar zijn! Kan je mij hierbij een tip geven waar ik vooral moet op letten? Vriendelijke groeten en dank! Maria
Als je geen juridisch gedoe wilt achteraf, lijkt het me het beste hier je vingers NIET aan te branden. Als je deze blog regelmatig leest, blijkt dat de originele fotograaf altijd een claim bij je neer kan leggen, zelfs als je je foto’s heb gehaald van gratisplaatjeszondergedoe.nl waar ze bezwoeren op de bijbel, dat de fotograaf het goed vond.
En weer wordt iemand in het dagelijks leven, bij iets dat eigenlijk heel normaal zou moeten zijn, belemmerd door het auteursrecht.
Maar concreet: als je toestemming hebt van de auteursrechthebbende van de foto’s om ze in het boek op te nemen (liefst aantoonbaar, bijv. schriftelijk), dan zou het toch geen probleem moeten zijn?
Huh? ‘Bij iets dat eigenlijk iets heel normaals zou moeten zijn’?
Een onderdeel van een boek schrijven is afbeeldingen zoeken/maken/kopen/bietsen. En een drukker zoeken, en een binder zoeken, en het boek naar bol.com brengen, en nog veel meer.
Je wilt toch niet impliceren dat er alleen een tekst geschreven zou moeten worden, en het verdere afmaken en verspreiden van het boek moet maar gebeuren door, en op kosten van, de grote vriendelijke maatschappij?
Hij wordt helemaal niet belemmerd door auteursrecht. De basissituatie is dat hij de afbeeldingen zelf maakt of laat maken. Hij kan ze ook kopen als hij dat wil, en zelfs gratis krijgen met wat moeite.
Hij wordt net zo hard belemmerd door auteursrecht als een dief wordt belemmerd door wetten tegen diefstal.
Het probleem is dat je geen enkele garantie hebt, als je bijvoorbeeld op FlickR zoekt naar CC foto’s die commercieel gebruikt mogen worden, dat de plaatser ook de maker is.
Dus zelfs als je geheel te goeder trouw deze foto’s gebruikt en met screenshots vastlegt dat deze onder een CC licentie werden verspreid, je nog aangeklaagd kan worden. Waarbij de bedragen voor commercieel gebruik aardig op kunnen lopen en je ook nog eens voor alle kosten van een rechtzaak opdraait mocht het daartoe komen.
Zelfs als je weet van wie je die foto’s hebt, dan ben jij verantwoordelijk en is jouw enige remedie nog meer juridische kosten maken in een poging de schade te verhalen op die persoon.
Op zijin minst zou er een regeling moeten zijn waarbij jij niet verantwoordelijk bent voor de schade aan de fotograaf op het moment dat jij gegevens kanaanleveren van degene die de foto’s onder een verkeerde licentie heeft verspreid.
Nu is het helaas zo dat alles kopen voor een hobby project al snel te duur is. Gratis afbeeldingen met licentie een groot risico zijn en het auteursrecht dus de creativiteit belemmert in plaats van bevordert.