Welke disclaimer moet je gebruiken bij gratis advies?

Een lezer vroeg me:

Net als jij wil ik voor mijn bedrijf een vraagbaak openen waar mensen voor gratis advies terecht komen. Alleen: wat voor disclaimer kan ik dan het beste onder de mail zetten? Wat voor tekst gebruik jij?

Ik gebruik geen disclaimers in mijn mail, niet zakelijk en niet bij mijn gratisadviesdienst. Een algemene e-maildisclaimer heeft namelijk geen enkele waarde juridisch gezien. Zeggen dat iets “mogelijk onjuist kan zijn” of dat “deze informatie mogelijk vertrouwelijk is” gaat je echt niet helpen bij de rechter.

Als je specifiek iets wilt toelichten dan zou dat de moeite waard kunnen zijn. Denk aan “Wij zijn geen advocatenkantoor” of “Ons belastingadvies is gebaseerd op fictieve voorbeelden, niet op uw situatie”. Maar iets als “wij zijn niet aansprakelijk” of “dit kan vertrouwelijk zijn” of “ons advies is niet bindend, u handelt op eigen risico” is zinloos.

Het belangrijkste, ook bij gratis advies, is zorgen dat het gewoon klopt wat je zegt. In 2011 blogde ik ook over deze kwestie, en toen vond ik een vonnis waarin een gemeente aansprakelijk werd gesteld voor gratis advies:

Dat een bepaalde serviceverlening door een organisatie “onverplicht en gratis” is, rechtvaardigt niet de uitsluiting van in dat kader gebruikte (gebrekkige) roerende zaken van de werking van artikel 6:181 lid 1 BW. Immers, een organisatie die in de uitoefening van haar bedrijf roerende zaken gebruikt is de eerst aangewezene om doeltreffende maatregelen te nemen om zoveel mogelijk te voorkomen dat die zaken mogelijk gebrekkig zijn, met name indien gebrekkigheid van dergelijke zaken ernstig gevaar voor derden zou kunnen opleveren.

Toegegeven, het ging hier om het gratis uitlenen van een loopplank die volledig doorgerot bleek en niet om advies, maar het principe lijkt me hetzelfde. Je levert een dienst als deskundige, en dan heb je te zorgen dat je gepaste zorg in acht neemt.

Bovendien: wat voor boodschap gaat er uit van een advies waar je onder zet “dit zou allemaal zomaar fout kunnen zijn en ik wens nergens aansprakelijk voor te zijn”? Dat komt toch neer op “Ja ik doe maar wat, boeien” en niet als “hoop dat u hier wat aan heeft, en voor meer advies ben ik te huur?

Arnoud

4 reacties

  1. Wat je als internet advies persoon wel zou kunnen doen is je lezers informeren over de beperkingen van internet adviezen. Ofwel ze zijn heel generiek voor een breed publiek en dan moet je als individu zelf beoordelen of het advies ook in jouw specifieke omstandigheden van toepassing is.

    Ofwel ze gaan over een case waar vaak alleen de essentie en verder heel weinig informatie over de verdere omstandigheden bekend is. Vaak via een mailtje of een andere korte communicatie waardoor het advies altijd weliswaar in essentie juist kan zijn maar door de details van de omstandigheden toch niet goed. In overeenkomsten tussen mensen is bijvoorbeeld in een internet advies niet in de schatten hoe de relatie exact ligt tussen de personen en dan kan een advies dat in eesentie goed is toch een verkeerd esultaat leveren.

    Ofwel geef ze ook een algemeen advies over hoe om te gaan met je specifieke adviezen en om jou niet altijd blind te volgen maar altijd in de context van hun eigen situatie ook nog eens te bekijken.

  2. Als is een algemene disclaimer niet juridisch bindend, kan het nog wel nuttig zijn in informele zin. Als ik in een reactie IANAL gebruik is dat ook een disclaimer waardoor iemand weet “OK, niet gelijk naar de rechter stappen dus”. Daarnaast leveren ook goede adviezen mogelijk slechte resultaten op. En ik vind dat het wel nuttig is om mensen daarop te wijzen.

  3. De analogie met zaken vind ik bij een advies te kort door de bocht. De wetgever heeft voor zaken namelijk expliciete wettelijke bepalingen opgenomen. Met vermoedelijk als achtergrond dat er bij ondeugdelijke zaken gevaar is voor schade aan andere zaken en personen. Bij een verkeerd advies zal meestal sprake zijn van (zuivere) vermogensschade, waarvoor minder snel aansprakelijkheid wordt aangenomen. Daarnaast geldt er bij (beroepsmatig) gebruikte zaken risicoaansprakelijkheid. Het maakt daarbij niet uit of er een (gratis) dienst wordt verleend of dat het een willekeurige derde is die schade door de ondeugdelijke zaak leidt. Een dergelijke risicoaansprakelijkheid ontbreekt dan ook voor gegeven adviezen.

    Er zijn goede redenen te bedenken waarom je aansprakelijkheid voor een gratis gegeven advies wilt uitsluiten en waarom dat ook niet meer dan redelijk is. Als je bij het geven van gratis adviezen geen direct commercieel belang hebt, dan is het natuurlijk niet billijk dat je het risico op eventuele (beroeps)fouten zelf moet dragen (of verzekeren), uiteraard behoudens grove schuld of opzet. Daarnaast heeft een gratis advies inherente beperkingen, zo kan niet kan worden verwacht dat de adviseur zich volledig verdiept in de situatie van de vraagsteller. Daardoor kan het advies niet (volledig) juist zijn.

    Als laatste kan de aansprakelijkheid gewoon contractueel worden uitgesloten, net als bij regulier advieswerk. Door bij het laten stellen van de vraag de vraagsteller akkoord te laten gaan met algemene voorwaarden, waarin bepaalt is dat er geen aansprakelijkheid bestaat voor fouten in gegeven adviezen.

  4. Als het zinloos is om te zeggen dat je niet aansprakelijk bent, hoe kan je dan op een subtiele manier zeggen dat je geen professional bent in een bepaald gebied en daardoor je aansprakelijkheid toch uitsluiten. Het is gek om een lijst met tips/adviezen te geven en dan in de disclaimer te zeggen je doet dit op eigen risico is en wij zijn niet aansprakelijk voor enige schade door onze info.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.